Sosyal Medya Mesajları Davada Delil Olarak Kullanılabilir mi?

Sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusu, özellikle son dönemlerde Facebook, Instagram, TikTok ve Twitter (yeni adıyla X) gibi platformların kullanımının artmasıyla birlikte sık merak edilir olmuştur.

Sosyal Medya Mesajları Davada Delil Olarak Kullanılabilir mi?

Sosyal medya mesajları, davada delil olarak kullanılabilir. Burada davanın türü, delilin niteliği ve delilin elde edilme yöntemi gibi kriterler önem arz eder.

Sosyal medya mesajları, hayatın birçok alanına ilişkin olabilir. Kira ilişkisinde, işçi-işveren ilişkisinde, alacak mevzuunda, boşanma ve aile ilişkisinde, ticari ilişkilerde ve daha birçok farklı alanda bu mesajlar yargılamada delil olarak kullanılabilir.

Sayılan hukuk yargılaması örnekleri dışında; tehdit, şantaj, hakaret, cinsel taciz, dolandırıcılık, kişisel verilerin ihlali gibi suçlar da sosyal medya mesajları aracılığıyla işlenmiş olabilir. Bu durumda, cezai yargılama ve suç duyurusu süreçlerinde de bu mesajlar delil olarak kullanılabilir.

Sosyal Medya Mesajlarının Delil Niteliği Nedir?

Sosyal medya mesajlarının delil niteliği, takdiridir. Buna göre, hukuk yargılamalarında hakim bu delilleri de inceleyerek dosya hakkında karar verir. Fakat bu deliller, hakim için bağlayıcı değildir. Dolayısıyla, sosyal medya mesajlarının başka delillerle ve tanıklarla desteklenmesinde büyük fayda vardır.

Ceza yargılamaları bakımından da herhangi bir delil kesin nitelik taşımadığı için hepsi mahkeme takdirindedir. Bu nedenle, sosyal medya mesajları ceza yargılamalarında da delil olarak kullanılabilir fakat bu iddiaların doğruluğunu ve gerçekliğini mahkeme takdir eder.

Sosyal Medya Mesajlarını Delil Olarak Kullanma Şartları Nelerdir?

Sosyal medya mesajlarını delil olarak kullanma şartları şunlardır:

• Delilin doğru yöntemlerle elde edilmiş olması,
• Delilin hukuka uygun olmasıdır.

Bu iki şarta ilişkin detaylara, aşağıda ayrı başlıklar halinde yer verilmiştir.

Delilin Elde Edilme Yöntemi

Sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusu bakımından, delilin elde edilme yöntemi belirleyici rol oynar.

Sosyal medya mesajlarının davada delil olarak kullanılabilmesi için hukuka uygun biçimde elde edilmiş olmaları gerekir. Kişinin başkalarına sosyal medya araçları üzerinden gönderdiği mesajlara iki taraftan herhangi birinin rızası olmadan erişildiği takdirde, bu mesajların davada delil olarak kullanılması mümkün değildir.

Örneğin başkasının sosyal medya hesabına cebir, tehdit veya zorlama yoluyla girerek kişinin bu hesaptan gönderdiği mesajların elde edilmesi durumunda, söz konusu mesajlar davada delil olarak kullanılamaz. Ayrıca, gerçekleştirilen eylemler de suç teşkil eder.

Sosyal medya mesajlarının gönderildiği kişi, bu mesajları doğrudan mahkemeye veya savcılıklara sunabilir. Burada delilin elde edilme yöntemi bakımından herhangi bir hukuka aykırılık yoktur.

Sosyal medyada herkese açık olarak paylaşılan gönderilerin elde edilmesinde de bir hukuka aykırılık yoktur. Bu gönderilerin ekran görüntüleri alınarak  linkleri ile birlikte mahkemeye yahut savcılığa sunulması mümkündür.

Delilin Hukuka Uygun veya Aykırı Olma Durumu

Sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusu bakımından, söz konusu delilin hukuka uygunluğu ciddi önem arz eder.

Gerek hukuk gerekse ceza yargılamalarında, hukuka aykırı delillerin yargılamada kullanılması söz konusu değildir. Dolayısıyla, hukuka aykırı bir delil davada ileri sürülemez.

Ceza yargılaması bakımından bu konu, 5271 sayılı CMK 217/2 hükmünde şöyle düzenlenmiştir:

“Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir.”

Diğer davalar bakımından uygulanan usul kanunu olan 6100 sayılı HMK 189/2 hükmü ise şöyledir:

“Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz. “

Verilen hükümler göz önünde bulundurulduğunda, sosyal medya mesajlarının hukuka aykırı delil niteliği taşıması halinde delil olarak kullanılamayacağı anlaşılmaktadır. Bu noktada, hukuka aykırı delil nedir sorusu gündeme gelebilir.

Bir delil, hukuka aykırı yöntemlerle elde edilmişse delilin kendisi de hukuka aykırı hale gelir. Örneğin bir kimsenin sosyal medya hesabına haberi olmaksızın giren ve bu hesap üzerinden gönderilen mesajların ekran görüntülerini alan kişi, bu görüntüleri mahkemede delil olarak ileri süremez. Bunun yanında, söz konusu eylem de suç teşkil eder.

Görüldüğü üzere, sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusunun cevabında söz konusu delillerin hukuka uygunluğu belirleyici rol oynar. Bir delilin hukuka aykırılığı, davaya etkisini tamamen ortadan kaldıracağı için konuyla ilgili uzman avukattan destek alınmalı ve süreç dikkatle yürütülmelidir.

Yazışmaların Delil Niteliği Görmesi için Hangi Yöntem Kullanılmalıdır?

Yazışmaların delil niteliği görmesi için başlıca şu yöntemlerden biri veya birkaçı kullanılmalıdır:

• Cezai konularda mesaj tespit tutanağı edinmek,
• Hukuki yargılamalarda bilirkişi ile tespit talep etmek,
• Noter kanalıyla tespit ettirmek,
• Uzman görüşü yoluna başvurmak,
• Sosyal medya mesajının içerdiği iddiayı tanıklarla desteklemek gibi yöntemler, sosyal medya mesajlarının delil niteliği görmesini sağlar.

Cezai konularda, mesaj tespit tutanağı aracılığıyla sosyal medya mesajlarına delil niteliği kazandırılabilir. Örneğin şantaja uğrayan bir kişi, buna ilişkin suç duyurusunda bulunurken sosyal medya mesajlarının yanında mesaj tespitinin sağlanmasını da talep ederek buna dair tutanağın tutulmasını sağlayabilir. Bu sayede, sosyal medya mesajlar etkili bir delil olarak kullanılır.

Ceza yargılaması dışındaki alanlarda dava dilekçesi ile birlikte sosyal medya mesaj dökümünün mahkemeye sunulması ile yetinilmemeli, ilgili mesajların doğruluğu ve gerçekliğine ilişkin bilirkişi raporu da talep edilmelidir. Böylelikle, mahkemeye sunulan delillerin güvenilirliği de sağlanmış olur.

Sosyal medya mesajları, noter kanalıyla E-tespit sistemi kullanılarak da davada delil olarak ileri sürülebilir. Fakat bu yöntem, özel mesajlaşmalardan ziyade herkese açık gönderiler bakımından uygulama alanı bulur. İlgili web sayfasının ekran görüntüsü E-tespit sistemi üzerinden alınabilir ve bu görüntü mahkemeye delil olarak sunulabilir.

Sosyal medya mesajlarının davada delil olarak ileri sürülmesinde, uzman görüşünden de faydalanılabilir. Bu yöntemin bilirkişiden farkı, bilirkişiyi mahkeme görevlendirir. Uzman görüşünde ise davanın tarafları konuyla ilgili uzmana kendileri giderek konuyla ilgili bir rapor düzenlemesini talep eder. Sonrasında bu talep, mahkemede ileri sürülür

Sosyal medya mesajlarının davada delil olarak ileri sürülmesi bakımından gündeme gelebilecek bir diğer yöntem de söz konusu iddiayı tanık beyanları ile desteklemektir. Sosyal medya mesajları takdiri birer delil olduğu için tanık beyanıyla desteklenmesinin faydası büyüktür. Örneğin mesajlarda yer alan tehdit ve hakaretlere sosyal hayatta şahit olmuş kişiler, davada tanıklık yapabilir.

Görüldüğü üzere, sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusu kapsamında birçok farklı yöntem gündeme gelmektedir. Fakat her bir yöntemde yapılması gereken belli usul işlemleri bulunmaktadır. Burada yapılacak bir hata, sosyal medya mesajlarının delil niteliğini ve etki gücünü zedeleyebilir. Dolayısıyla, süreç doğru hukuki zeminde yürütülmelidir.

Sosyal Medya Yazışmaları Hangi Davalarda Delil Olarak Kullanılabilir?

Sosyal medya yazışmaları; ceza davaları, boşanma davaları, alacak davaları, iş davaları ve birçok farklı dava türünde daha delil olarak kullanılabilir.

Sosyal medya mesajlarının ve yazışmalarının delil olarak kullanılabileceği davalar, yukarıda sayılanlardan ibaret değildir. Birçok farklı dava türünde daha söz konusu mesajlar delil olarak kullanılabilir.

Aşağıda, temel bazı dava türleri kapsamında sosyal medya mesajlarının delil olarak kullanılmasına ilişkin bilgilendirmelere yer verilmiştir.

Sosyal Medya Yazışmalarının Ceza Davalarında Kullanılması

Sosyal medya yazışmalarının ceza davalarında delil olarak kullanılması mümkündür. Özellikle tehdit, şantaj, hakaret, cinsel taciz, dolandırıcılık gibi suçların sosyal medya mesajları aracılığıyla işlenmesi sık rastlanan bir durumdur.

Bu tür bir sorunla karşılaşan kişi, söz konusu mesajları ve ekran görüntülerini muhafaza ederek uzman avukata başvurmalıdır. Konuyla ilgili yapılacak delil toplama, mesaj tespit tutanağı edinme ve bunları doğru hukuki zeminde ileri sürme stratejisi ile birlikte suç duyurusunda bulunulmalıdır.

Sosyal Medya Yazışmalarının Boşanma Davalarında Kullanılması

Sosyal medya yazışmalarının boşanma davalarında delil olarak kullanılması mümkündür. Eşlerden birinin diğerine veya üçüncü kişilere gönderdiği mesajlar yoluyla zina, hakaret, küçük düşürücü söylemler ve benzeri durumlar ispat edilebilir. Bu noktada, sosyal medya yazışmaları delil olarak kullanılabilir.

Mal paylaşımı, nafaka, maddi ve manevi tazminat gibi istemler bakımından da sosyal medya mesajlarında kayda değer deliller bulunabilir.

Boşanma davalarında sosyal medya yazışmalarının ileri sürülebilmesi için delilin hukuka aykırı yöntemlerle elde edilmemiş olmasına özellikle dikkat edilmelidir. Örneğin kişi eşinin başkaları ile konuşmalarını içeren sosyal medya mesajlarını eşinin rızası olmadan elde etmişse bu deliller hukuka aykırı sayılır ve mahkemede kabul edilmez.

Yargıtay içtihatlarına göre, kişinin başka yolla delil elde etme imkanı olmayan durumlarda normal şartlarda hukuka aykırı olarak kabul edilen deliller de davada kullanılabilir. Sosyal medya mesajlarının bu kapsamda olup olmadığı ise somut olayın özelliklerine göre şekillenir. Bu ihtimalde, konuyla ilgili içtihatlar incelenmeli ve buna göre hukuki strateji belirlenmelidir.

Sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusunun cevabı, görüldüğü üzere boşanma davası bakımından istisnalar içermektedir.

Sosyal Medya Yazışmalarının Alacak Davalarında Kullanılması

Sosyal medya yazışmalarının alacak davalarında kullanılması, diğer davalara nazaran daha özel hükümlere tâbidir. Çünkü burada davanın konusu, bir hukuki vakıa değil hukuki işlemdir.

HMK 200/1 hükmü uyarınca, belli parasal sınırın üzerindeki hukuki işlemlerin ispatı ancak senetle mümkün olabilir. Bu sınır 2025 itibariyle 33.000 TL’dir. Buna göre, 33.000 TL ve üzerindeki tutarlara ilişkin davalarda sosyal medya mesajları kural olarak delil kabul edilmez.

Senetle ispat zorunluluğunun olduğu davalarda sosyal medya mesajlarının delil olarak kullanılabilmesini sağlayan ihtimal ise delil başlangıcıdır.

Delil başlangıcının tanımı, 6100 sayılı HMK 202/2 hükmünde şöyle yapılmıştır:

“Delil başlangıcı, iddia konusu hukuki işlemin tamamen ispatına yeterli olmamakla birlikte, söz konusu hukuki işlemi muhtemel gösteren ve kendisine karşı ileri sürülen kimse veya temsilcisi tarafından verilmiş veya gönderilmiş belgedir.”

Hükümde ifade edilen belge kavramı, mutlaka yazılı belge anlamına gelmez. Bu minvaldeki her türlü belge, bilgi, fotoğraf, ses kaydı vb. unsur delil başlangıcı olarak kabul edilir. Bu durumda, sosyal medya mesajları da delil başlangıcı olarak kabul edilebilir. 

Dolayısıyla, dava dilekçesinde sosyal medya mesajlarının delil başlangıcı olarak ileri sürüldüğü beyan edilmelidir.

Sosyal medya mesajlarının delil başlangıcı olarak kabul edilmesi halinde ne olacağı ise HMK 202/1 hükmünde şöyle düzenlenmiştir:

“Senetle ispat zorunluluğu bulunan hâllerde delil başlangıcı bulunursa tanık dinlenebilir.”

Hükümde belirtilen tanık dinlenebilir ifadesi, senet dışındaki bütün delillerle de ispat sağlanabilir demektir. Dolayısıyla, sosyal medya mesajları delil başlangıcı olarak kabul edileceği için alacak davasında delil olarak da ileri sürülebilir.

Sosyal Medya Yazışmalarının İş Davalarında Kullanılması

Sosyal medya yazışmalarının iş davalarında kullanılması mümkündür. Özellikle işçi işveren ilişkileri, işçi yahut işverenin üçüncü kişilerle ilişkileri, mobbing, ücret, yıllık izin, cinsel taciz, hakaret ve fesih gibi temel konular bakımından sosyal medya mesajlarının yargılamadaki etkisi büyüktür.

İş davaları bakımından sosyal medya yazışmalarının delil olarak kullanılmasında gündeme gelebilecek tek engel, delilin hukuka aykırı yollarla elde edilmiş olma ihtimalidir. Bunun dışında, ispat faaliyetinde söz konusu yazışmalar kullanılabilir.

Sonuç

Sosyal medya mesajları davada delil olarak kullanılabilir mi sorusu, özellikle son dönemlerde iletişim araçları olarak sosyal medya unsurlarının yaygınlaşmasıyla gündem olmuştur. Yazımızda, konuyla ilgili temel noktalar izah edilmiştir. Delillerin hukuka aykırı nitelik taşıyarak yargılamadaki etkisinin kaybetmemesi bakımından uzman avukatın yardımına başvurmakta fayda vardır.