Hastane Enfeksiyonu (Malpraktis) Tazminat Davası

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davası; hastaların, tedavi gördükleri hastanelerde yaşanan sterilizasyon eksikliği nedeniyle zarara uğraması halinde açtıkları dava türüdür. Hastane enfeksiyonu, malpraktis tazminatına hükmedilmesi için aranan sebeplerden biri olarak düzenlenmiştir. Açılacak dava türünün tespitinde, enfeksiyona sebebiyet veren hastanenin niteliği ve hasta- hastane arasındaki hukuki ilişkinin niteliği değerlendirilmektedir.

Hastane Enfeksiyonu (Malpraktis) Tazminat Davası Nedir?

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davası, hastanelerin organizasyonel eksikliği sebebiyle ortaya çıkan zararların tazmininin hasta ve hasta yakınları tarafından talep edildiği davadır. 

Enfeksiyonun gerçekleştiği hastanenin devlet hastanesi yahut özel hastane olması, başvurulacak hukuki yolların tespitinde önemli rol oynamaktadır.

Hastane Enfeksiyonu (Malpraktis) Tazminat Davasının Hukuki Dayanağı

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davasının hukuki dayanağı; Avrupa Biyotıp Sözleşmesi m.4, Hasta Hakları Yönetmeliği m.11 hükümleridir. Bunun yanı sıra, hastanenin niteliğine göre, İdare Kanunu, Türk Borçlar Kanunu’nun ilgili hükümlerine de dayanılmaktadır.

Avrupa Biyotip Sözleşmesi m.4:

“Araştırma dâhil, sağlık alanında her müdahalenin, ilgili meslekî yükümlülükler ve standartlara uygun olarak yapılması gerekir.”

Hasta Hakları Yönetmeliği m.11:

“Tababetin ilkelerine ve tababet ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı veya aldatıcı mahiyette teşhis ve tedavi yapılamaz.”

Hastane Enfeksiyonu (Malpraktis) Tazminat Davasının Şartları

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davasının şartları şunlardır:

• Hastanın, hastanede yapılan işlemler sonucunda zarar görmesi gerekmektedir,
• Ortaya çıkan enfeksiyonel durumun, hastanede yapılan işlemlerle ilgili olması gerekmektedir,
• Enfeksiyonun, hastanede yapılan işlem sonucunda öngörülemeyecek ve önlenemeyecek bir komplikasyon türü olmaması gerekir,
• Hastanenin, ilgili mevzuat hükümlerinde sayılan kriterleri sağlayamaması gerekir.

Yukarıda yer alan şartlar; malpraktis davalarında aranan genel şartlardandır. Açılacak davada tazminata hükmedilebilmesi için somut olayla ilgili olan diğer pek çok hususun değerlendirilmesi söz konusudur.

Özel Hastaneye veya Bağımsız Doktora Karşı Malpraktis Davaları

Özel hastaneye veya doktor kliniklerine karşı malpraktis davası; maddi tazminat davası ile manevi tazminat davalarıdır. Açılacak davanın türü, meydana gelen zararın niteliği ve davayı açacak kişilerin somut olayla ilişkisine göre değişmektedir.

Maddi Tazminat Davası

Maddi tazminat davası; enfeksiyon sonucu zarar uğrayan hasta ve hasta yakınları tarafından açılabilen hukuk davası türüdür. Enfeksiyon mağduru hasta, açtığı maddi tazminat davası ile tedavi giderlerini, hastane masraflarını, enfeksiyon sebebiyle çalışamadığı sürede mahrum kaldığı gelirlerinin tazminini talep edebilmektedir.

Hastanın çalışamaması nedeniyle maddi destekten yoksun kalan hasta yakınları tarafından da maddi tazminat talep edilmesi mümkündür. Bunun yanında, hastanın enfeksiyon sebebiyle ölmesi halinde de yakınları tarafından dava açılabilmektedir.

Manevi Tazminat Davası

Manevi tazminat davası; hastane enfeksiyonu sebebiyle ortaya çıkan zarar sebebiyle acı, elem, keder duyan ve psikolojik buhran yaşayan kişiler tarafından açılan hukuk davasıdır. Manevi tazminat davasının, hasta hariç herhangi bir kişi tarafından açılması söz konusu değildir. 

Açılan manevi tazminat davasında, ortaya çıkan zararın, hastanın ruhsal sağlığını ve hayat düzenini ne derece etkilediği hususları bilirkişi raporları ile incelenmektedir. 

Davanın Tarafları

Özel hastaneye veya kliniklere karşı açılan tazminat davasının tarafları; hastane ve enfeksiyon sebebiyle zarara uğrayan hastadır. Davanın hasta yakınları tarafından açılması halinde, davacı taraf doğrudan hasta yakınları olarak gösterilecektir. 

Davada İspat ve Bilirkişi Raporu

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davasında ispat yükü enfeksiyon sebebiyle zarara uğrayan davacı hastadadır. Dava dilekçesinde, hasta kabul sözleşmesi, sağlık raporları, tahlil sonuçları gibi açıklayıcı somut bilgi ve belgeler delil olarak sunulabilmektedir. 

Dava konusu, teknik bir alana ilişkin olduğundan, mahkeme tarafından bilirkişi raporları talep edilmektedir. Bilirkişi tarafından,  hastane standartlarının tıbbı kurallara uygun olup olmadığı gibi teknik incelemeler yapılmaktadır. Taraflar, mahkemeye sunulan bilirkişi raporlarına itiraz hakkına sahiptir.

Zamanaşımı

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davasında zamanaşımı süresi 5 yıldır. Zamanaşımı süresinin geçmesi halinde konu hakkında dava açılamamaktadır.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Özel hastane ve kliniklerde yaşanan enfeksiyon hataları sebebiyle açılan maddi manevi tazminat davalarında yetkili ve görevli mahkeme; enfeksiyonun oluştuğu, zararın meydana geldiği yer yahut enfeksiyon mağduru hastanın yerleşim yeri tüketici mahkemeleridir.

Devlet Hastanesine Karşı Malpraktis Davaları

Devlet hastanesine karşı malpraktis davaları, özel hastanelere karşı açılan tazminat davaları ile aynı amaca hizmet etmekteyse de farklı usullere tabi idari dava türüdür.

Tam yargı davası öncesi idareye başvuru zorunluluğu, zamanaşımı süreleri, yetkili ve görevli mahkemenin tayini ve dava taraflarının belirlenmesi, farklılık arz eden hususlar arasındadır. İlgli usuli farklılıklara dikkat edilmeden açılan davaların usulden reddi kararları verilmektedir.

Dava Öncesi İdareye Başvuru

Devlet hastanelerinde yahut devlet ve vakıf üniversitelerin hastanelerinde meydana gelen enfeksiyonlar sonucu meydana gelen zararların tazmininde, dava öncesi idareye başvuru zorunludur. İdareye başvuru yapılmadan açılan davaların usulden reddi söz konusudur. 

Enfeksiyon sebebiyle ortaya çıkan zarara ilişkin idari başvuru Sağlık Bakanlığına sunulmaktadır. Başvuru, sürece ilişkin açıklamaların bulunduğu ve somut olayı açıklayan bilgi ve belgelerin eklendiği dilekçe ile yapılmaktadır. İdareye başvuru süresi; zararın öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl ve her halükarda olayın gerçekleştiği tarihten itibaren 5 yıldır.

İdare tarafından, yapılan başvuruya 60 gün içinde cevap verilmemesi yahut yetersiz cevap verilmesi halinde, 60 günlük sürenin bitiminden itibaren tam yargı davası açılabilmektedir. Bununla birlikte, yapılan başvurunun idare tarafından reddi halinde de ret kararının tebliğinden itibaren, zamanaşımı süresi içinde tam yargı davası açılabilmektedir.

Tam Yargı Davası

Tam yargı davası, devlet hastanelerinde yahut devlet veya vakıf üniversitelerinin hastanelerinde meydana gelen enfeksiyonel zararların tazmini için açılan idari davadır. Bu tür somut olaylarda maddi manevi tazminat davası yerine tam yargı davası açılmaktadır.

Davanın Tarafları

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tam yargı davasının tarafları; Sağlık Bakanlığı ve enfeksiyon mağduru hastadır. Devlet veya vakıf üniversitelerinin hastanelerinde yaşanan enfeksiyon hatasına karşı tam yargı davasının tarafları; üniversite rektörlüğü ve davacı hastadır.

Hasta yakınları ve destekten yoksun kalan kişiler tarafından açılan tam yargı davalarında davacı taraf doğrudan hasta yakınları olarak gösterilmektedir.

Zamanaşımı

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tam yargı davasında zamanaşımı süresi, enfeksiyonun öğrenildiği tarihten itibaren 5 yıldır.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davasında yetkili ve görevli mahkeme; Ankara İdare Mahkemeleridir. Hastanenin, vakıf ve devlet üniversitelerinin hastanelerinden olması halinde açılacak davalarda yetkili ve görevli mahkeme ise, üniversite rektörlüğünün bulunduğu yer idare mahkemeleridir.

Hastane Enfeksiyonu (Malpraktis) Tazminat Davası Avukatlık Ücret ve Dava Masrafları

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davası masrafları 2024 yılı için yaklaşık 2-3 bin liradır. Bunun yanı sıra, talep edilen tazminat tutarında nisbi harç alınmaktadır Nisbi harç tutarları, tam yargı davalarında binde 68,31’in dörtte biri, tazminat davalarında binde 68,31’in yirmide biri kadardır.

Hastane Enfeksiyonu (Malpraktis) Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?

Hastane enfeksiyonu (malpraktis) tazminat davası yaklaşık 1 yıl sürer. Ancak, mahkemelerin iş yükü, somut olayın karmaşıklığı, fazla sayıda duruşma yapılması, taraf sayısının çokluğu gibi sebeplerle dava süresinin uzayabildiği görülmektedir. Tarafların istinaf- temyiz kanun yollarında başvurması halinde ise dava süresi 2-3 yıldır.

Hastanelerin Organizasyon Sorumluluğu

Hastanelerin organizasyon sorumluluğu; ilgili mevzuat hükümlerinde sayılan kriterlerin hastane tarafından karşılanmaması sonucu ortaya çıkan sorumluluk türüdür. Mevzubahis kriterler, yetkili makamlar tarafından yapılan sınıflandırma sonucunda, her bir sınıfa özel olarak belirlenen yeterlilik şartlarıdır.

Sayılan şartlar arasında, acil servisin büyüklüğü, ilgili birimlerde görevli sağlık personeli sayısı, temizlik personeli sayısı, ekipman ve teknik cihaz yeterliliği gibi hususlar değerlendirilmektedir. 

Belirlenen organizasyon kriterlerini sağlayamaması sebebiyle zarara sebep olan hastaneler, ortaya çıkan zarardan doğrudan sorumlu tutulmaktadır.

Doktor Hatası (Malpraktis) Ceza Davası

Doktor hatası (malpraktis) ceza davası, hastane enfeksiyonu nedeniyle açılan tazminat davalarından ayrı açılan bir kamu davası türüdür. Ortaya çıkan zararın boyutuna göre, kasten öldürme yahut kasten yaralama suçlarının ihmali davranışla işlenmesi suçlarının oluştuğu söylenebilmektedir. 

Ortaya çıkan zararlarda, hastane kusurunun yanı sıra hekimin mesleki kusurunun da bulunması halinde, ayrıca ceza davasının açılması gerekmektedir. Diğer bir ifade ile, açılan tazminat davalarında hekim hakkında ceza soruşturması yapılması mümkün olmadığı gibi, açılan ceza davasında tazminat talep edilmesi de söz konusu değildir.

Ceza davası süreci, hekim hakkında yapılan şikayet ile başlamaktadır. Cumhuriyet savcılıklarına yahut kolluk birimlerine sunulan şikayet sonucunda, savcılık tarafından soruşturma yürütülmektedir. Somut olaya ilişkin somut delliller incelendiğinde, hekimin, sayılan suçları işlendiğine dair yeterli şüphenin oluşması halinde kamu davası açılmakta ve ceza davası yürütülmektedir. 

Doktor hatası (malpraktis) ceza davası süreçlerine ilişkin detaylı bilgi, “doktor hatası nedeniyle (malpraktis) ceza davası” makalesinde açıklanmaktadır.

Sonuç

Hastane enfeksiyonu nedeniyle (malpraktis) tazminat davası; uygulamada, hastanelerin sterilizasyon eksikliği nedeniyle ortaya çıkan zararların tazmini için başvurulan hukuki yoldur. Hastane enfeksiyonu sebebiyle ortaya çıkan zararların tazmin edilmesi için açılacak dava türünün doğru tespit edilmesi, taraflar arasındaki ilişkinin doğru belirlenmesiyle mümkündür. Aksi halde, açılan davaların usulden reddi söz konusu olmaktadır. Bu itibarla, sürecin, alanında uzman bir avukat danışmanlığında yürütülmesi önemlidir.