Limited Şirket Hisse Devri

Limited şirket hisse devri, ticari hayatın akışı içerisinde sık sık görülen bir durumdur. Bu nedenle limited şirket hisse devri nasıl yapılır, izlenmesi gereken yol nedir, hukuki sonuçları nelerdir vs. gibi sorular merak konusudur.

Yazımızda limited şirket hisse devri ile ilgili bilinmesi gereken tüm önemli detaylara yer verdik. Bununla birlikte bu süreçte nelere dikkat edilmeli bunları açıkladık. Önemli bir konudan bahsediyor olmamız hasebiyle yazımızı dikkatli okumanızı öneririz.

Limited Şirket Hisse Devri Nedir?

Limited şirket ortaklarından biri veya birkaçının kendisine ait hisse paylarını şirket ortaklarından birine veya dışardan birine devretmesine limited şirket hisse devri denir.

Limited şirket hisse devri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 595 ve devamında yer alır. Limited şirket hisse devrinin hem kanuni olarak hem de uygulamadaki işleyiş bakımından ciddi bir hukuki zemini vardır.

Limited şirket pay devri gerçekleştirecek olan kişilerin konu ile ilgili meseleleri genel olarak bilmesi önemlidir. Ancak en az bunun kadar önemli olan bir husus da limited şirket hisse devri işlemlerinin deneyimli avukatlardan yardım alınarak yapılmasıdır.

Bu tür önemli işlemler avukat yardımı alınmadan yapıldığı zaman uzun vadede ciddi problemlere yol açacak hatalı yahut ihmali işlemler söz konusu olabilir.

Bu yazımızda yalnızca hisse devrinin (pay devrinin) detaylarına yer vereceğiz. Limited şirket ile ilgili genel bilgiler edinmek için ‘limited şirket nedir ve nasıl kurulur‘ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Limited Şirket Hisse Devri Nasıl Yapılır?

Limited şirket hisse devri nasıl yapılır sorusunun ilk ve en önemli cevabı bu işlemlerin yazılı olmak ve noterce onaylanmak şeklinde yapılacağıdır. Yani burada bir limited şirket hisse devir sözleşmesi olacak, bu sözleşmeye atılan imzalar noter tarafından onaylanacaktır.

Ayrıca genel kurul onayı da gerekiyor. Bunun detayına aşağıda yer verdik. Yani limited şirket hisse devri nasıl yapılır sorusunun cevabını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yazılı limited şirket hisse devir sözleşmesi
• Sözleşmedeki imzaların noter tarafından onaylanması
• İstisnaları olmakla birlikte genel kurul onayı
• Tüm şartlar yerine getirildikten sonra bir tescil ve pay defterine kayıt işlemi söz konusu olacaktır.

Limited Şirket Hisse Devir Sözleşmesi

Limited şirket hisse devrinin geçerli olabilmesi için esas sermaye payının devrine ilişkin yazılı bir sözleşme yapılması gerekir. Bu sözleşmeye uygulamada limited şirket hisse devri sözleşmesi deniyor.

Bu sözleşme ile şirket payı şirketin diğer bir ortağına veya dışardan üçüncü bir kişiye devredilebilir.

Limited şirket hisse devri sözleşmesinde; tarafların kimliğine ilişkin temel bilgiler, ek ödeme veya yan edim yükümlülükleri, eğer olacaksa rekabet yasağı, önerilmeye muhatap olma durumu, önalım, geri alım ve alım hakları ile sözleşme cezasına ilişkin meseleler eklenir.

Esasen limited şirket hisse devri sözleşmesine eklenecek hususlar somut olayın özelliklerine göre farklılaşabilir. Dolayısıyla her devir için o devrin, şirketin ve piyasa durumunun özellikleri gözetilerek sözleşme hazırlanmalıdır.

Son olarak limited şirket hisse devri sözleşmesi imzalarının noter tarafından onaylanması gerektiğini yukarıda belirttik. Burada limited şirket hisse devri noter masrafı söz konusu olacaktır. Bunun detayına aşağıda yer verdik.

Burada değinmemiz gereken en önemli husus ise şudur: uygulamada limited şirket hisse devri sözleşme örneği gibi taslak metinlere rastlamaktayız. Bunlar somut olayın şartlarından ve güncel mevzuattan uzak metinlerdir. Çoğunlukla ciddi hukuki hatalar içerir.

Bu nedenle bu tür taslak metinlerden uzak durulmalı bu konude deneyimli avukatlardan yardım alınmalıdır. Aksi halde kısa vadede iş çözülmüş gibi görünse de uzun vadede ciddi sorunlarla karşılaşılabilir.

Genel Kurul Onayı

Bilindiği üzere limited şirketin zorunlu organlarından biri genel kuruldur. Limited şirket pay devrinin genel kurul tarafından onaylanması gerektiğini yukarıda belirttik. Bu durum ister üçüncü kişiye devir yapılsın ister bir başka ortağa devir yapılsın aynen geçerlidir.

Ancak şirket ana sözleşmesinde pay devri için genel kurul onayının gerekmediği yer alabilir. Yani şirket kurulurken sözleşmeye bu tür devirlerde genel kurul onayı alınmasına gerek olmadığına ilişkin hüküm konulmuş olabilir.

Bu tür bir durumda genel kurul onayı olmadan da devir yapılabilir. Ancak şirket ana sözleşmesinde genel kurul onayı gerektiği yazıyor yahut bu konuda hiçbir şey yazmıyorsa genel kurul onayı alınmadan devir yapılamaz.

Limited şirket pay devri onayı vermek genel kurulun devredilemez yetkileri arasında yer alır. Dolayısıyla bu yetki şirket sözleşmesi ile müdürlere vs. devredilemez. Limited şirket hisse devrine genel kurul toplantısında temsil edilen oyların salt çoğunluğu ile onay verilir. Salt çoğunluk sağlanamamışsa pay devri reddedilmiş demektir.

Genel Kurul Pay Devri Talebini Cevaplamıyorsa: Kişi başvurduğu halde genel kurul kişinin devir talebine sessiz kalırsa, toplantı yapmaz veya yaptığı halde devir talebini değerlendirmezse başvurudan itibaren 3 ay içerisinde cevap vermediği için talebi onaylamış olarak kabul edilir.

Önemle belirtmemiz gerekir ki hissesini devredip şirketten ayrılacak olsa da hissesini devreden ortağın ilgili genel kurul toplantısına katılması ve devre onay vermesi gerekir.

Genel Kurul Onay Vermezse Ne Olur?

Yukarıda bahsettiğimiz şekilde genel kurul hisse devrine onay vermeyebilir. O kadar ki genel kurulun herhangi bir sebep göstermeksizin hisse devrini reddetme imkanı vardır. Ancak her ne kadar gerekçe göstermek zorunda olmasalar da bu reddetme imkanı dürüstlük kurallarına aykırı şekilde keyfi olarak kullanılamaz.

Devir konusunda salt çoğunluk onay vermezse reddedilmiş sayılır ve buna herhangi bir gerekçe gösterilmesine gerek yoktur.

Ancak esas sözleşmede bu gerekçe göstermeme imkanına karşı hüküm yer alabilir. Yani esas sözleşmede red kararının gerekçeli olması şart koşulmuş olabilir. Bu tür bir durumda red oyu verenler gerekçe sunmak zorundadır.

ÖNEMLİ: Eğer şirket sözleşmesi ile limited şirket hisse devri yasaklanır veya genel kurul hisse devrine onay vermezse pay devri yapmak isteyen ortağa şirketten haklı nedenle çıkma hakkı doğar. Bu çıkma hakkı mahkemeden çıkma talep etmek suretiyle kullanılacaktır.

Limited Şirket Hisse Devri Noter Masrafı 2023

Limited şirket hisse devri masrafları arasında noter masrafı ve ticaret sicil masrafı yer alır. Bunun haricinde payın gerçek değerinin belirlenmesi sorunu varsa dava açılacak ve bir takım yargılama giderleri olacaktır. Ayrıca tüm bu işlemler sırasında bazı ufak tefek kırtasiye giderleri de olabilir.

Limited şirket hisse devri noter masrafı 2023 yılında ne kadar şeklinde bir çok soru ile karşılaşmaktayız. Esasen bu miktar sözleşmenin uzunluğuna, sözleşmenin taraflarına, devredilecek sermaye payının büyüklüğüne vs. birçok unsura göre değişmektedir. Ticaret siciline 2023 yılı için 300 TL civarı sabit bir ödeme yapılacaktır.

Gerçek değerin belirlenmesini aşağıda değerlendireceğiz. Ancak bunun için bir dava açıldığı zaman mahkeme, yargılama ve değer belirleme giderlerini kendi takdirine göre paylaştıracaktır. Mahkemenin bu konuda verdiği karar kesindir.

Limited Şirket Hisse Devrinde Gerekli Evraklar

Limited şirket hisse devri işlemlerinde bazı evraklar lazım olacaktır. Şöyle ki;

• Ticaret sicilinine başvuru için dilekçe hazırlanmalıdır. Bu dilekçe şirket kaşesi ile yetkili kişi tarafından imzalanmalıdır. Eğer vekil bu belgeyi imzalıyorsa vekalerin aslı yahut onaylanmış bir sureti dilekçeye eklenmelidir.
• Noter onaylı genel kurul kararı da gereklidir.
• Noter onaylı limited şirket hisse devir sözleşmesi
• Yeni şirket ortağı varsa bu kişiye ilişkin kimlik bilgileri
• Şirket ortağı reşit değil ise ve aynı zamanda anne – babasından birinin yahut her ikisinin başka bir ortak olması durumunda, reşit olmayan çocuk için mahkemenin verdiği kayyım kararı
• Yeni ortak, yani hisse devralan ortak yabancı ise noter onaylı pasaport sureti ve tercümesi, gene noter onaylı ikamet adresi belgesi
• Yeni ortak yabancı tüzel kişi ise yani yabancı bir kuruluş ise ilgili tüzel kişinin ticaret sicil kayıtlarını içeren belge, bu tüzel kişi adına bu işlemler sırasında hareket eden temsilci kişinin yetki belgesinin apostilli Türkçe tercümesi (bu belgenin verilme tarihi geriye doğru 1 yıldan daha eski olmamalıdır)

Görüldüğü üzere bu süreçte birçok belge gerekmekte ve somut olayın özelliklerine göre istenen belgeler değişebilmekte. Dolayısıyla gerekli belgelerin önceden doğru bir şekilde tespit edilmesi önem taşıyor.

Tescil ve Pay Defterine Kayıt Nasıl Yapılır?

Limited şirket hisse devrinde geçişin ticaret siciline tescili için şirket müdürlerinin başvuru yapması gerekir. Bu başvuru devirden itibaren 30 gün içerisinde yapılmalıdır. Eğer 30 gün içerisinde yapılmazsa bu sefer hissesini devreden ortak sicilde yer alan kendine ilişkin ilgili kaydın silinmesi için başvuru yapabilecektir.

Eğer bu şekilde olursa şirket müdürü hisseyi devralana adını bildirmesi için süre tanıyabilir. Uygulamada genellikle bu tür bir işleme gerek kalmaz. Hukuki yardım alınarak sağlıklı bir şekilde takip edilen devir usulünde bu tür eksiklikler olmaz. Sicildeki kayda güvenerek işlem yapan üçüncü kişilerin hakları korunmaktadır.

Limited şirket hisse devri yapıldığı zaman bunun ticaret sicilinden ayrı olarak şirket pay defterine de kaydedilmesi gerekir. Esasen bu bir geçerlilik nedeni değildir. Şart değildir. Yazılsa da olur yazılmasa da olur. Ancak şirket işlerinin sağlıklı yürümesi, şeffaf olması adına pay defterine kayıt önemlidir.

Esas Sermaye Payının Gerçek Değerinin Belirlenmesi

Limited şirket pay devrinde esas sermaye payının gerçek değeri de önemlidir. Kanunda yahut şirket sözleşmesinde şirket payının bedeli olarak gerçek değer yer alıyorsa ve taraflar bu konuda anlaşamamışsa değerin belirlenmesi mahkeme tarafından yapılır.

Burada şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi görevli ve yetkili mahkeme olur. Bu durum genelde hisse bedelinin bilerek düşük veya yüksek gösterilmesi gibi hallerde söz konusu olur.

Senede Bağlı Payların Devri

Senede bağlı payların devrinde hukukçular arasında tartışma mevcuttur. Bu tartışma uygulamaya da yansımaktadır. Ancak uygulamada TTK 595 yani yukarıda bahsettiğimiz prosedür, senede bağlı payların devrinde de uygulanır.

Kimi durumda TTK 647 yani kıymetli evrakın devrine ilişkin kurallar uygulanmalı diyenler olsa da bu genel olarak kabul edilen ve uygulaması olan bir süreç değildir.

Ancak genel olarak nama yazılı senetlerin devrinde şirket esas sözleşmesi ile genel kurul onay şartı kaldırılarak devir şartlarının basitleştirilebileceği kabul edilir.

Adım Adım Limited Şirket Pay Devri

Limited şirket hisse devri nasıl yapılır burada kadar bunu izah ettik. Konu ile ilgili bilinmesi gereken bazı hususlara geçmeden önce süreci adım adım özetlemekte yarar görüyoruz. Şöyle ki;

	Adım Adım Limited Şirket Hisse Devri
1	Yukarıda bahsettiğimiz evraklar toplanmalıdır.
2	Noterde düzenlenen limited şirket hisse devir sözleşmesi gerekir. Sözleşmenin imzaları noter tarafından onaylanmalıdır
3	Pay devri ile ilgili olarak genel kurulun onayı gerekir. Yani noter onaylı sözleşme GK tarafından onaylanır.
4	Ticaret siciline gerekli başvuru yapılmalı, eski ortağın adı ilgili paylardan silinmeli, yeni ortağın adı kaydedilmelidir.
5	İlgili devir zorunlu olmamakla birlikte şirket pay defterine kaydedilmelidir.

Süreç aşağı yukarı bu şekilde ilerlemektedir. Ancak bu bahsettiğimiz sıralama asgari limited şirket hisse devri işlemleridir. Yani aslında süreç içerisinde çok farklı hukuki meseleler gündeme gelebilir. Sonuç olarak bu tür durumlarda gerekli hukuki çarenin üretilebilmesi için avukat yardımı almak yararlı olacaktır.

Limited Şirket Pay Devri ile İlgili Bilinmesi Gereken Bazı Noktalar

Buraya kadar süreç ile ilgili genel kanuni düzenlemelerden ve uygulamadaki işleyişten bahsettik. Pay devri ile ilgili olarak ayrıca bilinmesi gereken bazı detaylar söz konusudur. Bunlar her türlü devirde söz konusu olmaz. Ancak zaman zaman gündeme gelebilir. Şöyle ki;

Miras, Boşanmada Mal Paylaşımı ve Haciz Hallerinde Hisse Devri

Aslında yukarıda bahsettiğimiz usul limited şirket hisse devrinin satış veya bağış gibi yollarla devri idi. Limited şirket payı miras kalabilir, boşanmada mal paylaşımına konu olabilir yahut haczedilebilir. Bu hallerde de bir limited şirket hisse devri söz konusu olacaktır.

Bu saydığımız hallerde yapılacak olan devirde genel kurul onayına gerek olmaz. Yani direkt olarak bir geçiş söz konusudur. Aynı şekilde bir sözleşmeye ve noterce bu sözleşmenin onaylanmasına da ihtiyaç yoktur.

Limited şirket yönetimi, devrin öğrenilmesini takip eden 3 aylık süre içerisinde esas sermaye payını direkt olarak devralan kişiyi onaylama işlemini reddedebilir. Bunun yapılabilmesi için şirketin, payları kendi veya ortağı yahut gösterilen üçüncü kişi hesabına gerçek değeri üzerinden devralmayı payın geçtiği kişiye önermesi zorunludur.

Red kararı alındığı zaman bu karar geriye etkili olacak şekilde en baştan itibaren geçerli olur. Red kararı alındığında bu geçmişe etkili olsa da bu süre içerisinde alınan genel kurul kararları da geçerliliğini korur.

Şirket eğer 3 aylık süre içerisinde sas sermaye payının devrini açıkça ve yazılı şekilde reddetmemişse bu devri onaylamış olur.

Limited Şirket Hisse Devri İptali

Limited şirket hisse devri iptali çeşitli nedenlere bağlı olarak istenebilir. Örnek olarak mirasdan mal kaçırma amacıyla yapılan devirlerden sonra limited şirket hisse devri iptali yapılabilir. Burada pay devrinin iptali dava yolu ile istenecektir. Bu konu ile ilgili olarak ‘mirastan mal kaçırma’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Bunun haricinde devirde kişinin iradesi sakatlanmış olabilir. Örneğin kişi kendi hissesini silah zoru ile devretmiştir, sözleşmede esaslı bir hataya düşmüştür yahut hile ile payı kendisinden devralınmıştır. Bu tür irade sakatlığı hallerinde de limited şirket hisse devri iptali sağlanabilir.

Esasen belirttiğimiz üzere çok çeşitli durumlarda iptal davası söz konusu olabilir. Bunun nasıl yapılacağı, mümkün olup olmadığı ile ilgili olarak deneyimli avukatlardan yardım alınarak ciddi bir değerlendirme yapılmalıdır.

Limited Şirket Pay Devri Vekil Aracılığıyla Yapılabilir mi?

Burada esas problem, hissesini devredecek olan ortağın devir kararına katılmak zorunda olup olmadığıdır. Aslında katılmak zorunludur buna yukarıda değindik ancak bu işlem vekil aracılığı ile yapılabilir mi sorusu gündeme gelmektedir.

Aslında bu konu açık bir şekilde düzenlenmiş olmasa da TTK 617 düzenlemesinin anonim şirketlere yaptığı atıf nedeniyle aslında vekil ile temsil edilmenin mümkün olduğunu görüyoruz. Uygulamada da vekil aracılığı ile yapılan işlemler geçerliliğini korumaktadır.

Ancak bunun için özel olarak bu konularda işlem yapma yetkisinin yer aldığı bir vekaletname söz konusu olmalıdır. Geçerli bir vekaletname ile limited şirket pay devri sözleşmesi yapılabilir, genel kurulda temsil sağlanabilir ve bu doğrultuda oy kullandırılabilir.

Pay Devri Ne Kadar Sürer?

Burada anlattığımız usuller doğrultusunda belirli aşamalar söz konusudur. Bunlardan en önemlisi genel kurulun toplanması ve devre onay verilmesidir. Bu nedenle aslında devir işlemi birkaç gün içinde de halledilebilir aylar da sürebilir.

Ancak limited şirket hisse devir işlemleri doğru takip edildiği zaman çok kısa sürede devir gerçekleşebiliyor. Bu tamamen somut olayın kapsamına, ilgili firmanın durumuna, ortaklara ve genel kurul toplantısına, devreden – devralan kişiye ve diğer bazı unsurlara bağlıdır. Süreç içerisinde avukat yardımı almak zamansal olarak şüphesiz olumlu sonuç doğuracaktır.

Limited Şirket Hisse Devri Yasaklanabilir mi?

Limited şirket pay devri yasaklanabilir. Ancak bu yasaklama, hisse devri esnasında basit bir genel kurul kararı ile yapılabilecek bir işlem değildir. Limited şirket hisse devri yasaklama hususu şirket esas sözleşmesinde yer almalıdır.

Yani şirket sözleşmesi ile ancak devir yasaklanabilir. Eğer şirket sözleşmesi yasaklanmış ise bu durumda ilgili ortağın haklı nedenle şirketten çıkma hakkı söz konusu olur.

Bu aslında yukarıda bahsettiğimiz genel kurulun devre onay vermemesindeki çıkma imkanı ile aynıdır. İlgili ortağın şirketten çıkma talebini mahkemeye yöneltmesi gerekir.

Limited Şirket Hisse Devri Usule Aykırı Yapılırsa

Usule aykırı işlemin ne olduğuna bağlı olarak devrin geçerli olup olmadığına yanıt verebiliriz.

Örnek vermek gerekirse ticaret siciline tescil zorunlu olmakla birlikte ticaret siciline tescil edilmeyen bir devir geçerli olabilir. Yeter ki noter onaylı sözleşme olsun ve genel kurul bu sözleşmeyi onaylasın yahut kendisine sunulmasına rağmen 3 ay içinde herhangi bir yanıt vermesin. Yani diğer şartlar sağlandığı takdirde ticaret siciline tescil geçerliliği etkilemez.

Ancak TTK madde 595’de yer alan hususlar geçerliliği etkiler. Örneğin noterce onaylanmış bir devir sözleşmesinin olmaması yahut usulüne uygun genel kurul onayı olmaması durumunda devir hukuken geçersiz sayılacaktır.

Peki devir bu şekilde geçersiz olduktan sonra tarafların birbirine yaptığı ödemenin akıbeti ne olacak? Şöyle ki; Yargıtay bu tür bir durumda sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre yapılan ödemenin geri alınabileceğini söyler.

Sonuç Olarak Nelere Dikkat Edilmeli?

Yukarıda limited şirket hisse devri nasıl yapılır, aşamaları nelerdir, süreç nasıl işler bunlara değindik. En çok sorulan soruları yanıtlamaya çalıştık.

Ancak önemle belirtmemiz gerekir ki tüm bu bahsettiklerimiz uygulamada görülen asgari işlemlerdir. Bunların haricinde her somut olay için o olaya özgü hukuki meseleler doğabilir.

Devir öncesinde çözülmesi gereken hukuki problemler olabilir. Bu nedenle en baştan itibaren avukat yardımı alınmalıdır. Aksi halde hatalı yahut ihmali işlemlerle kısa vadede devir işlemi gerçekleştirilse bile uzun vadede gerek şirket gerek se ortaklar açısından ciddi problemlerle karşılaşılabilir.

Bu tür ufak problemler çoğu şirket için hayati öneme sahip sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle şirketler hukuku alanında deneyimli avukatlara başvurulmalıdır.