Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Hesaplama

Yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması yapılırken birçok değişken unsur dikkate alınır. Aşağıdaki araç üzerinden, yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasını pratik bir şekilde yapabilirsiniz. Yazının devamını okuyarak da konuyla ilgili ayrıntılı bilgilere erişebilirsiniz.

Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması; kaza geçiren davalının fiziksel ve ekonomik durumuna, ortaya çıkan ve ileriye dönük çıkacak olan yahut çıkması muhtemel olan zarar miktarına, tarafların kusur oranlarına ve somut olaya özgü diğer durumlara göre yapılır.

Mahkeme, sayılan durumları inceler ve kusurlu bulunan tarafın diğer tarafa tazminat ödemesine hükmeder. Burada yapılacak tazminat değerlendirmesine dikkate alınacak faktörler, aşağıda izah edilmiştir.

Trafik Kazası Tazminatı Hesaplamasını Etkileyen Faktörler

Yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasını etkileyen faktörler şunlardır:

• Kaza geçiren kişinin (davacı) yaşı,
• Kaza geçiren kişinin (davacı) cinsiyeti,
• Kaza geçiren kişinin (davacı) en son aldığı maaş tutarı,
• Tarafların kusur oranı,
• İş göremezlik oranı,
• Bakiye ömür,
• Sigorta poliçe tutarı,
• Kazanın gerçekleştiği ve hesaplamanın yapıldığı tarihler arasındaki süre dikkate alınarak yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması yapılır.

Kaza geçiren davacının yaşı ne kadar büyükse ileriye dönük ömrü daha az bir zaman üzerinden hesaplanacağı için tazminat miktarı da o denli düşük olur. Genç yaştaki bir kimse için yapılan tazminat hesabı ise daha yüksek olur. Dolayısıyla, yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması bakımından davacının yaşı önem arz eder.

Kaza geçiren davacının cinsiyeti yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında etkilidir. Tazminat hesabında kişinin ortalama kalan ömrü hesap edilir ve bilimsel istatistiklerden yararlanılır. Bu hesaplamalara göre kadınların ömrü daha uzundur.

Dolayısıyla, kaza geçiren davalı eğer kadın ise aynı durumdaki bir erkeğe göre daha yüksek bir tazminata hak kazanması da muhtemeldir. Çünkü ileriye dönük hesaplanacak zararda hesap edilen zaman daha uzun olacaktır.

Kaza geçiren davacının en son aldığı brüt maaş tutarı da yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında önem arz eder. Çünkü tazminata hak kazanan tarafın zararı ve ileriye dönük muhtemel kayıpları tespit edilirken mevcut geliri üzerinden bir hesaplama yapılır. Dolayısıyla, davacının en son aldığı brüt maaş tutarı ne kadar yüksekse tazminatı da aynı oranda yüksek olur.

Tarafların kusur oranı da yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasına etki eden önemli unsurlardandır. Davacı olan ve daha az kusurlu olan taraf lehine tazminata hükmedilecek olsa da tarafın kusur oranına göre bu tazminat miktarında indirim yapılabilir. Örneğin kişi her ne kadar daha az kusurlu olsa da mevcut kusurun %20 olması ile %10 olması durumlarında aynı miktarda tazminata hükmedilmez.

İş göremezlik oranı, yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında belirleyici rol oynar. Davacı olan mağdurun ileriye dönük çalışma hayatının ne denli etkilendiği, iş göremezlik raporu ile ortaya konur. Kişinin iş göremezlik oranı ne kadar yüksekse karşı taraftan alabileceği tazminat miktarı da aynı oranda yüksek olur.

Bakiye ömür, ülkemizdeki ortalama yaşam sürelerine göre düzenlenen TRH-2010 Yaşam Tablosu üzerinden hesaplanır. Kaza geçiren davalının cinsiyetine ve yaşına göre, ileride ortalama ne kadar ömrü olduğu hesaplanır ve ileriye dönük zararlar bu hesaba göre telafi edilir. 

Örneğin 25 yaşında kaza geçiren bir erkeğin bakiye ömrü, 49,24 yıldır. Aynı yaştaki kadının bakiye ömrü ise 53,92 yıldır. Bakiye ömür ne kadar uzun olursa tazminat miktarı o kadar yüksek olur. Daha net ifadeyle, kaza geçiren davacının yaşı ne kadar genç ise yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında çıkacak miktar da o kadar fazla olur.

Sigorta poliçe tutarı, yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında dikkat edilmesi gereken bir başka husustur. Uğranılan zararın trafik sigortası kapsamında elde edilebilen kısmını aşan miktar varsa veya bu tutarlar ödenmiyorsa tazminat davası bu tutar için açılmalıdır. 

2024 yılı itibariyle sigorta poliçelerinin teminat limitleri, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması bakımından, söz konusu limitler de önem arz eder.

DURUM	TEMİNAT LİMİTİ
Araç başına maddi giderler,	200.000 TL
Kaza başına maddi giderler,	400.000 TL
Kişi başına sağlık giderleri,	1.800.000 TL
Kaza başına sağlık giderleri,	9.000.000 TL
Kişi başına sakatlanma ve ölüm,	1.800.000 TL
Kaza başına sakatlanma ve ölüm,	9.000.000 TL

Kazanın gerçekleştiği ve hesaplamanın yapıldığı tarihler arasındaki süre de yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması bakımından önemlidir. Bu zaman aralığında ortaya çıkan zarar, somut ve gerçek zarardır. Miktarı da belirgindir. Fakat hesaplamanın yapıldığı günden itibaren ileriye dönük olarak hesaplanacak zarar miktarı, farazidir. Dolayısıyla, ilk aşamadaki kadar net bir hesaplama mümkün değildir.

Kazanın gerçekleştiği günden hesaplamanın yapıldığı güne kadar ortaya çıkan zarar net olduğu için öncelikle bu zarar saptanır. Sonrasında, ileriye dönük olarak farazi bir zarar hesaplaması yapılır. Ardından, çıkan iki sonuç toplanır. Böylelikle, kaza anından itibaren ileriye dönük olarak zarar hesaplaması yapılmış olur.

Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminatında Neler Talep Edilebilir?

Yaralanmalı trafik kazası tazminatında tedavi giderleri, iş ve kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar ve ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar talep edilebilir.

Tedavi giderlerinin ispatını kolaylaştırma adına, tüm hastane, tedavi ve ilaç masraflarına dair fatura ve dekontların muhafaza edilmesinde yarar vardır. Bunun dışında, yaralı hakkında maluliyet raporu düzenlenecek ve trafik kazası neticesinde ne denli zarar gördüğü tıbben ve hukuken ortaya konulmuş olacaktır.

Maluliyet raporu ya da iş göremezlik raporu ile birlikte, kaza geçiren kişinin ileriye dönük olarak işini yapma imkanından ne oranda mahrum kalacağı belli olacaktır. Bu oranlar ve işçinin durumu, yargılama sürecinde değerlendirilir. Nihayetinde, yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması bu hususlara ve yukarıda belirtilen kriterlere göre yapılmış olur.

Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminatı Nasıl Alınır?

Yaralanmalı trafik kazası tazminatı, ilk etapta kusurlu tarafın sigorta şirketine başvurarak alınır. Burada sigorta şirketi yetersiz bir miktar önermişse veya hiç ödeme yapmamışsa şkş alternatif bulunur: Doğrudan mahkemede tazminat davası açılabilir veya Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulabilir.

Belirtilen hukuki çarelerden hangisinin daha mantıklı olacağını değerlendirebilmek ve sigorta şirketinin önerdiği bedelin ne oranda hakkaniyete uygun olduğunu kolayca tespit edebilmek adına, uzman iş hukuku avukatından destek almakta yarar vardır.

Her ne kadar somut olayın şartlarına göre hangi yolu izlemenin daha mantıklı olacağı değişse de genellikle önce Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurmak daha mantıklıdır. Çünkü burada yapılacak değerlendirme, belli sürelerle sınırlıdır ve alınacak netice olumsuz dahi olsa sonradan yine de dava açılabilir.

Sigorta Şirketine Başvuru

Yaralanmalı trafik kazasında, zararın tazmini için öncelikle kazada kusurlu olan tarafın sigorta şirketine başvurulmalıdır. Bunun için, kazada karşı tarafın kusurlu olduğunu ve başvurucunun ne kadar zarara uğradığını gösteren her türlü bilgi ve belge toplanarak başvuru yapılır.

Sigorta şirketine yapılan başvurunun ardından, şirketin dönüşü beklenir. Uygulamada, sigorta şirketleri genellikle ortadaki zarara göre az bir tutarı ödemeyi teklif etmektedir. Böyle bir durum yaşanırsa veya sigorta şirketi 15 gün içinde herhangi bir ödeme ve dönüş yapmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulabilir.

Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru

Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılacak başvuruda, sigorta şirketinin cevap yazısı ve eksiksiz doldurulmuş başvuru formu Komisyona sunulmalıdır. Bunun yanında; aşağıdaki belgeler de başvuruya eklenmelidir:

• Kimlik belgesi fotokopisi,
• Başvuru ücretinin ödendiğine dair banka makbuz örneği,
• Kişisel verilerle ilgili açık rıza beyan formu,
• Sigorta Tahkim Komisyonuna yöneltilen talebin içeriğine dair beyan,
• Başvuru bir avukat aracılığıyla yapılıyorsa vekaletnamenin aslı yahut onaylı örneği gerekir.

Komisyona yapılacak başvurunun ardından, durum değerlendirilir ve en geç 4 ay içinde konuyla ilgili karar verilir. 2024 yılı itibariyle 15.000 TL’yi aşan miktarlar için, Komisyona itiraz hakkı bulunur. 238.730 TL’yi aşan miktarlarda ise itiraz üzerine verilecek karara karşı temyiz yoluna gitme imkanı bulunur.

Trafik Kazası Tazminatı Davası

Yaralanmalı trafik kazasında, sigorta şirketi ve Sigorta Tahkim Komisyonu süreçlerini yürütmek yerine doğrudan mahkemede tazminat davası açma imkanı da bulunur. Burada hem maddi hem de manevi tazminat davası gündeme gelebilir.

Trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davasının içeriği, tazminat hesaplama kriterleri ve karşı taraftan talep edilebilecek istemler, yazının başından itibaren detaylı biçimde izah edilmiştir. Ölümlü veya yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamaları, bu kriterler dikkate alınarak yapılır.

Trafik kazası nedeniyle kişisel hakları da zedelenen ve burada bir mağduriyet yaşamış olan kişi, karşı taraftan manevi tazminat da talep edebilir. Manevi tazminata ilişkin değerlendirme, maddi tazminat gibi belirgin kriterlere bağlı değildir. Hakim somut olayın şartlarına ve tarafların ekonomik durumuna göre tazminat miktarını belirler.

Trafik kazası tazminatı davaları, davalının oturduğu yerde bulunan asliye hukuk mahkemelerinde açılabilir. Trafik kazası tazminatı davaları için öngörülen zamanaşımı süresi, zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenilmesinden itibaren 2 yıl ve her halde olayın gerçekleşmesinden itibaren 10 yıldır.

Trafik Kazası Tazminatı için Gerekli Evraklar

Trafik kazası tazminatı için gerekli evraklar şunlardır:

• Kaza tespit tutanağı,
• Poliçe örneği,
• Trafik kazasında meydana gelen hasara dair fotoğraflar,
• Kazaya şahit olmuş birileri varsa bu tanıkların ifadeleri,
• Araçtaki hasar veya muayeneye ilişkin belgeler,
• Kazayla ve zararla ilgili önem arz eden her türlü belge gerekebilir.

Trafik kazası tazminat davasını açan kişi yaralanmışsa, yaralanma durumunu gösteren belgeler ile hastane giderlerini ve tedavi masraflarını gösteren faturalar da gerekli evraklar arasında yer alır.

Trafik kazası sonucunda kişi hayatını kaybetmişse ve yakınları tazminat davası açıyorsa, yukarıda verilen temel belgelere ek olarak ölüm raporu, nüfus kayıt örneği, veraset ilamı ve ölen kişinin gelir durumunu gösterir belgeler de gerekli evraklar arasında yer alır.

Trafik Kazası Tazminatını Almak Ne Kadar Sürer?

Trafik kazası tazminatını almak, yaklaşık 1 yıl sürer.

Fakat tazminat süreci mahkemeye intikal etmeden sigorta şirketi veya Sigorta Tahkim Komisyonu aşamasında çözülürse 4 ay içinde tazminat alınmış olur. Dava sürecinin işletilmesi halinde de mahkemelerin yoğunluğuna ve zarar tespit çalışmalarının boyutuna göre, süre 1 yıldan daha az veya daha fazla olabilir. Yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasının ne kadar süreceği, dava süresini belirleyen temel faktördür.

Maddi Hasarlı Trafik Kazasında Tazminat

Maddi hasarlı trafik kazasında tazminat davasında, kaza nedeniyle oluşan hasarın tespiti ciddi önem arz eder. Bunun için, kazaya ve araçtaki hasara dair her türlü fotoğraf, belge, muayene evrakı vs gibi deliller toplanır ve mahkemeye yahut sigorta şirketine sunulur.

Yargılama sürecinde, arabada meydana gelen maddi hasar ve buna bağlı olarak meydana gelmiş olan başka zararlar varsa bunların tamamı tazminat olarak karşı taraftan talep edilir. Mahkeme de konuyla ilgili değerlendirme yapar.

Burada gündem olan bir başka konu da araç değer kaybıdır. Araç değer kaybı, kaza geçirmiş olan araç muayene edilerek onarılmış olsa dahi satış değerinde yaşanacak kayıptır. Arabanın kazadan önceki piyasa değeri ile kaza geçirdikten sonraki piyasa değeri arasındaki fark olarak da nitelendirilebilir. Burada yaşanacak düşüş, araç değer kaybıdır.

Trafik kazası nedeniyle aracı değer kaybeden kişilerin araç değer kaybını karşı taraftan talep etme imkanı doğar. Buna ilişkin detaylar, “araç değer kaybı başvurusu” yazımızda bulunmaktadır. Araç değer kaybı hesaplaması için ise “araç değer kaybı hesaplama” yazımızdaki hesaplama aracını kullanabilirsiniz.

Ölümlü Trafik Kazasında Tazminat

Ölümlü trafik kazasında ölen tarafın yakınları, kusurlu olan karşı tarafa tazminat davası açabilir. Bu dava çerçevesinde, şu talepler ileri sürülebilir:

• Destekten yoksun kalma tazminatı,
• Tedavi ve hastane giderleri,
• Cenaze ve defin giderleri,
• Araç üzerinde meydana gelen hasar,
• Ortaya çıkan başka zararlar varsa bunlar,
• Manevi tazminatı gerektirecek durum varsa manevi tazminat talebi ileri sürülebilir. Ölümlü kazalarda genellikle manevi tazminat davası açma imkanı bulunur.

Ölümlü trafik kazasında ileri sürülecek tazminat davalarında, yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında kullanılan ve yazının başlangıcında belirtilen genel kriterler dikkate alınır. Fakat artık kişinin maluliyet oranı gündeme gelmez. Söz konusu kriterler ve davacının talep miktarı göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından tazminat miktarı belirlenir.

Destekten yoksun kalma tazminatı, kişi öldüğü için onun maddi desteğinden mahrum kalacak olan yakınlarının (eş, çocuklar vs.) talep edeceği tazminattır. Ölen kazazedenin bakiye ömrü, ölmeden önceki aylık kazancı ve maddi destek sağladığı yakınlarının durumu dikkate alınarak tazminat miktarı belirlenir.

Yaralamalı ve Ölümlü Trafik Kazası Cezası

Yaralamalı ve ölümlü trafik kazalarındaki tek sonuç, tazminat davaları kapsamında ortaya çıkmaz. Bunun yanında, cezai soruşturma da söz konusu olur. Kazanın kolluk kuvvetlerine ve Cumhuriyet Savcılığına intikal etmesi ile birlikte, olay hakkında ceza soruşturması başlatılır. 

Ceza soruşturması kapsamında, taksirle öldürme yahut taksirle yaralama suçunun oluşup oluşmadığı değerlendirilir. Bunun yanında, sürücünün göstermesi gerekli olan dikkat ve özenin ne denli ihmal edildiğine göre, basit değil bilinçli taksir üzerinden de soruşturma yürütülebilir. Bu durumda, kişi hakkında daha büyük cezalar gündeme gelir.

Örneğin normal bir dikkatsizlik yahut hata neticesinde karşı tarafı yaralayan sürücü taksirle yaralama, ölüme neden olan sürücü de taksirle öldürme suçundan sorumlu olur. Fakat sürücü alkollüyken araç kullanarak veya çok hızlı seyir halindeyken kaza yapmışsa bu durumda bilinçli taksirle yaralama yahut öldürme suçları söz konusu olur ve muhtemel ceza da artar.

Taksirle öldürme ve yaralama suçlarıyla ilgili bilinmesi gereken tüm detaylar, “taksirle öldürme suçu ve cezası” yazımız ile “taksirle yaralama suçu ve cezası” yazımızda bulunmaktadır.

Yaralanmalı trafik kazasında, taraflar arasında uzlaştırma süreci işletilebilir. Bu durumda, mağdur ile şüpheli taraf arasında uzlaştırma süreci yürütülür ve yargılama süreci işletilmeden durumun çözülme imkanı denenir. 

Örneğin istemeden bir hata ile karşı tarafın yaralanmasına neden olan sürücü, tüm tedavi masrafları ile birlikte belli bir miktar maddi desteği de sunarak mağdur tarafın şikayetçi olmamasını talep edebilir. Burada sürecin dengeli bir sonuca bağlanmasını sağlayabilmek için, öncesinde uzman ceza avukatına danışarak adım atmakta yarar vardır.

Trafik Kazası Tazminat Avukat Ücreti ve Dava Masrafları

Trafik kazası tazminat davalarında gündeme gelebilecek dava masrafları, 2024 itibariyle ortalama 3.000 TL’dir. Fakat talebin içeriğine, kişinin maluliyet oranının tespitinin zorluğuna, ölüm durumunda yapılacak tazminat hesabının giriftliğine göre dava masrafı artabilir.

Trafik kazası tazminat hesaplamaları kadar, trafik kazası tazminat davalarındaki avukatlık ücreti de gündeme gelmektedir. Genelde avukatlık ücreti yüzde üzerinden hesaplanır ve somut olayın şartlarına göre bu yüzdelik oran belirlenir.

Sonuç

Yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplamasında, birçok farklı faktör bulunur ve her birine dair bilinmesi gereken önemli detaylar mevcuttur. Sürecin doğru kişilerle yürütülmemesi halinde, birçok maddi mağduriyetler gündeme gelebilir. Bu nedenle, ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası tazminat hesaplaması ve talebi sürecinde uzman avukata danışarak adım atmakta yarar vardır.