Nafaka Ödememe Cezası (Nafaka Tazyik Hapsi)

Nafaka ödememe cezası daha doğru bir ifade ile nafaka tazyik hapsi, nafaka yükümlüleri için oldukça önemli bir konudur. Şartları, uygulanışı ve sonuçları bakımından ciddi anlamda hukuki zemini olan bir konudur.

Yazımızda nafaka ödememe cezası ile ilgili bilinmesi gereken önemli noktalara ve sıklıkla sorulan soruların cevaplarına yer verdik. Açıklamalarımızı kanuni zemine, uygulamadaki işleyişe ve yargı kararlarına göre hazırladık. Dikkatli okumanızı öneririz.

Nafaka Ödememe Cezası Nedir?

Kişi hakkında mahkemece verilen nafaka kararına uyulmaması halinde şikayet üzerine verilen cezaya nafaka ödememe cezası, diğer bir deyişle nafaka tazyik hapsi denir. Nafaka tazyik hapsi 2004 sayılı İcra İflas Kanunu madde 344 düzenlemesinde yer alır.

Tazyik hapsi, ceza muhakemesindeki gibi derinlemesine ceza yargılaması gerektirmeyen genellikle bir yükümlülüğe uyulmaması halinde verilen ve kısa süreli olan bir hapis uygulamasıdır.

Hukuki anlamda suçlara karşı değildir ki zaten teknik olarak bir ceza da değildir. Nafaka ödememe cezası da bir çeşit tazyik hapsidir. Kısa süreli olarak kişiye uygulanan bir hapis cezasıdır denilebilir.

Nafaka türü burada önemli değildir. Çocuk lehine verilmesi gerek iştirak nafakası, eşe verilen yoksulluk nafakası yahut boşanma davası süresince ödenecek olan tedbir nafakası farketmez, bunlar ödenmezse ve bazı şartlar sağlanmışsa şikayet üzerine nafaka tazyik hapsi uygulanır.

Nafaka Ödememe Cezası Ne Kadardır?

Nafaka borcunun ödenmemesinin üzerine aşağıda bahsedeceğimiz prosedürde şikayet yapılır. Şikayet üzerine verilen nafaka ödememe cezası miktarı 3 aya kadar hapistir. 3 ay üst sınırdır. Kişiye 3 aya kadar hakimin belirleyeceği bir miktarda tazyik hapsi uygulanır. Bu 3 aylık süre içerisinde nafaka borcu ödenirse tazyik hapsi derhal sonlandırılır.

Nafaka Ödememe Nereye Şikayet Edilir?

Nafaka tazyik hapsi icra ceza mahkemesi tarafından verilir. Dolayısıyla şikayet icra ceza mahkemelerine yapılır. Şikayet öncesinde tabii ki başka uyulması gereken bazı şartlar vardır. Şimdi bunlara değineceğiz.

Ancak öncesinde belirtmemiz gerekir ki tüm bu süreci kişi bizzat kendisi takip edebileceği gibi avukatı aracılığıyla da takip edebilir.

Sürecin çok aşamalı olması, basit hataların ciddi hak kaybına yol açabilecek olması gibi ihtimaller gözönünde bulundurulduğu zaman avukat yardımı alınması önerilir.

Nafaka Tazyik Hapsi Nasıl Verilir?

Nafaka ödememe cezasının icra ceza mahkemesi tarafından verildiğini söyledik. Ancak öncesinde uyulması gereken bazı şartlar vardır. Buna göre;

• Nafaka ile ilgili hüküm geçerliliğini koruyor olmalıdır.
• Nafaka ilamı icraya konularak icra yoluyla tahsili denenmiş olmalıdır. Ayrıca burada ödeme emri direkt olarak borçluya gönderilmelidir. Takibin kesinleşmiş olması da şarttır.
• Nafaka ödememe cezasını ortadan kaldıracak nedenlerin var olmaması gerekir. Bunlara aşağıda değineceğiz
• Geçmişe dönük 3 aylık ödenmeyen borç için talep edilmiş olmalıdır.

Tüm bu şartlar sağlandıktan sonra ödenmemiş nafaka borcundan ötürü icra ceza mahkemesinde şikayet yolu ile başvuru yapılır ve nafaka borçlusu nafaka tazyik hapsi ile karşı karşıya kalır.

Nafaka Ödememe Cezası Tekrar Verilir mi?

Yukarıda bahsettiğimiz şartlar sağlandıktan sonra nafaka ödememe cezası tekrar tekrar uygulanabilir. Yani kişi sürekli olarak tazyik hapsi ile karşı karşıya kalabilir. Ancak tazyik hapsi geçmişe dönük 3 aylık nafaka borcu için söz konusu olabilir.

Nafaka tazyik hapsi uygulanırken geçen süre için ödenmeyen nafaka borcu, tekrar tazyik hapsini gerektirmez. Yani 3 ay ceza uygulanırsa o 3 ay sadece alacak hakkı olarak kalır. Sonrasında kişi hapisten çıktıktan sonraki kısım için ödeme yapmazsa yeniden tazyik hapsi uygulanabilir.

Yani kişi geçen senenin nafaka borcunu ödemediği için bu sene nafaka ödememe cezası ile karşı karşıya kalmaz. Şartların sağlanması halinde kişinin sürekli tazyik hapsi ile karşı karşıya kalacak olması ciddi bir haldir.

Bu nedenle avukat yardımı alınarak aşağıda bahsedeceğimiz prosedürlerin takip edilerek ya nafakanın azaltılması ya kaldırılması yahut tazyik hapsinin sonlanması için gerekli işlemler yapılmalıdır.

Nafaka Tazyik Hapsi Nafaka Borcunu Siler mi?

Kişinin bir nafaka borcunu ödememesinden ötürü hakkında uygulanan nafaka ödememe cezası, nafaka borcunu silmez. Hatta nafaka tazyik hapsi yatarken o cezaya neden olan nafaka borcu dahi silinmez. Bu sadece kişiyi nafaka borcunu ödemeye zorlayan bir mekanizmadır. Dolayısıyla nafaka ödememe cezası nafaka borcuna alternatif değildir, o borcu silmez.

Geçmişe Dönük Nafaka Borcu Nasıl Tahsil Edilir?

Yukarıda da belirttiğimiz üzere nafaka tazyik hapsi ancak geçmişe dönük 3 aylık nafaka için geçerlidir. Bundan öncesi için nafaka ödememe cezası söz konusu olmaz. Bu miktar için yapılması gereken en doğru şey icra takibi yolunu izlemektir.

Cebri icra sisteminde nafaka alacakları da oldukça imtiyazlı bir konumdadır. Burada yapılacak en sağlıklı iş, deneyimli icra avukatlarından yardım alarak nafaka borcunu tahsil etmek olacaktır.

Hakkında Nafaka Tazyik Hapsine Hükmedilen Kişi Ne Yapmalı?

Hakkında nafaka ödememe cezası uygulanan kişinin izleyeceği belirli yollar vardır. Öncelikle bu kişi ödeme imkanı olduğu halde ödemiyorsa sürekli olarak tazyik hapsi ve icra takipleri ile karşı karşıya kalacaktır.

Ancak ödeme imkanı olmayan, maddi gücü ciddi oranda değişen yahut nafaka ödediği kişinin artık nafakaya ihtiyacı olmadığını, nafaka şartlarını taşımadığını düşünen kişi nafakanın azaltılması yahut kaldırılmasını dava etmelidir.

Bu dava ile nafaka somut vakalara göre yeniden uyarlanabilir. Ayrıca bu davanın açılmış olması mahkemece nafaka tazyik hapsinin uygulanmasını sonraya bırakma açısından haklı görülebilir. Böylece nafaka ödememe cezası dava sonuçlanıncaya kadar bekletilmiş olur. Sonrasında mahkeme kararına göre ceza kalkabilir yahut uygulanabilir.

Nafaka Tazyik Hapsi Nasıl Kaldırılır?

Nafaka tazyik hapsi nasıl kaldırılır sorusuna verilecek cevapları aslında yukarıda açıkladık. Nafaka ödendiği takdirde nafaka tazyik hapsi sona erer. Nafakanın azaltılması yahut kaldırılması davası açıldığı takdirde gene tazyik hapsi dava bitimine kadar bekletilebilir.

Bunun yanında usuli hatalar yapılmış olabilir, maddi hatalar yapılmış olabilir. Bu noktada sürecin deneyimli bir avukattan yardım alarak değerlendirilmesi ve gerekli hukuki yolun hızlı bir şekilde izlenmesi gerekir.

Nafaka Ödememe Cezası Konusunda Sık Sorulan Sorular

Yukarıda nafaka ödememe cezası ile ilgili bilinmesi gereken temel meselelerden ve yargılama sürecinden bahsettik. Ayrıca bu konuda bazı sorular çokça sorulmaktadır. Bunlara cevapları ile birlikte yer vermekte yarar görüyoruz.

Sonuç Olarak Nelere Dikkat Edilmeli?

Yazımızda nafaka ödememe cezası ile ilgili bilinmesi gereken detaylara yer verdik. Belirtmemiz gerekir ki bu bahsettiğimiz kurallar kanunda yer alan ve uygulamada karşılaştığımız asgari kurallardır.

Neredeyse her somut olayda bunların yanında ek hukuki meseleler olur ve bunlar genellikle içiçe geçmiş meselelerdir. Bu nedenle sürecin analitik bir şekilde ele alınıp en doğru hukuki yolun izlenmesi gerekir.

Burada deneyimli avukatlardan yardım almak önem taşıyor. Aksi halde hatalı yahut ihmali işlemler hak kaybına neden olabilir.