Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmeleri

Mavi kart sahiplerinin yeniden Türk vatandaşlığına geçmek istemeleri durumunda sürecin hukuken nasıl ilerleyeceği merak konusudur. Bu noktada doğru mercilere usulüne uygun biçimde bu talebin ileri sürülmesi önem arz eder. Aynı zamanda mavi kartlı kimselerin ne gibi haklara sahip olduğu konusu da bu problem ile bağlantılı olan bir husustur.

Yazımızda mavi kart sahibi olan kimselerin nasıl bir statüye ne şekilde sahip oldukları ve bu kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını kazanabilmeleri için ne gibi süreçleri takip etmeleri gerektiği hususunda temel bilgilendirmelere yer verdik. Bunun yanında mavi kartlı kişilerin sahip olduğu hakları da belirterek sürecin işleyişiyle alakalı ayrıntılı bilgilendirmede bulunduk.

Mavi Kart Nedir?

Mavi kart olarak adlandırılan ve mevzuatımızda özel olarak düzenlenen husus esasında bir statü niteliğindedir. Türk vatandaşlığından çıkan kişilere verilen bu kart, ilgili kişilerin diğer yabancılardan farklı bir konumda olmalarını sağlar niteliktedir. Konuya ilişkin belirtilmesi gereken diğer detaylar aşağıda ifade  edilmiştir.

Mavi kart ve bu karta sahip olan kimselerin hakları, mevzuatımızda 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve bu kapsamda çıkarılmış olan Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik çerçevesinde ele alınmıştır. Fakat mavi kartlı kişilerin Türk vatandaşlığına geçmeleri hususunda mevzuatın çeşitli noktalarındaki farklı hükümlerin de uygulama alanı bulacağını belirtmekte fayda vardır. 

ÖNEMLİ: Mavi kartlı olan ve yeniden Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişilerin yürütecekleri başvuru süreçleri birey ile idare arasında gerçekleştirilen işlemler olduğu için bunların uygun bir zeminde ve doğru hukuki usullerle ileri sürülmesinde fayda vardır. Aksi halde hak kayıpları yaşanabilir. Bu nedenle bu konuda İstanbul ve çevresinde İstanbul vatandaşlık avukatından, Ankara ve çevresinde ise Ankara vatandaşlık avukatından hukuki destek almakta fayda vardır.

Mavi Kart Statüsü 

Mavi kart nedir sorusunu yukarıda kısaca cevaplandırdıktan sonra bu kartın niteliği ve statüsüne ilişkin de bilgilendirmede bulunmakta fayda vardır. Öncelikle ifade etmek gerekir ki 5901 sayılı TVK m. 25 hükmü kapsamında Türk vatandaşlığından çıkma kurumu düzenlenmiştir ve Türk Vatandaşı olan kişilerin vatandaşlıktan çıkabilmeleri için aranan şartlar belirtilmiştir. Buna göre çıkma isteminde bulunan kişide aranan şartlar şunlardır:

• Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olması.
• Yabancı ülkenin vatandaşlığını kazanmış yahut kazanacağı yönünde inandırıcı emarelere sahip olması.
• Bir suç yahut askerlik hizmetinden ötürü aranan kişilerden olmaması.
• Hakkında herhangi bir cezai veya mali tahdit bulunmaması.

Doğum yoluyla Türk vatandaşlığını kazanan kişilerin yukarıda zikredilen halleri taşımaları durumunda sonradan vatandaşlıktan çıkmaları mümkündür. Bu durumda artık Türk vatandaşlığından çıkmış olan kişinin talebi halinde, TVK m. 28/6 uyarınca kendisine mavi kart verilir. Böylelikle bu kişinin hukuki statüsü de diğer yabancılardan farklı bir noktada konumlanmış olur.

Mavi Kart Sahibi Olan Kişilerin Hakları Nelerdir?

Mavi kartlı olan kişilerin hangi haklara sahip olduklarına ilişkin dayanak olabilecek kanuni düzenlemeler, TVK m. 28 hükmünde ve Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik m. 52 vd. hükümleridir. Belirtilen hükümler çerçevesinde oluşan temel kurala göre doğum yoluyla Türk vatandaşlığını kazandıktan sonra çıkma izniyle vatandaşlıktan çıkan kişiler, belirli birkaç hal dışında Türk vatandaşlarının yararlandığı haklardan yararlanmaya devam edeceklerdir. Bu kişilerin yararlanamayacağı hakların neler olduğunu da belirtmekte fayda vardır.

İlk etapta ifade etmek gerekir ki bu kişiler bu kişiler seçme ve seçilme hakkı ile muafen araç yahut ev eşyası ithal etme haklarına sahip değillerdir. Bunun yanında, askerlik hizmetini yapma yükümlülüğünü de taşımazlar. Fakat bu kişilerin sosyal güvenlik alanında kazanılmış hakları da saklı olacaktır. Bununla birlikte, bir kadroya dayalı olacak şekilde kamu hukuku rejimine tâbi olarak sürekli ve asli nitelik taşıyan bir kamu görevinde bulunamayacak fakat sözleşmeli veya geçici personel yahut işçi olarak çalışma imkanına sahip olacaklardır.

Mavi Kart Sahibi Kişilerin Eşi ve Çocukları da Bu Haklardan Yararlanabilir mi?

Kişinin mavi kartlı olması, kendisiyle birlikte işlem görecek olan çocuklarının da bu kapsamda değerlendirilmesini sağlar. Dolayısıyla ergin olmayan ve mavi kart sahibi olan kişiyle birlikte işlem gören çocuk da ilgili imkanlardan faydalanır. Kişinin eşi ise sırf diğer eşin mavi kartlı olmasından ötürü bu imkandan faydalanma imkanına sahip olmayacaklardır.  

Mavi Kart Sahiplerinin Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmeleri 

Mavi kartlı olan, yani doğum yoluyla Türk vatandaşlığını kazanıp sonrasında vatandaşlıktan çıkan kişilerin yeniden Türk vatandaşlığına geçme durumları, üzerinde önemle durulması gereken hususlardan biridir. 

Bu kişilerin Türk vatandaşlığını kazanmalarına ilişkin temel düzenleme, Türk Vatandaşlığı Kanunu m. 13 hükmünde yer almaktadır. Eğer ilgili hüküm kapsamında yer alan kişiler hakkında milli güvenlik bakımından sorun teşkil edecek bir durum söz konusu değilse, Türkiye’de ne kadar süredir ikamet ettikleri de önemli olmaksızın İçişleri Bakanlığının ilgili birimlerinin kararıyla Türk vatandaşlığını tekrar kazanabilirler. 

Mavi Kartlıların Türk Vatandaşlığını Yeniden Kazanma Başvurusu İçin Aranan Belgeler

Mavi kart sahibi olan ve yeniden Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişiler, yurt içinde ikamet edilen yer valiliği, yurt dışında da dışında da dış temsilciliklere karşı bu yöndeki taleplerini içerir başvuruda bulunabilirler. Bu başvuru için gerekli olan evrakların neler olduğuna da ilgili yönetmelik kapsamında yer verilmiştir. Buna göre, yeniden Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen kişinin bu başvurusunu gerçekleştirirken idari makamlara sunması gereken belgeler şunlardır:

• Vatandaşlığın kazanılması istemini belirten form dilekçe,
• Müracaat makamlarınca sistemden alınacak olan bir nüfus kayıt örneği,
• Kişinin halihazırda hangi devletin vatandaşı olduğunu gösteren bir pasaport yahut benzeri belge. Şayet vatansız ise eğer temini mümkünse bunu belirtir bir belge,
• Kişinin medeni halini gösterir belge,
• Kişinin Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra şayet varsa medeni halindeki değişiklikleri gösterir belge,
• Başvurucu evli ise eşi ve çocuklarının aile bağını gösterir nüfus kayıt örneği yahut buna benzer belge,
• Türk vatandaşlığını kaybetmesinin ardından kişinin kimlik bilgilerinde değişiklik söz konusu olmuşsa bu değişikliği gösterir belge,
• Hizmet bedelinin maliye veznesine yatırılmış olduğunu gösteren makbuz.

Yeniden Türk Vatandaşlığının Kazanılması Başvuru Formu 2023 

Yeniden Türk vatandaşlığına yeniden geçiş için doldurulması gereken form aşağıdaki gibidir:

https://nvi.gov.tr/kurumlar/nvi.gov.tr/mevzuat/nufusmevzuat/Formlar/Vatandaslik/Vat5-FormYenidenTurkVatKaz.pdf

Yeniden Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında Başvuru İçin Aranan Belgeler, Başvuru Makamı ve Usulü 2023

Mavi kartlıların yeniden Türk Vatandaşlığının kazanılmasında istenen belgeler şunlardır:

• Başvuru Formu (VAT-5),
• 2 Adet 50×60 mm boyutunda beyaz fonda, desensiz ICAO tarafından belirlenen ve
  makinede okunabilen biyometrik fotoğraf,
• Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge,
  vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge.
• Medenî hal belgesi.
• Kişi Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra varsa medenî halinde meydana gelen
  değişikliklere ilişkin belge.
• Evli ise eş ve çocuklarının aile bağını gösteren nüfus kayıt örneği veya benzeri belge.
• Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra kişinin kimlik bilgilerinde değişiklik olmuş ise
  bunu gösteren belge.
• Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz olarak üç yıl ikamet ettiğine
  dair il emniyet müdürlüğünden alınan yurda giriş ve çıkış tarihlerini gösteren belge ve
  başvuru tarihinden ileriye doğru vatandaşlık işlemlerinin sonuçlandırılmasına yetecek
  süreli ikamet tezkeresi.
• Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

Mavi kartlıların yeniden Türk Vatandaşlığının kazanılmasında başvuru makamı ve usulü şu şekildedir:

• Başvurular yurt içinde yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe, yurt dışında ise dış temsilciliklere bizzat veya bu hakkın kullanılmasına ilişkin özel vekâletname ile yapılır. Posta yoluyla yapılan müracaatlar kabul edilmez.
• Ergin olmayan veya ayırt etme gücünden yoksun bulunan kişilerin vatandaşlıkla ilgili başvuruları veli ya da vasileri tarafından yapılır.
• Müracaat ve işlemlerde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası esas alınır.
• Başvuru tarihi olarak kişinin form dilekçesinin müracaat makamınca evrak kaydına alındığı tarih esas alınır.
• Yabancı makamlarca verilmiş olan resmi belgelerin tasdik işlemleri Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliğin 59 uncu maddesine göre yapılır.
• Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların başvuru sırasında ibraz ettikleri yabancı makamlardan alınan diploma, pasaport gibi belgelerin Türkçe tercümeli ve noter tasdikli olması yeterlidir.
• Gerekli görülen hallerde ikamet tezkerelerinin aslına uygunluğunun tasdiki il müdürlüklerince de yapılabilir.

Yukarıda sayılan belgelerin toplanıp hazırlanması ve bilhassa vatandaşlığın kazanılması istemini belirten form dilekçesinin doldurulması hem zahmetli hem de hukuki ve teknik detay içeren işlemler arasındadır. Dolayısıyla, gerekli evrakların toplanması ve bilhassa istem dilekçesinin etkin bir hukuki dille ileri sürülmesi, sürecin olumlu neticelenme ihtimali artacaktır. Bu noktada, vatandaşlık ve yabancılar hukukunda uzman olan avukatın hukuki yardımı çerçevesinde hareket etmekte büyük fayda vardır.

Mavi Kartlıların Türk Vatandaşlık Başvurusu Reddine Karşı İtiraz ve İptal Davası İmkanı

Mavi kart sahibi olan kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını kazanma yönündeki başvurularının reddedilmesi karşısında bu kişilerin haklarını ileri sürerek itirazda bulunmaları için birden fazla imkanları mevcuttur. Dilerlerse doğrudan bu idari işlem karşısında iptal davası açabilir, dilerlerse ilk etapta idareye itirazda bulunmayı tercih edebilirler.

Vatandaşlık Başvurusu Reddine Karşı İdareye İtiraz

Mavi kart sahibi kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını kazanmaları için idareye itiraz etme imkanları bulunmaktadır. Öncelikle belirtmek gerekir ki ilgili kişiler, İYUK m. 11 hükmü uyarınca idari dava açma süresi olan 60 gün içerisinde idareye itirazda bulunabilirler. İtiraz sürecinin başlamış olması halinde dava açma süresi de duracaktır. 

İtiraz karşısında 30 gün boyunca idareden cevap gelmezse söz konusu itiraz reddedilmiş sayılacaktır. Eğer yapılan itiraz neticesinde bu şekilde 30 gün içerisinde herhangi bir cevap gelmez yahut bu süre dolmadan ret kararı verilirse artık itiraz süreci tamamlanmış olacak ve normalde durmuş olan idari dava açma süresi (60 gün) de kaldığı yerden işlemeye devam edecektir.

Vatandaşlık Başvurusu Reddine Karşı İptal Davası

Mavi kartlı olan ve yeniden Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen kişi bu talebiyle yetkili idari mercilere başvuruda bulunmuşsa ve bu başvurusu reddedilmişse, yukarıda zikredilen idareye itirazda bulunmanın yanı sıra kişinin doğrudan idari mahkemede iptal davası açma imkanı da bulunmaktadır. Bu davayı açma süresi 60 gündür ve söz konusu süre, idari mercie itirazda bulunulacak olursa süreç tamamlanana kadar duracaktır.

İdari işlemlerin iptali hakkında açılacak davalarda görevli mahkeme idare mahkemeleri olacaktır. Yetkili mahkeme ise söz konusu dava İçişleri Bakanlığına karşı açılacağı için Ankara İdare Mahkemeleri olacaktır. 

Vatandaşlık başvurusu reddedilen kişinin idare mahkemesinde dava açması neticesinde şayet mahkeme idareyi haklı görürse kişinin ilgili karara karşı istinaf kanun yoluna gitme imkanı bulunmaktadır. İstinaf yolu için kişinin kararın kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 30 günlük süresi söz konusudur. Bu durumda davayı inceleyecek olan merci ise Bölge İdare Mahkemesidir.

Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçen Mavi Kart Sahibinin Eşi ve Çocukları

Mavi kart sahibi olan ve yeniden Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen kişinin talebinin idarece kabul edilmesi halinde, kazanılan Türk vatandaşlığının kişinin eşine karşı herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Dolayısıyla eşin vatandaşlık durumunda herhangi bir değişme yahut etkilenme söz konusu olmayacaktır.

Çocuklara olan etki bakımından ise durumu iki kategoride değerlendirmekte fayda vardır. Türk vatandaşlığına geçmiş olan kişinin çocuğu şayet 18 yaşını doldurmuş ise artık vatandaşlık kararının bu çocuğa herhangi bir etkisi olmayacaktır. Çünkü 18 yaşını doldurmuş bulunan bu kimse teknik olarak hukuken çocuk değil ergin sayılmaktadır. Eğer Türk vatandaşlığına geçen mavi kartlı kişinin henüz 18 yaşını doldurmayan bir çocuğu varsa bu kişi hukuken de çocuk sayılır ve velisinin vatandaşlığına tâbi olur. Burada diğer ebeveynin vatandaşlığı önem arz eder. Şayet diğer eş yabancı ise çocuğun Türk vatandaşlığına geçebilmesi için bu eşin muvafakati aranacaktır. Söz konusu muvafakat noterde verilmelidir. Eş muvafakat vermeyecek olursa konu hakime intikal ettirilebilir.

Bu noktada, mavi kartlı olan ve yeniden Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişinin bu yönde ileri sürdüğü talebin idarece kabul edilmesi durumunda, bu kimsenin eşi ve çocuklarına söz konusu kararın ne gibi bir tesirinin olabileceğini aşağıda tablo yöntemi ile gösterdik.

Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmesinin Eş ve Çocuklara Etkisi

Mavi Kart Sahiplerinin Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmeleri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Mavi kart sahiplerinin Türk Vatandaşlığına geçmek istemeleri durumunda gündeme gelen ve merak konusu olan çeşitli hususları vatandaşlık avukatımız aşağıda yanıtladı.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yazımızda mavi kart sahibi olmanın ne anlama geldiği ve mavi kartlı kimselerin ne gibi haklara sahip olduğu gibi temel hususlara değindikten sonra mavi kart sahibi olup yeniden Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişilerin izlemeleri gereken adımların neler olduğu ve hangi mercilere hangi evraklarla başvurmaları gerektiği, ret kararı almaları halinde ne gibi haklarının bulunduğu ve bunları nasıl ileri sürebilecekleri gibi uygulamada sıklıkla karşılaşılan ve ciddi oranda merak edilen soruları cevaplandırdık.

Mavi kart sahibi kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını kazanma istemleri çerçevesinde atmaları gereken çeşitli adımlar vardır. Yukarıda da zikredilen prosedürlerin yürütülmesi yahut idarenin ret kararı karşısında itiraz ve iptal davası süreçlerinin işletilmesi bakımından yapılacak hukuki hata ve ihmaller neticesinde, birtakım mağduriyetlerin yaşanması ve sürecin uzaması muhtemel hale gelmektedir. Dolayısıyla, böyle negatif durumlarla karşılaşmama adına vatandaşlık avukatı veya yabancılar hukukunda uzman olan avukata sormakta büyük fayda vardır.