İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi

İşçinin işyerinde suç işlemesi nedeniyle haklı fesih, işçinin işyerinde işlediği suç nedeniyle mahkemece kendisine 7 günden fazla hapis verilmesi, cezanın ertelenmemesi ve bu cezanın kesinleşmesi sonucu yapılan fesihtir. Bu durumda iş sözleşmesi haklı nedenle derhal feshedilebilir. Ayrıca bu fesih türünde işçi kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı talep edemez. Ancak sadece çalışmasına bağlı olan ve fesih ile ilgisi olmayan yıllık izin ve fazla mesai gibi alacaklarını talep edebilir.

İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi Konusunun Kanuni Düzenlemesi

İşçinin işyerinde suç işlemesi konusunun kanuni düzenlemesi, İş Kanunu m.25/2’dir. İlgili hükme göre işçinin işyerinde suç işlemesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerlerinden sayılmış olup iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmesi sebepleri arasında sayılmıştır.

İşçinin işyerinde suç işlemesi konusu İş Kanunu m.25/2’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: 

İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.”

İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi Nedeniyle İşveren Tarafından Haklı Fesih

İşçinin işyerinde suç işlemesi nedeniyle işveren tarafından iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir. Çünkü işçinin işvereni zarara uğratması İş Kanununda belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerdendir. 

İşçinin işyerinde suç işlemesi nedeniyle iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi şartları şunlardır:

• İşçi tarafından işlenmiş bir suç olmalıdır, 
• Suç, işyerinde işlenmelidir, 
• Suç, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan bir suç olmalıdır, 
• Cezası ertelenmeyen bir suç olmalıdır. 

İşyeri kavramına, işyeri sayılan yerler de dahildir. Yani örneğin  işyerine bağlı araçlar da işyeri kavramına dahildir ve bu durumlarda işlenen suçlar da işyerinde işlenmiş sayılır.

Örneğin işyerine ve işverene ait araçlardan biri ile ve mesai saatleri içinde işçinin 7  günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi halinde haklı fesih imkanı doğar. Yargıtay konuya ilişkin bir kararında şu ifadelere yer vermiştir:

“(…)işverenin aracıyla iş saatleri içerisinde trafik kazası sonucu bir çocuğu çiğnemesi nedeniyle tutuklanması dolayısıyla işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedildiğini… Yasa burada taksirli veya kasıtlı ayrımı yapmaksızın yedi günden fazla hapisle cezalandırılan bir suç işlemesinden bahsetmiştir(…)”(Yargıtay 9. H.D., 25.03.1987 T., 1987/2842 E., 1987/3156 K.)

DİKKAT: Mahkeme tarafından işçiye verilen cezanın haklı fesih imkanı doğurması için bu cezanın kesinleşmiş olması gerekir. Dolayısıyla soruşturma ya da kovuşturma aşamasında veya hüküm kesinleşmeden önce haklı nedenle fesih yapılamaz. Ayrıca işlenen suçun kasıtlı eya taksirli olarak işlenmesi de farklılık arz etmez.

Suç İşleyen İşçinin İşten Çıkış İşlemleri Nasıl Yapılır?

İşyerinde suç işleyen işçinin işten çıkış işlemleri şu şekilde yapılır:

• İşçinin işlediği suç olayı için tanık, suça ilişkin bilgi ve belgeler, işçinin beyanı ve kamera kayıtları dahil olmak üzere tüm delilleriyle birlikte bir tutanak hazırlanır,
• Suç mahkemece kesinleştikten itibaren 6 gün içinde fesih hakkı kullanılır,
• İşçinin sözleşmesinin işyerinde suç işlenmesi nedenine dayalı olarak feshedildiği 6 günlük süre içinde yazılı olarak işçiye bildirilmelidir.

Tutanak tutulması, işçinin sözleşmesinin feshedilmesi hususunda son derece önemlidir. Çünkü her ne kadar mahkemece kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmü kurulmuş olsa da ilerleyen süreçte işçinin dava açması ihtimaline karşılık olarak tutanak delillerden biri olacak ve işverenin eli güçlenecektir. Tutanakta, tanık olan ve mümkünse sözleşmesi feshedilecek işçinin beyanlarına yer verilmeli ve olay içinde bulunan herkes tarafından imza edilmelidir.

Derhal fesih hakkı, İş Kanunu m.25’te düzenlenmiştir. İlgili hükme göre işverence hükmün kesinleştiği tarihinden itibaren 6 gün içinde iş sözleşmesi feshedilebilir.

İşçinin savunmasının alınması, İş Kanunu m.25/2’de düzenlenen ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan işçi için geçerli değildir. Yani işçinin işvereni zarara uğratması nedeniyle yapılacak haklı nedenle derhal fesihlerde işçinin savunmasının alınma zorunluluğu yoktur.

İş sözleşmesinin feshedildiği ihtarı, esasen işverenin işçinin işyerinde suç işlemesi nedeniyle yapacağı fesihlerde zorunlu değildir. Ancak ileride uyuşmazlık yaşanmaması adına fesih iradesinin kullanıldığının işçiye yazılı olarak ihtar edilmesi ispat kolaylığı açısından önemlidir. 

İşçinin işyerinde suç işlemesi işveren açısından sözleşmenin haklı nedenle feshi imkanını doğurur. Ancak işverenin ileride doğabilecek uyuşmazlıklara karşın mutlaka fesih için belirlenen usuli işlemleri doğru şekilde yapması gerekir. Aksi halde işçi tarafından açılabilecek olan davalarda işveren açısından olumsuz sonuçlar ve tazminat ödeme yükümlülüğü doğabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktır.

İşverenin Haklı Feshinde İşçiye Hangi Hakları Verilir?

İşçinin işyerinde suç işlemesine dayalı haklı feshinde işçiye şu haklar verilir:

• İşçinin çalışmasından kaynaklı olan ve feshe bağlı olmayan yıllık izin, fazla mesai, ödenmemiş ücret gibi işçi alacakları işçiye verilir,
• İşçi feshin haksız olduğunu düşünüyorsa işe iade davası açabilir,
• İşçi feshin haksız olduğunu düşünüyorsa, işçi alacağı davasında kıdem tazminatı ve diğer alacaklarını talep edebilir. 

DİKKAT: İşçinin işyerinde suç işlemesine dayalı olarak yapılan haklı fesihlerde işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödenmez.

Haklı Fesih Sonrası İşçi Dava Açabilir Mi?

Haklı fesih sonrası işçi dava açabilir. İşçinin işyerinde suç işlemesine dayalı olarak yapılan haklı fesihlerde de işçi yapılan feshin haksız olduğunu düşünüyorsa, işe iade davası açabilir. 

İşe iade davası işçi lehine sonuçlanır ancak işçi işe başlatılmazsa iş güvencesi tazminatı ve kıdem tazminatı istenebilir, Bununla birlikte işçi dava ile iş güvencesi tazminatı talep edebilir ve boşta geçen süre için de tazminat talep hakkına sahiptir.

Tüm bunlarla birlikte işçinin yine işçi alacağı davası açarak olayda ve yapılan fesihte kusurlu olmadığını ispat etmesiyle kıdem tazminatı isteme hakkı bulunur. Bu şekilde işçinin çalışmasından kaynaklı olan ve feshe bağlı olmayan yıllık izin, fazla mesai, ödenmemiş ücret gibi işçi alacakları da işçiye verilir.

Haklı Fesih Sonrası İşçi Dava Açarsa İşveren Ne Yapmalıdır?

Haklı fesih sonrası işçi dava açarsa işveren, fesih için tüm usuli işlemleri tam olarak yapmış ve feshin haklı olduğuna inanıyorsa davaya devam etmelidir. Zira bu durumda davanın kazanılma ihtimali yüksektir. 

Dava kazanılırsa, fesih geçerli olarak devam edecek ve işçiye varsa çalışmasından kaynaklı alacak hakları ödenerek fesih sonuçlarını doğurmuş olacaktır. Ayrıca kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödenmeyecektir.

Sonuç

İşçinin işyerinde suç işlemesi işveren açısından sözleşmenin haklı nedenle feshi imkanını doğurur. Ancak işverenin ileride doğabilecek uyuşmazlıklara karşın mutlaka fesih için belirlenen usuli işlemleri doğru şekilde yapması gerekir. Aksi halde işçi tarafından açılabilecek olan davalarda işveren açısından olumsuz sonuçlar ve tazminat ödeme yükümlülüğü doğabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktır.