6136 Sayılı Kanuna Muhalefet 

6136 sayılı yasada ruhsatsız silahla ilgili her türlü muamele ayrı ayrı suçlar olarak yer almıştır. Uygulamada 6136 sayılı Kanuna muhalefet, ruhsatsız silah bulundurma olarak bilinse de bir çok fiili içinde barındırır ve ayrı ayrı cezaları vardır. Yargılama süreci de kendine has ilerler.

Yazımızda hangi fiiller ile 6136 sayılı kanuna muhalefet edildiğine, cezalarının neler olduğuna yargılama sürecinin nasıl ilerlediğine ve mahkemenin verebileceği kararlara yer verdik. Önemli bir konu olduğu için yazımızı dikkatli okumanızı öneririz.

6136 Sayılı Kanun Nedir?

Ateşli silahlar, mermiler, bıçaklar  ve sırf saldırı veya savunma amacıyla yapılmış olan aletlerin Türkiye’ye sokulması, üretilmesi, satın alınması, satılması, taşınması veya bulundurulması fiillerini cezalandıran kanuna 6136 sayılı Kanun denir.

Türk ceza yargılamasında kural olarak suçlar ve cezalar 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu düzenlemelerinde yer alır. Ancak bazı suç ve cezalar başka kanunlarda yer alabilir. 6136 sayılı Kanun da bunlardan biridir.

Gerek TCK gerek 6136 sayılı Kanun fark etmez, suçlar ve cezalar çok önemli hukuki sonuçlara neden olur. Bu nedenle bu tür süreçlerin önemle üzerine düşülmesi gerekir. Bu noktada deneyimli ceza avukatlarının yardımına başvurulmalıdır.

6136 Sayılı Kanuna Muhalefet ve Cezası Nedir?

6136 sayılı Kanun, ateşli silahların, bıçakların ve benzerlerinin ülkeye sokulması, satılması, satın alınması, üretilmesi, taşınması, bulundurulması vs. fiiller bakımından yasal sınırları belirlemiştir. Ruhsatsız silahla ilgili yasal sınırların aşılması durumunda doğacak suçun genel ismi “6136 sayılı kanuna muhalefet suçu”dur.

ÖNEMLİ!: Aşağıda bahsettiğimiz silah, mermi, bıçak vs. hep ruhsatsız veya kanunun sınırlarını aşan aletlerdir. Yani kanuni sınırlar içinde bulunan araçlar ile bu suçlar işlenmez. Bu suçların neler olduğuna değinecek olursak:

Ateşli silahları ve bunlara ait mermileri ülkeye sokmak vb. fiiller (6136 sayılı Kanun 12/1 maddesi):

Bu düzenlemeye göre her kim yasal sınırlar dışında ateşli silahlarla bunlara ait mermileri;

• ülkeye sokar,
• sokmaya kalkışır,
• bunların ülkeye sokulmasına aracılık eder,
• ülke içerisinde üretir,
• ülkeye yasal yollar dışında gelen silahları ülke içinde taşır veya birilerine yollar,
• taşımaya veya yollamaya aracılık eder,
• satar veya satmaya aracılık eder
• bu sayılan fiilleri gerçekleştirmek amacıyla bulundurur

ise 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunu (m. 12/1) işlemiş olur. 6136 sayılı Kanuna muhalefet cezası (m. 12) burada; 5 yıl ile 12 yıl arasında değişen hapis cezası ve bunun yanında ek olarak beş yüz günden beş bin güne kadar adli para cezasıdır. Görüldüğü üzere ruhsatsız silah para cezası ve hapis cezasını birlikte gerektiriyor. Ayrıca bu cezayı artırıcı ve azaltıcı bazı haller vardır. Bunlara aşağıda değineceğiz.

Ateşli silahlarla bunlara ait mermileri satın alma, taşıma vb. fiiller (6136 sayılı Kanun 13/1 maddesi):

Yasal sınırlar dışında yukarıda bahsettiğimiz ateşli silahlarla bunlara ait mermileri her kim:

• Satın alır
• Taşır
• Bulundurur

ise 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunu (m. 13/1) işlemiş olur. 6136 sayılı Kanuna muhalefet cezası (m. 13/1) burada; 1 yıl ile 3 yıl arasında değişen hapis cezası ve bunun yanında ek olarak otuz günden yüz güne kadar adli para cezasıdır. Ayrıca bu cezayı artırıcı ve azaltıcı bazı haller vardır. Bunlara aşağıda değineceğiz.

Bıçak veya başkaca aletler yahut benzerlerini ülkeye sokmak vb. fiiler (6136 sayılı Kanun 14/1 maddesi):

Her kim yasal sınırlar dışında bıçak veya başkaca aletler veya benzerlerini:

• Ülkeye sokar
• Sokmaya kalkışır
• Bunların ülkeye sokulmasına aracılık eder
• Bunları ülke içerisinde yapar
• Bir yerden bir yere taşır veya yollar
• Taşınmalarına aracılık eder

ise 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunu (m. 14/1) işlemiş olur. 6136 sayılı Kanuna muhalefet cezası (m. 14/1) burada; 2 yıl ile 5 yıl arasında değişen hapis cezası ve bunun yanında ek olarak 200 günden az olmayacak şekilde adli para cezasıdır. Ayrıca bu cezayı artırıcı ve azaltıcı bazı haller vardır. Bunlara aşağıda değineceğiz.

Bıçak, diğer alet veya benzerlerini satmak vb. fiiller (6136 sayılı Kanun 15/1 maddesi):

Her kim yasal sınırlar dışında bıçak veya başkaca aletler veya benzerlerini:

• Satar,
• Satmaya aracılık eder
• Satın alır
• Taşır
• Bulundurur

ise 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunu (m. 15/1) işlemiş olur. 6136 sayılı Kanuna muhalefet cezası (m. 15/1) burada; 6 ay ile 1 yıl arasında değişen hapis cezası ve bunun yanında ek olarak 25 günden az olmayacak şekilde adli para cezasıdır. Ayrıca bu cezayı artırıcı ve azaltıcı bazı haller vardır.

Yukarıda saydığımız suç fiillerini ve cezalarını bir tablo ile gösterecek olursak:

6136 sayılı Kanun	Suç Fiili	6136 Cezası
12/1 maddesi	Ateşli silahlarla mermileri ülkeye sokmak, taşımak, aracılık etmek vs.	5 – 12 yıl arası hapis + 500 – 5 bin gün arası adli para cezası
13/1 maddesi	Ateşli silahlarla mermileri satın alma, taşıma, bulundurma	1 – 3 yıl arası hapis + 30  100 gün arası adli para cezası
14/1 maddesi	Bıçak vb. ülkeye sokmak, taşımak, aracılık etmek vs.	2 – 5 yıl arası hapis + en az 200 günlük adli para cezası
15/1 maddesi	Bıçak vb. satmak, aracılık etmek, bulundurmak vs.	6 ay – 1 yıl arası hapis + en az 25 gün adli para cezası

ÖNEMLİ: Görüldüğü üzere ruhsatsız silah bulundurma suçu diye genel olarak adlandırılan suçun ciddi cezası bulunur. Uygulamada genellikle bu aletlerle başka suçlar birlikte işlenir. Bu tür durumda ise birbirinden bağımsız olarak ayrı ayrı cezalara hükmedilir. Bunlara aşağıda değineceğiz. Bu tür bir durumla karşı karşıya kalan kişinin savunması oldukça önemlidir. Burada ceza avukatı yardımı almak da aynı öneme sahiptir.

6136 Sayılı Kanuna Muhalefet Cezasını Artıran veya Azaltan Haller

Yukarıda 6136 sayılı Kanun 12/1, 13/1, 14/1 ve 15/1 düzenlemelerinde yer alan suç fiillerini ve cezalarını ayrı ayrı izah ettik. İşte bunların cezalarına artırıcı veya azaltıcı olarak etki eden unsurlar da vardır. Bunları sıralayacak olursak

6136 sayılı Kanun 12/1 suçunda cezayı artıran haller (azaltan hal yoktur):

Cezayı Artıran – Azaltan Haller	Ceza Miktarı
Suçun iki veya daha çok kişi tarafından birlikte işlenmesi (örgütlü suçlar hariç)	8 – 15 yıl arası hapis + bin – 10 bin gün arası adli para cezası
Suçun, suç işlemek amacıyla kurulmuş örgüt faaliyeti olarak işlenmesi	Verilecek ceza 1 kat artırılı1
Silahın; tüfek, seri atış yapan otomatik silah, dürbünlü tabanca vb. niteliğinin olması	Verilecek ceza 1/2 oranında artırılır
Niteliksiz silah veya merminin miktar bakımından vahim derecede olması	Verilecek ceza 1/2 oranında artırılır
Nitelikli  silah veya merminin miktar bakımından vahim derecede olması	Verilecek ceza 1 kat artırılır

ÖNEMLİ: Silah, mermi, bıçak ve benzerlerinin sayısının ‘vahim miktarda’ olmasına Yargıtay 4 adetten fazla olma olarak ölçüt getirmiştir. Burada mahkeme kendi kararını verecek olsa da Yargıtay kararlarında 4 adet vahim olma sınırı olarak belirlenmiştir.

6136 sayılı Kanun 13/1 suçunda cezayı artıran veya azaltan haller:

Cezayı Artıran – Azaltan Haller	Ceza Miktarı
Silahın; tüfek, seri atış yapan otomatik silah, dürbünlü tabanca vb. niteliğinin olması	5 – 8 yıl arası hapis + 5 yüz – 5 bin gün arası adli para cezası
Silah veya merminin miktar bakımından vahim derecede olması	5 – 8 yıl arası hapis + 5 yüz – 5 bin gün arası adli para cezası
Silah niteliksiz ve bir adet ise ve mermiler ev – işyerinde bulunduruluyorsa	1 – 2 yıl arası hapis + 25 – 100 gün arası adli para cezası
Mermi miktarı pek az ise ve mahkemece vahim görülmemişse	6 aya kadar hapis + 100 güne kadar adli para cezası
Silah kuru sıkı ise ancak öldürmeye elverişli hale dönüştürülmüşse	1 – 3 yıl arası hapis + 30  100 gün arası adli para cezası

6136 sayılı Kanun 14/1 suçunda cezayı artıran veya azaltan haller:

Cezayı Artıran – Azaltan Haller	Ceza Miktarı
14/1 suçunu işlemek amacıyla teşekkül kuran ve yönetenler veya mensupları bu suçu işlerse	5 – 10 yıl arası hapis + 5 bin – 10 bin gün arası adli para cezası
Suçun teşekkül kurma ve yönetme durumu haricinde iki veya daha çok kişi ile birlikte işlenmesi	Verilecek ceza 1 kat artırılır
Bıçak veya başkaca aletlerin miktar bakımından vahim olması	Verilecek ceza 1/2 oranında artırılır

6136 sayılı Kanun 15/1 suçunda cezayı artıran veya azaltan haller

Cezayı Artıran – Azaltan Haller	Ceza Miktarı
Bıçak veya başkaca aletlerin miktar bakımından vahim olması	Verilecek ceza 1/2 ile 1 katına kadar artırılır
Yapımı yasal olan bıçak ve benzeri aletlerin yapım amacı dışında; satılması, aracılık edilmesi alınması, taşınması bulundurulması,	6 ay – 1 yıl arası hapis + en az 25 gün adli para cezası
Yapımı yasal olan bıçak ve benzerlerinin yapım amacı dışında alınması vs. durumunda bunların sayı ve niteliğinin vahim olması	Verilecek ceza 1/2 ile 1 katına kadar artırılır
Yivli ve yivsiz silahlarla bıçak ve diğer aletleri sırf saldırı amacıyla taşımak	3 aya kadar hapis veya adli para cezası

6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunda cezayı artıran ve azaltan haller genel olarak bu şekildedir. Yukarıda aslında cezayı artıran haller daha çoktur. Cezayı azaltan haller kanunda daha az olarak yer almıştır. 6136 sayılı Kanuna muhalefet yani bilinen adı ile ruhsatsız silah bulundurma suçunda cezayı azaltan haller daha çok genel hükümler kapsamında yer alır. Bu ceza azaltım halleri şu şekilde örneklendirilebilir:

• İyi hal indirimi
• Zorunluluk hali
• Meşru müdafaa
• Haksız tahrik
• Hata
• Yaş küçüklüğü
• Akıl hastalığı
• Sağır ve dilsizlik
• Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı
• Suça teşebbüs
• Olası kast vs.

Tabii ki bu indirim sebepleri her somut olayda söz konusu olmaz. Esasen bir somut olayla ilgili cezai süreçte ne gibi hususlarla karşılaşılacağı ile ilgili deneyimli ceza avukatlarından yardım alınması en sağlıklısı olacaktır.

Ruhsatsız Silah Bulundurma Suçunun Unsurları

Yukarıda saydığımız suçlar kasten işlenebilir ve herkes tarafından işlenebilir. Yargıtay uygulamasında ruhsatsız silah bulundurma suçu olarak bilinen 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu önemli yer edinmiştir. Bu suçların oluşabilmesi için Yargıtay bazı şeylerin ispatını arar. Şöyle ki:

• Failin söz konusu silahın zilyedi (onu elinde – hükmü altında bulunduran kişi) olduğu kesin olarak ispat edilmiş olmalı. Silahın ele geçirildiği yer ile fail arasında basit bir ilişkinin olması ile bu suç oluşmaz.
• Söz konusu silahın atışa hazır ve sağlam olması gerekir. Yani kullanmaya müsait olması gerekir. Aksi halde 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu oluşmaz. Bunun incelemesi de Kolluk Kriminal Laboratuvarları ve Adli Tıp Raporları ile yapılmalıdır. Eğer silah bir suçta kullanılmışsa bu tür bir incelemeye gerek duyulmaz.
• Silah kolluk tarafından ele geçirilmemiş olsa bile olay yerindeki boş kovan, mermi çekirdeği gibi unsurlar üzerinden 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçundan işlem yapılabilir. Ancak bunun için o boş kovanlar ile fail arasında kati bir ilişkinin kurulabiliyor olması gerekir. Burada failin elinde Adli Tıp tarafından bir inceleme yapılır ve atış artığı olup olmadığı araştırılır.

Yukarıda suç fiillerini saymıştık. İşte bunların her biri kendi içinde ayrı değerlendirme ihtiyacı duyar. Örneğin ruhsatsız silah bulundurma suçunda yasal sınır bulundurma ruhsatı olup olmadığıdır. Ruhsatsız silah taşıma suçunda ise kişinin taşıma ruhsatının olmaması yasal sınırdır.

Benzer şekilde bıçak ve benzerleri de kanunda tarif edilmiştir. Bunlarla ilgili olarak somut olaya göre bir değerlendirme yapılmalı, bu değerlendirmenin avukat yardımı alınarak yapılması gerekir. Aksi halde hak kaybı ortaya çıkabilir.

6136 Sayılı Kanuna Muhalefet Suçunda Yargılama Süreci

6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunun kimi halleri basit yargılama usulüne tabi iken kimi hali diğer suçlar ile aynı yargılama usulüne tabidir. Örnek vermek gerekirse ruhsatsız silah bulundurma suçu basit yargılama usulüne tabidir.

Bu şu anlama geliyor, yargılama işlemleri hızlı ve kısaltılmış şekilde yapılır ve süreç çabuk sonuçlanır. Bununla ilgili olarak basit yargılama usulü başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunda yargılamaya ilişkin şu hususları da kısaca değerlendirmekte yarar görüyoruz.

Şikayet ve Zamanaşımı: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Dolayısıyla ihbar üzerine veya kolluğun kendi öğrenmesi üzerine soruşturma kendiliğinden başlar. Şikayete bağlı olmadığı için herhangi bir şikayet süresi de yoktur. Ancak 8 yıllık zamanaşımı süresi söz konusudur.

Şikayetten Vazgeçme: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu şikayete bağlı olmadığı için şikayetten vazgeçme söz konusu olmaz. Bu suçu bildiren kişinin ifadesini çekmesi vs. şikayetten vazgeçme sonucu doğurmaz. Yargılama re’sen devam eder.

Görevli Mahkeme ve Uzlaşma: 6136 sayılı Kanuna muhalefetten ötürü soruşturmayı savcılık yapar, soruşturma aşamasında sulh ceza hakimliği bir takım kararlar alır. Ancak görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Bu suçta uzlaşma da olmaz. Bu suç ağır cezalık bir suçla işlense bile buna asliye ceza bakar. Bununla ilgili olarak ‘asliye ceza mahkemesi’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Tutuklama ve Adli Kontrol: 6136’ya muhalefetten ötürü kimi zaman tutuklama veya adli kontrol kararı söz konusu olabilirken çoğu zaman bu yapılmaz. Burada işlenen fiilin kanuni ceza miktarı, delil karartma ve kaçma tehlikesi vs. durumlar önemlidir. Bu konunun önemli ayrıntıları için “tutuklama nedir” ve “adli kontrol” başlıklı yazılarımızı okuyabilirsiniz.

Mahkemenin Verebileceği Kararlar

Yargılama süresince ve nihayetinde mahkemenin verebileceği bir takım kararlar mevcuttur. Bunlar aslında çok çeşitli olsa da burada en önemli bazılarına yer veriyoruz. Şöyle sıralayabiliriz:

Ceza Hükmü: Mahkeme yukarıda detaylı olarak yer verdiğimiz cezalardan birine hükmedebilir. Bunun için 6136 sayılı Kanuna muhalefetin sabit olması yani gene yukarıda belirttiğimiz unsurların tam olarak gerçekleşmesi gerekir.

Cezanın Ertelenmesi: Mahkemenin vereceği ceza hükmü 2 yılın altında kalması ve diğer bazı şartların mevcut olması durumunda mahkeme cezanın ertelenmesi kararı verir. Kişiye 1 ile 3 yıl arası bir denetim süresi tanınır ve bu süre içerisinde kasıtlı bir suç işlememesi istenir. Başka ek yükümler de verilebilir. Bu sürenin yükümlülüklere uygun geçirilmesi halinde sanki ceza infaz edilmiş gibi sonuç doğar.

Bununla ilgili olarak “hapis cezasının ertelenmesi” başlıklı yazımıza bakabilirsiniz. Ruhsatsız silah bulundurma suçu ve 6136’ya muhalefetin diğer bazı hallerinde cezanın ertelenmesi mümkündür.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması: Cezanın ertelenmesindeki şart ve hükümlerin neredeyse aynısı HAGB için de geçerlidir. Ancak hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilen kişi denetim süresini sorunsuz geçirirse sanki hiç suç işlememiş gibi sonuç doğar. Ruhsatsız silah bulundurma suçu ve 6136’ya muhalefetin diğer bazı hallerinde HAGB kararı verilmesi mümkündür. Bununla ilgili olarak “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Adli Para Cezasına Çevirme: Hapis cezasının adli para cezasına çevrilebilmesi için mahkeme hükmünde hapis ile birlikte ayrıca adli para cezasına hükmedilmemiş olması gerekir. 6136’ya muhalefet ve ruhsatsız silah bulundurmanın tüm hallerinde hapis + adli para cezası olduğu için bu suçun cezası adli para cezasına çevrilemez. Bununla ilgili olarak “adli para cezası” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

6136 sayılı Kanuna Muhalefetle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Buraya kadar suçun temel işleniş şekli, cezası ve yargılama usulünden – mahkeme kararlarından bahsettik. Ayrıca bu suçla ilgili bilinmesi gereken bazı önemli hususlar da vardır. Şöyle ki:

Ruhsatsız Silahla Adam Öldürme, Yaralama ve Tehdit: Bu tarz bir suç ruhsatsız silahla işlendiği zaman uygulanacak olan cezanın normalde uygulanacak olanı katlayacağı falan düşünülür. Ancak burada analitik bir yargılama yapılır. Yani kişiye ekstra olarak sadece 6136 sayılı kanuna muhalefet cezası verilir. Yani silahla adam yaralama suçunda silah ruhsatlı ise sadece adam yaralama cezası, silah ruhsatsız ise adam yaralama cezası + ruhsatsız silah taşıma cezası verilir.

Hayatın Olağan Akışına Uygunluk: Ruhsatsız silah yakalatan veya bununla suç işleyen kişiler genellikle silahı yolda bulduğu vs. gibi hayatın olağan akışına uymayan ifadeler verir ve bu hep aleyhlerine sonuçlanır. Belirtmemiz gerekir ki bu tür bir durumda hukuki yardım almalı ve somut olaydaki gerçeklik hukuki zeminde savunulmalı, suçun unsurlarına yönelik değerlendirme yapılmalıdır.

Memurluğa Etkisi: 1 yılın üzerinde hapis cezasına mahkum olmak veya ceza miktarı önemli olmaksızın özel bazı suçları işlemek memurluğa engel olur. Ruhsatsız silah bulundurma ve 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçunun diğer halleri özel olarak sayılan suçlardan değildir. Ancak ceza miktarı çoğu zaman 1 yılın üzerinde kaldığı için genellikle memuriyete engel olur.

6136 Davası Ne Kadar Sürer: Ruhsatsız silah bulundurma ve diğer bazı fiillerden ötürü yapılan yargılama genellikle hızlı sonuçlanır. Çünkü bu suçun bazı halleri basit yargılama usulüne tabidir. Ancak bu süreye genel olarak; adli takvim, somut olayın kapsamı, tarafların ve delillerin durumu vs. gibi unsurlar artırıcı veya azaltıcı olarak etki eder. Sürecin avukat yardımı ile takip ediliyor olması şüphesiz zamansal olarak olumlu sonuç doğurur. Bu konunun ayrıntıları için ‘basit yargılama usulü’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Adli Sicil Kaydına İşler mi?: 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçu cezası adli sicil kaydına işler. Ancak cezanın infaz edilmesi ile birlikte bunun adli sicil kaydından silinmesi mümkündür. Bunun için adli sicil kaydı sildirme prosedürü takip edilmelidir. Bununla ilgili olarak “adli sicil kaydının silinmesi” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Sonuç

Yukarıda ruhsatsız silah bulundurma suçu ve 6136’ya muhalefet suçunun diğer tüm hallerine detaylı olarak değindik. Süreç genel olarak bu şekilde olsa da çoğu zaman bu kadar yalın kalmaz.

Her somut olay kendine has bir karmaşıklık içerir ve başka hukuki problemler barındırır. Özellikle ceza mevzubahis olduğu için bu süreçlerin dikkatli takip edilmesi gerekir. Dolayısıyla yapılacak en sağlıklı iş bu konuda deneyimli ceza avukatlarına başvurmak olacaktır.