Değerli Konut Vergisine İtiraz ve İptal Davası

Değerli konut vergisine itiraz ve iptal davası, taşınmazları değerli konut olarak nitelendirilen ilgililerin menfaatlerinin korunması açısından oldukça önemli bir konudur. İtiraz ve iptal süreçleri önemli hukuki teknik detaylar içerir.

Yazımızda değerli konut vergisine itiraz ve iptali davası nedir, hangi taşınmazlar değerli konut olarak nitelendirilir, itiraz ve iptal süreçlerine başvuru nasıl olur, süreç nasıl ilerler gibi konu ile ilgili merak edilenleri ayrıntılarıyla birlikte açıklayacağız. Konunun oldukça önemli olması sebebiyle yazımızı dikkatle okumanızı öneririz.

Değerli Konut Vergisine İtiraz Nedir?

Taşınmazı, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca değerli konut vergisine tabi olan kişilerin menfaatlerinin ihlal edldiği durumlarda başvurduğu yollara değerli konut vergisi itiraz ve iptali denir.

Değerli konut vergisi itiraz ve iptali konusuna ilişkin düzenleme 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nda bulunur. Kanunun uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliği bulunmaktadır. Bu iki mevzuat düzenlemesi, değerli konut vergisine ilişkin durumlarda birlikte uygulama alanı bulur.

Değerli konut vergisine itiraz ve iptali, konut sahibi ilgilinin menfaatinin korunması açısından oldukça önemli bir konudur. Menfaatin korunması için başvurulacak hukuki yolların avukat ile takip edilmesi sürecin istenilen şekilde sonuçlanması için önem arz eder.

Değerli Konut Vergisi Nedir?

Türkiye’de mesken niteliğine sahip olan, Emlak Vergisi Kanunu madde 29 uyarınca belirlenen bina vergi değeri 5.000.000 TL’den fazla olan taşınmazların tabi olduğu vergi türüne değerli konut vergisi denir.

Önemle belirtmek gerekir ki değeri 5.000.000 TL üzerinde belirlenen her mesken nitelikli taşınmaz değerli konut vergisine tabi olmaz. Bu durumun birkaç istisnası bulunmaktadır. Örneğin belirlenen değeri 5.000.000 TL’nin üzerinde olmasına karşın belediye veya üniversitelerin maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar bu vergiden muaf tutulacaktır.

Taşınmazlar için yapılacak bina ve vergi değerlendirmesi Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılır. İlgili kurum tarafından yapılan değerlendirme, ilgiliye tebliğ edilir. Yetkili kurum tarafından yapılan bu değerlendirmeye itiraz etmek mümkündür.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme sonucu ilgilisine tebliğ edilen bina ve vergi değerine 15 gün içinde itiraz edilmemesi halinde bu taşınmazın değeri kesinleşmiş olur.

Değerli konut vergisi ile mükellef olanlara ilişkin düzenleme Emlak Vergisi Kanunu madde 45’te yer almaktadır. Madde düzenlemesine göre bu vergiden ilgili taşınmazın malikleri, taşınmaz üzerinde intifa hakkı bulunanlar mükelleftir. Malik veya intifa hakkı sahibinin olmaması halinde, değerli konut vergisi ödemekle yükümlü olacak kişi, taşınmazı malik gibi tasarruf edenler olacaktır.

Taşınmazın paylı mülkiyete tabi olması halinde, taşınmaz üzerindeki pay oranına göre vergi yükümlülüğü belirlenir. Taşınmaz elbirliği mülkiyetine tabi ise tüm malikler değerli konut vergisinden müteselsil (birlikte) olarak sorumlu olacaktır.

Değerli konut vergisi mükellefiyetinin başlama tarihi, ilgili taşınmazın değerinin 5.000.000 TL ve üzeri olarak hesaplandığı tarih dikkate alınarak belirlenir. Bu değerlemenin yapılmasını takip eden yıl, değerli konut vergisi ödeme yükümlülüğü başlangıç  tarihi kabul edilir.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’ne (TKGM) Yapılan İtiraz

Yukarıda belirttiğimiz üzere, taşınmazlar için yapılacak bina ve vergi değerlendirmesi Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılır. İlgili kurum tarafından yapılan değerlendirme, ilgiliye tebliğ edilir ayrıca internet sitesinde ilan edilir. Yetkili kurum olan Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan bu değerlendirmeye itiraz etmek mümkündür.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme kendisine tebliğ edilen kişinin, yetkili kurum tarafından yapılan değerlendirmenin gerçeği yansıtmadığı ve hatalı olduğunu düşünmesi halinde itiraz yoluna başvurması gerekmektedir. İtirazın, yetkili kurum tarafından yapılan değerlendirmenin tebliğinden itibaren 15 gün içinde yapılması gerekir.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirmeye 15 günlük süre içinde itiraz edilmemesi halinde bina değeri kesinleşmiş olur ve bu tarihten sonra yapılacak itirazlar dikkate alınmaz.

Taşınmazın maliki veya intifa hakkı sahibi tarafından yapılan itiraz, 15 günlük süre içinde değerlendirilerek neticelendirilir. İtiraz incelemesi üzerine kesinleştirilen değer ilgiliye tebliğ edilir. Taşınmaz için yapılacak vergilendirmede bu değer esas alınır.

ÖNEMLİ: Taşınmaz maliki veya intifa hakkı sahibinin yapacağı itiraz başvurusu oldukça önemlidir. Esasen burada yapılan alelade basit bir itiraz kabul edilmeyebilir. Değerli konut vergisine itiraz dilekçesinde, değerlendirme raporunda hangi hususların ne gibi gerekçelerle hatalı olduğu hususlarına mutlaka yer verilmelidir. Taşınmazın özellikleri, o günün mevcut piyasa durumu değerlendirmeye etki eden faktörler olabilir. Değerli konut vergisine itiraz dilekçesinde bu faktörlere yer verilmelidir.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirmenin hangi gerekçelerle gerçeğe aykırı olduğu, her maddi vakıa açısından değişiklik gösterecektir. Doğru bir değerlendirme yaparak değerli konut vergisine itiraz dilekçesi hazırlayabilmek için hukuki danışmanlık almak faydalı olacaktır.

Değerli Konut Vergisi İptal Davası

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirmenin, idari işlem niteliğinde olması sebebiyle, bu değerlendirme raporlarının iptali için idari işlemin iptali davası açılabilir.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme raporlarının iptali, bu raporların hukuka aykırı olarak hatalı bir şekilde yapıldığı hallerde mümkündür. Açılacak iptal davasının tarafları, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ve taşınmazın maliki veya taşınmaz üzerinde intifa hakkı bulunan ilgilidir.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme raporuna itirazın olumsuz sonuçlanması halinde olumsuz netice kendisine tebliğ edilen ilgili, bu tarihten itibaren 30 gün içinde raporun iptali için dava yoluna başvurabilir.

İptal davası açmak için, itiraz yoluna başvurulması şart değildir. Değerlendirme raporu eline ulaşan ilgili itiraz yoluna başvurmadıysa raporun kendine tebliğ edilmesinden sonraki 30 gün içinde iptal davası açabilir.

İptal davası açmak vergi ödeme yükümlülüğünü sonlandırmaz. Bu yükümlülükten dava süresince muaf kalmak için iptal davasının yürütmeyi durdurma talepli olarak açılması gerekir. Aksi halde iptal davası devam ederken belirlenen mevcut verginin ödenmesi gerekecektir. Konu ile ilgili olarak “yürütmenin durdurulması” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Davanın Sonuçları ve İtiraz: Mahkeme tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmenin ardından, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan değerlendirme raporunun hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılırsa ilgili raporun iptaline karar verilir. Kararın hukuka aykırılık teşkil etmediği sonucuna ulaşılması halinde ise mahkeme tarafından iptal davasının reddine karar verilir. Mahkeme tarafından verilen kararlara karşı kanun yoluna başvurmak mümkündür.

İdari işlemin iptaline ilişkin açılan iptal davaları, hukuki teknik ayrıntılar içeren davalardır. Teknik ayrıntılar dikkate alınmadan dava açılması halinde taşınmaz sahipleri açısından ger dönülmez sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu şekilde bir olumsuzluk yaşanmaması için dava sürecinde avukat desteği almak faydalı olacaktır.

Yukarıda Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan raporların iptali için başvurulan iptal davasının özelliklerini genel hatlarıyla açıkladık. İptal davaları hakkında daha detaylı bilgi almak için “İdari İşlemin İptali” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İhtirazi Kayıt Üzerine Vergi Mahkemesinde Dava Açılması

Değerlendirme raporuna itiraz etme ve değerlendirme raporunun iptali için dava açma yollarına ek olarak vergi mahkemesinde dava açılması da mümkündür. Bilindiği üzere, vergiler beyan üzerine tahakkuk eder.

Beyanname verilirken ihtirazi kayıt konulması halinde, beyannamenin verilmesinden sonraki 30 gün içinde vergi mahkemesinde fazladan gerçekleştirilen tahakkukun iptali ve bu nedenle fazla ödenen vergi tutarının iade edilmesi için dava açılması mümkündür. İhtirazi kayıt konulması oldukça önemlidir. İhtirazi kayıt, dava açma ve geri alma haklarının saklı tutulduğuna ilişkin olmalıdır.

İhtirazi kayıtla beyanname verilerek dava açılması  halinde, dava süresince, belirlenmiş mevcut verginin ödenme zorunluluğu devam eder.

Vergi mahkemesinde açılan davanın olumlu neticelenmesi ve vergi iptal olursa, ihtirazi kayıt konularak ödenen vergi geri alınabilir. Beyannamenin ihtirazi kayıt konulmadan verilmesi halinde, beyannamede gösterilen vergilere karşı dava açılması mümkün olmayacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Yukarıda değerli konut vergisine itiraz ile ilgili bilinmesi gereken temel meselelere yer verdik. Ancak konu ile ilgili çok sık karşılaştığımız bazı temel sorular var ki bunları burada cevaplamakta yarar görüyoruz.

Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yazımızda değerli konut vergisine itiraz ile ilgili olarak, değerli konut vergisi itiraz ve iptali nedir, bu vergiye nasıl ve ne şekilde itiraz edilebilir, bu verginin iptali için başvurulacak hukuki yollar nelerdir gibi konu ile ilgili en çok merak edilenleri ayrıntılarıyla açıkladık.

Görüldüğü üzere değerli konut vergisine itiraz ve iptali, oldukça önemli ve teknik ayrıntılar içeren bir konudur. İtiraz için takip edilen hukuki yollarda her taşınmaz için ayrı bir değerlendirme yapılarak itiraz süreci ona göre şekillenmelidir. Bu noktada yapılacak en sağlıklı şey sürecin henüz en başında konuyu avukata sormak olacaktır.