İddet Süresi Nedir? Nasıl Kaldırılır?

İddet süresi, soy bağının karışmaması için kanunda öngörülen düzenlemelerden biridir. İddet müddeti, kural olarak boşanmış ya da evliliği feshedilmiş olan tüm kadınların yeniden evlenebilmek için aradan geçmesi gereken süreyi ifade eder. Uygulamada bunlara ilişkin davalara ve uyuşmazlıklara sıklıkla rastlanmaktadır. 

Yazımızda iddet süresinin ne olduğunu, nasıl kaldırıldığını, görevli ve yetkili mahkemeyi ve daha pek çok detaylı hususu inceledik. Bu nedenlerle yazının dikkatle okunması tavsiye olunur.

İddet Süresi Nedir?

İddet süresi, diğer adıyla iddet müddeti veya bekleme süresi; eşlerin boşanması, erkek eşin ölmesi veya evliliğin feshedilmesi halinde, yani evliliğin herhangi bir nedenle son bulması sonucunda, kadının yeniden evlenebilmesi için geçmesi gereken 300 günlük süreyi ifade eder. Bu 300 günlük sürenin mutlak olarak beklenmesi zorunlu değildir. Kanunda yer alan birtakım istisnalar bulunmaktadır. Bu istisnaların ne olduğuna aşağıda yer verilmiştir.

İddet süresi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinde düzenlenmiştir. Davaya ilişkin hususlar ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer almaktadır. Bunların yanında, konuya ilişkin Yargıtay içtihatları da önem arz etmektedir.

DİKKAT: İddet süresi, her evliliğin sona ermesinde söz konusu olan bir durumdur. İddet müddetinin kaldırılması da 300 gün gibi uzun bir sürenin beklenmemesi ve zaman kaybı yaşanmaması için önem arz eden niteliktedir. Bu noktada herhangi bir mağduriyet ve zaman kaybı yaşamamak adına; evlilik her ne şekilde sona ermiş olursa olsun İstanbul ve çevresinde İstanbul boşanma avukatına, Ankara ve çevresinde ise Ankara boşanma avukatına danışmakta fayda vardır.

İddet Müddeti Ne Zaman Sona Erer?

İddet süresi, evliliğin sona erdiği tarihten başlamak üzere 300 gün sonunda sona erer. Evlilik ise mahkeme tarafından verilen boşanma davası kararının kesinleşmesi ile birlikte son bulur.

Bazı durumlarda bu 300 günlük sürenin beklenmesine gerek kalmamaktadır. Söz konusu haller, Kanunda düzenlenmiştir. Buna göre, boşanan kadının doğum yapması halinde süre son bulur. Kadının, hamile olmadığının anlaşılması ile birlikte de süre son bulur. Bununla birlikte boşanan eşlerin yeniden evlenmesi için de sürenin beklenmesi gerekmeyecektir. Ancak iddet süresinin beklenmemesi için, mahkeme tarafından sürenin kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

İddet Süresi Nasıl Kaldırılır?

İddet müddetinin kaldırılması, kişinin hamile olmadığının kanıtlanarak 300 günlük süreyi bekleme zorunluluğu bulunmadan yeniden evlenebilmesinin önünün açılması için getirilmiş bir davadır. Kişi boşandığı kişiyle veya bir başkası ile iddet müddeti içinde evlenmek isterse öncelikle dava yolu ile, hamile olmadığı saptanarak söz konusu sürenin kaldırılması gerekir.

İddet süresinin veya diğer adıyla bekleme süresinin kaldırılması, kişilerin mahkemeye yapacağı bir talep üzerine olur. Bu halde durumu mahkeme takdir edecektir. Kişinin süreci mahkemeye intikal ettirmeksizin, yalnızca hastaneden hamile olmadığını gösterir rapor alıp evlenebilmesi söz konusu olmayacaktır. 

Mahkemeye bir dilekçe ile başvurulur. Davanın açılmasının ardından mahkeme, sağlık raporu talep eder. Davadan önce alınmış bulunan sağlık raporu burada geçerli nitelik arz etmeyecektir.

İddet Müddeti Kaldırılması Dilekçesi

İddet müddetinin kaldırılması istemli olarak açılacak davanın somut olaya göre değişecek gerekçelere göre titizlikle hazırlanması gerekir. Dolayısıyla kalıp dilekçelerin kullanılması, çeşitli hak kayıplarına neden olacaktır. Aşağıda, örnek olması bakımından genel hatlarıyla bir dilekçe örneği verilmiştir.

Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Yazılır

DAVACILAR:  Bekleme süresinin kaldırılmasını isteyen kadının isim ve soy ismi ile birlikte, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ve adresi yer alır.

VEKİLİ: Dava, avukat aracılığıyla açılmışsa avukatın ad ve soyadı ile birlikte sicil numarası ve adresi yer alır.

DAVALI: Bekleme süresinin kaldırılması davası, hasımsız bir davadır. Esasında çekişmesiz bir yargı işidir. Dava herhangi birine yöneltilmez.

KONU: Davanın konusu yazılır. Örnek olarak: İddet Müddetinin Kaldırılması Talebine İlişkindir. 

AÇIKLAMALAR: Konuya ilişkin yapılacak açıklamalar, davaya yön verecek olan unsurlardır. Açıklamaların tam ve noksansız olarak yapılması gerekir. Somut olaya ilişkin bilgilere yer verilir. İddet müddetinin neden kaldırılmasının istendiği açıklanır. Daha önce yapılan evliliğin ve boşanmanın tarihi yazılır. Bu kısım, önemi itibari ile avukattan yardım alınarak hazırlanması gereken kısımdır.

HUKUKİ NEDENLER: Mevzuatın çeşitli bölümlerinde yer alan, konuya ilişkin düzenlemelerin madde numaralarına yer verilir. 

DELİLLER: Boşanmanın gerçekleştiğine dair nüfus bilgileri, sağlık raporu gibi çeşitli deliller buraya eklenir.

SONUÇ VE İSTEM: Açıklamalar ışığında mahkemeden hangi kararın istendiği burada yazılır. İddet müddetinin kaldırılması talep edilir.

Bekleme Süresinin Kaldırılmasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

İddet müddetinin kaldırılması, evlenme ve boşanma kurumlarında olduğu gibi aile hukuku alanına dahil olan bir konudur. Görevli mahkeme saptanırken de buna göre bir değerlendirme yapılır. Açılması istenen davada görevli mahkeme, Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise talep Asliye Hukuk Mahkemesine iletilir. 

Ayrıca belirtmek gerekir ki İddet süresinin kaldırılması çekişmesiz yargı işidir. Çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olmakla birlikte, özel kanunda yer alan düzenleme nedeniyle iddet süresinin kaldırılması davasına Aile Mahkemesi bakar.

Yetkili mahkeme, talepte bulunan kişinin bulunduğu yerdeki mahkemedir. Bunun yanında ilgili kişinin bulunduğu yerde de dava açılabilir. Sürenin kaldırılmasını isteyen kadının veya yeni evleneceği kişinin oturduğu yerdeki mahkemede dava açılabilir.

İddet Müddetinin Kaldırılması Davası Ne Kadar Sürer?

Öncelikle davanın sonuçlanacağı tarih için kesin bilgi vermek doğru olmayacaktır. Çünkü bir davanın sonuçlandırılması, o yerdeki mahkemenin iş yükü ile alakalı bir durumdur. Ayrıca davada toplanacak delillere göre de süre farklılık gösterir.

İddet süresinin kaldırılması çok uzun süren nitelikte bir dava değildir. Ortalama bir süre verilecek olursa bu süre, 5-6 ay civarlarındadır. Somut olaya ve mahkemenin bulunduğu yere göre bu süre daha kısa da olabilir. Deneyimli bir avukat ile davanın yürütülmesi durumunda çeşitli hata, ihmal ve eksikliklerin olmayışı da süreyi olumlu anlamda etkileyen bir etmen olacaktır.

İddet Süresinde Doğan Çocuğun Velayeti

Evlilik birliğinin sona ermesinden, yani boşanmanın kesinleşmesinden sonra, bu zamanı takip eden 300 günlük süre içerisinde, boşanan kadının doğum yapması halinde, doğan çocuğun babası eski koca olarak kabul edilir. Yani çocuk ile kadının eski eşi arasında soy bağı ilişkisi kurulur.

Ancak bunu kabul etmeyen babanın soy bağının reddi davası açması mümkündür. Konuya ilişkin olarak “soybağının reddi davası” yazımıza göz atabilirsiniz.

İddet Müddeti Hesaplama

İddet müddeti, mahkemenin boşanma kararı vermesinden sonra değil, söz konusu boşanma kararının kesinleşmesi tarihinden itibaren başlar. Bu sürenin üzerinden 300 gün geçmesinin ardından yeniden evlenmek mümkün hale gelir. İddet müddetindeki 300 günlük sürenin amacı, kadının o sürede doğum yapması halinde, doğan çocuğun  soy bağı konusunda karışıklık yaşanmamasıdır.

İddet Müddeti Hakkında Sık Sorulan Sorular

İddet müddeti, niteliği itibariyle uygulamada merak konusu olan bir hukuki konudur. Söz konusu kuruma dair sık sorulan soruları ise avukatımız aşağıda yanıtlandırmıştır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

İddet müddetinin, evliliğin sona erdiği her durumda söz konusu olması nedeniyle büyük öneme sahip olduğu açıktır. Yeniden evlenilebilmesi için beklenecek süre de oldukça uzun bir süredir. Yazımızda da bu sürenin nasıl kaldırılacağını ve ne olduğunu inceledik. Dava sürecine ilişkin bilgilere yer verdik. Sık olarak sorulmuş soruları yanıtladık. Sürecin hızlı işlemesi ve sağlıklı yürütülmesi için, bu kapsamda gündeme gelen hukuki problem karşısında avukata sorarak hareket etmekte fayda vardır.