Süresiz Nafaka Düzenlemesi

Bilindiği gibi hukukumuza göre bir gün dahi evli kalan eş boşanma davası sonrasında yoksulluk nafakası alacaklısı diğer eşe ömür boyu yani süresiz nafaka vermek zorunda kalmaktadır. Uygulamada genel olarak kadının korunması gereği yapılan bu durum esasen diğer bir yanı düşünüldüğünde bir çok adaletsizliği de beraberinde getirmektedir. Süresiz nafaka düzenlemesi konusuna geçmeden önce yanlış anlama olmaması üzerine nafaka nedir ve türleri nelerdir, hangi türü bu yeni düzenleme kapsamına girmektedir bunun üzerine bir değinmek gerekecektir.

GÜNCELLEME!: Son dakika gelişmeleri yazımızın altında belirttik. Ancak konunun tam anlamıyla anlaşılması için yazının tamamının okunmasında fayda vardır.

Nafaka Nedir?

Nafaka, bir kişinin geçimini sağlayabilmesi için ihtiyaç duyduğu parasal değerdir. Türk hukuk düzeni içerisinde boşanma sonucu bir eşin diğer eşe verdiği bir miktar olabileceği gibi velayet hakkını elde edemeyen diğer eşin ortak çocuk için verdiği bir miktar da olabilir.

Bir boşanma davasında davanın fer’isi niteliğinde talep edilebileceği gibi ayrı bir nafakaya da konu edinilebilir. Süresiz nafaka tabiri ise yoksulluk nafakası için kullanılan bir tabirdir. Esasen hiçbir surette süresiz olan bir türü yoktur. Ancak belli şartların gerçekleşmemesi hali için bu kullanılır.

Nafaka hukuku ile ilgili bütün ayrıntıları “nafaka davası” başlıklı yazımızda okuyabilirsiniz. Bu yazının konusu nafakada yeni düzenleme ve süresiz nafaka düzenlemesi konularına ilişkin temel bilgilerdir. Yazımızda süresiz nafakanın özelliklerine ve nasıl sonlanabileceğine ve çıkması beklenen yeni yasal düzenlemeye ilişkin hukuki zeminde açıklama getireceğiz.

Nafaka Türleri

Boşanma hukukunda nafaka türleri 3 şekilde görünür;

• İştirak Nafakası : Boşanma davasında çocuk için velayeti kendisine verilmeyen eşin ödediği nafakaya denir. İstisnaları olmakla birlikte çocuğun 18 yaşına gelmesi ile sona erer. Süresiz nafaka özelliği yoktur.
• Tedbir Nafakası : Boşanma davası sırasında eşlerden yoksulluğa düşecek olanın diğer eşten aldığı türüdür. Burada henüz yargılama devam ettiği için kusura bakılmaz ve her türlü boşanma davasında verilen karar ile kaldırılır. Yani bu tür de süresiz değildir.
• Yoksulluk Nafakası : Boşanmada diğer eşten daha kusurlu olmayan eş boşanma dolayısıyla yoksulluğa düşeceğini ortaya koyarak kendisine yoksulluk nafakası ödenmesini talep edebilir. Yoksulluk türü herhangi bir süreye bağlı değildir. Bu nedenle süresiz nafaka ile ilgili yeni yasal düzenleme tartışmaları bu çerçevededir. Süresiz nafaka mağdurları bu konu ile ilgili hukuki sürece ayrı bir önem vermektedir. Süresiz nafaka düzenlemesi ile ilgili önemli ayrıntılara aşağıda değinmeye çalıştık.

Süresiz Nafaka Nedir?

Yoksulluk nafakası, süresiz nafaka olarak nitelendirilmektedir. Bunun temel nedeni sona ermesi için herhangi bir süre şartının söz konusu olmamasıdır. Ancak bunun anlamı herhangi bir şekilde sona eremeyeceği değildir. Bu şartlar zor da olsa belirli bazı şartların gerçekleşmesi halinde süresiz nafaka kaldırılabilir. Bu şartlar şu şekildedir:

• Kendisine yoksulluk nafakası ödenen eş eğer bir başka kişi ile evlenirse bu durumda süresiz nafakanın kaldırılması için talepte bulunma hakkı doğar. Eş resmi olarak evli olmasa bile başka kişi ile evliymiş gibi hayat sürerse gene bunun kaldırılması için talep hakkı doğar.
• Yoksulluk durumunun ortadan kalkması durumunda da bu nafakanın kaldırılması yönünde talepte bulunmak mümkündür. Süresiz nafaka kişiye boşanma dolayısıyla yoksulluğa düşülecek olması durumunda bağlanıyor idi. Bu durumun ortadan kalkması ile süresiz nafakanın kaldırılması hakkı ortaya çıkar.
• Eşlerden birisinin ölmesi de doğal olarak yapılan ödemenin sonlanması sonucunu ortaya koyar.

Nafakada Mevcut Düzenleme

Görüldüğü üzere nafakada mevcut düzenleme yukarıda kısaca anlattığımız şekildedir. Konunun ayrıntıları için “nafaka davası” başlıklı yazımıza bakılabilir. Burada süresiz nafaka adlandırması yerinde bir kullanımdır ancak yukarıda belirttiğimiz gibi istisnalarının olduğu da bilinmelidir. Ancak burada herhangi bir süre sınırı olmadığını da belirtmek gerekir. Kalan hayatı boyunca hiç evlenmeyen ve maddi durumunda düzelme olmayan eş süresiz olarak nafaka alır. Bu durum süresiz nafaka mağdurları ortaya çıkarmıştır.

Süresiz Nafakada Yeni Düzenleme

Öncelikle belirtmek gerekir ki süresiz nafaka  düzenlemesi ile ilgili halihazırda onaylanmış veya yürürlüğe girmiş yeni bir hukuki düzenleme mevcut değildir. Ancak süresiz nafaka mağdurları ve diğer şartlar gözetilerek gerek hukuk dünyasında gerekse siyaset dünyasında bu durum tartışılmaktadır. Yargıtay üyelerince de durum değerlendirilmiş ve bu duruma süre sınırının getirilmesi gerektiği yönünde bir kanaat ileri sürülmüştür ki biz de bu görüşteyiz.

Süre ile ilgili tartışmalarda farklı görüşler öne sürülmektedir. 1 yıllık süre, 5 yıllık süre, 10 yıllık süre gibi sürelerin konulması öne sürüldüğü gibi belirlenecek sürenin hakimin takdirine bırakılması ve hakimin somut olayın şartlarına göre bir süre belirlemesi gerektiği gibi görüşler de belirtilmiştir.

Cumhurbaşkanlığının bir takım planlamaları kapsamında yeni nafaka düzenlemesine ilişkin olarak “nafakanın adil bir hale getirilmesi” ifadesi kullanılarak bu düzenlemenin içeriğine ve zamanına dair tahminlerde bulunma imkanı doğmuştur.

Süresiz / Ömür Boyu Nafaka Düzenlemesi ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Yukarıda nafaka mağdurlarının uzun zamandır gelmesini beklediği süresiz nafaka düzenlemesi ile ilgili mevcut durumu izah ettik. Bununla birlikte bu süresiz ömür boyu nafaka ile ilgili bazı sorular sıkça sorulmaktadır. Bunlara cevapları ile birlikte yer vereceğiz.

Ayrıca bu konuda “süresiz nafaka ne zaman kalkacak” “nafaka düzenlemesi ne zaman” gibi bazı sorular da çokça sorulmaktadır. Buna ilişkin güncel cevabı da aşağıda bulabilirsiniz.

Süresiz Nafaka Ne Zaman Kalkacak – Nafaka Düzenlemesi Ne Zaman?

Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığının gündeminde olan süresiz nafakaya süre konulması ve yeni nafaka düzenlemesi meselesi sürekli olarak hukuk ve siyaset dünyasının gündeminde yerini korumaktadır. Konunun medyatik bir değere dönüşmesi de düzenlemenin erken olmasına etki eden bir faktördür.

Nafaka düzenlemesi zamanı ile ilgili bu bağlamda kesin bir şey söylenmesi zordur ancak yakın bir zamanda süreli nafaka düzenlemesinin hayata geçmesi oldukça muhtemel ve gereklidir.

Bu konuda biz süreci yakınen takip etmekteyiz. Dolayısı ile hazırlanacak kanun tasarısı bile daha tasarı aşamasında inceleyerek buradan bilgilendirmelerde bulunacağız. Kanun düzenlemesinin yasalaşması sonrasında ise bu adaletsiz durumun ortadan kalkması için fiili olarak davaların içinde bulunacağız.

20.03.2019 Güncelleme: MHP’nin hazırlardığı ve hatları az çok belli olan yasa tasarısına göre nafaka ödemesi süresi 5 yıl olacak ve 5 yıl sonunda kadın geçinemez durumda ise o süreden sonraki ödemeleri devlet üstlenecektir. Ancak bu hala tasarı aşamasında olan bir metindir dolayısı ile net olarak cevap vermek ve bu anlamdaki davalara girişmek için kanunun hazırlanıp yürürlüğe girmesini beklemek gerekecektir.

01.01.2023 Güncelleme: Süreç tartışmaları kesilmiş henüz bir gelişme yoktur.