Mühür Bozma Suçu ve Cezası (TCK 203)

TCK 203 düzenlemesinde yer alan mühür bozma suçu birçok nedenden ötürü sıklıkla yargıya konu olur. Suçun işlenişi, cezası ve diğer sonuçları bakımından önemli özelliklere sahip bir suçtur.

Yazımızda TCK 203 mühür bozma suçu ile ilgili olarak merak edilen soruları yanıtlayacak ve bilinmesi gereken temel meselelere değineceğiz. Önemine binaen dikkatli ve sırasına göre okumanızı öneririz.

TCK 203 Mühür Bozma Suçu ve Cezası Nedir?

Türk Ceza Kanunu madde 203/1 düzenlemesi uyarınca; kanunen veya yetkili makam kararı – emri çerçevesinde bir şeyin saklanması veya korunması amacıyla konulan mührü kaldırmak veya mührün konuluş amacına aykırı davranmak TCK 203 mühür bozma suçunu oluşturur. 

Mühür bozma cezası TCK 203/1’de 6 ay ile 3 yıl arasında değişecek şekilde hapis cezası veya buna alternatif olarak adli para cezası olarak öngörülmüştür. Yani hapis veya adli para cezası verilip verilmeyeceğine veya hangisinin verileceğine, yargılamayı yapan asliye ceza mahkemesi karar verecektir.

TCK 203/1 düzenlemesi dışında mühür bozma cezası için özel olarak artırıcı veya azaltıcı unsurlar kanunda yer almamıştır. Ancak her suça etki edebilecek bazı ceza indirim ve artırım halleri mevcuttur. Bunları burada uygulayabiliriz. Örneğin iyi hal indirimi, yaş küçüklüğü indirimi, tekerrür artırımı gibi cezaya etki eden nedenler burada söz konusu olur. 

Yargıtay kararlarında  genel olarak cezanın ne zaman alt sınırdan verileceği ne zaman üst sınırdan verilmesi gerekeceği,vs. gibi durumlar net bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Ancak bunun için somut olay özelinde değerlendirme yapmak gerekir. Bununla ilgili olarak avukata sormak almak en sağlıklısıdır.

Mühür Bozma Suçunun Unsurları

Mühür bozma suçu yani TCK 203 suçu kasten işlenebilen bir suç tipidir. Taksirle mührün bozulması halinde cezalandırma yapılmaz. Ancak tabii ki o mührün yanlışlıkla bozulmasından doğan maddi zarar giderilmelidir. 

Mühür bozma suçu temelde iki şekilde işlenir:

• Bir mührün bozulması veya
• Bir mührün konuluş amacına aykırı hareket edilmesi.

Örneğin bir inşaata mühür konulmasına rağmen mührü bozmadan inşaata devam etmek mührün konuluş amacına aykırı davranmak anlamına gelir.

Mühür bozma suçu herkes tarafından işlenebilir. İlla ki mührün muhatabı tarafından işlenecek diye bir şey yoktur. Herhangi bir kişi mührü bozabilir. Ancak sırf mühür başka bir kişi tarafından bozuldu diye örneğin inşaata devam edilirse gene TCK 203 suçu işlenmiş olunur ve mühür bozma cezası uygulanır.

Mühür koyma işlemi dediğimiz zaman buna bazı örnekleri vermemiz mümkündür. Mühür vurma yetkisini kullanan; belediyeler, valilik – kaymakamlıklar, bakanlıklar ki özellikle sağlık bakanlığı, tarım ilçe müdürlükleri vs. birçok kurum vardır. Bunlar kanuna dayanarak mühürleme yetkisi kullanır. 

Eğer bir kurumun kanuni olarak mühürleme yetkisi yoksa, yani kanunda kendisine bu hak verilmemişse ve buna rağmen mühürleme işlemi yapılmışsa bu mühür bozulabilir ve bu durumda TCK 203 suçu oluşmaz. 

Gene yetkisiz olarak, usuli işlemlere aykırı olarak yapılan mühürlemeler rahatlıkla bozulabilir, zira yok hükmündedir. Burada mühür bozma cezası oluşmayacaktır. Tüm bu hallerin değerlendirmesi ceza avukatına sorularak yapılmalıdır.

TCK 203 Suçunda Yargılama Süreci

Mühür bozma suçu takibi şikayete bağlı olmayan yani re’sen soruşturulan bir suçtur. Bu nedenle mührün bozulduğuna ilişkin bildirimin hukuki niteliği ihbardır. Dolayısıyla şikayetten vazgeçme, uzlaşma gibi hususlar TCK 203 suçunda söz konusu olmaz. Gene mühür bozma suçunda etkin pişmanlık hükümleri de düzenlenmemiştir.

Mühür bozulduktan sonra savcılık soruşturma yapar. Deliller toplandıktan sonra yeterli şüpheye ulaşırsa TCK 203 suçundan ötürü iddianame hazırlar ve bunu asliye ceza mahkemesine sunar. Bunun üzerine kovuşturma aşaması yani ceza davası başlayacaktır.

Mühür bozma suçu savunma dilekçesi bu aşamada kişinin en önem vermesi gereken husustur. Mühür bozma suçu savunma dilekçesi içerisinde olay örgüsü anlatılmalı, suçun unsurlarına ve olay ile arasındaki uyumsuzluğa yer verilmeli, iddialar mühür bozma suçu Yargıtay kararları ile desteklenmelidir. Bunu sağlamanın en sağlıklı yolu ceza avukatı yardımı almaktır.

TCK 203 suçunda gerek soruşturma gerek kovuşturma süresinde kişinin tutuklu olarak yargılanması mümkündür. Ancak burada tutuklama nedenlerinin ortaya konması gerekir. Tutuklama nedenleri olsa dahi ölçüsüz olması halinde adli kontrol kararı verilmelidir. Gerek adli kontrol gerek tutuklama kararına itiraz etmek mümkündür.

Mühür Bozma Suçunda Mahkemenin Verebileceği Kararlar

Kovuşturma aşaması sonunda asliye ceza mahkemesi bir karar verecektir. Burada ilk akla gelen hüküm mühür bozma cezası olur. Yukarıda da belirttiğimiz üzere mahkeme 6 ay ile 3 yıl arasında değişecek şekilde hapis cezasına yahut adli para cezasına hükmedebilir. 

Ancak bunun için suçun unsurları tam olarak oluşmalıdır. Aksi halde kişi hakkında beraat kararı verilmek zorundadır.

Hapis cezasına alternatif olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması yahut cezanın ertelenmesi kararı verilebilir. Bunun önemli şartları vardır ve bu kararlardan biri verildiği zaman kişiye hapis infazı yapılmaz ancak denetim süresi tanınır. HAGB veya erteleme için mühür bozma cezası 2 yılın altında olmalıdır.

Mühür bozma cezası olarak adli para cezası yahut hapis cezası verilebilir dedik. Eğer hapis cezası verilirse bunun adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Ancak direkt olarak adli para cezasına hükmedilebilir.

TCK 203 Suçu ile İlgili Bilinmesi Gerekenler

TCK 203 mühür bozma cezası adli sicil kaydına işleyecektir. Cezanın infazından sonra adli sicil kaydının silinmesi için gerekli şartlar oluşur ve buna ilişkin prosedür takip edilebilir.  TCK 203 suçu mühür bozma cezası miktarına bağlı olarak kişinin memuriyetine engel olabilir.

Mühür bozma suçunda etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmayacağını söyledik ancak burada kişi savcılık ve mahkemeye konunun aydınlatılması adına her türlü yardımda bulunacağını beyan ederek iyi halini ortaya koyabilir. Ceza miktarına muhakkak etki edecektir. Ayrıca bu tür bir beyan suçun ikrarı değildir. Beraat kararına engel değildir.

TCK 203 suçu ile ilgili görülen soruşturma ve kovuşturma genellikle çok uzun sürmez. Deliller vs. genellikle net ve basittir. Bu nedenle genellikle 1 yılı geçmeyen davalardan bahsedebiliriz. Tabii ki mahkeme kararının istinaf – temyiz edilmesi durumunda süreç uzayabilir.

Mühür Bozma Suçu ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Yukarıda TCK 203 mühür bozma suçu ve cezası ile ilgili temel kanuni düzenlemelerden ve uygulamadaki işleyişten bahsettik. Bu suç uygulamada sıklıkla görüldüğünden, bazı sorularla çokça karşılaşmaktayız. Bu nedenle bu soruları burada yanıtlayacağız.

Ceza Avukatı Desteği

Yazımızda TCK 203 mühür bozma suçu ile ilgili olarak bilinmesi gereken temel meselelerden bahsettik. Görüldüğü üzere ciddi sonuçları olan önemli bir suçtur. Bu süreçte hatalı yahut ihmali işlemler istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Etkin bir savunma yapabilmek ve hak kaybı ihtimalini en aza indirmek için muhakkak ceza avukatı yardımı alınmalıdır.