Maaşını Alamayan İşçi Nereye Başvurmalı

Maaşını alamayan işçi nereye başvurmalı sorusunun cevabı işçinin mahkemeye başvurmalıdır. Bu kapsamda  maaşını alamayan işçi yetkili İş Mahkemesine başvurarak dava açmalıdır. Bu kapsamda işçi iş sözleşmesini feshetme yetkisine de sahip olduğundan, kıdem tazminatı dahil olmak üzere doğmuş olan tüm işçilik haklarını da talep edebilir. 

İş Hukukunda Ücretin Ödenme Süresi

İş hukukunda ücretin ödenme süresi, en geç 1 aydır. Bu süre, iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile 1 haftaya kadar düşürülebilir.

İş hukukunda ücretin ödenme süresi İş Kanunu m.32’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir.”

İş Kanunu yanında maaş ödeme zamanı ise TBK m.406’da şu şekilde düzenlenmiştir:

“Aksine âdet olmadıkça, işçiye ücreti her ayın sonunda ödenir. Ancak, hizmet sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesiyle daha kısa ödeme süreleri belirlenebilir.”

Maaşını Alamayan İşçinin İşi Durdurması

Maaşını alamayan işçinin işi durdurma hakkı bulunur. Eğer ücret ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir sebep olmaksızın işçinin maaşı ödenmezse işçi iş görmekten kaçınabilir. Ayrıca işçi işi durdurduğunda, iş sözleşmesi feshedilemez ve bu işi yapması için işçinin yerine başka bir işçi alınamaz.

Maaşını alamayan işçinin işi durdurması hususu İş Kanunu m.34’te şu şekilde düzenlenmiştir:

“Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.”

Maaşın Ödenmemesi Nedeniyle Haklı Fesih

Maaşın ödenmemesi nedeniyle işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme imkanı vardır. Çünkü işçinin maaşının ödenmemesi İş Kanunu m. 24 uyarınca haklı fesih sebebidir.

İşçinin maaşının ödenmemesi sonucu işçiye haklı fesih imkanı veren İş Kanunu m.24 şu şekilde düzenlenmiştir:

“(…) işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

• İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, 
• Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.”

DİKKAT: Bir işyerinde sürekli ve düzenli biçimde maaşlar ödeniyor ancak sadece istisnai olarak geç yatırılan ya da mücbir bir sebep nedeniyle istisnai olarak ödenmeyen bir ücret varsa işçinin fesih hakkını kullanması dürüstlük kuralına aykırı olacaktır. Ancak maaş ödemelerindeki gecikme belirli bir seviyeye ulaşmışsa veya işçinin maaşının sürekli geç ödenmesi ya da ödenmemesi söz konusuysa o zaman fesih hakkı kullanılarak alacaklar talep edilebilir.

Maaşı Ödenmeyen, Eksik Ödenen veya Sürekli Geç Ödenen İşçi Neler Talep Edebilir?

Maaşı ödenmeyen, eksik ödenen veya sürekli geç ödenen işçi şunları talep edebilir:

• Eğer ücret ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir sebep olmaksızın işçinin maaşı ödenmezse işçi iş görmekten kaçınma,
• İş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı alacağı,
• İş sözleşmesini feshederek yıllık izin alacakları,
• İş sözleşmesini feshederek fazla mesai alacağı,
• İş sözleşmesini feshederek ücret alacakları,
• İş sözleşmesini feshederek hafta tatili ücretleri,
• İş sözleşmesini feshederek genel tatil süreleri için doğan alacaklar, talep edilebilir.

Maaşını Alamayan İşçinin Yapması Gerekenler Nelerdir?

Maaşını alamayan işçinin yapması gerekenler şunlardır:

• İşyerine ihtarname göndererek maaşın ödenmesi gereken süre zarfında ödenmediğini ve kendisine kanunen tanınan hakları kullanacağını beyan etmek,
• İş sözleşmesini feshederek, işverenden kıdem tazminatı talep etmek,
• İş sözleşmesini feshederek, kıdem tazminatı, yılık izin alacakları, fazla mesai alacakları, hafta tatili ücretleri, genel tatil ücretleri gibi alacak haklarını talep etmek,
• Maaş ödememe süresi mücbir bir sebep olmaksızın 20 günü geçmişse, fesih hakkı yerine iş görmekten kaçınma hakkını kullanmak.

Davada İspat ve İspat Yükü

İşçinin maaşını alamaması nedeniyle haklı fesihte ispat yükü davacıda yani işçi tarafındadır. Dolayısıyla işçi, haklı nedenle sözleşmeyi feshetmesine neden olan geç ödeme veya ödemeleri ispatlamalıdır.

İş Davası Avukatlık Ücreti ve Masrafları

İş davası avukatlık ücreti, genellikle dava sonucunda elde edilecek parasal miktarın %15’i ila %25’i arasında olacak şekilde belirlenir. Belirtilen yüzdelik içinde kalmak koşuluyla belirlenecek oran, müvekkil ve avukat arasındaki anlaşmaya ve alacağın miktarına göre değişkenlik gösterecektir.

İş davası masrafları ise yaklaşık olarak 4.000 TL’dir.

İş Davası Ne Kadar Sürer?

İş davası ortalama 1 sene sürer. 

Sonuç

İşçinin maaşının alamaması nedeniyle işçi iş görmekten kaçınabilir veya iş sözleşmesini feshedebilir. Ancak tüm bu hususların mutlaka kanunen belirlenen usule uygun şekilde yerine getirilmesi gerekir. Aksi halde söz konusu başvurulardan olumsuz sonuçlar alınabilir veya alacak haklarına geç ulaşılabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması önerilir.