Bilişim Suçları (Siber Suçlar)

Bilişim suçları veya uygulamadaki diğer adıyla siber suçlar, son dönemlerde gelişme gösterip yaygınlaşan teknolojiyle birlikte sık görülmeye başlanmıştır. Dolayısıyla, bu alanın önemi de giderek artmaktadır.

Yazımızda bilişim suçlarının neler olduğuna, bu suçların özellikleri ile unsurlarına, söz konusu suçlar için öngörülen cezalara ve bunun koşullarına değinilmiştir. Merak konusu olan birçok husus yanıtlandırılmıştır. Bu nedenlerle, yazının dikkatle okunmasında fayda vardır.

Bilişim Suçları (Siber Suçlar) Ne Demektir?

Bilişim suçları, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında düzenlenen ve madde 243-244-245 de yer alan suç tiplerinin genel adıdır. Bunun yanında, bilişim sistemleri kullanılarak işlenen çeşitli diğer suçlar da uygulamada bilişim suçları veya siber suçlar olarak adlandırılmaktadır.

Bilişim suçlarına ilişkin temel hukuki düzenlemeler, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu m.243-244-245 hükümleri çerçevesinde yer almaktadır. Fakat, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri de bu konuda uygulama alanı bulmaktadır.

DİKKAT: Bilişim suçları; ceza hukuku bilgisinin yanında bilişim hukuku açısından da teknik bilgi gerektiren bir alan olduğu için, konuya hassasiyetle yaklaşmak gerekir. Bu noktada çeşitli hatalar ve ihmaller birçok mağduriyete yol açabilir. Bu durumlara karşı; İstanbul ve çevresinde İstanbul bilişim avukatına, Ankara ve çevresinde ise Ankara bilişim avukatına başvurmakta fayda vardır.

Bilişim Suçları Nelerdir? Bilişim Suçları Cezaları Nelerdir?

Bilişim suçlarının TCK 243-244-245 hükümlerinde düzenlenen suçları ifade ettiği yukarıda belirtilmiştir. Bu suçların neler olduğunu ifade etmekte fayda vardır. 

TCK 243 hükmü, bilişim sistemine girme suçunu düzenlemiştir. TCK 244 hükmü ise sistemi bozma, engelleme, verileri yok etme veya değiştirme suçunu düzenlemiştir. Bunların yanında TCK 245 hükmü, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunu düzenlemiştir. Son olarak TCK 245/A suçu ise yasak cihaz ve programlara ilişkin suç tipini ihdas etmiştir. 

Bilişim suçları kapsamında düzenlenen bu suç tiplerinin geneline ilişkin yargılama sürecini belirtmeden önce, ilgili suçları ayrı ayrı açıklamakta ve unsurlarını belirtmekte fayda vardır.

TCK 243 Bilişim Sistemine Girme Suçu ve Cezası

TCK 243 hükmü kapsamında düzenlenen bilişim sistemine girme suçu, bilişim suçlarının ilkidir. Öncelikle suçun düzenlendiği madde hükmünü belirtmekte fayda vardır.

TCK 243/1: “Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir.” 

Suçun bir başka işleniş biçimi de TCK 243/4 hükmünde şöyle düzenlenmiştir

TCK 243/4: “Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Belirtilen hükümlere göre, aşağıdaki davranışlardan birinin dahi gerçekleştirilmesi durumunda TCK 243 suçu oluşmuş olacaktır.

• Bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına girmek (TCK 243/1),
• Bilişim sisteminin bütünü veya bir kısmında kalmaya devam etmek (TCK 243/1),
• Bilişim sistemi içinde veya sistemler arasındaki veri nakillerini, sisteme girmeden teknik araçlarla izlemek (TCK 243/4).

Yukarıda listelenen ikinci durum, bilişim sistemine ilk etapta girmenin hukuka uygun olduğu fakat sonradan çıkılması gerektiği halde orada kalmaya devam edildiği durumda gündeme gelecektir.

TCK 243/2: Bu hükümde, suçun ilk fıkradaki işleniş biçimine ilişkin cezayı azaltan hal düzenlenmiştir. Buna göre; eğer ilgili fiiller, bedeli karşılığında yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmişse bu durumda verilecek ceza yarı oranında indirilecektir.

TCK 243/3: Bu hükümde, TCK 243/1 kapsamındaki eylemlere ilişkin cezayı artırıcı hal düzenlenmiştir. Buna göre; şayet suça konu bilişim sistemindeki veriler, söz konusu fiillerden ötürü yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası söz konusu olur.

Bu noktada, TCK 243 suçu için söz konusu olan çeşitli ceza oranlarını bir tablo halinde özetleyerek daha anlaşılır kılmakta fayda vardır. 

TCK 243 SUÇU İŞLENİŞ BİÇİMİ,	CEZASI,
Bilişim sistemine girme veya sistemde kalma (TCK 243/1),	1 yıla kadar hapis veya adli para cezası,
Suçun, bedel karşılığı yararlanabilen sistemler hakkında işlenmesi (TCK 243/2),	Ceza yarı oranında indirilir.
Suçtan ötürü verilerin yok olması veya değişmesi (TCK 243/3),	6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası,
Sistemdeki veri nakillerini dışarıdan teknik araçla izleme (TCK 243/4),	1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası.

TCK 243 suçunun cezasına ilişkin tabloda yer alan bilgiler geçerli olmakla birlikte somut durumun şartlarına göre cezayı artıran, azaltan ve kaldıran çeşitli nedenlerin gündeme gelmesi de mümkündür.

TCK 243 suçuna ilişkin önem arz eden çeşitli diğer hususların bulunduğu bir başka özet tabloya yer vermekte fayda görüyoruz.

Şikayete tâbi midir?	Hayır, şikayet şartı aranmaz.
Tutuklama yasağı var mıdır?	Evet, tutuklama tedbiri uygulanamaz. Fakat TCK 243/4 için uygulanabilir.
Uzlaşma ve önödemeye tâbi midir?	Hayır, bu prosedürler uygulanmaz.
Görevli ve yetkili mahkeme neresidir?	Suçun işlendiği yerdeki asliye ceza mahkemesidir.

Yazının buraya kadarki kısmında TCK 243 suçunun önemli hususları izah edilmiştir. Daha detaylı bilgi için, “Bilişim Sistemine Girme Suçu TCK 243” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

TCK 244 Sistemi Bozma, Engelleme, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu ve Cezası

Bilişim suçları arasında ifade edilebilecek bir diğer suç tipi de TCK 244 hükmünde düzenlenen; sistemi bozma, engelleme, verileri yok etme veya değiştirme suçudur.

Bu suçun işleniş biçimleri ve bu eylemlerin cezalarını bir tablo halinde belirtmekte fayda vardır.

TCK 244 SUÇU İŞLENİŞ BİÇİMİ,	TEMEL CEZASI,
Sistemin işleyişini engelleme veya bozma (TCK 244/1),	1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası,
Sistemdeki verileri bozma, yok etme, değiştirme, erişilmez kılma, sisteme veri yerleştirme, mevcut veriyi başka yere gönderme (TCK 244/2),	6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası,
TCK 244 suçu ile kişi kendisi veya yakınına haksız çıkar sağlamışsa ve bu durum başka bir suç oluşturmuyorsa (TCK 244/4),	2 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası.

TCK 244/3: TCK 244 hükmünün bir ve ikinci fıkralarında düzenlenen eylemlerin bir banka veya kredi kurumuna yahut kamu kurum ve kuruluşlarına karşı işlenmesi durumunda, kişi hakkında hükmedilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

TCK 244 suçunun işleniş biçimleri ve bunların cezaları yukarıda ifade edilmiştir. Ayrıca ifade etmek gerekir ki yukarıda belirtilen durumlar dışında da somut olayda cezayı artıran azaltan yahut kaldıran haller söz konusu olabilmektedir.

TCK 244 suçuna ve yaptırımına değindikten sonra bu suç tipine ilişkin genel bilgilerin yer aldığı bir tabloya yer vermekte fayda görüyoruz.

Şikayete tâbi midir?	Hayır, şikayet şartı aranmaz.
Tutuklama yasağı var mıdır?	Hayır. Tutuklama tedbirinin uygulanması mümkündür.
Uzlaşma ve önödemeye tâbi midir?	Hayır, bu prosedürler uygulanmaz.
Görevli ve yetkili mahkeme neresidir?	Suçun işlendiği yerdeki asliye ceza mahkemesidir.

TCK 244 suçuna ilişkin bilinmesi önem arz eden temel hususlar ifade edilmiştir. Bunların dışında da önemli detaylar bulunmaktadır. Daha ayrıntılı bilgi için “TCK 244 Bilişim Sistemine Müdahale Suçu” başlıklı yazımızı okumanızda fayda vardır.

TCK 245 Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu ve Cezası

Bilişim suçları arasında yer alan ve uygulamada sıklıkla karşılaşılan bir diğer suç tipi de TCK 245 kapsamında düzenlenen ve uygulamada kredi kartı dolandırıcılığı olarak da bilinen, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçudur.

Bu suçun işleniş biçimleri ve bu eylemlerin Kanunda yer alan cezaları, aşağıda bir tablo ile gösterilmiştir.

TCK 245 SUÇU İŞLENİŞ BİÇİMİ,	CEZASI,
Başkasının banka/kredi kartını ele geçiren veya elinde bulunduran kişinin, kendisine veya başkasına bundan yarar sağlaması (TCK 245/1),	3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası.
Başkasının hesabıyla ilişkilendirilerek sahte kart üretilmesi, satılması, devredilmesi, satın alınması veya kabul edilmesi (TCK 245/2),	3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası.
Sahte banka/kredi  kartı kullanılarak bundan yarar sağlanması -daha ağır cezayı gerektirecek bir hal yoksa- (TCK 245/3),	4 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası.

Yukarıdaki tabloda, TCK 245 suçunun bazı işleniş biçimleri ve bu eylemler için öngörülen cezalar sıralanmıştır. Fakat ifade etmek gerekir ki somut olayda yer alan çeşitli durumlar da cezayı etkileyebilecektir. Verilecek cezanın artması, azalması, kimi durumlarda ise kişiye ceza verilmemesi söz konusu olabilir.

TCK 245 suçunun işleniş biçimleri ve bunlar için öngörülen cezaları belirttikten sonra bu suç tipine ilişkin genel bilgilerin yer aldığı bir özet tabloya yer vermekte fayda vardır.

Şikayete tâbi midir?	Hayır, şikayet şartı aranmaz.
Tutuklama yasağı var mıdır?	Hayır. Tutuklama tedbirinin uygulanması mümkündür.
Uzlaşma ve önödemeye tâbi midir?	Hayır, bu prosedürler uygulanmaz.
Görevli ve yetkili mahkeme neresidir?	Suçun işlendiği yerdeki ve mağdurun yerleşim yerindeki asliye ceza mahkemeleridir.

TCK 245/1 kapsamında düzenlenen suçu işlemiş olan fail hakkında, Kanunun belirttiği özel bir cezasızlık hali mevcuttur. Buna göre, TCK 245/1 suçunu aşağıda listelenen kişilere karşı işlemiş olan faile ceza verilmeyecektir.

• Haklarında ayrılık kararı verilmiş eşlerden birine,
• Üstsoy-altsoya, bu derece kayın hısmına, evlatlık ve evlat edinene,
• Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birine karşı işlenirse, ilgili akrabaya ceza verilmeyecektir.

TCK 245 suçuna ilişkin önem arz eden çeşitli birçok husus ve detay daha bulunmaktadır. Bunlarla ilgili ayrıntılı bilgilere, “Kredi Kartı Dolandırıcılığı Suçu (TCK 245)” yazımızdan ulaşabilirsiniz.

TCK 245/A Yasak Cihaz ve Programlar Suçu ve Cezası

Bilişim suçları bünyesinde yer alan son düzenleme olan TCK 245/A suçunu ele almakta fayda vardır. Yasak cihaz ve programlar adı altında düzenlenen bu suç tipi ciddi önem arz etmektedir.

TCK 245/A: “Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya sair güvenlik kodunun; münhasıran bu Bölümde yer alan suçlar ile bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenebilen diğer suçların işlenmesi için yapılması veya oluşturulması durumunda, bunları imal eden, ithal eden, sevk eden, nakleden, depolayan, kabul eden, satan, satışa arz eden, satın alan, başkalarına veren veya bulunduran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.”

Söz konusu hükme göre; yukarıda sayılan bilişim suçlarını veya bilişim sistemi kullanılarak işlenebilen diğer suçları işleyebilmek için bir sistem, şifre, kod veya program geliştirmek de suç olarak belirlenmiştir.

Bunun yanında, yalnızca ilgili aracı geliştirmek değil, hükümde sayılı diğer eylemleri gerçekleştirmek de TCK 245/A suçunu teşkil edecektir. Aşağıda, bu suça ilişkin temel özelliklerin yer aldığı bir özet tablo yer almaktadır.

TCK 245/A suçunun cezası nedir?	1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıdır.
Şikayete tâbi midir?	Hayır, şikayet şartı aranmaz.
Tutuklama yasağı var mıdır?	Hayır. Tutuklama tedbirinin uygulanması mümkündür.
Görevli ve yetkili mahkeme neresidir?	Suçun işlendiği yerdeki asliye ceza mahkemesidir.

TCK 245/A suçuna ilişkin önem arz eden diğer hususları öğrenebilmek için “Yasak Cihaz veya Program Suçu (TCK 245/A)” başlıklı yazımıza göz atmanızda fayda vardır. İlgili yazıda, bu suç tipi tüm detaylarıyla izah edilmiştir.

Sosyal Medya Suçları ve Cezaları

Bilişim suçları kavramı, esasında 5237 sayılı TCK m.243-245 arasındaki bölümü ifade etmektedir. Fakat uygulamada, bilişim sistemleri ve özellikle internet üzerinden işlenen her çeşit suç, bilişim suçu veya siber suç olarak adlandırılabilmektedir.

Bunun temel örnekleri ise özellikle internet ve sosyal medya üzerinden hakaret, dolandırıcılık, iftira, tehdit, cinsel taciz, şantaj gibi çeşitli suçlar olarak ifade edilebilir. Tüm bu suç tipleri için bilişim suçları ifadesini kullanmak teknik bakımdan doğru olmasa da bu suçların bilişim sistemleri aracılığıyla işlendiği aşikardır.

Yukarıda örnekleri zikredilen suçlara ilişkin çeşitli makalelerimiz sitemizde mevcuttur. Genel anlamda ceza ve bilişim hukukunun iç içe olduğu bu alanlar, diğer cezai yargılama süreçlerinden farklı özellikler içerir.

Genellikle sosyal medya üzerinden işlenen bu suçlar için de Cumhuriyet Savcılıkları ve ceza mahkemelerinde yargı süreci işleyecektir. Fakat bu durumlar teknik bakımdan önem arz ettiği için, gerek IP tespiti gerekse bilişim sistemlerine ilişkin diğer detaylara hakim olunması önemlidir. Bu noktada, bilişim alanında uzman avukatın yardımını almakta fayda vardır.

Bilişim Suçları (Siber Suçlar) İhbar ve Şikayet

Bilişim suçlarını ihbar ve şikayet bakımından değerlendirmekte fayda vardır. Her ne kadar yukarıda ayrı ayrı ifade edilmiş olsa da genel olarak belirtmek gerekir ki bilişim suçları şikayete tâbi suçlardan değildir. Dolayısıyla, bu eylemler hakkında soruşturma sürecinin başlatılması için birisinin ihbar/şikayette bulunması beklenmez.

Bilişim suçları için şikayet şartı aranmadığından ötürü, yargılama sürecinde mağdurun şikayetinden vazgeçmesi durumunda dahi süreç işlemeye devam edecektir. 

DİKKAT: İhbar ve şikayetle ilgili önem arz eden diğer bir husus da nerelere şikayet imkanı olduğudur. Bilişim suçlarına maruz kalan kimseler; Cumhuriyet Savcılıklarına, kolluk görevlilerine ve ayrıca özel şikayet mercileri kurulmuşsa buralara sözlü şekilde veya dilekçe yoluyla şikayette bulunabilir. Fakat şikayetin etkin sonuç doğurabilmesi için bilişim delillerinin çok iyi tespit edilmesi ve sunulması gerekmektedir.

Bilişim Suçlarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Bilişim suçları ceza hukukuna ilişkin olmakla birlikte bilişim hukuku alanına da sirayet ettiği için, bu suçlara ilişkin davaların hangi mahkemede görüleceği hususu merak konusu olmaktadır. 

Her ne kadar bilişim hukuku ve bilişim sistemleri gündem olsa da bilişim suçlarına ilişkin yargılama süreci, ceza mahkemelerinde görülecektir. Görevli mahkeme ceza mahkemeleridir. Mahkeme sayısının fazla olduğu bazı bölgelerde kimi ceza mahkemeleri ihtisas mahkemesi olarak sırf bilişim suçlarına bakabilmektedir.

Yetkili mahkeme kavramı, suça ilişkin yargılamanın hangi yerdeki ceza mahkemesinde yapılacağı ile ilgilidir. Burada elbette genel yetki kuralları söz konusu olacaktır. Fakat bir de bilişim suçları için getirilen özel yetki kuralı söz konusudur. Aşağıdaki tabloda, bu kurallar çerçevesinde yetkili mahkemeler belirtilmiştir.

Genel olarak yetkili mahkeme,	Suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Suç teşebbüs halinde kalırsa,	Son icra hareketinin yapıldığı yer mahkemesidir.
Suç kesintisiz ise,	Kesintinin gerçekleştiği yer mahkemesidir.
Zincirleme (belirli aralıklarla tekrarlı işlenmesi) suç ise,	Son suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Suç, bilişim sistemleri araç olarak kullanılarak işlenirse,	Asıl yetkili mahkeme yanında mağdurun yerleşim yerindeki mahkeme de yetkilidir.
Suç, banka/kredi kartı araç olarak kullanılarak işlenirse,	Asıl yetkili mahkeme yanında mağdurun yerleşim yerindeki mahkeme de yetkilidir.

DİKKAT: Yukarıdaki tablonun ilk dört satırındaki yetki kuralları genel yetki kurallarıdır. Suça ilişkin bu dört yetki kuralından biri zaten devreye girecektir. Fakat bunun yanında, bilişim suçlarını ilgilendiren ve son iki satırda belirtilen durumlarda genel mahkeme yanında mağdurun yerleşim yerindeki mahkeme de yetkili olacaktır.

Her ne kadar yetkili mahkeme kavramı davanın nerede görüleceğini belirtiyor olsa da şikayet bakımından yetki şartı aranmamaktadır. Suçun yargılanmasına ilişkin yetkili olmayan bir yerde de ilgili birimlere şikayette bulunmak mümkündür. Sonrasında süreç, asıl yetkili mercilerde ilerleyecektir.

Bilişim Suçlarında Zamanaşımı

Zamanaşımı kavramı, suça ilişkin soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin bitirilmesi gereken zaman aralığını ifade eder. Zamanaşımı süresi dava sırasında dolarsa dava düşecektir. Soruşturma aşamasında dolacak olursa bu durumda soruşturma devam etmeyecektir.

Zamanaşımı bakımından kademeli bir ayrım söz konusudur. Buna ilişkin teknik detaylara girmeksizin bilişim suçlarından hangileri için ne kadarlık zamanaşımı süresinin söz konusu olduğunu bir tablo ile belirtmekte fayda görüyoruz. 

TCK SUÇ TİPİ,	ZAMANAŞIMI SÜRESİ,
TCK 243,	8 yıldır.
TCK 244/1,	8 yıldır.
TCK 244/2,	8 yıldır.
TCK 244/4,	15 yıldır.
TCK 245,	15 yıldır.
TCK 245/A,	8 yıldır.

Bilişim Suçlarında Tutuklama ve Adli Kontrol

Tutuklama tedbiri, ceza yargılaması sürecinde gündeme gelmektedir. Fakat her durumda uygulanması söz konusu değildir. Kanun hem birtakım genel şartlar aramış hem de kimi suçlar için tutuklama yasağı öngörmüştür.

Buna göre, TCK 243 hükmünün 1, 2, ve 3. fıkralarındaki suç tipleri için tutuklama yasağı söz konusudur. Fakat diğer bilişim suçları için böyle bir kısıtlama söz konusu değildir. Gerekli şartların varlığı halinde tutuklamaya başvurulabilir.

Adli kontrol tedbirlerinin uygulanması ise bilişim suçlarının hepsi bakımından mümkündür. Fakat hem adli kontrol ve tutuklama talepleri hem de bu talep yönünde verilen kararlara itiraz süreci, teknik bakımdan önem arz etmektedir. Alanında uzman bir ceza avukatının yardımı, süreci ciddi oranda etkileyecektir.

DİKKAT: 01 Ocak 2022 tarihinden itibaren sulh ceza hakimliğinin verdiği tutuklama ve adli kontrol kararlarının itiraz mercii, asliye ceza mahkemeleri olarak belirlenmiştir. İtiraz, kararın tefhim (yüze okunma) veya tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren hakimliğe yapılmalıdır.

Bilişim Suçlarında Teşebbüs, İştirak ve İçtima

Bilişim suçlarını teşebbüs, iştirak ve içtima bakımından ayrı ayrı değerlendirmekte fayda vardır. Burada belirtmek gerekir ki bu suçlar bakımından, sayılan hukuki kurumlarla ilgili özel bir düzenleme söz konusu değildir.

Bu noktada suç eğer teşebbüs aşamasında kalırsa, suçun tamamlanmış haline nazaran indirimli cezaya hükmolunur. İştirak ve içtima bakımından da genel kurallar geçerlidir. Böyle durumlarda süreç daha karmaşık hale geldiği için ceza avukatının yardımını almakta fayda vardır.

Bilişim Suçları ve Tüzel Kişiler (TCK 246)

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu m.243-245 arasında düzenlenen bilişim suçları bölümündeki suç tiplerinden sonra gelen son hüküm, TCK 246 düzenlemesidir. İlgili düzenleme şu şekildedir:

“Bu bölümde yer alan suçların işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.”

Tüzel kişilere uygulanabilecek güvenlik tedbirleri, TCK m.60 hükmünde düzenlenmiştir. Buna göre tüzel kişilere uygulanabilecek temel güvenlik tedbirleri, iznin iptali ve müsaderedir. Bilişim suçları bakımından da bu tedbirlere hükmedilmesi mümkündür.

Bilişim Suçları Hakkında Mahkemenin Verebileceği Kararlar

Bilişim suçları ve diğer çeşitli suçlar için mahkemenin vereceği kararı etkileyen çeşitli birçok etmen söz konusudur. Bu etmenler; somut durumun şartları, şüpheli/sanığın yargılama sürecindeki tutumu, avukatın hukuki deneyim ve stratejisi gibi çeşitli unsurlardır.

Belirtilen unsurlar çerçevesinde mahkeme; sanığın beraatına, sanığa ceza verilmesine yer olmadığına yahut ceza verilmesine hükmedebilir. Bunların yanında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ve cezanın ertelenmesine de hükmedilebilir. Diğer kararların içeriği anlaşılsa da bu iki kararın izah edilmesinde fayda vardır.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): HAGB müessesesi belirli şartlar söz konusuysa devreye girer. Öncelikle kişi mevcut suçtan ötürü yol açtığı zararı telafi etmeli, daha önce kasıtlı bir suç işlememiş olmalı ve bundan sonra da işlemeyeceği yönünde mahkemeye izlenim vermelidir. 

Şayet mahkemenin karar kıldığı ceza iki yıl ve daha kısa süreli hapis veya adli para cezası ise bu durumda kişi de kabul ederse, hakkında HAGB kararı verilir. Hakkında HAGB kararı verilen kişi, 5 yıllık denetim süresi boyunca gereğine uygun davranırsa söz konusu suçu hiç işlememiş gibi hayatına devam edecektir. Konuya ilişkin detaylara, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)” yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Hapis Cezasının Ertelenmesi: Hapis cezasının ertelenmesi müessesesi, yapısı itibarıyla HAGB kararına benzese de farklı bir kurumdur. Buna göre; eğer kişinin mahkum edildiği ceza iki yıl veya daha az ise, kişi daha önce kasıtlı bir suçtan ötürü üç aydan fazla hapis cezasına mahkum edilmemiş ise ve tekrar suç işlemeyeceği yönünde mahkemeye izlenim vermişse kişinin hapis cezası ertelenebilir.

Cezanın ertelenmesi, suçtan kaynaklanan zararın giderilmesi şartına bağlanabilir. Ceza ertelenecek olursa kişi hakkında en az bir en çok üç yıllık denetim süresi belirlenir. Fakat bu süre, en az mahkum olunan süre kadar olmalıdır.

İlgili süre zarfı boyunca kişi herhangi bir ihlalde bulunmadan gerekli şartlara uygun davranırsa gerçekte hiç hapis yatmadığı halde cezası infaz edilmiş sayılacaktır. Konuya ilişkin detaylara “Hapis Cezasının Ertelenmesi TCK 51” yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Bilişim Suçlarında Mahkemenin Kararına İtiraz

Bilişim suçlarına ilişkin mahkemece verilen kararlara karşı çeşitli kanun yollarını Kanun öngörmüştür. Bunlardan önce itiraz müessesesine değinmekte fayda vardır. İtiraz imkanı olan kararlara karşı, kararın tebliğ veya tefhiminden itibaren 7 gün içinde kararı veren mercie itirazda bulunulabilir. İtirazı inceleyecek olan merci ise somut duruma göre değişkenlik göstermektedir.

Mahkeme ceza yargılamasını tamamlayıp sanık hakkında nihai hükmü verdiğinde bu hükme karşı kanun yoluna gitmek mümkündür. Ceza mahkemelerinin vereceği bu karara karşı, hükmün tebliğ veya tefhiminden (yüze okunma) itibaren 7 gün içinde istinaf kanun yoluna başvurmak mümkündür. İstinaf talebi, kararı veren mahkemeye karşı ileri sürülür. Dosyayı inceleyecek istinaf mercii ise Bölge Adliye Mahkemesidir.

Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı da kararın tebliğ veya tefhiminden itibaren 15 gün içerisinde ilgili mahkemeye temyiz başvurusunda bulunulabilir. Bu durumda, dosyayı temyiz mercii olan Yargıtay inceleyecektir. 

DİKKAT: Her ne kadar CMK kapsamında istinaf ve temyiz kanun yolları düzenlenmiş olsa da her türlü karar için bu kanun yolları söz konusu olmayabilir. Kimi cezalar daha ilk aşamada, kimileri istinaf aşamasında kesinleşmekte ve daha ileri gitmemektedir. Süreci bu tarz teknik detaylar bakımından dikkatle yürütmek adına alanında uzman ceza avukatının yardımını almakta büyük fayda vardır.

Bilişim Suçları (Siber Suçlar) ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Bilişim suçları, gelişen teknolojiyle birlikte son zamanlarda önem kazanan alanlardan olduğu için haliyle bu kapsamdaki çeşitli birçok husus merak konusu olmaktadır. Aşağıda, bu alana ilişkin merak edilenleri avukatımız yanıtlandırmıştır.

Sonuç Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yazımızda bilişim suçlarının neler olduğuna, bu suçlar için öngörülen cezalara, mahkemenin verebileceği kararlara ve  yargılama sürecinde önem arz eden çeşitli diğer hususlara değinilmiştir. Bunun yanında, uygulamada merak edilen sorular da yanıtlandırılmıştır.

Bilişim suçları ve siber suçlar, tek başına ne ceza hukukuna ne de bilişim hukukuna indirgenebilir. Yapısı itibariyle bu iki alandan da özellikler taşımaktadır. Bu nedenle özgün niteliklere sahiptir ve üzerinde hassasiyetle durulması gerekir. 

Bilişim suçlarının teknik bakımdan çetrefilli olması, usule ilişkin süre ve mercilerin son derece önem arz etmesi ve hürriyeti bağlayıcı birtakım cezaların söz konusu olması nedeniyle süreç dikkatle yürütülmeli, avukata sorarak hareket edilmelidir.