Yabancı Dernek ve Vakıfların Türkiye Temsilcilik ve Şube Açması

Yabancı derneklerin Türkiye’de şube açması ve tabii ki yabancı dernek ve vakıfların şube ve temsilcilikleri  sıkça karşılaşılan ve oldukça önemli prosedürler içeren bir süreçtir. İlgili prosedürlerin tamamlanarak gerekli izinlerin alınmasının ardından yabancı dernek ve vakıfların Türkiye’de şube ve temsilcilik açması mümkün olur.

Yazımızda yabancı dernek ve vakıfların Türkiye’de şube ve temsilcilik açması için gerekli başvuru ve izin aşamalarını ayrıntılarıyla birlikte açıkladık. Oldukça teknik aşamalardan oluşan bu süreç hakkında bilgi sahibi olmak için yazımızı dikkatle okumanızı tavsiye ederiz.

Yabancı dernek ve vakıfların Türkiye’de şube ve temsilcilik açması sürecine ilişkin işlemler oldukça teknik ve kapsamlıdır. Süreç başvuru ile başlar ve bu başvurunun eksiksiz ve doğru bir şekilde yapılması iznin alınmasında oldukça etkilidir. Bu nedenle yabancı dernek ve vakıfların Türkiye’de şube ve temsilcilik açmasına ilişkin işlemlerin bir yabancılar avukatı vasıtasıyla yapılması önem arz eder.

Yabancı Vakıfların İzin Alma Yükümlülüğü

Yabancı vakıfların Türkiye’de doğrudan faaliyette bulunmak, temsilcilik kurmak, şube açmak, üst kuruluş kurmak, kurulu vakıflarla iş birliği içinde bulunmak için bu işlemlere ilişkin olarak öncelikle Dışişleri Bakanlığının görüşünü alması ve ardından Bakanlığın bu işlere izin vermesi gerekir.

Ayrıca yabancı vakıfların böyle bir talepte bulunabilmesi için uluslararası alanda iş birliği yapılmasında yarar görülen bir durum olması ve bu durumun karşılıklılık içermesi gereklidir. Bu şekilde Bakanlıktan aldığı izinden sonra Türkiye’de faaliyet yapmaya başlayan vakıflara Türk Medeni Kanununda yer alan vakıflar hakkındaki hükümler uygulanır.

Yabancı Vakıfların Türkiye’de Şube veya Temsilcilik Açmak İçin Başvurusu

Yabancı vakıflar, Türkiye’de temsilcilik ve şube açma ile ilgili talepleri için gerekli belgelerin toplanmasının ardından İçişleri Bakanlığına başvururlar. Yapılan başvuruya vakfın unvanı, kurucuları, yöneticileri, defter kayıtları, vakfın yerleşim yeri gibi bilgilerin bulunduğu statüyü de eklemek zorunludur. Başvuru doğrudan veya posta yoluyla Bakanlığa yapılabilir.

Yabancı vakıf tarafından yapılan başvuru üzerine İçişleri Bakanlığı başvuru formunu ve ilgili diğer belgeleri inceler. Bakanlığın bir eksiklik tespit etmesi durumunda bu eksiklik tamamlattırılır. Ardından Dışişleri Bakanlığının da yabancı vakfın yapmış olduğu başvuruya ilişkin görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından değerlendirme yapılır.

İçişleri Bakanlığının yabancı vakfın başvurusuna ilişkin yapmış olduğu değerlendirme olumlu ise yabancı vakıf Türkiye’de faaliyete geçmek için izin almış olur. Bakanlığın verdiği karar iznin türü, kapsamı ve süresine ilişkin bilgiyi de içerir. Temsilcilik veya şube açmaya ilişkin olarak verilen izinler süresizdir.

Başvurunun olumlu sonuçlanması üzerine verilen karar başvuruyu yapan kişiye bildirilir. Ayrıca başvuru formu ve başvuru yaparken gerekli diğer belgelerle birlikte sonuç ilgili valiliğe de 10 gün içinde bildirilir.

Bakanlık tarafından verilen iznin süreli olması halinde bu süre en çok 5 yıl olabilir. Bakanlık gerekirse, sürenin yetersiz olduğu hallerde bu süreyi uzatma yetkisine sahiptir. Süreyi uzatmak için yapılacak talebin sürenin dolmasından en az 3 ay önce yapılması gerekir. Talep yazılı yapılmalı ve ayrıca gerekçeli olmalıdır.

Yabancı Vakıfların Yıllık Raporları

Başvurusunu usulüne göre gerçekleştirmiş ve ardından Türkiye’de faaliyet göstermek için izin almış olan yabancı vakıflar her yıl sonu o yıl içinde yaptıkları faaliyetlerde harcama gerektirenlere ilişkin bir bildirim yapmakla yükümlüdürler. Bu bildirim vakfın merkezinin bulunduğu yerdeki valiliğe yapılır. Valilik bu bildirime ilişkin belgeleri Bakanlığa gönderir.

Ayrıca Türkiye’de faaliyet göstermesine izin verilen yabancı vakıfların yaptıkları her faaliyete ilişkin olarak yazılı ve görsel yayınların örneklerinin de Bakanlığa gönderilmesi zorunludur.

Yabancı Derneklerin İzin Alma Yükümlülüğü

Yabancı derneklerin Türkiye’de faaliyette bulunması, temsilcilik veya şube açması için Dışişleri Bakanlığının görüşünün alınarak Bakanlığın izin vermesi gereklidir. Bu şekilde usulüne uygun olarak izin alarak Türkiye’de faaliyet yapan derneklere, Türkiye’de kurulan derneklere uygulanan mevzuat hükümleri uygulanır.

Yabancı Derneklerin Temsilcilik veya Şube Açmak İçin Başvurusu

Yabancı dernekler, Türkiye’de temsilcilik ve şube açma ile ilgili talepleri için gerekli belgelerin toplanmasının ardından İçişleri Bakanlığına başvururlar.  Yapılan başvuruya derneğin unvanı, kurucuları, yöneticileri, defter kayıtları, derneğin yerleşim yeri gibi bilgilerin bulunduğu statüyü de eklemek zorunludur. Başvuru doğrudan veya posta yoluyla Bakanlığa yapılabilir.

Yabancı derneğin Türkiye’de faaliyet göstermesine ilişkin olarak yaptığı başvuru ve başvuruya eklediği diğer belgeler İçişleri Bakanlığı tarafından incelenir. İnceleme sırasında bir eksik tespit edilmesi durumunda bu eksiklikler tamamlattırılır. Ardından Dışişleri Bakanlığının görüşü alınır.

Dışişleri Bakanlığının görüşünün alınmasının ardından İçişleri Bakanlığı başvuruya ilişkin bir değerlendirme yapar. Bakanlığın yaptığı değerlendirmenin olumlu olması halinde yabancı derneğe Türkiye’de faaliyet göstermesi için verilen iznin türü, kapsamı ve süresi verilen olumlu karar eklenir.

Başvurunun olumlu bir kararla sona ermesi üzerine bu durum başvuruyu yapan kişiye bildirilir. Ayrıca başvuru formu ve başvuruya eklenen diğer belgelerle birlikte ilgili valiliğe 10 gün içinde bildirilir.

Bakanlığın verdiği izin eğer belirli bir süre için verildiyse bu süre en çok 5 yıl olabilir. Ancak Bakanlığın verdiği sürenin yetersiz olması halinde bu sürenin uzatılması mümkündür. Yetersiz gelen sürenin uzatılması için yapılması gereken buna ilişkin yazılı bir talepte bulunmaktır. Bu talep mutlaka gerekçeli olmalı ayrıca sürenin dolmasından en az 3 ay önce yapılmalıdır.

Yabancı Derneklerin Yıllık Raporları

Türkiye’de faaliyetine izin verilen yabancı dernekler de tıpkı vakıflar gibi her yıl sonu o yıla ilişkin harcama gerektiren faaliyetlere ilişkin olarak bir bildirim yapmakla yükümlüdür. Bu bildirim derneğin merkezinin bulunduğu yerdeki valiliğe yapılır. Valilik bildirime ilişkin tüm belgeleri Bakanlığa gönderir.

Ayrıca Türkiye’de faaliyet göstermesine izin verilen yabancı dernekler yaptıkları her faaliyete ilişkin olarak yazılı ve görsel yayınlarının örneklerini  Bakanlığa göndermekle yükümlüdür.

Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yukarıda konu ile ilgili olarak yurtdışında faaliyet gösteren yabancı dernek ve vakıfların Türkiye’de şube ve temsilcilik açması için yapılması gerekenleri açıkladık. Yabancı dernek ve vakıfların Türkiye’de şube ve temsilcilik açma süreci oldukça teknik ve kapsamlı bir çalışmayı gerektirir. Bu nedenle oluşabilecek muhtemel sorunların önüne geçerek işlemleri doğru bir şekilde tamamlamak için yapılması gereken öncesinde avukata sormaktır.