Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmesi

Mavi kartlıların yeniden Türk vatandaşlığına geçmesi, çeşitli nedenlerle gündeme gelebilir. Özellikle çifte vatandaşlık imkanı ortaya çıkınca veya Türk vatandaşlarına mahsus çeşitli haklardan yararlanmak istenince bu prosedüre başvurulur.

Mavi Kart Nedir?

Mavi kart, doğum yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmış olup sonradan vatandaşlıktan çıkan kişilere, talep etmeleri halinde verilen karttır. Mavi karta sahip olanlar ve bu kişilerin üçüncü derece dahil altsoyları, belirli istisnalar hariç olmak üzere Türk vatandaşlarının sahip olduğu haklardan yararlanabilir. Böylelikle, kart sahibini diğer yabancılardan ayıran özel bir statü oluşur.

Mavi kartlılar, yukarıda da belirtildiği üzere birkaç istisna hariç Türk vatandaşlarının yararlandığı haklardan yararlanabilir. Mavi kartlıların yararlanamayacağı, Türk vatandaşlarına mahsus olan başlıca haklar şunladır:

• Seçme ve seçilme hakkı,
• Muafen eşya veya araç ithal etme hakkı,
• Kamu hizmetlerine memur olarak girme hakkı,
• Türk vatandaşlarına mahsus meslekleri (noterlik, avukatlık vs) yapma hakkı,
• Askerlik yükümlülüğü gibi hak ve sorumluluklar, mavi kartlılar bakımından söz konusu değildir.

Yukarıda belirtilen haklar dışında, örneğin araç ve taşınmaz alım satımı, ticari faaliyet, iş ve istihdam ilişkileri gibi çeşitli sahalarda mavi kartlıların Türk vatandaşlarından farkı yoktur.

Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmesinin Şartları

Mavi kartlıların yeniden Türk vatandaşlığına geçmesi için TVK m. 13 kapsamında aranan tek şart, başvurucunun milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel taşıyan bir halinin olmamasıdır. Dolayısıyla, ikamet süresi dahil farklı herhangi bir şart aranmadan tekrar Türk vatandaşı olunabilir.

Mavi kart sahibinin milli güvenlik bakımından engel taşıyıp taşımadığı, Emniyet Genel Müdürlüğünün arşiv araştırması sonucunda belirlenir. Buradan alınacak sonuca göre idare tarafından karar verilir.

Mavi Kartlılar Yeniden Türk Vatandaşlığına Nasıl Geçebilir?

Mavi kartlılar yeniden Türk vatandaşlığına ilgili idari makamlara başvurarak geçebilir. Bu başvuru mercileri; yurt içinde valilikler, yurt dışında ise dış temsilciliklerdir. Başvurucu, gerekli belgeleri temin ederek bizzat veya vekili aracılığıyla bu makamlara başvuruda bulunur.

Vatandaşlık başvurusunu alan valilik, kişi hakkındaki dosyayı İçişleri Bakanlığına gönderir. Dosyada belge veya bilgi eksikliği varsa başvurucudan bunların tamamlanması istenir. Dosyanın tamamlanmasıyla birlikte ilgili evraklar Bakanlık tarafından Emniyet Genel Müdürlüğüne iletilir.

Emniyet Genel Müdürlüğü, başvurucunun milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından sorun teşkil edecek herhangi bir durumunun olup olmadığını tespit eder ve durumu Bakanlığa iletir. Bunun ardından, Bakanlık tarafından son değerlendirme yapılır ve nihai karar verilir.

Başvurucunun bilgi ve belgelerinde problem yahut eksiklik olması ve bunun giderilmemesi halinde veya milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından vatandaşlığa engel bir durumun tespit edilmesi halinde vatandaşlık talebi reddedilir.

Mavi Karttan Yeniden Türk Vatandaşlığı Başvurusunda Gerekli Belgeler

Mavi karttan yeniden Türk vatandaşlığı başvurusunda gerekli belgeler, Yönetmelik m. 23 uyarınca şunlardır:

• İsteği belirten form dilekçe,
• Müracaat makamlarınca sistemden alınan nüfus kayıt örneği,
• 2 adet biyometrik fotoğraf,
• Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge,
• Medenî hal belgesi, 
• Kişi Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra varsa medenî halinde meydana gelen değişikliklere ilişkin belge,
• Evli ise eş ve çocuklarının aile bağını gösteren nüfus kayıt örneği veya benzeri belge, 
• Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra kişinin kimlik bilgilerinde değişiklik olmuş ise bunu gösteren belge,
• Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

Yurt dışından alınan pasaport gibi resmi belgelerin, Türkçe tercümesinin sunulması gerekir. Ayrıca bu tercümenin noter tarafından onaylanması gerekir. Yine yurt dışından alınan bazı belgelerin ise apostil şerhi ile Türkiye’de tanınabilir hale getirilmesi gerekir.

Bu belgelerin eksiksiz olarak hazırlanması büyük öneme sahiptir. Aksi halde, eksikliklerin tamamlanması için ek süre verilerek başvuru süreci uzayabilir hatta başvuru reddedilebilir. Bu tür sorunlarla karşılaşmamak adına, uzman yabancılar avukatına danışmakta yarar vardır.

Mavi Kartlı Kişinin Eşinin ve Çocuklarının Türk Vatandaşlığına Geçmesi

Mavi kart sahibi kişinin yeniden Türk vatandaşlığına geçmesi halinde eşinin ve çocuklarının da Türk vatandaşlığına geçme ihtimali söz konusudur.

Öncelikle belirtmek gerekir ki mavi kartlı olup yeniden Türk vatandaşlığına geçen kişinin eşi, bu durumdan etkilenmez. Vatandaşlık durumu önceden ne idiyse aynı şekilde devam eder. Çocuklar bakımından ise İçişleri Bakanlığı, 29.04.2022 itibariyle vatandaş olma noktasında birçok kolaylık getirmiştir.

Anne ya da babasına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklardan mavi kart sahibi olanlar, ergin olmalarını takip eden 3 yıl içinde seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığı alabilir. Bu süre zarfında seçme hakkını kullanmayanlar ise sonradan Türk vatandaşlığı için başvuruda bulunmalıdır. Fakat son yenilikle birlikte bu kişiler için ikamet şartı aranmaz.

Mavi kart sahiplerinin ergin olmayan çocukları ise anne yahut babanın başvurması ve diğer ebeveynin rıza göstermesi halinde Türk vatandaşlığını kazanabilir. Diğer ebeveynin Türk olması halinde, ergin olmayan çocuk da doğrudan Türk vatandaşlığını kazanır.

Türk vatandaşlığını kazanmanın birçok farklı dayanağı ve gerekçesi olabilir. Genel olarak Türk vatandaşlığının nasıl ve hangi yollarla kazanıldığına dair ayrıntılı bilgi, “Türk vatandaşlığı nasıl kazanılır” yazımızda yer almaktadır.

Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçiş Başvurusunun Reddi

Mavi kartlıların yeniden Türk vatandaşlığını kazanabilmesi için milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir durumun olmaması gerekir. Böyle bir durumun olup olmadığı, Emniyet Genel Müdürlüğünün arşiv taramalarına göre değerlendirilir.

Özellikle terör örgütleriyle bağlantı içinde olma, terörizm faaliyetlerine katılma, anayasal düzeni bozmaya yönelik faaliyetlerde bulunma gibi durumlar, milli güvenlik şartına takılabilecek durumlardır. Bunlar dışında, başvuru için gerekli belgelerde eksiklik veya yanlışlık olması halinde de başvuru reddedilir.

Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçiş Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Mavi kartlılar, yeniden Türk Vatandaşlığına geçiş için yaptıkları başvurunun reddedilmesi halinde, itiraz ve iptal davası yollarını kullanabilir. İtiraz, İçişleri Bakanlığına yapılır. İptal davası ise idare mahkemelerinde açılır.

Başvurunun reddine ilişkin kararın tebliğini izleyen 60 gün içinde, itiraz veya iptal davası yoluna başvurulabilir. Doğrudan iptal davası açılabileceği gibi önce itiraz yolu denenip sonrasında dava yoluna da başvurulabilir.

Ret kararına karşı yapılan itiraz, 60 günlük süreyi idari dava açma bakımından durdurur. İtiraz mercii ise Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüdür. İtiraz mercii, ret kararının yerinde olup olmadığını denetleyerek başvuruyu inceler.

İdare itirazı reddederse veya 30 gün boyunca sessiz kalırsa 60 günlük sürenin kalan kısmı işlemeye başlar. Bu süre zarfında iptal davası açılabilir. Örneğin ret kararını izleyen 15. gün itiraz süreci başlatılırsa ve bundan sonuç alınamazsa dava açmak için kalan 45 gün işlemeye başlar.

İdare mahkemesi, talebi inceleyerek Bakanlığın vermiş olduğu kararın hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir ve karar verir. İtiraz ve iptal davası süreçleri, birçok detaya sahip teknik prosedürler içerir. Bu nedenle, konunun detaylı izah edildiği “Türk vatandaşlığı başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası” yazımızdan faydalanabilirsiniz.

Reddin İptali Davası Ne Kadar Sürer?

Reddin iptali davası, yaklaşık 1 yıl sürer.

Fakat süreyi etkileyen birçok unsur mevcuttur. Örneğin mahkemelerin yoğunluğu, idarenin ve davacının yargılama sırasındaki tutumu, usul işlemlerinde eksiklik olup olmayışı gibi çeşitli etmenler; dava süresinin daha uzun veya kısa olmasını sağlayabilir.

Sonuç

Mavi kart sahiplerinin yeniden Türk vatandaşı olmak istemeleri halinde, başvuru sürecinde ve olası ret kararı karşısında atılacak adımlar son derece önemlidir. Sürecin bilinçsiz biçimde yürütülmesi, olumsuz netice alınmasına neden olabilir. Bu nedenle, uzman yabancılar avukatından hukuki destek alarak adım atmakta yarar vardır.