Sigortanın Asgari Ücretten Gösterilmesi-Eksik Yatırılması

Sigortanın asgari ücretten gösterilmesi-eksik yatırılması veya hiç yatırılmaması halinde işçi, sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilir. Aynı zamanda SGK’ya şikayet başvurusunda bulunabilir ve hizmet tespit davası da açabilir. Bu şekilde işçinin sözleşmeyi feshetmesi sonucu hak kazanacağı kıdem tazminatı ve diğer alacak hakları için gerçek ücreti üzerinden ödeme alması mümkün olacaktır.

Sigortanın Asgari Ücretten Gösterilmesi – Eksik Yatırılması Mümkün Müdür?

Sigortanın asgari ücretten gösterilmesi – eksik yatırılması mümkün değildir. Zira bu durum işveren tarafından sigorta yükümlülüğünün ihlal edildiği anlamına gelir. Eğer sigortanın asgari ücretten gösterilmesi – eksik yatırılması söz konusu ise işçinin sözleşmeyi haklı nedenle feshetmesi mümkündür.

Sigortanın Asgari Ücretten Gösterilmesi – Eksik Yatırılması Nedeniyle Haklı Fesih

Sigortanın asgari ücretten gösterilmesi – eksik yatırılması nedeniyle işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme imkanı vardır. Aynı şekilde işçinin çalışmasının SGK’ya bildirilmemesi, primlerin düşük ücretten yatırılması veyahu hiç yatırılmaması da haklı nedenle fesih sebebidir. 

Uygulamada Yargıtay’a göre de  sigorta primlerinin düşük ücretten ya da eksik yatırılması ile hiç yatırılmaması hallerinin de işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle fesih imkânı verdiğini açıkça görülmektedir. (Yargıtay 22. HD, 30.5.2019, E. 2016/13114 K. 2019/12153)  

Yine bir başka Yargıtay kararında ise, işçinin istifa dilekçesi verdiği ve dava dilekçesinde davacı tarafından fazla mesai ücretlerinin ödenmediği ve sigortanın asgari ücret üzerinden ödendiği, bu sebeple haklı nedenle fesih yapıldığı iddia edilmiştir. Yargıtay ise  işçinin iş sözleşmesini haklı sebeple feshettiğinin kabul etmiştir. (Yargıtay 9. HD, 10.04.2019, E.2019/3200, K.2019/8467)

Sigortası Asgari Ücretten Gösterilen Veya Eksik Yatırılan İşçi Neler Talep Edebilir?

Sigortası asgari ücretten gösterilen veya eksik yatırılan işçi şunları talep edebilir:

• İşvereni SGK’ya şikayet ederek denetim yapılması,
• İşçinin gerçek ücreti belirlenmesinin talep edilmesi,
• İş sözleşmesini feshederek gerçek ücret üzerinden kıdem tazminatı alacağı,
• İş sözleşmesini feshederek gerçek ücret üzerinden yıllık izin alacakları,
• İş sözleşmesini feshederek gerçek ücret üzerinden fazla mesai,
• İş sözleşmesini feshederek gerçek ücret üzerinden ücret alacakları,
• İş sözleşmesini feshederek gerçek ücret üzerinden hafta tatili ücretleri,
• İş sözleşmesini feshederek gerçek ücret üzerinden genel tatil süreleri için doğan alacaklar, talep edilebilir.

Sigortanın Asgari Ücretten Gösterilen veya Eksik Yatırılan İşçinin Yapması Gerekenler Nelerdir?

Sigortanın asgari ücretten gösterilen veya eksik yatırılan işçinin yapması gerekenler şunlardır:

• SGK’ya şikayette bulunarak denetim talep edilir ve eksik prim günlerinin eksik primler tamamlanması istenir.
• Hizmet tespiti davası açılarak sigorta ve primleri için gerçek ücret üzerinden tespit istenmesi,
• İş sözleşmesinin feshetmek,
• İş sözleşmesinin feshedilmesine dayanılarka gerçek ücret üzerinden; kıdem tazminatı, yılık izin alacakları, fazla mesai alacakları, hafta tatili ücretleri, genel tatil ücretleri gibi alacak haklarını talep etmektir.

Davada İspat ve İspat Yükü

İşçinin sigortasınon asgari ücretten gösterilmesi – eksik yatırılması sebepleri ile haklı fesihte ispat yükü davacıda yani işçi tarafındadır. Dolayısıyla işçi, haklı nedenle sözleşmeyi feshetmesine neden olan sigortanın asgari ücretten gösterilmesi – eksik yatırılması veya hiç yatırılmaması hususlarını ispatlamalıdır.

İş Davası Avukatlık Ücreti ve Masrafları

İş davası avukatlık ücreti, genellikle dava sonucunda elde edilecek parasal miktarın %15’i ila %25’i arasında olacak şekilde belirlenir. Belirtilen yüzdelik içinde kalmak koşuluyla belirlenecek oran, müvekkil ve avukat arasındaki anlaşmaya ve alacağın miktarına göre değişkenlik gösterecektir.

İş davası masrafları ise yaklaşık olarak 4.000 TL’dir.

İş Davası Ne Kadar Sürer?

İş davası ortalama 1 sene sürer. 

Sigortası Düşükten Yatırılan İşçinin Hizmet Tespit Davası

Sigortası düşükten yatırılan işçinin hizmet tespit davası açma imkanı bulunur. Hizmet tespit davası, SGK’ya bildiirlmeyen, primleri eksik yatırılan veya hiç yatırılmayan işçinin bu hususların tespiti için açtığı davadır. 

Örnek vermek gerekirse uygulamada sıklıkla görülen, işçinin ücretinin bir kısmının elden yatırılması olayını söyleyebiliriz. İşçinin maaşının bir kısmı elden yatırılarak yalnızca banka hesabına yatan kısım için SGK’ya bildirim yapılarak işçinin hizmet süresinden kısılmaktadır. Açılacak dava bunun tespiti açısından da yarayışlı olur.

Bu dava ile işçi, işverenin bildirim yükümlülüğünü doğru bir şekilde yerine getirmemesi nedeniyle uğradığı hak kayıplarını telafi eder. Davanın lehe sonuçlanması halinde işçi, kuruma bildirilmediği günler için de geçmişe dönük olarak sigortalı sayılacaktır.

Hizmet tespit davasında davacı taraf ilgili hususların tespitini talep eden işçidir. Davalı ise işçinin çalışma durumunu SGK’ya bildirmeyen veya eksik prim ödemesi yapan işveren olacaktır. 

Hizmet tespiti davasına ilişkin düzenlemeler 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde bulunur. İşçinin sosyal güvenlik haklarından mahrum bırakıldığı durumlarda buna ilişkin dava süreci önem arz eder. Bu aşamada avukat desteği almak hak kayıplarının telafisi açısından oldukça önemlidir. 

Sonuç

Sigortanın asgari ücretten gösterilmesi – eksik yatırılması veya hiç yatırılmaması halinde işçi hizmet tespiti davası açabilir ve iş sözleşmesini feshedebilir. Ancak tüm bu hususların mutlaka kanunen belirlenen usule uygun şekilde yerine getirilmesi gerekir. Aksi halde söz konusu başvurulardan olumsuz sonuçlar alınabilir veya alacak haklarına geç ulaşılabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması önerilir.