Yasak Cihaz veya Program Suçu (TCK 245/A)

Yasak cihaz veya program suçu  ceza yargılamasına sıklıkla konu olur. Türk Ceza Kanunu 245/A düzenlemesinde yer alan bu suçun önemli sonuçları vardır ve yargılama süreci de aynı öneme sahiptir.

Yazımızda TCK 245/A suçunun nasıl işlendiğine ve cezasına, yargılama sürecine ve özellik arzeden diğer hususlara kanuni zeminde ve uygulamayı gözönünde bulundurarak değineceğiz. Önemine binaen dikkatli okumanızı tavsiye ediyoruz.

Yasak Cihaz veya Program Suçu ve Cezası Nedir?

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 245/A’da yasak cihaz veya programlar üzerinde işlenen ve cezalandırılan suç fiili şu şekilde yer almıştır:

Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya sair güvenlik kodunun; özellikle bilişim suçlarının işlenebilmesi için ve ayrıca bilişim sistemlerini kullanarak işlenebilen diğer suçların işlenmesi için yapılması veya oluşturulması durumunda;

• Bunları imal etmek
• İthal etmek
• Sevk etmek
• Nakletmek
• Depolamak,
• Kabul etmek,
• Satmak
• Satışa arz etmek
• Satın almak
• Başkalarına vermek
• Bulundurmak

fiillerinden en az birini gerçekleştirmiş olan kişi TCK 245/A yasak cihaz veya program suçunu işlemiş olur. Yani yasak cihaz ve programların başka suçların işlenmesi amacıyla oluşturulması halinde bu suça yukarıda saydığımız fiillerle ortak olan herkes TCK 245/A cezası ile karşı karşıya kalacaktır.

Peki yasak cihaz veya program suçunun cezası nedir? Bu suçun cezası TCK 245/A düzenlemesinde 1 yıl ile 3 yıl arasında değişen hapis ve buna ek olarak 5 bin güne kadar adli para cezası olarak yer almıştır.

TCK 245/A Suçunda Cezayı Artıran veya Azaltan Haller

Yukarıdaki tablo, kanunda yer alan temel cezadır. Somut olayın özelliğine göre yasak cihaz veya program suçu cezasına artırıcı veya azaltıcı olarak etki edebilecek bir çok unsur mevcuttur. Ancak TCK 245/A suçu için özel olarak düzenlenmiş ceza artırım veya azlatım hali söz konusu değildir.

Dolayısıyla genel hükümlere göre cezada indirime veya artırıma gidilebilir. Örnek olarak iyi hal indirimi uygulanabilir. Bununla ilgili olarak ‘iyi hal indirimi’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Yasak Cihaz veya Program Suçunun Unsurları

Yasak cihaz ve program suçu herkes tarafından işlenebilir. Mağduru muayyen değildir. Yani belirli bir kişi değil, kamu güveni burada mağdurdur. Elbette ki suçtan zarar gören bir takım kişiler olabilir.

Kasten işlenebilen bir suçtur. Belirtmemiz gerekir ki bu suçun fiilinin tek başına işlenmiş olması, ceza vermek için yeterli değildir. Ayrıca bu fiillerin başka bir suçu işlemek amacıyla yapılmış olması veya en azından bunun başka bir suçta kullanılacağının biliniyor olması suretiyle işlenmesi gerekir.

Bilişim korsanlığının önlenmesi burada amaçtır. Her türlü cihaz, bilgisayar programı, şifre, sair programlar üzerinde genelde şifre kırmak, kayıt tutmak, kriptoloji üzerine işlenen bir suçtur. Seçimlik hareketli bir suçtur, yukarıda bahsettiğimiz fiillerden herhangi biri ile bu suç işlenebilir.

Yasak cihaz veya program suçunun unsurları önemlidir. Çünkü bu unsurlar gerçekleşmediği zaman failin cezalandırılması mümkün olmaz. Dolayısıyla yapılacak olan en önemli değerlendirme bu suçun unsurlarının gerçekleşip gerçekleşmediğidir ve bu ispat hukuku çerçevesinde yapılır.

TCK 245/A suçunda suçun işlenişi ve cezası kadar yargılama süreci de önemlidir. Şimdi bunun detaylarına değineceğiz. Ancak öncesinde yargılama süreci ve diğer meselelere ilişkin şu tabloyu ortaya koyabiliriz:

Yasak Cihaz veya Program Suçunda Yargılama Süreci

TCK 245/A suçundan ötürü yapılacak olan yargılamada öncelikle soruşturma yani savcılık aşaması yapılır. Bununla ilgili olarak ‘soruşturma nedir’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Ardından savcı iddianame hazırlar ve bunu mahkemeye sunar. Bununla ilgili olarak ‘iddianame nedir’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İddianameyi kabul eden mahkeme kovuşturma yani mahkeme aşamasını başlatır. Bunun detaylarını da ‘kovuşturma nedir’ başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

TCK 245 Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı

Yasak cihaz ve programlar üzerinde işlenen bu bahsettiğimiz suç şikayete tabi değildir. Yani re’sen işlemler yapılır. Dolayısıyla bu suçla ilgili yapılan bildirimin hukuki niteliği şikayet değil ihbar olacaktır.

Bu nedenle 6 aylık şikayet süresi de söz konusu olmaz. Ancak TCK 255/A suçunda zamanaşımı süresi vardır. Bu suçta 8 yıllık zamanaşımı süresi söz konusudur. Bu süre içerisinde yargılama işlemleri yapılmış olmalıdır.

Yasak Cihaz veya Program Suçunda Şikayetten Vazgeçme

Yasak cihaz ve program suçu yukarıda da değindiğimiz üzere şikayete tabi değildir. Dolayısıyla bu suçta şikayetten vazgeçme hükümleri uygulanmaz.

Şikayet edenin (aslında ihbar edenin) şikayetten vazgeçtiğine dair beyanı hukuken sonuç doğurmaz. Soruşturma – kovuşturmaya devam edilir. Bu suçla ilgili bildirim alan savcılık re’sen işlemlerini tamamlar.

TCK 245 Suçunda Tutuklama ve Adli Kontrol

Tutuklama, kişinin kaçma veya delil karartma şüphesi olduğu zaman söz konusu olabilir. Mahkeme hükmünün kağıt üzerinde kalmasını engellemek ve somut olayı gerçeğe çıkarmak amacı taşımayan tutuklama kararı hukuka aykırı olur. Mahkeme tutuklama yerine daha hafif bir uygulama olan adli kontrole de hükmedebilir.

TCK 245/A suçunda tutuklama da adli kontrol de söz konusu olabilir.Tüm bu sınırlamaların hukuka uygun olabilmesi için ciddi şartlar vardır. Hakkında haksız olarak tutuklama veya adli kontrol kararı verilen kişinin buna itiraz etmesi gerekir. Bununla ilgili olarak ‘Tutuklamaya itiraz’ ve ‘adli kontrol’ başlıklı yazılarımızı okuyabilirsiniz.

Esasen yasak cihaz ve program suçunda yargılama süreci çok daha karmaşıktır. Ancak her somut olay kendi karmaşıklığı içerisinde değerlendirilmelidir. Burada uygulamada karşılaştığımız her hale yer vermemiz mümkün değil. Dolayısıyla somut olaya göre değerlendirme yapmak ve ona göre hukuki çare üretebilmek adına deneyimli ceza avukatlarına başvurulmalıdır.

TCK 245/A Suçunda Mahkemenin Verebileceği Kararlar

TCK 245/A suçunda mahkemenin verebileceği kararlar oldukça çeşitlidir. Aynı şekilde bunlara itiraz imkanları da çeşitlidir. Bunlar genel olarak Ceza Muhakemesi Kanununda yer alır. Yasak cihaz ve program suçu ile ilgili mahkemenin verebileceği bazı önemli kararlara değinmemiz gerekirse:

Ceza Mahkumiyeti Hükmü

Mahkeme suçun tüm unsurlarının yerine geldiğine ve failin şüphe olmayacak şekilde suçu işlediğine kanaat getirirse yukarıda saydığımız ceza aralığında cezaya ve kişinin belirli hakları kullanmaktan mahrum bırakılmasına karar verir. Bununla ilgili olarak ‘belirli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Kişi eğer daha önce kasıtlı bir suçtan ötürü mahkum edilmemişse ve yasak cihaz veya program suçu cezası 2 yılın altında kalırsa, bazı şartların yerine getirilmesi ile birlikte kişi hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Bu şekilde kişi 5 yıllık denetim süresine tabi tutulur ve cezaevine girmemiş olur. Bu konunun detayları için ‘hükmün açıklanmasının geri bırakılması‘ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Cezanın Ertelenmesi

HAGB’deki benzer şartların oluşması ile TCK 245/A suçunda mahkeme cezanın ertelenmesine de karar verebilir. Burada cezanın infazı ileri bir tarihe alınmamakta gene kişi cezasını dışarıda çekmektedir. Bir denetim süresi olur. HAGB ile arasındaki fark ise; HAGB denetim süresi sonunda kişi sanki hiç suç işlememiş gibi olurken cezanın ertelenmesi denetim süresi sonunda kişi sanki cezası infaz edilmiş gibi sonuç doğar. Bunun ayrıntıları için ‘cezanın ertelenmesi’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi TCK 245/A yasak cihaz ve program suçunda mümkün değildir. Çünkü bu suçta hapis + adli para cezası öngörülmüştür. Bunun detayları için ‘adli para cezası’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Mahkeme Kararına İtiraz

Yasak cihaz veya program suçunda mahkemenin vereceği ceza hükmüne karşı kişi istinaf yoluna gidebilir. Somut olayın özelliklerine göre istinaf incelemesi sonucunda verilen karara karşı da Yargıtay temyiz incelemesine gidebilir.

HAGB ve cezanın ertelenmesi kararları istinaf edilemez. Bu konunun detayları için ‘ceza istinaf’ ve ‘ceza temyiz’ başlıklı yazılarımızı okuyabilirsiniz. Yasak cihaz ve programlar üzerinde işlenen suçlarda yargılama süreci ve mahkeme hükmü bu şekildedir. Bunun haricinde süreç hakkında bilinmesi gereken başka hususlar da vardır. Şimdi bunlara değineceğiz.

Yasak Cihaz veya Program Suçunda Bilinmesi Gerekenler

TCK 245/A suçundan ötürü yapılan yargılama aslında burada bahsettiğimiz genel hususlar kadar yalın olmaz. Her somut olayın kendine has özellikleri bulunur. Dolayısıyla her olay için ihtimalleri değerlendirerek o olaya özgü hukuki çare üretilmelidir. Bu nedenle bilişim hukuku alanında tecrübe sahibi ceza avukatlarının yardımına başvurulmalıdır.

Yasak Cihaz veya Program Suçunda İçtima

TCK 245/A suçunda yasak cihaz ve programlar üzerinde işlenen fiiilerin başka bir suçun işlenmesi amacıyla yapıldığını söyledik. Bu nedenle hem o suçtan hem de TCK 245/A suçunda ceza verilir. Dolayısıyla TCK 245/A suçu tek başına yargılamaya konu olmaz. Başka bir suç (amaç suç) ile birlikte yargılama yapılır ve eğer suç işlendiği sabit olursa iki cezaya birden hükmedilir.

TCK 245/A suçunun zincirleme olarak yani üstüste birden fazla kere işlenmesi mümkündür. Bu durumda zincirleme suç hükümlerine göre cezaya hükmedilir. Bununla ilgili olarak ‘zincirleme suç’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

TCK 245/A fiillerinin aslında başka suçları oluşturması da söz konusu olabilir. Bunlar özel hükümler olduğu için öncelikle uygulanır. Buna göre şu iki suç TCK 245/A’ya göre öncelikli uygulanır:

• 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu madde 72: Koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketleri
• 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu madde 16: İmza oluşturma verilerinin izinsiz kullanımı

Bu iki öncelikli suçun işleniş şekli ve cezası ise şu şekildedir:

İlgili düzenlemelerde bu bahsettiğimiz cezalara ek olarak cezayı artıran veya azaltan haller de öngörülmüştür. Bu suçların her biri ayrı yazılarımızın konusudur.

TCK 245/A Yargılaması Ne Kadar Sürer

Yasak cihaz ve program suçunda zamansal olarak net bir değerlendirme yapmak doğru değildir. Özellikle teknik incelemelerin yoğun olduğu bu suçlar 6- 7 ayda sonuçlanabileceği gibi 2-3 yılda ancak sonuçlanması da söz konusu olabilir.

Bu süreye; somut olayın kapsamı, şüpheli – sanıkların durumu, deliller, bilirkişi incelemesi, adli takvim, savcılık – mahkemenin durumu vs. bir çok unsur azaltıcı veya artırıcı olarak etki edebilir. Belirtmemiz gerekir ki sürecin avukat yardımı ile takip edilmesi zamansal olarak daha olumlu sonuç doğuracaktır.

Yasak Cihaz  veya Program Suçu Adli Sicil Kaydına İşler mi?

TCK 245/A’dan kişi hakkında hükmedilen ceza adli sicil kaydına işleyecektir. Ceza infaz edildikten sonra adli sicil kaydının silinmesi için gerekli hukuki işlemleri yapabilir. Bu konunun önemli detayları için ‘adli sicil kaydının silinmesi’ başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yasak Cihaz veya Program Suçunda İspat

Bilişim suçlarının aydınlatılması ve gerekli araştırmanın yapılabilmesi için Polis teşkilatı çoğu zaman tek başına yeterli olmaz. Bu nedenle bilirkişi değerlendirmesi yapılır. Uygulamada Microsoft Şirketinden bu konuda yardım alındığı görülür. Donanım açısından başka firmalara başvurulduğu da görülür.

Bilişim sisteminin kime ait olduğu öncelikli olarak incelenir. IP adresleri ve ele geçirilen harddisk – başka disk sürücüleri incelenir. Şüphelinin savunmaları doğrultusunda başka kişilerin sisteme girip girmediğine bakılır.

Tanık beyanı her suçta olduğu gibi TCK 245/A suçunda da önemli bir değerlendirme aracıdır. Bilişim suçlarının ispatında sadece teknolojik yollara başvurulmaz. Buna ek olarak klasik anlamda ceza yargılamasında delil olan her şey burada da delil olabilir.

Her ne kadar şüpheden sanık yararlansa da hayatın olağan akışı değerlendirmesi ile cezalandırma yoluna gidildiği görülebilir. TCK 245/A suçunda ispat ve bu tür suçların genel değerlendirmesi ile ilgili olarak ‘bilişim suçları (siber suçlar)’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

TCK 245/A Suçunda Şikayet ve Savunma Dilekçesi

Yasak cihaz ve program suçu ile ilgili şikayet dilekçesi ve özellikle savunma dilekçesi çok önemli ve hassas konulardır. Ceza yargılaması her ne kadar duruşma yapılsa da esas olarak dosya üzerinden yapılır. Bu nedenle savunma ve itiraz dilekçeleri büyük önem taşır.

Öyle ki kişi haklı olduğunu ve yararına olduğu savunmayı metne döker ancak bu sözler onun aleyhine işleyebilir. Bu nedenle savunmanın hukuki yönü kesinlikle atlanmamalıdır. Bu noktada internette veya başka mecralarda bulunan taslak dilekçe metinleri de hem güncel mevzuattan hem de somut olaydan uzaktır.

Önemli bir konu olduğu için bu dilekçelerin hazırlanmasında deneyimli ceza avukatlarından yardım alınmalı, bir takım hukuki ön hazırlıklar yapılmalıdır.

TCK 245/A Suçunda Ceza Avukatı Desteği

Yukarıda TCK 245/A yasak cihaz ve program suçunun işlenişine, cezasına, yargılama sürecine ve karşılaşılabilecek ihtimallere yer verdik. Tekrar etmek gerekirse süreç hiçbir zaman bu kadar yalın kalmaz.

Hatalı yahut ihmali işlemlere mahal vermeden ve telafisi güç zararlara neden olmadan önce özellikle bilişim hukuku alanında faaliyet gösteren ceza avukatlarına danışılması gereklidir. Kişinin özgürlüğünün mevzu bahis olduğu bu tür suçlarda avukat yardımı ihtiyacı kendini özellikle hissettirecektir.