Öğrenci İkamet İzni

Öğrenci ikamet izni, yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye’de eğitim almak için başvurduğu ikamet izni türlerinden biridir. Öğrenci ikamet iznine, genellikle ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi almak için başvurulur. Başvurular, gerekli belgeler ile usuli işlemlerin yapılmasıyla tamamlanır.

Öğrenci İkamet İzni Nedir?

Öğrenci ikamet izni; yabancı öğrencilerin öğrenim süreleri boyunca Türkiye’de ikamet edebilmelerini sağlayan bir ikamet izni türüdür. Türkiye’ye yüksek öğrenim, yani ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi için gelen yabancıların öğrenci ikamet izni alması gerekir.

Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara da, velilerinin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle, öğrenci ikamet izni verilebilmektedir.

Öğrenci İkamet İzni Nasıl Alınır?

Öğrenci ikamet izni, yabancı kişinin bir üniversiteye kaydolması ve sonrasında gerekli belgelerle birlikte usuli işlemleri tamamlayarak İl Göç İdaresine başvurmasıyla alınır.

Öğrenci ikamet izninin nasıl alınacağına dair aşamalar şunlardır:

• Öğrenci ikamet izni almak isteyen yabancı öğrenci, ilk olarak üniversiteye kayıt yaptırmalıdır.
• Üniversiteye kayıt yaptırdıktan sonra e-ikamet sisteminden öğrenci ikamet izni başvurusunda bulunmalıdır. Başvurudaki form doldurulur, çıktısını alınır ve imzalanır. (Bu formdaki bilgilerin doğruluğu çok önemlidir. Zira göç idaresi, bu formdaki iletişim bilgileriyle yabancı öğrenci ile iletişime geçebilecek ve belgelerdeki eksikliğin giderilmesini isteyecektir.)
• Yabancı uyruklu öğrenci, öğrenci ikamet izni için gerekli belgeleri hazırlamalıdır. (Bu belgeler yazımızın devamında belirtilmiştir.)
• Yabancı öğrencinin tüm gerekli belgeleri ile İl Göç İdaresine başvurulur. Belgelerde bir eksiklik olması durumunda göç idaresi, öğrenciyle iletişime geçip, bu eksikliğin giderilmesi için süre verebilir. Ayrıca, belgelerde bir eksiklik olmasa bile göç idaresi ek belge talep edebilir.
• Tüm bu aşamalardan sonra, göç idaresi ikamet izni başvurusunu değerlendirecek ve karar verecektir. Başvurunun kabul edilmesi halinde, göç idaresi, öğrenci ikamet izni belgesi oluşturacak ve bunu öğrencinin adresine teslim edecektir. Başvuru reddedilirse, ret kararı öğrenciye tebliğ edilecek ve bu andan itibaren itiraz ve iptal davası süresi başlayacaktır. (İtiraz ve iptal davası konuları, yazının devamında anlatılmıştır.)

E-ikamet web sitesi üzerinden başvurunun nasıl yapılacağı konusunun incelendiği, “e-ikamet goc.gov.tr başvuru ve randevu” yazımızı inceleyerek kapsamlı bilgiye erişebilirsiniz.

Öğrenci Oturma İzni Alma Şartları

Öğrenci oturma izni alma şartları 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 39. maddesinde açıkça düzenlenmiştir. Kanuna göre öğrenci oturma izni alma şartları, ülkeye yasal yollarla girilmesi, gerekli bilgi ve belgelerin ibrazı, Türkiye’ye giriş için yasaklı kişilerden olunmaması ve kalacağı adres bilgilerinin verilmesidir.

Bu şartların sağlanamaması halinde diğer ikamet izni türlerine de başvurulabilir. Bu konuda oturma iznini detaylı açıkladığımız “oturma izni” yazımızı inceleyebilirsiniz.

Öğrenci İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler

Öğrenci ikamet izni için gerekli belgeler şunlardır:

• İkamet izni başvuru formu, (yabancı kişi ve/veya yasal temsilcisi tarafından imzalanmalıdır),
• Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi, (Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin aslı randevu gününde yanınızda bulunmalıdır.)
• Son 6 ay içinde çekilmiş 4 adet biyometrik fotoğraf, (Arka fonu beyaz olmalıdır.)
• Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan (Başvuru Formunda beyan edilir. İdare başvurandan destekleyici belge isteyebilir.)
• İkamet kart bedelinin ödendiğini gösterir belge/makbuz, (Uluslararası kuruluşlar, büyükelçilik ve konsolosluk okullarında öğrenim görenler için ikamet izni harç belge/makbuzu da gereklidir.)
• Geçerli sağlık sigortası (Sigorta süresi, istenilen ikamet izni süresini kapsamalıdır.)
• Yerleşim yerini gösterir belge,
• Öğrenci belgesi
• Adli sicil kaydı, öğrenci ikamet izni için gereklidir.

Yukarıda belirtilen belgeler temin edildikten sonra Göç İdaresine başvuru yapılacaktır. Ancak, kanunen geçerli sağlık sigortasının ve yerleşim yerini gösterir belgenin ibrazı için çeşitli ihtimaller belirlenmiştir. Geçerli sağlık sigortasında, sigorta süresi, istenilen ikamet izni süresini kapsamalıdır. Ayrıca sağlık sigortası hususunda 4 farklı yol mevcuttur. Bu 4 belgeden bir tanesinin bulunması yeterlidir:

• İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında Türkiye’de sağlık hizmetlerinden faydalanıldığına dair il sosyal güvenlik birimlerinden alınan (e-imzalı/imzalı ve kaşeli/mühürlü) belge,
• Sosyal Güvenlik Kurumundan alınmış (e-imzalı/imzalı ve kaşeli/mühürlü) provizyon belgesi. (SGK’dan getirilecek provizyon belgeleri aile ikamet izinlerinde hem destekleyici, hem de aile bireylerini kapsayacak biçimde olmalıdır.)
• Sosyal Güvenlik Kurumuna genel sağlık sigortalısı olmak için yapılan başvuruya dair (e-imzalı/ imzalı ve kaşeli/mühürlü) belge,
• Özel sağlık sigortası (Başvuru sırasında sigorta poliçenizin imzalı ve kaşeli/mühürlü aslı ibraz edilir.)

Yerleşim yerini gösterir belge gösterilmesi hususunda da 5 farklı yol mevcuttur. Bu 5 farklı belgeden bir tanesinin bulunması yeterlidir:

• Kendi evinizde kalıyorsanız, tapu fotokopisi; (Uzatma başvurularında “yerleşim yeri belgesi” yeterlidir.) 
• Kira sözleşmesi ile kalıyorsanız, kira sözleşmenizin noter onaylı örneği,
• Otel vb. konaklama yerlerinde kalıyorsanız, bu yerlerde kaldığınıza dair belgeler, 
• Öğrenci yurtlarında kalıyorsanız, yurtta kaldığınıza dair (e-imzalı/imzalı ve mühürlü/kaşeli) belge, 
• Üçüncü kişinin yanında kalıyorsanız, yanında kalınan kişinin noter onaylı taahhüdü, (Yanında kalınan kişinin evli olması halinde ayrıca eşinin de noter onaylı taahhüdü) gerekmektedir.

Yabancı Sağlık Sigortası

Öğrenci oturma izni alabilmek için yabancı öğrencinin sağlık sigortası olması gerekir. Bu sigortanın süresi, öğrencinin Türkiye’de öğrenim göreceği süreyi kapsamalıdır.

Yabancı öğrenci, Türkiye’deki yükseköğrenim kurumuna kaydolduktan sonra 3 ay içinde genel sağlık sigortasına başvurursa, kendisi ayrıca bir özel sağlık sigortası yaptırmak zorunda kalmayacaktır. 

Yabancı öğrenci, süresi içinde genel sağlık sigortasına başvurmaması halinde, genel sağlık sigortasından yararlanamaz. Bu durumda, 1 yıl ve üzerinde bir süre ile ikamet izni talep ediyorsa, Türkiye’deki sigorta şirketlerinden biriyle, öğrenim süresini kapsayacak şekilde sağlık sigortası sözleşmesi yapması gerekir. 

Öğrenci İkamet İzni Kaç Yıllık Verilir?

Öğrenci ikamet izni; öğrencinin kayıt olduğu yükseköğretim programının süresi kadar verilir. Örneğin 4 yıllık bir lisans programı için verilen ikamet izninin süresi 4 yıl olacaktır. Yüksek lisans programlarında 2 yıllık, tıpta uzmanlık gibi durumlarda ise 3 yıllık süre verildiği görülür.

Ayrıca, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 38. maddesinin 2. fıkrası uyarınca velayet altındaki yabancı çocuklara da ilk ve ortaöğretim için, velilerinin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenci oturma izni verilebilmektedir. Bu çocuklara verilecek öğrenci oturma izninin süresi bir yılı geçemez ancak bir sonraki eğitim öğretim yılının başında yenilenebilir. 

Öğrenci İkamet İzni Ne Kadar Sürede Çıkar?

Öğrenci ikamet izni ortalama 30 gün içerisinde çıkmaktadır. Ayrıca başvuru işleme alındıktan sonra 90 gün içinde göç idaresi tarafından kabul veya ret kararı verilmesi gerekir. Bu süre içerisinde herhangi bir karar çıkmazsa, başvuru reddedilmiş sayılır. 

Öğrenci Oturma İzni Başvuru Masrafları

Öğrenci oturma izni başvuru masrafları, 2023 yılı için yaklaşık olarak 8000 TL’dir. Bu masrafın içinde, 2000 TL noter ücreti, 3000 TL sağlık sigortası ücreti ve 3000 TL ikamet harcı bulunur.

Öğrenci İkamet İzni Başvurusunun Reddi

Öğrenci ikamet izni başvurusu şu hallerde reddedilir:

• Ülkeye yasal yollarla girilmemesi,
• Gerekli bilgi ve belgelerin ibraz edilmemesi, 
• Türkiye’ye giriş için yasaklı kişilerden olunması, 
• Kalacağı adres bilgilerinin verilmemesi, 
• Geçici de olsa sınır dışı edilme kararı bulunması,
• Ülkeye giriş yasağı bulunması, hallerinde öğrenci ikamet izni başvurusu reddedilir.

Öğrenci ikamet izni başvurusu reddedilen yabancı, başvurunun reddine karşı itiraz ve iptal davası yollarına başvurabilir.

Öğrenci İkamet İzni Başvurusunun Reddine Karşı İtiraz ve İptal Davası

Öğrenci ikamet izni başvurusu reddine karşı itiraz edilmesi ve iptal davası açılması mümkündür. İtiraz yolu daha hızlı sonuçlanır ve itiraz reddedilirse iptal davası açma hakkı bulunur. Dolayısıyla, iptal davası açılmadan önce itiraz yoluna başvurulması daha pratik olacaktır.

İkamet izni başvurusu reddedilen yabancı, ret kararının kendisine tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde Göç İdaresi Genel Başkanlığına itiraz edebilir. Göç İdaresi Başkanlığına yapılan itiraz, iptal davası açma süresini durdurur. Örneğin, ret kararının tebliğ edilmesini izleyen 30. günde itiraz edilmişse, itirazın reddinin tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde iptal davası açılabilir.

Genel Başkanlık itirazı açıkça reddeder veya 30 gün içinde herhangi bir cevap vermezse itiraz reddedilmiş sayılır. İtirazın reddedildiği durumda, yabancının iptal davası açma hakkı devam etmektedir.

İptal davası başvurunun reddinin yabancıya tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılabilir. Yetkili ve görevli mahkeme; kararı veren il göç idaresinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. İlk derece mahkemesinin davayı reddetmesi halinde bölge idare mahkemesine başvurulabilir.

İtiraz ve iptal davası yollarına başvurulurken, kanunen belirlenen sürelere dikkat edilmelidir. Ayrıca, bu hukuki imkanlar için yazılacak dilekçelerde, öne sürülen hususları hukuki bir şekilde desteklenmesi gerekir. Aksi halde başvuruların reddi gündeme gelebilir. Bu noktada hızlı ve etkin şekilde sürecin yönetilmesi için alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.

İkamet izinlerinin iptal edilmesi ve iptal kararlarına karşı başvurulacak olan hukuki imkanların kapsamlı şekilde incelendiği “ikamet izni başvurusu reddi” isimli makalemizi inceleyebilirsiniz.

Öğrenci İkamet İzninin İptali

Öğrenci ikamet izninin iptali; iznin şartlarının sonradan ortadan kalkması veya şartlarda baştan beri olan bir eksikliğin sonradan fark edilmesi halinde gündeme gelir. Bu anlamda, ikamet izninin şartlarının sonradan ortadan kalkması veya başta olan eksikliğin sonradan fark edilmesi halinde izin iptal edilir. Yine yabancı öğrencinin, ikamet iznini amacı dışında kullandığı anlaşılır veya okulla ilişiği kesilirse izni iptal edilir.

Yabancıların ikamet izinlerinin iptal edilmesi hususu hakkında, tüm iptal sebeplerine ve bu iptal kararına karşı yapılması gerekenler “oturma izninin iptali” yazımızda incelenmiştir.

Öğrenci İkamet İzni İptaline Karşı İtiraz ve İptal Davası

Öğrenci ikamet izni iptaline karşı itiraz yoluna gitmek ve iptal davası açmak mümkündür. Yabancı öğrencinin ikamet izni iptaline karşı başvuracağı hukuki imkanlar bir üst başlıkta açıklanan, öğrenci ikamet izni başvurusunun reddi ile aynıdır.

Yabancı Öğrenci İkamet İzni Uzatma Nasıl Yapılır?

Yabancı öğrenci ikamet izni uzatma, e-ikamet web sitesi üzerinden başvuru yapılması ve sonrasında belirtilen gün ve saatte gerekli belgelerle İl Göç İdaresine başvurulması yoluyla alınır. İl Göç İdaresine başvuru, ikamet izni süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren ve her koşulda ikamet izni süresi dolmadan önce yapılır.

İkamet izni uzatılmasının şartları şöyle sıralanabilir:

• Süresi içinde başvuru yapılması ve gerekli belgelerin eksiksiz bulunması,
• İkamet için gerekli olan genel şartların halen sağlanması,
• Herhangi bir nedenle öğrenci süresi içinde mezun olamamış ve öğrenimi devam ediyor olması,.
• Öğrenci hakkında Türkiye’ye giriş yasağı veya sınır dışı etme kararı verilmemiş olması,.
• Öğrencinin, ikamet iznini amacı dışında kullandığı tespit edilmemiş olması, gerekir. 

Bu şartların varlığı halinde izin, öğrenim süresini geçmemek kaydıyla, en fazla 1 yıllığına uzatılabilir. 1 yılın sonunda öğrenim hala devam ediyorsa tekrar uzatma başvurusu yapılabilir. Eğer bu şartlar sağlanmazsa veya öğrenimin sürdürülemeyeceği konusunda deliller ortaya çıkarsa, ikamet izni uzatma başvurusu reddedilir, hatta mevcut ikamet izni de iptal edilebilir.

Başvuru neticesinde yabancı öğrenciye harç gerektirmeyen bir belge verilmektedir. Bu belge, uzatma kararı verilinceye kadar, yabancı öğrencinin ülkede kalmasına yarayacaktır. 

Yabancı uyruklu kişi, geçerli bir mazeret olmadan süresi içinde uzatma başvurusunda bulunmazsa, ikamet izninin süresinin bittikten sonraki 10 gün içinde ülkeyi terk etmelidir. Aksi halde sınır dışı edilebilir.

Öğrenci Oturma İzni Uzatma Başvurusu Gerekli Belgeler

Öğrenci oturma izni uzatma başvurusunda gerekli belgeler şunlardır: 

• Online başvuru formu (e-ikamet sisteminden alınır ve yabancı kişi ve/veya yasal temsilcisi tarafından imzalanmalıdır),
• Pasaport veya yerine geçen belgenin fotokopisi (Kimlik bilgilerinin olduğu sayfa veya sayfalar),
• Son Giriş Mührü Fotokopisi,
• Vize Fotokopisi (Eğer e-vize varsa çıktı almalısınız. Vize gerekli değilse bu işlemlere gerek yoktur),
• Önceki İkamet Belgesi Belgesinin Fotokopisi,  
• 4 adet biyometrik fotoğraf,
• Sağlık Sigortası,
• Öğrenci Belgesi,
• İkamet kartı için ödeme makbuzu,
• Adres Formu,
• SGK Deklarasyonu,
• Tebliğ Tebellüğ Belgesi,
• Gelir Beyan Belgesi,

DİKKAT: Öğrenci reşit değilse bu belgelerin yanında, velileri veya yasal temsilcisi tarafından verilen muvafakatname ile doğum belgesi de gerekir.

Yabancı uyruklu öğrencilerin ikamet izinlerini uzatma süreçlerinin tüm ayrıntılarıyla incelendiği “ikamet izni uzatma” yazımızı inceleyerek, konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Öğrenci Oturma İzni Uzatma Başvurusunun Reddi

Öğrenci oturma izni uzatma başvurusunun reddi; uzatma şartlarında bir eksiklik varsa veya gerekli belgeler teslim edilmemişse olur. Şartlardaki eksikliğe, öğrenimin devam etmiyor olması veya ikamet izninin amacının dışında kullanıldığının tespiti örnek olarak verilebilir. Başvurunun reddedilmesi halinde idareye itiraz etme ve dava açma hakkı bulunmaktadır.

Öğrenci Oturma İzninin Uzatma Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Öğrenci oturma izni uzatma başvurusu reddedilen yabancı öğrenci, bu karara karşı itiraz etme ve iptal davası açma hakkına sahiptir. Uzatma başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası, ikamet izni başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası ile aynı usule tabidir.

Öğrenci Oturma İzni Uzatma Masrafları

Öğrenci oturma izni uzatma masrafları 2023 yılı itibariyle ortalama 8000 TL‘dir. Bu ücret içerisinde, noter masrafları, sağlık sigortası masrafı ve ikamet harcı gibi masraflar bulunur.

Türkçe Öğrenme Kursu İkamet İzni

Türkçe öğrenme kursu ikamet izni, YUKK 31. maddesinde, kısa dönem ikamet izni başlığı altında düzenlenmiştir. Türkçe öğrenme kursu ikamet izni, öğrenci ikamet izninden farklıdır. Türkçe öğrenme ikamet izninin verilebilmesi için üniversite öğrencisi olmaya gerek yoktur, Türkçe kursuna kayıt olmak gereklidir. 

Türkçe öğrenme kursu ikamet izninin verilmesi için yabancının, MEB onaylı bir Türkçe kursuna kayıt olması gerekmektedir. Bu izin en fazla iki yıllık süreyle ve en fazla iki kez verilebilir. Kursun süresinden uzun ikamet izni verilemez.

DİKKAT: Yabancı öğrenci üniversite okumak için gelmiş ve üniversitede Türkçe hazırlık sınıfı ile karşılaşılmış olabilir. Bu durumda Türkçe öğretim kursları için belirlenmiş olan kısa dönem ikamet izni alınması gerekli değildir. Bir sonraki dönem başlangıcına kadar, ikamet izni düzenlenecektir. 

Öğrenci İkamet İzni Olan Yabancı Çalışabilir Mi?

Öğrenci ikamet izni, yabancıların Türkiye’de çalışmaları için yeterli değildir. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların, ikamet izninin yanı sıra çalışma izni de almaları gerekir. 6458 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca, öğrenci ikamet izni olan yabancı üniversite öğrencileri, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler.

Yabancı kişilerin çalışma izni alması süreci ile alakalı olarak tüm ayrıntılara yer verilen “yabancı öğrenci çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Öğrenci Oturma İzni Süresi Dolmadan Mezun Olan Bir Yabancı Uyruklu Öğrencinin İkamet İzni Devam Eder mi?

Öğrenci oturma izni süresi; öğrenim süresi ile sınırlı olduğundan, öğrenci mezun olduğunda ikamet izninin süresi sona erer. Bu durumda Türkiye’de kalmaya devam etmek isteyen yabancı öğrenci; mezun olmasından itibaren 10 gün içinde yeni bir ikamet izni için göç idaresine başvurabilir.

Kayıt Dondurma veya İlişik Kesme Halinde Öğrenci Oturma İzninin Durumu

YUKK Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in m.35/f.13 uyarınca “(…) yükseköğrenim öğrencisinin kayıt dondurması durumunda kayıt dondurma tarihinden itibaren ikamet izni kesilir”. Dolayısıyla kayıt donduran öğrencinin ikamet izni kesilir. Aynı şekilde okulla ilişiği kesilen öğrencinin de ikamet izni kesilir. Kayıt dondurma veya okulla ilişiği kesilme sebebiyle ikamet izni kesilen öğrenci, 15 gün içinde yeni bir ikamet iznine başvurabilir.

Üniversite, Fakülte veya Bölüm Değiştirme Halinde Öğrenci İkamet İzninin Durumu

Üniversite, fakülte veya bölüm değiştirme halinde ikamet izni sona ermez. Yabancı öğrenci, öğrenim süresi içinde, aynı şehirde bir başka üniversiteye geçiş yapar veya fakülte ya da bölüm değiştirirse, bu durumu 20 gün içinde İl Göç İdaresine bildirmesi gerekir. Farklı şehirdeki bir üniversiteye geçiş yapan yabancı öğrenci, durumu 10 gün içinde idareye bildirmelidir.

Yabancı Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencilerinin Çalışma Hakkı

Yabancı yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin çalışma hakkı, Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığından çalışma izni alınmasıyla kullanılır. Bu başvuru Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığına yapılmalıdır.

Öğrenci İkamet İzni Geçiş Başvurusu

Öğrenci ikamet izni geçiş başvurusu; Göç İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinden e-ikamet sisteminden yapılır. İkamet izni türleri; uzun dönem ikamet izni, kısa dönem ikamet izni, öğrenci ikamet izni, aile ikamet izni, insani ikamet izni ve insan ticareti mağduru ikamet iznidir. Bunlardan insani ikamet izni ile insan ticareti mağduru ikamet izni dışında birinden diğerine geçiş mümkündür.

Her bir ikamet izni türü için gerekli olan belgeler farklılık arz eder. Bu anlamda geçiş yapılmak istenen ikamet izni türü için gerekli belgeler ve usuller için daha fazla bilgi için “ikamet izni geçiş başvurusu” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Sonuç

Öğrenci ikamet izni başvurusunun usulüne uygun yapılmaması durumunda başvuru reddedilebilir veya verilen izin iptal edilebilir. Bu durumda yabancının karara itiraz etmesi veya iptal davası açması gerekir. Söz konusu hukuki süreçlerde sürelerin kaçırılması veya usuli işlemlerde hata yapılması, yabancı öğrencinin Türkiye’den sınır dışı edilmesine ve eğitimine devam edememesine sebep olabilir. Bu anlamda alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılmasında fayda vardır.