Diploma Denklik Belgesinin Verilmemesinin İptali Davası

Diploma denklik belgesi, öğrenimini yurt dışında tamamlayan öğrencilerin, bu eğitimlerinin Türkiye sınırları içinde de geçerli olması için verilen belgedir. Günümüzde pek çok öğrenci yurt dışında öğrenim görmektedir. Ancak bazı hallerde diploma denklik belgesi verilmemektedir.

Yazımızda diploma denklik belgesi verilmemesi halinde ne yapılması gerektiği ve açılacak olan iptal davası hakkında çeşitli birtakım bilgilere yer verilmiştir. Diploma denklik belgesinin ne olduğu da izah edilmiştir. Bu nedenle yazıyı dikkatle okumakta fayda vardır.

Diploma Denklik Belgesi Verilmemesi Kararının İptali Davası Nedir?

Yurtdışında ilköğretim, ortaöğretim, lise, ön lisans, lisans ve yüksek lisans eğitimi alan kişilerin aldığı diplomaların, Türkiye’de verilen eğitime denk sayılmaması halinde bu kişilerin açabileceği, denk saymama kararının kaldırılmasına yönelik davadır.

Diploma denklik belgesinin verilmemesi kararının iptali davası, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda kapsamındadır. Bunun yanında diploma denkliğine ilişkin düzenlemeler de Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliğinde düzenlenmiştir.

Diploma denkliğinin verilmesi için kişinin Yüksek Öğretim Kurumuna başvuruda bulunması gerekir. Başvuru sonucunda olumlu karar verilebilmesi için öğrenim görülen üniversitenin YÖK tarafından tanınan bir üniversite olması ve öğrenim görülen derslerin Türkiye’deki dersler ile denk olması gerekir. Dersler arasında önemli farklılıklar varsa diploma denkliği verilmez.

Diploma denkliği için başvuru yapılmasının ardından, denklik verecek olan kurum üç şekilde karar verebilir: Denklik başvurusunu reddedebilir, kabul edebilir veya seviye tespit sınavı yapılmasına karar verebilir. 

Denklik başvurusunun reddinde veya sınava karar verilmesi halinde iptal davası açılabilir. Bu iptal davası, idarenin karar verdiği veya talebi zımnen reddettiği tarihten başlamak üzere 60 gün içinde açılmalıdır. İdarenin başvuruyu zımnen reddetmiş sayılması için, başvuru tarihinin üzerinden 30 gün geçmiş olması gerekmektedir.

DİKKAT: Diploma denklik belgesinin verilmemesi, kişinin aldığı eğitimin mevcudiyetinin kabul edilmemesine yol açar. Türkiye’de diploma denkliği verilmeyen kişiler, yurt dışında aldığı eğitimler doğrultusunda mesleğini yerine getiremeyecektir. Bu nedenle diploma denkliği süreci titizlikle takip edilmelidir. Bu noktada; İstanbul ve çevresinde İstanbul idare hukuku avukatına, Ankara ve çevresinde ise Ankara idare hukuku avukatına danışarak hareket etmekte yarar vardır.

Diploma Denklik Belgesi Verilmemesi Kararına İtiraz

Diploma denklik belgesi verilmemesi halinde iptal davası açmadan önce kararı veren kurumun üst merciine, bunun bulunmaması halinde kararı veren kuruma karşı idari dava açma süresi olan 60 gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz etme halinde iptal davası için söz konusu olan süre durur. 

İtiraz üzerine kurum cevap verir. İtirazı yerinde bularak verdiği kararı değiştirebilir. İtirazı reddedebilir ya da hiç cevap vermeyerek susabilir. İdareye başvurudan itibaren 30 gün boyunca herhangi bir cevap gelmemesi halinde itiraz reddedilmiş sayılır. 30 günün sonunda iptal davası için söz konusu olan süre de işlemeye kaldığı yerden devam eder. 

İptal davası açmadan önce idareye başvuru, bir zorunluluk değildir. Kişi isterse doğrudan iptal davası açabilir. Dilerse de bahsedilen itiraz prosedürünü işletebilir.

Diploma Denklik Belgesi Nedir?

Diploma denklik belgesi; yurtdışında eğitim almış olan öğrenciler için getirilmiş, eğitimin Türkiye’de tanınmasına imkan veren bir uygulamadır. Bu belge ile, yurtdışında alınan diplomanın hangi akademik alan ve dereceye eşdeğer olduğu saptanır.

Diploma Denklik Belgesi Nasıl Alınır?

Diploma denklik belgesinin alınması ilköğretim, ortaöğretim, lise ve üniversite için farklılık gösterir. İlköğretim ve ortaöğretimde denklik belgesi alınması hususu, Milli Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliğinde açıklanmıştır. Denklik işlemi başvuru üzerine yapılır. Gereken belgeler, sözü geçen yönetmelikte yer almaktadır.

Üniversite için denklik belgesinin alınması hususu ise, Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Bunun için kişinin kendisi veya vekili başvuru yapmalıdır. Başvuru için gereken belgeler şunlardır:

• Başvuru formu,
• Kimlik fotokopisi,
• Denklik istenen diplomanın ya da ilgilinin mezun olduğuna dair belgenin gerçeği ve T.C. Dış Temsilcilikleri veya T.C. noterleri tarafından tasdiklenmiş sureti ve tasdikli Türkçe çevirisi,
• Transkript aslı,
• Mezun olunan üniversitede başka bir üniversiteden aktarılan  dersler varsa bu dersleri gösterir gerçek transkript ve T.C. Dış Temsilcilikleri yahut T.C. noterleri tarafından onaylı sureti ve onaylı Türkçe çevirisi,
• Bir önceki eğitime ilişkin diploma aslı ve dış temsilciliklerden ya da noterden onaylı hali ve Türkçe çevirisi,
• T.C. uyruğu olan başvurucular tarafından üniversite hayatı boyunca kullanılan pasaportların gerçekleri veya giriş ve çıkış günlerini gösteren ve işleme tabi tutulan sayfalarının noter ya da dış temsilcilik tarafından tasdiklenmiş sureti ve il emniyet müdürlüğünden alınmış giriş-çıkış belgesi; iki vatandaşlığı bulunan başvurucunun öğrenimi boyunca, o ülkede yaşadığını gösteren belge,
• ÖSYM tarafından yapılan sınavlar sonucu yurtdışında eğitim görenlerin, bu sınava girmeye muadil olduğunu ve koşullarını sağladığını gösterir belge,
• Üniversiteye başlanılan yılda hazırlık okunması halinde, bu eğitimi ve başarılı olduğunu gösteren belge,
• Yüksek lisans diploma denklik belgesi için yapılan başvurularda, basılmış olan ve elektronik alanda yer alan yüksek lisans tezine ait birer tane örnek ve teze ait kapağın ve tez özeti kısmının dış temsilcilik ya da noterler tarafından tasdiklenmiş sureti ile onaylı Türkçe çevirisi,
• Denklik başvurusunda bulunulmasının gerekçesini gösteren belge.

Yükseköğretim Kurulu Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığına bu belgeler ile başvuruda bulunulur. Böylelikle süreç de başlatılmış olur. Belgelerde ve bunların unsurlarında herhangi bir eksiklik yahut yanlışlık bulunması halinde idarece talebin reddedilmesi, bu nedenle hak ve süre kayıpları gündeme gelecektir. Böyle mağduriyetleri yaşamamak adına alanında uzman avukatın yardımına başvurmakta fayda vardır.

Diploma Denklik Belgesinin Verilmemesi

Denklik belgesi verilmemesi halinde, kişinin neler yapabileceği yukarıda izah edilmiştir. Bu durumda idareye itiraz edilmesi veya doğrudan idare mahkemesinde iptal davası açılması mümkündür. 

Denklik belgesinin verilmemesi için geçerli nedenler yukarıda bahsedilen yönetmelikte yer almıştır. Buna göre YÖK’ün ret sebepleri şunlardır:

• YÖK tarafından tanınmayan üniversitelerden alınan diplomalara ilişkin denklik talebi reddedilir.
•  İlgililerin uzaktan öğretim hariç, açık öğretim gibi devam zorunluluğunun şart olmadığı eğitim-öğretim sonunda aldıkları diplomalarla ilgili olarak, denklik başvuruları gerekçe de belirtilerek reddedilir. 
• Denklik belgesi için başvuran ilgilinin öğrenim gördüğü dersler bakımından, Türkiye’dekiler ile arasında ciddi farklar bulunması halinde başvuru reddedilir.
• Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden kaynaklı olarak eğitim dilinin Türkçe olduğu programlar veya YÖK tarafından yurt dışında tanınan Türkçe programlar dışında, eğitimi Türkçe olarak veren programlardan kazanılan diplomalara ilişkin denklik başvuruları reddedilir.
• Eğitimin devam ettiği süre boyunca kullanılan pasaportun ve il emniyet müdürlüğünden alınan giriş ve çıkışı gösteren dökümün incelenmesi üzerine, her bir eğitim-öğretim dönemi için üniversitenin mevcut olduğu ülkedeki bulunma süresinde noksanlık tespit edilirse başvuru reddedilir.
• Tanınan bir üniversiteden alınmış olmasına karşın ön lisans, lisans veya yüksek lisans eğitimine denk sayılmayan, çoğunlukla mesleğe yönelik eğitim içeren ve diplomanın verildiği ülkede bir üst öğrenime geçişin mümkün olmadığı veya Türkiye’deki akademik dereceleri karşılamayan ara derecelerle ilgili olarak yapılan başvurular reddedilir.

Diploma Denklik Belgesi Verilmemesinde Yürütmenin Durdurulması

Diploma denklik belgesi verilmemesi halinde açılacak iptal davasında aynı zamanda yürütmenin durdurulması da talep edilebilir. Yürütmenin durdurulması ile, verilen ret kararı hukuki düzlemde dava sonuçlanıncaya dek etki etmez. Ancak yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için telafisinin çok zor olduğu bir durumun doğacak olması ve hukuka aykırılığın açık bir biçimde görülüyor olması gerekir.

Emsal bir Danıştay kararında, denklik verilmesi için yapılan başvurunun ardından, ÖSYM tarafından seviye tespit sınavı uygulanması yönünde karar verilmesi karşısında açılan iptal davasında, yürütmenin durdurulması talebi kabul edilmemiştir. Ancak idari yargının içtihatlar çerçevesinde şekillenen bir alan olduğu düşünüldüğünde, somut olayın şartlarına ve talebin doğru hukuki enstrümanlarla ileri sürülmesine göre yürütmeyi durdurma kararının verilmesi de mümkündür.

Diploma Denklik Belgesi Verilmemesinin İptalinde Yetkili ve Görevli Mahkeme

Diploma denklik belgesi verilmemesi halinde iptal davası açılabilir. İptal davasında görevli mahkemeyi tespit ederken öncelikle davanın taraflarına bakmak gerekir. Davanın taraflarından biri gerçek kişi iken diğeri idaredir. Bu nedenle görevli mahkeme idare mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise ret kararını veren idari merciin bulunduğu yer olan Ankara’dır. 

İptal davasının nerede ve hangi mahkemede açılacağı büyük önem arz eder. Görevsiz ve yetkisiz mahkemede açılması halinde dava usulden reddedilir. Bunun için bir avukattan yardım almak büyük önem arz etmektedir.

Diploma Denklik Belgesi Verilmemesi Dilekçe Örneği

(Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Yazılır)

DAVACI: Davacının adı, soyadı ve unvanı yazılır. Adres eklenir. T.C. Kimlik numaralarına yer verilir.

VEKİLİ: Davacının vekilinin adı, soyadı, sicil numarası ve adresi yazılır. 

DAVALI: Davalı idare yazılır. Adresi gösterilir. Davanın kime karşı açılacağı çok önemlidir. Dava kişiye değil makama karşı açılmalıdır. 

KONU: Davanın konusu belirtilir. Örneğin: Denklik başvurusunun reddinin iptali taleplidir.

TEBLİĞ TARİHİ: Diploma denklik belgesi başvurusu sonunda verilen ret kararının tebliğ tarihi veya susma sonunda reddedilmiş sayıldığı tarih yazılır.

AÇIKLAMALAR: Diploma denklik belgesi verilmesi başvurusunun reddedilmesinin neden yerinde olmadığı yazılır. Detaylar açıklanır. Bu kısım oldukça önemlidir. Davanın seyri burada şekillenir. Bu nedenle tüm açıklamaların eksiksiz bir şekilde yapılması gerekir. Diploma denklik belgesi talebinin neden yapıldığı da açıklanır.

HUKUKİ SEBEPLER: Davanın açılmasında dayanılan ve somut olaya ilişkin olan mevzuat hükümleri gösterilir. 

DELİLLER: Yukarıda yer alan açıklamalara ilişkin deliller eklenir. Hangi delilin hangi olaya ait olduğu gösterilir. Burası önem arz eder. Deliller, tam ve eksiksiz olmalıdır.

SONUÇ VE İSTEM: Diploma denklik belgesinin verilmesinin reddi kararının iptal edilmesi ve yargılama giderlerinin idare üzerinde bırakılması yönündeki istek burada yer alır. 

Diploma Denklik Belgesi Verilmemesi İptal Davasında Süreler

Diploma Denklik Belgesinin Verilmemesinin İptali Hakkında Sık Sorulan Sorular

Diploma denkliğinin şartları, denklik talebinin olası ret nedenleri, ret kararı karşısında yürütülecek idareye itiraz ve idare mahkemesinde iptal davası süreçleri hakkında merak konusu olan çeşitli hususları avukatımız aşağıda yanıtlandırmıştır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Diploma denklik belgesinin verilmemesi, öğrencinin aldığı eğitimin ülkede eşdeğer kabul edilmemesine neden olmaktadır. Diploma denkliğinin verilmemesi halinde yukarıda da belirtildiği gibi iptal davası açılabilir yahut idareye itiraz edilebilir.

Yazımızda sözü geçen bu iptal davasının nasıl açılacağı, denklik belgesinin ne olduğu, denklik talebinin hangi hallerde reddedilebileceği gibi hususlara yer verilmiştir. Bunların yanında, uygulamada merak konusu olup sıklıkla sorulan çeşitli konular da yanıtlandırılmıştır. Karmaşık bir yapıya sahip olan bu sürecin yürütülmesinde gündem olabilecek hukuki problemlerin, avukata sormak suretiyle çözümlenmesinde fayda vardır.