Takım Sözleşmesi Nedir? (Takım İş Sözleşmeleri)

Takım iş sözleşmesi, birden çok işçinin geçici işlerde bir araya getirilmesi gerektiğinde işveren açısından büyük önem taşır. Takım iş sözleşmesi sayesinde takım kılavuzu olan kişi diğer işçileri hızlı bir şekilde bir araya getirebilir. İşveren için büyük kolaylık ve zaman tasarrufu sağlayan takım sözleşmesi önemli ayrıntılar içerir.

Yazımızda takım sözleşmesi nedir, koşulları nelerdir, nasıl yapılır, nelere dikkat edilmelidir gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız. Bu sözleşme hazırlanırken bir avukat yardımı almak beklenmedik sonuçları önler. Ancak konu hakkında genel bilgi sahibi olmak adına yazımızı dikkatle okumanızı tavsiye ederiz.

Takım Sözleşmesi Nedir?

Takım halinde çalışan işçilerin arasından takımı temsil eden takım kılavuzunun işveren ile yaptığı iş sözleşmesi türüne takım sözleşmesi denir. Bu sözleşmenin ortaya çıkmasındaki amaç genellikle geçici bir iş için birkaç işçi arayan işverenin bunu hızlıca ve profesyonelce yapabilmesini sağlamaktır. Takım kılavuzuyla sözleşmeyi yapan işveren, işçilere aynı anda ulaşıp her işçi için ayrı sözleşme düzenlemeden tek bir sözleşme ile işlemi sonlandırabilir.

Takım sözleşmesi 4857 Sayılı İş Kanunu madde 16’da bir iş sözleşmesi türü olarak yer alır. Ayrıca İş Kanunu madde 8 ve devamındaki iş sözleşmesine ilişkin genel hükümler de takım sözleşmesi açısından uygulama alanı bulacaktır.

Takım sözleşmesi uygulamada çoğunlukla  inşaat işleri, tarım işleri, yükleme/boşaltma işleri, mevsimlik işlerde karşımıza çıkar. Sözleşmede takım kılavuzu, takımda çalışacak olan işçileri temsilen işveren ile görüşüp anlaşır ve tüm işçilerin işe başlayacaklarını taahhüt eder.

Bir örnek ile anlatmak gerekirse örneğin bir inşaatta taşıma işleri için taşıma ekibi gerekiyorsa, taşıma ekibinde çalışanlardan birisi şirketteki işveren ile anlaşabilir ve diğer işçiler adına da sözleşme imzalayabilir. Bu durumda takım sözleşmesi kurulmuş olacaktır.

ÖNEMLİ: Takım iş sözleşmesi hazırlanırken avukat yardımı alınması büyük önem taşır. Zira özel bir iş hukuku sözleşmesi olan bu sözleşme hatalı olarak yapıldığı taktirde belirli veya belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşebilmektedir. Olası bir uyuşmazlıkta buna ilişkin hükümler kurulabilecektir. Genel olarak iş sözleşmeleri hakkında bilgi edinmek için “iş sözleşmesi türleri” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Takım İş Sözleşmesinin Şartları

Bu sözleşme özel bir tür olduğu için kendine has bazı şartları vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Birden çok işçi olmalıdır
• İşçilerin arasından biri takım kılavuzu olmalıdır.
• Sözleşme işveren ile takım kılavuzu arasında imzalanmalıdır.
• Her işçinin kimliği ayrı ayrı sözleşmede gösterilmelidir.
• Sözleşme yazılı olarak yapılmalıdır.

Sözleşmenin Yazılı Yapılmamasının Sonuçları

İş Kanunu madde 16/2’de belirtildiği üzere takım sözleşmesi ile oluşturulan iş sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması gerekir. Sözleşmenin yazılı yapılması ispat için aranan bir şart değil, hukuki işlemin geçerliliğini etkileyen bir şekil şartıdır.

İşveren ile takım kılavuzunun anlaştığı sözleşme yazılı şekilde yapılmamışsa yapılan sözleşme geçersiz olur. Bu sebeple herhangi bir uyuşmazlık halinde takım sözleşmesi hükümlerine dayanarak işlem kuramazlar. Geçersiz olan sözlü olarak yapılmış olan takım sözleşmesidir. Her işçi bireysel olarak iş sözleşmesinden doğan haklarını talep edebilecektir.

Takım İş sözleşmesi Özellikleri

Bu sözleşme, işveren ile takımı temsil eden takım kılavuzu arasında yazılı bir anlaşma ile yapılır. Sözleşmenin tarafları işveren ve takımdaki işçileri temsil eden takım kılavuzudur. Sözleşmede taraf takım kılavuzu olmasına karşın takımdaki tüm işçilerin kimlikleri sözleşmede ayrı ayrı gösterilmelidir.

Takım iş sözleşmesi belirli veya belirsiz süreli olarak kurulabilir. Ancak uygulamada genellikle geçici süreli olarak bu sözleşme yapılır. Bu durum yazılı olma şartında bir değişikliğe sebep olmayacaktır.

Takım sözleşmesinin yapılması ile birlikte işçilerle işveren arasında sözleşme kurulmuş olmaz. Sözleşmenin kurulması işçilerin işe başlaması ile mümkün olacaktır.

İşçilerin ücretleri sözleşmede ayrı ayrı gösterilmeli ayrıca takım kılavuzu aracılığı ile değil bizzat işçilere, ayrı ayrı ödenmelidir. Takım kılavuzuna, aracılık yapması sebebiyle diğer işçilerden kesinti yapılarak ücret verilemez.

Takım İş Sözleşmesi Örneği

İnternet ortamında birçok takım sözleşme taslak metinleri mevcuttur. Bu örnekler çoğunlukla sonucunda hukuki problemlere yol açacak usuli ve maddi hatalarla doludur. Hatalar işçi ve işveren açısından büyük hak kayıplarına neden olabilir. Belirtilen nedenler neticesinde, internette bulunan örnek taslak sözleşme metinlerinden uzak durulmalıdır.

Sözleşme hazırlanırken somut koşullar değerlendirilmeli ve mevzuat düzenlemeleri tümüyle incelenerek  bir metin hazırlanmalıdır. Karşılaşılacak kötü sonuçların engellenmesi amacıyla bir iş hukuku avukatından hukuki destek alınması gerekmektedir.

Takım İş Sözleşmesi Uygulama Alanı

İş Kanunu 4’üncü maddede bazı istisnalar belirlenmiş ve bunun dışında kalan bütün işyerlerine, işverenlere ve işçilere İş Kanununun uygulanacağı belirtilmiştir. Bu istisnaların dışında kalan işçiler İş Kanununun sağladığı korumadan yararlanabilecektir. Bu bağlamda takım sözleşmesiyle çalışacak kişiler eğer İş Kanunu madde 4 kapsamındaki istisnalar içerisinde ise İş Kanunu hükümleri uygulanması mümkün olmayacaktır.

Maddede belirtildiği üzere, deniz ve hava taşıma işlerinde, tarım ve orman işlerinde (50 ve 50’den az işçi çalıştırılan yerler), aile ekonomisi amacıyla gerçekleştirilen tarımla ilgili her çeşit işlerde, yalnızca bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar hısımları arasında evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde, bir evin günlük  hizmetlerinde çalışanlar, çıraklar, sporcular, rehabilite edilenler hakkında İş Kanunu hükümleri uygulama alanı bulmaz.

Örneğin, işveren ile işçiler arasında bir takım sözleşmesi yapılıp ve işverenin 50’den daha az sayıda olan işçilerini tarlasında çalışmak üzere görevlendirdiğini düşündüğümüzde bu ilişkiye İş Kanunu hükümleri uygulanamayacaktır. Takım iş sözleşmesinin hüküm doğurabilmesi için çalışan işçilerin madde 4 kapsamında işçi olarak kabul edilmesi gerekir. Ancak madde 4’te de belirtildiği üzere 50’de az işçi çalıştırılan tarım işi yapılan yerler İş Kanunu kapsamında değildir. İşçiler varsa, alacaklarını ancak Borçlar Kanununun ilgili hükümlerine göre talep edebilir.

Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yazımızda takım sözleşmesinden, kurulması için gerekli şartlardan, şartlara uyulmaması halinde neler olacağından örnekler ile birlikte genel hatlarıyla açıkladık. Görüldüğü üzere dikkat edilmesi gereken ayrıntılara sahip önemli bir konudur.

Sözleşme kurulurken bir avukatta destek almak hukuki problemlerin ortaya çıkmasında önleyici olacaktır. Olası bir uyuşmazlık halinde de istenmeyen sonuçları gidermek amacıyla hukuki destek gerekir. Bu nedenle sürecin her aşamasında deneyimli iş hukuku avukatlarıyla çalışmak gerekir.