Geri Gönderme Merkezinde İdari Gözetim Kararına İtiraz

İdari gözetim kararına itiraz, yabancıların sınır dışı edilmek üzere gönderildikleri geri gönderme merkezlerinden çıkmak için başvurduğu hukuki bir imkandır. Yabancılar, idari gözetim kararına karşı itiraz ederek, geri gönderme merkezinden çıkabilir. Ayrıca, şartları bulunuyorsa geri gönderme merkezinde tutulmak yerine, alternatif yükümlülükler de verilebilir. Bununla birlikte, deport kararına karşı iptal davası açarak, sınır dışı işlemlerini de durdurabilirler.

İdari Gözetim Kararı Nedir?

İdari gözetim kararı; hakkında sınır dışı kararı verilen yabancıların, kanunda öngörülen süreler boyunca geri gönderme merkezinde tutulmasını gerektiren idari işlemdir. Hakkında sınır dışı kararı verilen yabancı, idare tarafından verilen süre içerisinde ülkeyi terk etmezse veya kanunda sayılan hallerden biri mevcutsa sınır dışı işlemleri tamamlanmak üzere geri gönderme merkezlerine götürülür.

Kimler Hakkında İdari Gözetim Kararı Verilir?

İdari gözetim kararı, hakkında valilik tarafından sınır dışı etme kararı verilmiş yabancılardan, kanunda sayılan durumları sağlayanlar hakkında verilir. Hakkında sınır dışı kararı verilen yabancılardan, idari gözetim altına alınacak olanlar şunlardır:

• Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
• Türkiye’ye giriş ve çıkışlarda uyulması gereken kuralları ihlal edenler,
• Sahte yahut asılsız belge kullananlar,
• İdare tarafından verilen süre içerisinde, gönüllü olarak ülkeyi terk etmeyenler,
• Kamu düzeni, kamu sağlığı yahut kamu güvenliği açısından tehdit oluşturanlardır.

Hakkında sınır dışı kararı verilen yabancılar, yukarıda sayılan niteliklerden herhangi birini karşılıyorsa, sınır dışı edilinceye kadar idari gözetim altına alınmaktadır. İdari gözetim altına alınan yabancılar, idari makamlar tarafından belirlenen merkezlerde tutulmaktadır. İdari gözetim kararı da sınır dışı kararı gibi valilik tarafından verilmektedir.

İdari Gözetim Kararı Verilen Yabancı Nerede Tutulur?

Hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı verilen yabancılar, geri gönderme merkezlerinde tutulmaktadır. Geri gönderme merkezi, geri gönderilmek üzere tutulan yabancıların sınır dışı edilinceye kadar tutuldukları ve bu amaçla kontrol altına alındıkları merkezleri ifade eder.

Ülkemizde bulunan geri gönderme merkezleri aşağıda liste halinde verilmiştir. Hakkında, ilgili valilik tarafından idari gözetim kararı verilen yabancı bu listedeki merkezlerden birine gönderilecektir.

• İstanbul’da; Silivri (Kadınlar),Çatalca (Erkekler), Tuzla,
• İzmir’de; Çiğli,
• Ankara’da; Akyurt,
• Kocaeli’nde; İzmit,
• Malatya’da; Yeşilyurt 1 ve Yeşilyurt 2,
• Edirne’de; Sarayiçi,
• Şanlıurfa’da; Eyyübiye,
• Van’da; Edremit,
• Niğde’de; Bor,
• Muğla’da; Ula,
• Kütahya’da; Merkez,
• Kırklareli’nde; Pehlivanköy,
• Kayseri’de; Kocasinan,
• Iğdır’da; Merkez,
• Gaziantep’te; Oğuzeli,
• Erzurum’da; Aşkale 1 ve Aşkale 2,
• Çankırı’da; Merkez,
• Çanakkale’de; Ayvacık,
• Bursa’da; Osmangazi,
• Balıkesir’de; Bandırma,
• Aydın’da; Efeler,
• Antalya’da; Döşemealtı,
• Ağrı’da; Merkez,
• Adana’da; Sarıçam, Türkiye’de bulunan geri gönderme merkezleridir.

Yukarıda belirtilen şekilde ve belirlenen yerlere gönderilen yabancı kişi, ilgili süre boyunca özgürlüğünden alıkonulacaktır. Yabancının geri gönderme merkezinde bulunduğu dönemde ise, yetkili merciler tarafından deport işlemleri tamamlanılacak, işlemler tamamlandığında ise kişi sınır dışı edilecektir.

Yabancı Ne Kadar Süre Geri Gönderme Merkezinde Tutulabilir?

Yabancı, en fazla 6 ay boyunca geri gönderme merkezlerinde idari gözetim altında tutulabilir. Ancak bu süre, yabancının sınır dışı etme işlemlerinin çeşitli sebeplerle tamamlanamaması sebebiyle 6 ay daha uzatılabilmektedir.

6 aylık sürenin uzatılabilmesi için sınır dışı işlemlerinin yabancı tarafından kaynaklanan sebeplerle tamamlanamaması gerekmektedir. Bu sebepler, yabancının yetkili makamlar ile iş birliği yapmaması ve ülkesi hakkında istenen bilgi ve belgeleri vermemesidir. 

İdari Gözetim Kararına İtiraz

İdari gözetim kararına itiraz, hakkında idari gözetim kararı alınan yabancı yahut avukatı tarafından, gerekçeli dilekçe ile Sulh Ceza Hakimliğine yapılmaktadır. Yetkili Sulh Ceza Hakimliği, idari gözetim kararını veren valiliğin bulunduğu yer veya yabancının idari gözetim altında tutulduğu yer Sulh Ceza Hakimliğidir. 

İdari gözetim kararına itiraz başvurusu yapılmış olmasına rağmen yabancı, Sulh Ceza Hakimliği itiraza ilişkin olumlu kararı verene kadar idari gözetim altında tutulacaktır. Konu hakkında olumsuz karar verilmesi halinde, yabancı yahut avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden Sulh Ceza Hâkimliğine itirazda bulunabilir.

İdari gözetim kararına itiraz, sınır dışı kararına itiraz yolu ile karıştırılmamalıdır. İdari gözetim kararına itiraz edilmesi halinde, yalnızca kişinin idari gözetim altında bulunması incelenir. Yani, sınır dışı işlemleri durmayacaktır. Sınır dışı işlemlerine itiraz ederek, bu işlemlerin durmasını isteyen yabancıların ayrıca idare mahkemesinde sınır dışı kararının iptali davası açması gerekmektedir. 

Sınır dışı kararına itiraz yazının devamında incelenmiştir.

İdari gözetim kararına itiraz ederken, usuli işlemlerin eksiksiz yapılmasına ve dilekçenin hukuki argümanlar içermesine dikkat edilmelidir. Aksi halde, yabancının idari gözetim kararı sürecek ve kişi özgürlüğünden mahrum kalacaktır. Ayrıca, idari gözetim altındayken deport işlemleri de sürdürülüyorsa, yabancı kolay biçimde sınır dışı edilebilir. Bu tür olumsuzluklar yaşamamak adına, alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Deport Kararı Kaldırma

Sınır dışı ya da diğer bir ifade ile deport kararı kaldırma, idare mahkemesinde açılan iptal davası ile mümkün olmaktadır. Deport kararına itiraz, yabancı için yapılan sınır dışı işlemlerini durduracaktır. Bu anlamda, sınır dışı işlemlerinin durması için idari gözetim kararına itiraz edilmesinin yanında, deport kararına karşı da iptal davası açılmalıdır.

İptal davasının açılacağı yetkili ve görevli mahkeme, sınır dışı kararını veren yer idare mahkemeleridir. Ayrıca, sınır dışı kararına ilişkin iptal davası, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde açılmalıdır. Süresi dışında açılan davalar reddedilmektedir. Sınır dışı kararının iptaline ilişkin davada mahkemenin verdiği karar kesindir, istinaf ve temyiz yolları kapalıdır.

Sınır dışı işlemlerini durduran ve sınır dışı kararının kaldırılması için açılan iptal davası hakkında daha fazla bilgi için, konunun detaylı şekilde incelendiği “deport kararı (sınır dışı kararı) nasıl kaldırılır?” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

İdari Gözetim Kararına İtiraz Ne Kadar Zamanda Sonuçlanır?

İdari gözetim kararına itiraz, 1-2 hafta içerisinde sonuçlanmaktadır. Mevzuatımızda idari gözetim kararına itirazın 5 gün içinde sonuçlacağı bilgisi yer alsa da uygulamada 1-2 hafta içinde sonuçlanmaktadır.

İdari Gözetim Kararına Alternatif Yükümlülükler

Yabancı hakkında düzenlenen idari gözetim kararının, Sulh Ceza Hakimliği tarafından kaldırılması halinde, yine Sulh Ceza Hakimliği tarafından, idari gözetim kararı yerine alternatif yükümlülükler getirilebilir. Bu yükümlülükler şunlardır:

• Belirli bir adreste ikamet etme,
• Bildirimde bulunma,
• Aile temelli geri dönüş,
• Geri dönüş danışmanlığı, 
• Kamu yararına hizmetlerde gönüllü görev alma,
• Teminat,
• Elektronik izlenmedir.

Yukarıda yer alan yükümlülüklerden bir ya da birkaçının, idari gözetim kararına alternatif olarak getirilmesi halinde, bu yükümlülüklerin uygulanma süresi 24 ayı geçemeyecektir. İdari gözetim altına alınabilecek yabancılar arasında olan ancak idari gözetim altına alınmayanlar hakkında bu alternatif yükümlülüklerden bir ya da birkaç tanesinin getirilmesi zorunludur.

Alternatif yükümlülükler altına alınan yabancı, kararın tebliğinden itibaren Sulh Ceza Hakimliğine başvuruda bulunup karara itiraz edebilir. Sulh Ceza Hakimliği, itiraz başvurusunu 5 gün içinde sonuçlandırmaktadır.

İdari gözetim altına alınan yabancı ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.

Sonuç

İdari gözetim kararı, itiraz edilmediği takdirde hızla uygulanan ve yabancının uzun süreler boyunca geri gönderme merkezlerinde kalmasına sebebiyet verebilen bir uygulamadır. Bunun yanında, uygulama sonunda, idari gözetim kararı altındaki yabancının sınır dışı edilmesi söz konusu olmaktadır. Bu olumsuzluklarla karşı karşıya kalmamak adına, alanında uzman bir yabancılar avukatından hukuki destek alarak karara itirazda bulunmak oldukça önemlidir.