Hayasızca Hareketler (Teşhircilik) Suçu

Hayasızca hareketler suçu, uygulamada teşhircilik suçu olarak da bilinmektedir ve TCK 225 düzenlemesinde yer almaktadır. Bu suçun yargılama usulü ve sonuçları bakımından önemli sonuçları vardır.

Yazımızda hayasızca hareketler suçu ile ilgili olarak bilinmesi gereken önemli ayrıntılara ve uygulamada sıklıkla sorulan soruların cevaplarına yer verdik.

Türk Ceza Kanunu düzenlemelerinde yer alan diğer bütün suçlar gibi bu suçun da hafife alınmadan ciddiyetle takibi gerekir. Bu nedenle yazımızı dikkatli okumanızı tavsiye ederiz.

TCK 225 Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası Nedir?

Hayasızca hareketler suçunun ne şekilde işleneceği ve cezası 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 225 düzenlemesinde yer almıştır. Hayasızca hareketlerin yasaklanması, kanun maddesinin gerekçesinde ‘toplumun ortak edep ve haya duygusunun incinmemesi, törenin korunması’ olarak belirtilmiştir.

Buna göre TCK 225 suçu şu fiillerle işlenebilir:

• Alenen Cinsel İlişkide Bulunmak:
• Alenen Teşhircilik Yapmak:

TCK 225’de yer alan alenen cinsel ilişkiye girmek ve alenen teşhircilik yapmak fiilleri için aynı ceza öngörülmüştür. Buna göre bu suçu aşağıda anlattığımız unsurlara göre işleyen kişiler 6 ay ile 1 yıl arasında değişen hapis cezası ile cezalandırılırlar.

Alenen Cinsel İlişkide Bulunmak Fiili

Burada karşılıklı rızası bulunan iki veya daha fazla kişinin aleni olarak cinsel ilişkiye girmesi yani herhangi bir kişinin bunu görme ihtimalinin bulunduğu bir ortamda cinsi münasebette bulunması cezalandırılmaktadır.

Burada cinsel ilişkiye giren kişiler arasında rıza vardır. Aksi halde cinsel saldırı suçu oluşacaktır. Bununla ilgili olarak “cinsel saldırı suçu” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Alenen cinsel ilişki suçu kamuya açık veya kamuya kapalı yerlerde işlenebilir. Yeter ki çok sayıda insanın bu cinsel ilişkiye tanık olmasının muhtemel olması, buna imkanlarının olması söz konusu olsun.

Örneğin kişinin kendi işyerinde cinsel ilişkiye girmesi halinde tedbir alınmaması nedeniyle bunu başka kişilerin kolayca görmesi veya görme ihtimalinin olması halinde alenen cinsel ilişkiye girme suçu oluşur. Herkese açık bir alanda cinsel ilişki yaşamak da aynı şekilde TCK 225 anlamında suçtur.

Benzer şekilde arabada cinsel ilişkiye girmek de bu suçu oluşturur. Ancak kapalı bir karavanda cinsel ilişkiye girmek bu suçu oluşturmaz. Yani burada somut olayın şartlarına göre o cinsel ilişkiye başka insanların tanık olma ihtimalinin olup olmadığı değerlendirilmelidir.

Somut olayın değerlendirilmesinin kanuni zeminde kişinin haklarını ihlal etmeyecek şekilde yapılabilmesi adına ceza avukatı yardımı almak büyük önem taşır. Örneğin uygulamada polis tutanağında ‘kişilerin uygunsuz bir pozisyonda yakalandığı’ şeklinde ifadeler yer alır.

Bunlar üzerinden ceza hükmü verilmemesi gerekir. Bunlar yeterli unsurlar sayılamaz. Dolayısıyla hukuki yardım almak, hak kayıplarının önüne geçecektir.

Teşhircilik Fiili

Bir kişinin cinsel organını yahut vücudunun benzer cinsel kısımlarını direkt olarak belirli bir kişiye karşı değil de aleni olarak sergilemesi, teşhir etmesi halinde TCK 225’de yer alan hayasızca hareketler suçunun teşhircilik fiili oluşur.

Eğer kişi belirli bir kişiye yönelik olarak cinsel organını gösteriyor veya temas olmaksızın başkaca cinsel davranış sergiliyorsa bu sefer cinsel taciz suçu oluşur. Bununla ilgili olarak “cinsel taciz suçu” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Teşhircilik suçuna örnek olarak kişinin cinsel organını ulu orta sergilemesi, camdan göstermesi, dışarıda çıplak veya yarı çıplak dolaşması gösterilebilir. Ne tür fiillerin teşhircilik niteliğinde olduğunun iyi değerlendirilmesi gerekir.

Örnek vermek gerekirse teşhircilik fiilinin gerçekleştirildiği yer önem taşır. Mesela bir plajda işlenen fiil ile muhafazakar ailelerin yaşadığı bir mahallede işlenen teşhircilik fiili bir tutulmaktadır.

Eğer cinsel taciz suçu ile hayasızca hareketler suçu birlikte işlenmişse yani teşhircilik fiili her iki suçu birden içeriyorsa bu sefer cezası daha ağır olan suçun cezası uygulanır. Yani bu durumda verilecek olan cezanın alt sınırı 6 ay ancak üst sınırı 2 yıl olacaktır. Tabi bu cezayı artıracak veya azaltacak halleri hesaba katmadan verdiğimiz bir örnektir.

Hayasızca Hareketler Suçunda Cezayı Azaltan veya Artıran Haller

TCK 225 suçuna özgü cezayı artırıcı veya azaltıcı hususlar düzenlenmemiştir. Bu nedenle Türk Ceza Kanunu genel hükümlerinde yer alan ve genel olarak tüm suçlar için geçerli olan ceza indirimi ve artırımı halleri uygulanır.

Bunlara burada değinmiyoruz bunlar ayrı yazılarımızın konusudur. Hangi ceza artırım veya azaltım hallerinin uygulanacağına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesi için ceza avukatı yardımı alınmalıdır.

Burada ceza indirimi hallerinden birine örnek vermemiz gerekirse; suçun işlenişi, sanığın durumu, suçun aydınlanmasına yardımcı olunması gibi durumlar gözetilerek kişinin cezasına 1/6 oranına kadar iyi hal indirimi uygulanabilir. Bununla ilgili olarak ‘iyi hal indirimi’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Hayasızca Hareketler Suçu Unsurları

Hayasızca hareketler suçunun her iki işleniş şekli de kasten işlenebilir. Bunun taksirle işlenmesi mümkün değildir. Ayrıca TCK 225 suçunun olası kastla işlenmesi de mümkün olabilir.

Yani fail hayasızca hareketler yapma bakımından doğrudan kastla hareket etmiyor, neticeyi öngörüyor ancak kabullenerek ‘olursa olsun’ anlayışı ile hareket ediyor olabilir. Bu tür bir durumda cezada bir miktar indirim yapılabilir.

TCK 225 düzenlemesinde yer alan suç fiillerini herkes işleyebilir. Yeter ki suç işleme kastı bulunabilecek kadar ehliyete sahip olsun. Suçun mağduru toplumu oluşturan bireylerin tamamı olarak kabul edilir.

Ancak 18 yaşından küçük çocukların fiilleri bakımından suçun anlam ve sonuçlarını kavrama yeteneği değerlendirilir ve ona göre ya ceza verilmez (güvenlik tedbiri uygulanır) ya da indirimli ceza uygulanır.

TCK 225 ile İlgili Yargılama Süreci

Buraya kadar hayasızca hareketler suçunun nasıl işleneceğine, cezasına ve bazı unsurlarına değindik. Bu anlattıklarımız kadar yargılama süreci de önem taşır. TCK 225 suçu ile ilgili yargılama sürecini aşağıda izah ettik. Ancak öncesinde süreci bir tablo ile özetleyecek olursak:

TCK 225 Suçunda Şikayet, Şikayetten Vazgeçme ve Zamanaşımı

Hayasızca hareketler suçu takibi şikayete bağlı olmayan suçlardandır. Dolayısıyla bu suçun şikayeti için 6 aylık süre söz konusu değildir. Her zaman kolluk veya savcılığa bildirim yapılabilir.

TCK 225 suçu fiili ile ilgili yapılacak bildirimin hukuki niteliği şikayet değil ihbar olur. Buna bağlı olarak şikayetten vazgeçme gibi bir durum da söz konusu olamaz. Yargılama süreci her türlü devam eder.

Bu suçta şikayet süresi olmasa da zamanaşımı süresi söz konusudur. Buna göre 8 yıllık süre içerisinde bu suçun soruşturulmuş olması gerekir. Soruşturma ile ilgili önemli ayrıntılar için “soruşturma nedir” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

TCK 225 Suçunda Cezanın Ertelenmesi

Kişi hakkında hükmedilen ceza hükmünün 2 yılın altında kalması ve diğer bazı şartların oluşması durumunda kişi hakkında verilen ceza ertelenebilir. Bu aslında cezanın infazının ileri bir tarihe alınması değildir. Hiç cezaevine girilmez ve kişi denetim süresine tabi tutulur. Bu süreyi sorunsuz geçirmesi durumunda ‘sanki cezası infaz edilmiş’ gibi sonuç doğar.

TCK 225 hayasızca hareketler suçunda cezanın ertelenmesi kararı verilmesi mümkündür. Ancak somut olayın şartları bu kararın verilmemesini de gerektirebilir. Bu konunun önemli ayrıntıları için “TCK 51 hapis cezasının ertelenmesi” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

TCK 225 Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Kişi hakkında hükmedilen ceza 2 yılın altında ise ve gene diğer bazı şartların gerçekleşmesi durumunda kişi hakkında verilen ceza hükmünün açıklanması geri bırakılabilir. Buna HAGB yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması denir.

Kişi gene cezaevine girmez ve denetim süresi sonunda ‘sanki o suçu hiç işlememiş gibi’ sonuç doğar. HAGB karar cezanın ertelenmesine göre daha avantajlıdır. TCK 225 hayasızca hareketler suçunda hakimin verebileceği kararlar arasında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı da yer alır.

Ancak gene cezanın ertelenmesinde olduğu gibi somut olayda HAGB verilmemesini gerektiren durumlar olabilir. Bu konunun önemli ayrıntıları için “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

TCK 225 Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Kişi hakkında hükmedilen hapis cezası 1 yılın altında kalmışsa ve diğer bazı şartlar mevcutsa hapis cezasını adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. TCK 225 hayasızca hareketler suçu cezası da adli para cezasına çevirmeye müsaittir.

Ancak gene yukarıda olduğu biri adli para cezasına çevirme yapılmamasını gerektiren durumlar olabilir. Bu konu ile ilgili ‘hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi’ başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

TCK 225 Suçunda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yukarıda TCK 225 hayasızca hareketler suçu ile ilgili cezai sürecin nasıl ilerlediğinden bahsettik. Suçun işleniş şekli ve cezasına yer verdik. Belirtmemiz gerekir ki ceza miktarı kesinlikle az görülmemelidir.

Bu ceza miktarına somut olayda etki edecek birçok unsur olabilir ve yukarıda verdiğimiz karar türlerinin de ciddi hukuki karşılığı vardır. Bu nedenle TCK 225 ile ilgili bir soruşturma veya kovuşturma süreci önemle takip edilmelidir. Bunu sağlamanın en sağlıklı yolu da tecrübeli ceza avukatları ile çalışmak olacaktır.