İsim Değiştirme Davası

İsim değiştirme davası, adını değiştirmek isteyen vatandaşların başvurması gereken yargı yoludur. E-devlet üzerinden yapılan başvuru ile isim değişikliği uygulaması, Aralık 2022 tarihinde sona ermiştir. İsim değiştirme davasında talebin yerinde görülmesi için kanunda yer alan haklı sebeplerden biri aranır. İsim değiştirme talebinin haklı bir gerekçeye dayanmaması halinde, dava reddedilir.

İsim Değişikliği Nasıl Yapılır?

İsim değişikliği, nüfus kütüklerinde yer alan bilgilerin mahkeme kararı sonrasında yetkili makamlarca değiştirilmesiyle yapılır. Dolayısıyla, mahkeme kararı bulunmaksızın isim değişikliğinin yapılması mümkün değildir. Ayrıca açılan davada, talebin haklı gerekçeye dayandırılması gerekir.

Kişinin isminin nüfus memurunun hatası ile yanlış yazılması sonucu ortaya çıkan harf hataları, dava açmadan da düzeltilebilir. Örneğin nüfus kayıtlarında Havva olması gereken isim Hava olarak yazılmışsa bu durum davasız düzeltilebilir. Bunun için nüfus müdürlüğüne başvuruda bulunulmalıdır.

E-Devlet İsim Değiştirme

E-devlet uygulaması üzerinden isim değiştirme, 24 Aralık 2022 tarihinden itibaren mümkün değildir. Mevcut sistemde, yalnızca evli, dul yahut boşanmış kadınların soyadı değişikliklerine ilişkin başvuru alınmaktadır. Alınan bu başvurular da ön başvuru niteliğindedir. Yapılan ön başvurunun ardından nüfus müdürlüklerine başvurmak gerekir.

Nüfus Müdürlüğüne Başvuru Yoluyla İsim Değiştirme 

Nüfus müdürlüğüne başvuru yoluyla isim değiştirme, nüfus bilgilerinde hata ile yanlış yazılan isimlerin düzeltilmesidir. Burada hatadan kasıt, harf eksiklikleri yahut fazlalığı veya imla yanlışı gibi eksikliklerdir. Söz konusu hallerde, nüfus müdürlüğüne başvurarak isim değiştirilebilir. Ayrıca isim değiştirme davası açılmasına gerek yoktur. 

Dava Açarak İsim Değiştirme

Dava açarak isim değiştirme, adını değiştirmek isteyen kişilerin başvurabileceği hukuki yoldur. Ancak, dava açılmış olması, direkt olarak isim değişikliğinin yapılacağı sonucunu doğurmaz. İsim değişikliğinin yapılabilmesi için kişinin haklı sebeplerinin bulunması ve mahkemece davanın kabulü gerekir.

İsim Değiştirme Davası Süreci

İsim değiştirme davası süreci, isim değişikliği talebinin dilekçe ile mahkemeye sunulması ve dava harçlarının vezneye yatırılması ile başlar. Dava, nüfus müdürlüğüne karşı açılır. Dava dilekçesinde, değişiklik talebini gerekli kılacak nedenlerin ortaya konulması ve ispatı gerekir.

Dilekçenin mahkemeye sunulmasının ardından, bir ön inceleme duruşması yapılır. Ön inceleme duruşmasında, duruşma gününe karar verilip bu karar taraflara ve varsa avukatlarına tebliğ edilir. 

Duruşma gün ve saatinde, taraflar mahkemede hazır bulunmalıdır. İsim değişikliği talep eden kişi ve varsa tanıklar dinlenir. Değişiklik talebinin haklı görülmesi halinde ismin değiştirilmesine ilişkin karar verilir.

Karar, taraflara tebliğ edildikten sonra 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurulmazsa kesinleşir. Kararın kesinleşmesi aşamasından sonra, Basın ve İlan Kurumunda yayın ve nüfus kütüğünde değişiklik işlemleri yapılır.

İsim Değişikliği Davasında Haklı Neden ve İspatı

İsim değiştirme davasında isim değişikliğinin kabul edilmesi için haklı nedenler ortaya konulmalı ve ispat edilmelidir. Davada ortaya konulan hususun haklı neden olup olmadığını hakim takdir eder. Haklı nedenler, sınırlı sayıda belirlenmemiştir. Dolayısıyla, her durum için ayrıca inceleme yapılır.

İsim değiştirme davasında mahkeme kararlarına sık yansıyan bazı haklı nedenler, aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Kişinin, akrabaları ve/veya çevresi tarafından farklı adla tanınması, çağrılması,
• Kişinin adının gülünç ve alay konusu olması,
• İsmin telaffuzunun güç olması,
• Din veya vatandaşlık değiştirilmiş olması
• Adın toplumsal ahlak kurallarına aykırı olması,
• Adın, kişinin benimsemediği bir dinin ya da inancın değerlerini taşıması,
• İsmin bir suçla ya da kötü bir olayla bağlantılı olması gibi hususlar, haklı nedenler bakımından örnek olarak sıralanabilir.

DİKKAT: İsim değiştirmede haklı nedenler yukarıda sayılanlarla sınırlı değildir. Kişinin isim değiştirme talebi için sunacağı her türlü neden, hakim tarafından değerlendirilir.

Farklı İsimde Biliniyor Olma Nedeniyle İsim Değiştirme

Kişinin farklı isimde biliniyor olması nedeniyle isim değiştirme, uygulamada sıklıkla karşılaşılan durumlardan biridir. Yargıtay, bu konuda verdiği kararlarında, sosyal çevresi tarafından farklı isimle bilinen kişilerin isim değişikliğini haklı sebep olarak nitelendirmiştir. Kişinin kimlikteki isminin Ahmet olmasına rağmen sosyal çevresinde Mehmet olarak bilinmesi, örnek olarak verilebilir.

İsmin Gülünç ve Alay Konusu Olması Nedeniyle İsim Değiştirme

İsmin gülünç yahut alay konusu olması nedeniyle isim değiştirme mümkündür. Kişinin sahip olduğu isim sebebiyle toplum içinde gülünç duruma düşmesi, haklı gerekçe olarak kabul edilmektedir. Yargıtayın çeşitli kararlarında, “Tosun”, “Satılmış”, “Geyik”, “İfik”, “Karakuş” gibi gülünç yahut iğrenç nitelikteki adların değiştirilmesi haklı görülmüştür. Aynı şekilde müstehcen ve ahlaka aykırı isimler de değiştirilebilir.

Telaffuzun Zor Olması Nedeniyle İsim Değiştirme

İsmin telaffuzunun zor olması, değişiklik talebinde haklı gerekçe olarak kabul edilmektedir. Kişinin sahip olduğu ismin sosyal çevresi tarafından telaffuz edilememesi gibi bir durumda yaşantısı doğrudan etkileneceğinden, ismin değiştirilmesi mümkündür.

Din veya Vatandaşlık Değiştirme Nedeniyle İsim Değiştirme

Vatandaşlık yahut din değiştirme nedeniyle isim değiştirme haklı sebep olarak kabul edilen durumlardan biridir. Kişi, kabul ettiği dine ait bir isim yahut vatandaşlığına geçtiği ülkenin isimlerine uygun bir isim almak isteyebilir. Bu durum, Yargıtay kararlarında haklı gerekçe olarak kabul edilmektedir. 

Diğer Nedenler

İsim değiştirme bakımından haklı gerekçe teşkil eden durumlar, yukarıda sayılanlarla sınırlı değildir. Kişilerin sosyal hayatlarını etkileyen birçok farklı sebep, haklı gerekçe olarak değerlendirilebilir. İsmin kişi tarafından benimsenmemesi, ismin bir suçu yahut kötü olayı anımsatması, kişinin mesleki itibarına zarar vermesi gibi durumlar, haklı sebebe örnek olarak verilebilir.

Hangi durumların haklı gerekçe yarattığı, mahkeme tarafından takdir edilir. Fakat durumun dava dilekçesinde doğru hukuki zeminde ifade edilmesi ve tanık gibi deliller varsa bunlara başvurulması önemlidir. Bu nedenle, uzman aile hukuku avukatından destek alarak adım atmakta yarar vardır.

İsim Değiştirme Davasının Tarafları

İsim değiştirme davasının tarafları, isminin değiştirilmesini talep eden kişi ve bu kişinin bağlı bulunduğu nüfus müdürlüğüdür. Bu davada davacı, isim değiştirmek isteyen kişidir. Davalı taraf ise ilgili nüfus müdürlüğüdür. 

İsim Değiştirme Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme

İsim değiştirme davasında yetkili ve görevli mahkeme, ismi değiştirilecek kişinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesidir. Yerleşim yeri, kişinin fiili olarak kaldığı yer değil, nüfus sisteminde kayıtlı olan adresidir. Yanlış mahkemede dava açılması halinde, yetkisizlik yahut görevsizlik kararı verileceği için mahkeme doğru tespit edilmelidir.

İsim Değiştirme Davası İstinaf ve Yargıtay Süreci

İsim değiştirme davası reddedilen kişi, asliye hukuk mahkemesinin verdiği kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurabilir. Bu süre içerisinde, kararı veren mahkemeye istinaf dilekçesi verilmelidir.

İstinaf incelemesi, Bölge Adliye Mahkemelerinde görülür. Bölge Adliye Mahkemesinin verdiği karar ise kesindir. Bu karara karşı temyiz incelemesi için Yargıtaya başvuru mümkün değildir.

Kararın Kesinleşmesi ve Gazete İlanı

İsim değiştirme davasında kararın kesinleşmesi, ilk derece mahkemesinin kararı istinafa götürülmüşse istinaf mahkemesinin vereceği nihai kararla olur. Ancak ilk derece mahkemesi kararına karşı süresinde istinaf yoluna başvurulmamışsa karar, ilk derece mahkemesi hükmünün tebliğinden itibaren 2 hafta geçmesiyle kesinleşir.

Kesinleşen mahkeme kararıyla birlikte isim değişikliği, Basın İlan Kurumuna gönderilip gazetede yayınlanır. Karar gazetede yayınlandıktan sonra, mahkeme tarafından değişikliğin yapılması için nüfus müdürlüğüne gönderilir.

İsim Değiştirme Davası Ne Kadar Sürer?

İsim değiştirme davası yaklaşık 6 ay sürer. Kararın kesinleşmesinden sonra isim değişikliğinin gazetede yayınlanması ve diğer işlemlerin yapılması ise 2 hafta sürer.

İsim Değişikliği Sonrası Yapılacak İşlemler

İsim değişikliği sonrası yapılacak işlemler, resmi dayanak belgelerinin ve kayıtların değiştirilmesidir. Dayanak belgeleri; T.C. kimlik kartı, ehliyet, pasaport gibi resmi belgelerdir. Bunun yanında, adli sicil kaydı ve varsa askerlik kayıtlarında da gerekli değişiklikler yapılmalıdır. Kişinin eşi ve çocuklarının nüfus kütüğünde yer alan bilgiler ise mahkeme kararıyla yetkili makam tarafından değiştirilir.

İsim Değişikliği Davası Avukat Vekaletnamesi

İsim değişikliği davası avukat vekaletnamesi, özel vekaletname şeklinde düzenlenmelidir. Ad ve soyad, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Dolayısıyla genel vekaletname ile bu davanın açılması söz konusu değildir. Oluşturulan vekaletnamede, vekile bu davayı yürütme hususunda özel yetki verildiğinin açıkça belirtilmesi gerekir. 

Avukatsız İsim Değiştirme Davası

Avukatsız isim değiştirme davası açılması mümkündür. Ancak dava sürecinde usuli işlemlerin doğru yapılması ve haklı gerekçelerin hukuki bir zeminde ileri sürülmesi gerekir. Dilekçenin hazırlanması, hukuki süreçlerin takip edilmesi gibi konularda eksiklik olması yahut hata yapılması durumunda, dava reddedilebilir.

Çocuğun İsim Değişikliği Davası

Çocuğun isim değişikliği davasını çocuk kendi açabilir. Çünkü bu dava, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hakka ilişkindir. Fakat çocuğun hukuki süreci yürütmek bakımından sorun yaşamaması adına, uzman aile hukuku avukatıyla çalışmakta fayda vardır.

İsim Değiştirme Dava Dilekçesi Örneği

İsim değiştirme dilekçesi örneği, konuya ilişkin en önemli husustur ve sürecin ilk adımıdır. Dava dilekçesinde bulunması gereken zorunlu unsurlara dikkat edilmesi gerekir. Bunun yanında, isim değişikliği talebi hukuki delillerle desteklenir şekilde ileri sürülmelidir. Konuya ilişkin örnek dilekçe taslağı, ve dikkat edilmesi gerekenler, “isim değiştirme dava dilekçesi” yazımızda yer almaktadır.

Sonuç 

İsim değişikliği talebinin mahkemece kabul edilebilmesi için haklı sebeplerin açık şekilde ortaya konulmuş olması ve ispatlanması gerekir. Aksi halde davanın reddi söz konusu olacaktır. İsim değiştirme davasında böyle bir olumsuzlukla karşılaşmamak adına, alanında uzman aile hukuku avukatına başvurulması oldukça önemlidir.