Turizm Sektörü Çalışma İzni

Turizm sektörü çalışma izni; Türkiye’deki turizm bölgelerinde faaliyet gösteren iş yeri sahibi işverenler ve buralarda çalışmak isteyen yabancıların başvurduğu bir çalışma izni türüdür.

Turizm Sektörü İçin Yabancı Personel Çalıştırma Kriterleri

Turizm sektörü için yabancı personel çalıştırma kriterleri, turizm sektöründeki işyerlerinin sağlaması gereken kriterlerdir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, turizm alanında faaliyet gösteren iş yerlerinden hangilerinin yabancı personel çalıştırabileceğini açıkça düzenlemiştir. Bu iş yerleri şöyle sıralanabilir:

• İzinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az üç yıldızlı turizm işletmeleri, belgeli tatil köyleri, resmi makamlardan alınmış faaliyet izni bulunan termal oteller,
• Hamam-sauna-SPA vb. kompleksi bulunduran belgeli turizm işletmeleri ile anlaşmalı (sözleşme bulunan) tesisleri,
• En az yirmi Türk vatandaşı çalıştıran resmi makamlardan izinli spor merkezleri.

Yukarıda sayılan işyerleri de sadece masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde yabancı çalıştırabilirler. Çalışma izni başvurusunda bulunabilecek iş yerlerinin ayrıca aşağıda yer alan şartları sağlamaları gerekir. Bu şartlar şunlardır:

• İş yerinde istihdam edilecek her yabancı için en az 5 Türk vatandaşının istihdam ediliyor olması gerekir. Turizm animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde çalıştırılacak yabancılar için, iş yerinde en az 10 Türk vatandaşının çalıştırılması halinde, bu şart aranmayacaktır.
• İş yerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıla ilişkin ihracat tutarının en az 250.000 USD olması gerekmektedir
• Çalışma izni başvurusunda bulunacak kişinin şirket ortağı olması halinde,  40.000 TL ve üzeri değerindeki %20lik sermaye payına sahip olması gerekir.
• İşveren ile yabancı çalışan arasında imzalanan iş sözleşmesinde, turizm sektöründe çalışacak yabancılar için belirlenen asgari ücret ve üzerinde bir ücret belirlenmelidir.

Yukarıda yer alan şartları taşıyan iş yerleri, bünyelerinde çalıştırmak üzere yabancı çalışma izni başvurusunda bulunabilirler.

Turizm Sektöründe Yabancı Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Turizm sektörü çalışma izni, e-izin uygulamasından yapılan online başvuru ile alınır. Yabancının çalışma izni başvurusunu, yabancı adına işvereni yapar.

E-izin sistemine giriş; yabancı yurt dışında ise Türk dış temsilciliklerine yapılan çalışma vizesi başvurusu ile alınan referans numarası; Türkiye’de ise, yabancı kimlik numarası varsa bununla, yoksa pasaport bilgileriyle yapılır.

İşveren, e-imza ve KEP (kayıtlı elektronik posta) adresi ile sisteme giriş yapar. E-izin uygulamasına girdikten sonra formu doldurulmaktadır. Formda yabancının kişisel bilgileri ve iş yerine ilişkin sorular yer almaktadır.

Başvuru formu eksiksiz doldurulduktan sonra, gerekli belgelerin sisteme yüklenmesi gerekmektedir. Belgeler pdf formatında yüklenir. Bunun için elektronik ortamda temin edilemeyen belgelerin bir tarayıcı uygulamasıyla taranarak pdf haline getirildikten sonra sisteme yüklenmesi gerekmektedir.

Başvurunun kabul edilmesi halinde, değerli kağıt bedeli ve çalışma izni harcına ilişkin bilgiler, işverenin sistemde kayıtlı e-posta adresine iletilmektedir. İşveren, e-postanın gönderilmesinden itibaren 30 gün içinde, belirtilen banka hesaplarına ilgili ödemeleri yapmış olmalıdır.

İşveren; ayrıca yabancı çalışanın sosyal güvenlik primini ödemek için, yabancının iş sözleşmesinde yazan ücrete göre Sosyal Güvenlik Kurumuna, ayda 30 gün üzerinden, bildirimde bulunur. Bu bildirim de başvurunun kabulünün işverene bildirilmesinden itibaren 30 gün içinde, işveren tarafından yapılmalıdır.

Yabancının yurt dışında bulunduğu başvurularda, çalışma izninin kabul edilip yabancının Türkiye’ye giriş yapmasından itibaren 20 gün içinde, nüfus müdürlüklerinde adres kaydı yaptırılmalıdır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Turizm sektörü çalışma izni alabilmek için gerekli belgeler şunlardır:

• Çalışma izni talebini içeren, muhatabı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olan, dilekçe,
• İş sözleşmesi (İş sözleşmesinde dikkat edilecekler, yazının devamında anlatılmıştır.)
• Kültür ve Turizm Bakanlığından alınan işletme ve yatırım belgesi,
• Kültür ve Turizm Bakanlığının verdiği faaliyet belgesi, işyeri bu belgeye sahip değilse bunu belirten dilekçe,
• İşyerinin son yıla ait, vergi dairesi ya da YMM onaylı kar-zarar tablosu ve bilançosu,
• Kurumun çalışan tüm personellerini gösteren sigortalı hizmet listesi (bu listede yabancı ve Türk vatandaşı olan personeller gözükür. Böylece her 1 yabancı için en az 5 Türk vatandaşının istihdam edilip edilmediği şartı anlaşılır.)
• İşyerinin en son sermaye yapısı ve ortaklık durumunu gösteren Ticaret Sicil Gazetesi sayısı,
• Çalışma izni başvurusunu, işveren yerine vekili yapmışsa vekaletname örneği.
• Yabancıya ait pasaport veya pasaport yerine geçen belge,
• Yeminli Türkçe tercümeli ve noter onaylı diploma veya diploma yerine geçen belge (mezuniyet belgesi),
• Yabancı Türkiye’de ikamet ediyorsa ikamet izni belgesi,
• Yabancının bonservisi.

Yurt dışından getirilecek olan belgelerin, noter onaylı ve Türkçe tercümesi ile ibraz edilmesi gerekmektedir. Yukarıda yer alan belgelerde eksiklik olması yahut eksik belge ibraz edilmesi halinde, ilgili makam tarafından belli bir süre verilir. Verilen sürede eksikliğin giderilmemesi halinde yapılan başvuru reddedilecektir. 

Turizm Sektörü Çalışma İzni İş Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

Yabancının, turizm sektöründe çalışma izni alabilmesi için iş sözleşmesinin belli kriterlere uygun olarak düzenlenmesi, belli şartları taşıması gerekmektedir. İş sözleşmesinde dikkat edilecekler şöyle sıralanabilir:

• İş sözleşmesi mutlaka yazılı olarak yapılmalıdır.
• Sözleşmenin her sayfasında işveren ile yabancı çalışanın ad-soyad ve imzaları bulunmalıdır.
• İşverenin ticaret unvanı, vergi numarası ve işyeri adresi sözleşmede yazılmalıdır.
• Yabancı çalışan, hakları konusunda yazılı olarak aydınlatılmış olmalıdır.
• Sözleşmede 112 Acil Yardım ve 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın numaraları yazmalıdır. Bu sayede yabancı, ihtiyaç duyduğu zaman telefon ile arayarak yardım alabilir.
• Yabancının görev tanımı kesin bir şekilde belirlenmelidir.
• Yabancının işe başlayacağı tarih, ve işin yapılacağı adres sözleşmede kesin olarak belirlenmiş yahut belirlenebilir olmalıdır.
• Yabancıya ödenecek ücret kesin olarak belirlenmiş olmalı ve bu ücret, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yabancılar için belirlenebilecek asgari ücret tutarının altında olmamalıdır. Yabancılara ödenebilecek asgari ücret, yazının devamında anlatılmıştır.

Yukarıda yer alan şartların herhangi birinin eksik olması halinde sözleşme geçersiz hale gelecek ve çalışma izni reddedilecektir. Bu durumlardan kaçınmak için sözleşmenin bir yabancılar avukatı tarafından hazırlanması oldukça önemlidir.

Turizm Sektöründe Yabancı Personel İçin Belirlenebilecek En Düşük Ücret

Turizm sektöründe yabancı personel için belirlenebilecek en düşük ücret, bir asgari ücret yani 13.414,50 Lira, net 11.402,32’dir. Bu tutarlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenir ve her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. 

Turizm animasyon organizasyon şirketlerinde, akrobat vb. unvanlarda çalışacak kişiler için belirlenen tutar 2 asgari ücret yani 26,829 TL’dir. Aynı şekilde, turizm sektöründe masör, masöz, SPA terapisti gibi mesleklerde çalışacak kişiler açısından belirlenecek ücret, 26,829 TL ve üzerinde olmalıdır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Turizm sektörü çalışma izni, başvurunun tamamlanmasından itibaren 30 gün içinde olumlu veya olumsuz sonuçlandırılır. Başvurunun bu sürede karara bağlanmaması zımni ret olarak değerlendirilir.

Sisteme yüklenen belgelerde bir eksiklik olması durumunda idare eksikliğin giderilmesi için başvuran işverene ek süre verebilmektedir. Bu durumda başvurunun sonuçlanması da, doğal olarak gecikmektedir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusunun Reddi

Turizm sektörü çalışma izninin reddi; kriterlerin karşılanmaması, belgelerdeki eksikliğin süresi içinde giderilmemesi, iş sözleşmesinin gerektiği gibi yapılmaması halinde gündeme gelir.

Tüm bu sebeplerin dışında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, uluslararası işgücü politikasına uygun görmediği bir başvuruyu da reddedebilir. Bu noktada Bakanlığa geniş bir takdir yetkisi verilmiştir.

Başvurusu reddedilen yabancının geçerli vizesi yahut ikamet izni yoksa, 10 gün içinde ülkeyi terk etmesi gerekmektedir. Türkiye’de bulunmaya devam etmek isteyenlerin, çalışma izni reddine karşı hukuki yollara başvurması gerekmektedir.

Turizm Sektörü Çalışma İzninin Reddine Karşı İtiraz ve İptal Davası

Turizm sektörü çalışma izni başvurusunun reddedilmesine karşı; hem başvuran işverenin hem de adına başvuruda bulunulan yabancının itiraz etme ve iptal davası açma hakkı vardır.

İtiraz, ret kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde, e-izin uygulamasından yapılır. İtiraza ilişkin dilekçenin, taranıp pdf formatında sisteme yüklenmesi gerekmektedir.

İtirazın reddedilmesi halinde yahut itiraz yoluna başvurmadan direkt olarak Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilir.

Turizm sektörü çalışma izni başvurularının reddine karşı itiraz ve iptal davası; usul ve süreler bakımından diğer çalışma izni başvurularının reddine karşı itiraz ve iptal davası ile aynıdır. Bu nedenle konu hakkında detaylı bilgi “çalışma izni başvurusunun reddi” başlıklı makalede yer almaktadır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusunun Reddi Halinde Yeniden Başvuru Hakkı

Turizm sektörü çalışma izni başvurusu reddedilen yabancı yeniden başvuru yapma imkanına sahiptir. Yapılacak olan başvuruda, önceki başvurudaki ret sebeplerinin giderildiği hususuna dikkat etmek gerekmektedir. Aksi halde, yeni başvurunun da reddi gündeme gelecektir.

Turizm sektörü çalışma izni başvurusunun reddi halinde, diğer çalışma izni türlerine başvuru hakkı da bulunmaktadır. Bu noktada, başvurulacak çalışma izni şartlarının sağlanması gerekmektedir. Yabancı çalışanlar için düzenlenmiş tüm çalışma izni türleri hakkında detaylı bilgi, “yabancı çalışma izni nasıl alınır” yazısında açıklanmaktadır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Uzatma

Turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurusu; yabancı personelin çalışma izninin süresinin bitimine 60 gün kala, işveren tarafından e-izin sistemi üzerinden yapılabilir. Çalışma izninin süresi bittikten sonra yapılan uzatma başvuruları kabul edilmez.

Süresi içinde yapılmayan uzatma başvurusu reddedileceği gibi, çalışma izni kriterlerinin ortadan kalkmış olması sebebiyle de uzatma başvurusu reddedilebilir. Çalışma izni uzatma başvurusunun reddine karşı da itiraz etme ve iptal davası açma hakkı bulunup ilk kez yapılan çalışma izni başvurusunun usul ve sürelerine tabidir.

Çalışma izni uzatma başvurularıyla ilgili merak edilen diğer soruların cevabı “çalışma izni uzatma” başlıklı makalede açıklanmaktadır. 

Turizm Sektörü Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurusunun reddi halinde, ret kararının ilgililere tebliğinden itibaren 30 gün içinde itiraz bulunma ve idari dava açma süresinde iptal davası açma hakkı vardır.

İtiraz, ilk başvurunun reddedilmesi halinde olduğu gibi e-izin uygulamasından yapılır. Sistem üzerinden yapılan itirazda, itiraz dilekçesi taranıp pdf formatında sisteme yüklenmelidir. İtirazı reddedilen yahut cevapsız bırakılan yabancı, iptal davası açabilir.

Turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurularının reddi halinde başvurulacak hukuki yollar, başvuru şekli, süreler ve konuya ilişkin detaylar, ilk başvurunun reddi ile aynı prosedüre tabidir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusunun Değerlendirilme Aşamasında Yabancı Çalışabilir Mi?

Yabancı personeli, turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurusunun değerlendirilme aşamasında çalışmaya devam edebilir. Bunun için uzatma başvurusu, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yapılmış olmalıdır. Bu çalışmanın süresi 90 günü aşamaz ve uzatma başvurusu reddedilirse çalışma yasa dışı hale gelir.

Bu süreçte yabancının çalıştırılması halinde, işveren sigorta primlerini eksiksiz olarak ödemeye devam etmek zorundadır. Bu süreçte işveren, yabancıya ücretsiz bir süre uzatma müracaat belgesi verilmesini talep edebilir. Ancak çalışabilmek için bu belgenin alınması zorunlu değildir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Avukatlık Ücret ve Masrafları

2023 yılı için turizm sektörü çalışma izni harcı, başvurulacak her yıl için 4.635,30 Türk lirası, değerli kağıt bedeli de sabit 356 Türk Lirasıdır. Süresiz çalışma izni harcı ise 46.371,30 Türk Lirasıdır.

Sonuç

Turizm sektörü çalışma izni, özellikle kriterler bakımından çok teferruatlı düzenlenmiş bir konudur. Bu sektörde yabancı ile işveren arasında yapılacak iş sözleşmesinin geçerliliği de çok katı şartlara tabi tutulmuştur. Bu konularda yapılacak bir hata, turizm sektörü çalışma izni başvurusunun reddine sebep olacaktır. Bu nedenle, sürecin en hızlı ve hatasız şekilde tamamlanması için bir yabancılar avukatına danışmakta fayda vardır.