İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işçinin zorunlu olarak uyması gereken iş güvenliği kurallarına aykırı hareket ederek çalışmasıdır. Dolayısıyla işçi iş güvenliğine aykırı şekilde hareket ederse ve bu şekilde çalışmaya devam ederse işverenin sözleşmeyi haklı nedenle feshetme imkanı bulunur. 

İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi Konusunun Kanuni Düzenlemesi

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi konusunun kanuni düzenlemesi, İş Kanunu m.25/2’dir. İlgili hükme göre işçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerlerinden sayılmış olup iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmesi sonucunu doğurur.

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi konusu İş Kanunu m.25/2’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.”

İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi Nedeniyle İşveren Tarafından Haklı Fesih

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedeniyle işveren tarafından iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir. Çünkü işçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi İş Kanununda belirtilen haklı sebeple fesih hallerindendir. 

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedeniyle haklı feshin yapılması için işçinin eylemi sonucunda bir zarar doğmuş olması gerekmez. Bir zararın doğma ihtimalini ortaya çıkartmış olmasıdır. Dolayısıyla işçinin kasten veya ihmalen yaptığı davranışlar nedeniyle iş güvenliğini tehlikeye düşmüşse, iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir. 

Örneğin, işçinin yanıcı madde imalatı yapılan bir yerde sigara içmek iş güvenliği gereği yasak olmasına rağmen sigarasını yakması haklı fesih sebebidir. (Yargıtay 9. H.D., T. 30.1.1995, E. 1994/15644, K. 1995/1235)

Bir başka örnek olarak kağıt fabrikasında çalışan işçinin yine sigara içilmemesi geren bölümlerde sigara içmesi haklı fesih sebebi olacaktır. (Yargıtay 22. H.D., T. 28.4.2015, E. 2015/4672, K. 2015/7580)

DİKKAT: Bu tür durumlarda bir zararın ortaya çıkmış olup olmadığı önemli değildir. Önemli olan işçinin iş güvenliğini kasten veya ihmalen tehlikeye sokmasıdır. 

İş Güvenliğini Tehlikeye Düşüren İşçinin İşten Çıkış İşlemleri Nasıl Yapılır?

İş güvenliğini tehlikeye düşüren işçinin işten çıkış işlemleri şu şekilde yapılır:

• İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi hususunda, tanıklar, tanık beyanları (tutanağı), amirlerin beyanları, işçinin beyanı ve kamera kayıtları dahil olmak üzere tüm delilleriyle birlikte bir tutanak hazırlanır,
• Olay tarihinden itibaren 6 gün içinde fesih hakkı kullanılır,
• İşçinin sözleşmesinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedenine dayalı olarak feshedildiği 6 günlük süre içinde yazılı olarak işçiye bildirilmelidir.

Tutanak tutulması, iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedeniyle işçinin sözleşmesinin feshedilmesi hususunda son derece önemlidir. Çünkü ilerleyen süreçte işçinin dava açması ihtimaline karşılık olarak tutanak delillerden biri olacaktır. Tutanakta, özellikle kamera kayıtları ve diğer işçi ya da amirlerin beyanlarına ek şeklinde yer verilmeli diğer deliller sıralanmalıdır.

Derhal fesih hakkı, İş Kanunu m.25’te düzenlenmiştir. İlgili hükme göre işverence iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedeniyle 6 gün içinde iş sözleşmesi feshedilebilir.

İşçinin savunmasının alınması, İş Kanunu m.25/2’de düzenlenen hallerde işçi için geçerli değildir. Yani işçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedeniyle yapılacak haklı nedenle derhal fesihlerde işçinin savunmasının alınma zorunluluğu yoktur. Ancak işçinin savunmasının yine alınması faydalı olacaktır.

İş sözleşmesinin feshedildiği ihtarı, esasen işverenin tiş güvenliğini tehlikeye düşürmesi nedeniyle yapacağı fesihlerde zorunlu değildir. Ancak ileride uyuşmazlık yaşanmaması adına fesih iradesinin kullanıldığının işçiye yazılı olarak ihtar edilmesi ispat kolaylığı açısından önemlidir. 

Haklı Fesih Sonrası İşçi Dava Açabilir mi?

Haklı fesih sonrası işçi dava açabilir. İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesine dayalı olarak yapılan haklı fesihlerde de işçi eğer kusurlu olmadığı ve yapılan feshin haksız olduğunu düşünüyorsa, işe iade davası açabilir. 

İşe iade davası işçi lehine sonuçlanır ancak işçi işe başlatılmazsa iş güvencesi tazminatı ve kıdem tazminatı istenebilir, Bununla birlikte işçi dava ile iş güvencesi tazminatı talep edebilir ve boşta geçen süre için de tazminat talep hakkına sahiptir.

Tüm bunlarla birlikte işçinin yine işçi alacağı davası açarak olayda ve yapılan fesihte kusurlu olmadığını ispat etmesiyle kıdem tazminatı isteme hakkı bulunur. Bu şekilde işçinin çalışmasından kaynaklı olan ve feshe bağlı olmayan yıllık izin, fazla mesai, ödenmemiş ücret gibi işçi alacakları da işçiye verilir.

İşverenin Haklı Feshinde İşçiye Hangi Haklar Verilir?

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesine dayalı haklı feshinde işçiye şu haklar verilir:

• İşçinin çalışmasından kaynaklı olan ve feshe bağlı olmayan yıllık izin, fazla mesai, ödenmemiş ücret gibi işçi alacakları işçiye verilir,
• İşçi feshin haksız olduğunu düşünüyorsa işe iade davası açabilir,
• İşçi feshin haksız olduğunu düşünüyorsa, işçi alacağı davasında kıdem tazminatı ve diğer alacaklarını talep edebilir. 

Haklı Fesih Sonrası İşçi Dava Açarsa İşveren Ne Yapmalıdır?

Haklı fesih sonrası işçi dava açarsa işveren, fesih için tüm usuli işlemleri tam olarak yapmış ve feshin haklı olduğuna inanıyorsa davaya devam etmelidir. Zira bu durumda davanın kazanılma ihtimali yüksektir.

Dava kazanılırsa, fesih geçerli olarak devam edecek ve işçiye varsa çalışmasından kaynaklı alacak hakları ödenerek fesih sonuçlarını doğurmuş olacaktır. Ancak dava kaybedilirse, işçiyi tekrar işe başlatıp başlatmamak noktasında işverence tazminat miktarları düşünülerek hareket edilmelidir.

Sonuç

İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi işveren açısından sözleşmenin haklı nedenle feshi imkanını doğurur. Ancak işvereinin ileride doğabilecek uyuşmazlıklara karşın mutlaka fesih için belirlenen usuli işlemleri doğru şekilde yapması gerekir. Aksi halde işçi tarafından açılabilecek olan davalarda işveren açısından olumsuz sonuçlar ve tazminat ödeme yükümlülüğü doğabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktır.