Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuca İtiraz ve İptal Davası

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca itiraz ve iptal davası, belirli hukuki süreçlere bağlı olarak yürütülür. Burada atılacak adımların doğru tespit edilmesi ve sürecin usulüne uygun şekilde yürütülmesi önem arz eder.

Güvenlik Soruşturması Nedir?

Güvenlik soruşturması, devlet memuru olarak kamu hizmetinde bulunmak isteyen kişiler hakkında yürütülen bir araştırma ve soruşturma faaliyetidir.

Güvenlik soruşturması ile birlikte düşünülmesi gereken bir diğer kavram da arşiv araştırmasıdır. İlgili hakkında, arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması yapıldıktan sonra değerlendirme komisyonu tarafından karar verilir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması; Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır. Kişi hakkında, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasından olumsuz sonuç gelme ihtimali de mevcuttur.

Olumsuz sonuca itiraz etmek isteyen kişinin ise idareye itirazda bulunma ve olumsuz sonucun iptali için idari yargıda dava açma imkanı bulunur.

Güvenlik Soruşturması Hakkında Kanuni Düzenleme

Güvenlik soruşturması hakkında kanuni düzenleme, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu m.4 ve m.5 hükümleridir.

İlgili Kanun’un arşiv araştırmasını düzenleyen m.4 hükmü kapsamında, şu hususların arşiv araştırmasında inceleneceği düzenlenmiştir:

• Kişinin adli sicil kaydı,
• Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlâ aranıp aranmadığı,
• Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığı,
• Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı, yahut soruşturma ve kovuşturma gibi herhangi bir yargısal sürecin olup olmadığı,
• Kişi hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığı incelenir.

7315 sayılı Kanun’un güvenlik soruşturmasını düzenleyen m.5 hükmü kapsamında ise, arşiv araştırmasında bakılan unsurlara ek olarak şu hususların güvenlik araştırmasında inceleneceği düzenlenmiştir:

• Kişinin, görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verileri,
• Kişinin yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiği,
• Kişinin terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığı incelenir.

Belirtilen kıstaslar değerlendirilir ve kişi hakkında karar verilir. Değerlendirme neticesinde olumsuz sonuç alınırsa buna karşı gerek idareye itirazda bulunma gerekse dava açma yönünde adım atılması mümkündür. Yazının devamında, bunlara dair süreçlerin nasıl işlediğine değinilmiştir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuca İtiraz ve İptal Davası Süreci Nasıl İşler?

Güvenlik soruşturması ve arşiv taramasıyla ilgili olumsuz bir sonuç aldığını öğrenen kimse, öncelikle kendisine sunulan bu sonuca karşı bir üst makam veya böyle bir makam bulunmuyorsa kararı veren makama 30 gün içinde itirazda bulunmalıdır.

İdari makama yapılacak itirazda, olumsuz neticenin haksız yere verildiğine dair beyanda bulunulmalı ve bu yönde destekleyici belge, delil, tanık vs mevcutsa bunlar belirtilmelidir. Olumsuz sonuca sebep olan durumla ilgili bir izahat verilecekse bu da itiraz dilekçesi kapsamında yapılmalı ve kuruma sunulmalıdır.

Kurum olumsuz yönde cevap verirse veya 30 gün boyunca cevapsız kalırsa, bu durumda başvurulacak tek hukuki yol idari yargıda iptal davası açmaktır. İptal davası, kuruma itirazda bulunmadan doğrudan da açılabilir.

İdare mahkemesinde açılacak iptal davasında, yürütmenin durdurulması talep edilir ve itiraz kapsamında belirtilen hususlar daha da detaylandırılarak dava dilekçesinde ileri sürülür. Konuyla ilgili işleyecek süreçte, mahkeme tarafından durum tekrar değerlendirilir ve güvenlik soruşturmasındaki olumsuz sonucun hukuka uygun olup olmadığı yönünde nihai karar verilir.

Sürecin işleyişi genel hatları ile bu şekilde olsa da pek çok detay içermektedir. Yazının devamında, her bir aşama ayrıntılı olarak izah edilmiştir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuç Alma Nedenleri

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuç alma nedenleri, 7315 sayılı Kanun kapsamında belirtilen güvenlik soruşturması ve arşiv taraması şartlarının sağlanmaması halleridir.

Buna göre, güvenlik soruşturması olumsuz sonuç alma nedenleri başlıca şunlardır:

• Kişinin adli sicil kaydının bulunması,
• Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından aranıyor olması,
• Kişi hakkında herhangi bir tahdit olması,
• Kişi hakkında işleyen bir yargı sürecinin, soruşturma yahut kovuşturmanın bulunması ve bu durumun olumsuz sonuç almaya neden olacak özellik içermesi,
• Kişi hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olması,
• Kişinin, görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinden olumsuz değerlendirme yapılması,
• Kişinin yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiği bakımından olumsuz değerlendirme yapılması,
• Kişinin terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olduğunun değerlendirilmesi,
• Kişinin FETÖ/PDY bünyesindeki kişi ve kurumlarla irtibatının saptanmış olması,
• Kişinin pavyon, bar gibi mekanlarda çalışmış veya uygunsuz şekilde bulunmuş olması,
• Kişinin kumar, uyuşturucu ve alkol bağımlılığı gibi sorunlar taşıyor olması,
• Kişinin internet geçmişi yasal olarak incelendiğinde güvenlik araştırması bakımından olumsuz kanaat uyandıracak içeriklerin görülmesi,
• Kişinin kayıtlı veya üye olduğu topluluklar incelendiğinde bunların uygunsuz veya güvenlik bakımından sakıncalı olduğunun değerlendirilmesi gibi nedenler ifade edilebilir.

Görüldüğü üzere, güvenlik soruşturmasından birçok farklı nedenden kaynaklı olarak olumsuz sonuç alınabilir. Olumsuz netice alma sebepleri, sayılanlarla sınırlı değildir. Fakat gerekçe her ne olursa olsun, olumsuz sonuca karşı idareye itirazda bulunma ve idare mahkemesinde iptal davası açma imkanı mevcuttur.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuca Karşı İdareye İtiraz

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca karşı, idareye itirazda bulunma imkanı mevcuttur. Olumsuz neticenin açıklanmasıyla birlikte, 30 gün içinde kuruma itiraz dilekçesi verilerek itiraz imkanı kullanılabilir.

Aslında idareye başvuru zorunlu değildir. Olumsuz sonuca karşı doğrudan iptal davası da açılabilir. Fakat idareye itiraz daha hızlı bir süreç olduğu için problemin kısa yoldan çözülme ihtimali mevcuttur. Bu nedenle önce idareye itirazda bulunup bundan sonuç alınmazsa iptal davası açmakta yarar vardır.

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca karşı, kararı veren idareye bir itiraz dilekçesi sunulur ve olumsuz neticenin neden hukuka aykırı veya yanlış olduğu izah edilir. Bunu destekleyen her türlü delil, belge, bulgu vs de itiraz dilekçesine eklenir.

İtiraz dilekçesinin idareye sunulmasıyla birlikte, 60 günlük dava süresi durur. İdare olumsuz dönüş yaparsa veya 30 gün boyunca herhangi bir dönüş yapmazsa 60 günlük dava süresinin kalan kısmı işlemeye başlar ve bu süre zarfında iptal davası açılabilir.

Örneğin güvenlik soruşturması olumsuz sonucunu öğrenen kişi 10. günde idareye başvurursa dava süresi durur. İdare olumsuz cevap verirse veya 30 gün boyunca dönüş yapmazsa, dava açma süresinden kalan 50 gün işlemeye başlar ve bu süre dolmadıkça iptal davası açılabilir.

DİKKAT: Güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına karşı idareye itiraz imkanı olsa da genellikle idari makamlar, soruşturmanın neden olumsuz olduğu yönünde bilgi paylaşmamaktadır. Bu durumda itiraz yoluna değil doğrudan iptal davası açma yoluna başvurulmalıdır. Dava sürecinde, idarenin yapacağı savunma ile birlikte güvenlik soruşturmasının neden olumsuz sonuçlandığı öğrenilebilir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuca Karşı İptal Davası

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca karşı iptal davası açma imkanı mevcuttur. Bu davanın hukuki niteliği, idari işlemin iptali davasıdır. Bu dava, olumsuz dönüş bildiren idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır.

Güvenlik soruşturmasından olumsuz netice alan ve buna karşı dava açmak isteyen kimse, olumsuz netice alma nedenini biliyorsa bunun neden yanlış olduğuna dair izahı dava dilekçesine aktarmalıdır. Ayrıca, izahını destekleyen belge, bilgi, tanık vs varsa bunları da dava dilekçesinde belirtmelidir.

Dava dilekçesinde mutlaka yürütmenin durdurulması da istenmelidir. Böylelikle, yargılama süreci boyunca kişi memuriyete girmekten ya da talep ettiği husus ne ise bunu elde etmekten geri kalmış olmaz. Yürütmenin durdurulması bahsine aşağıda ayrı bir başlıkta değinilmiştir.

Dava dilekçesi mahkemeye sunulduktan sonra, mahkeme idareden 30 gün içinde savunma yapmasını ister. Daha önce güvenlik araştırmasının neden olumsuz sonuçlandığı bilinmiyorsa bu aşamada olumsuz olma nedeni de ortaya çıkar. Çünkü idare, yapacağı savunmada neden olumsuz kanaat getirdiğine dair gerekçe sunacaktır.

İdarenin sunduğu gerekçeye göre, cevaba cevap dilekçesi hazırlanır ve bu aşamada olumsuz olarak verilen kararın neden hukuka aykırı ve yanlış olduğuna dair hukuki temele dayanan argümanlar ileri sürülür. Cevaba cevap dilekçesi olarak adlandırılan bu dilekçe, idarenin savunmasının tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde mahkemeye sunulmalıdır.

Mahkeme, davacıyı ve davalı idareyi dinledikten sonra gerekli incelemeleri yapar. Güvenlik soruşturmasındaki olumsuz unsurun gerçek olup olmadığı, niteliği uygunsa bilirkişi görevlendirmesi ile de öğrenilebilir.

Mahkemenin yapacağı değerlendirme neticesinde, şu kararlar verilebilir:

• Davanın kabulü. Bu durumda davacının haklı olduğu ortaya konur. Davacı, ilgili kuruma mahkeme kararı ile birlikte başvurmalıdır.
• Davanın reddi. Bu durumda güvenlik soruşturmasındaki sonucun hukuka uygun olduğu ortaya konur. Davacı, istinaf kanun yoluna gidebilir.
• Davanın kısmen kabulü ve reddi. Bu durumda kararın içeriğine dikkat edilmeli ve somut şartlara göre adım atılmalıdır.

İptal davası ile ilgili daha fazla ayrıntı, “idari işlemin iptali” yazımızda bulunmaktadır. Detaylı bilgi için ilgili yazıya da göz atabilirsiniz.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuca Karşı İptal Davası Açma Süresi

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca karşı iptal davası açma süresi, olumsuz neticenin tebliğ edildiği günü izleyen günden itibaren 60 gündür. Bu süre zarfında, önce kuruma itirazda bulunma yolu da denenebilir. Doğrudan dava açma imkanı da mevcuttur.

Güvenlik soruşturması sonucu ilan edildiğinde bunu izleyen 30 gün içinde idareye itirazda bulunulabileceği gibi 60 gün içinde de dava açılabilir. İlk 30 gün içinde idareye yapılan başvuru, dava süresini durdurur. İdare olumsuz dönüş yaparsa veya 30 gün boyunca dönüş yapmazsa, kalan dava süresi içinde iptal davası açılabilir.

İdari yargıda, süreler iyi gözetilmelidir. Aksi takdirde, 60 günlük süre dolduktan sonra dava açılacak olursa mahkeme davayı usulden reddeder. Dolayısıyla, bu tür bir idari sorunla karşılaşmak istemeyen kişilerin vakit kaybetmeden alanında uzman idare hukuku avukatına danışmalarında yarar vardır.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuca Karşı İptal Davasında Yürütmenin Durdurulması

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca karşı iptal davasında, yürütmenin durdurulması büyük önem taşır. Yürütmenin durdurulması kararı sayesinde, davacı sanki güvenlik soruşturmasından olumsuz bir sonuç almamış gibi meslek sürecini yürütebilir.

Mahkemenin yapacağı değerlendirme neticesinde davacının iptal davasındaki talebi haklı bulunursa, davacının meslek süreci aynen devam eder. Fakat mahkemenin olumsuz yönde karar vermesi halinde, kişi baştan itibaren Devletten almış olduğu ödenekleri yasal faiziyle birlikte geri ödemek durumunda kalacaktır.

Yürütmenin durdurulmasının talep edilmesi gerekip gerekmediği konusunda, somut olayın şartlarına göre hukuki bir risk değerlendirmesi yapılmalı ve buna göre strateji belirlenmelidir. Eğer yürütmenin durdurulması talep edilecekse bu talep mutlaka mahkemeye ilk sunulan dava dilekçesi ile ileri sürülmelidir. Daha sonra bu talep ileri sürülemez.

Yürütmenin durdurulması talebi mevcutsa, mahkeme öncelikle bunu değerlendirir. Talebin reddedilmesi halinde ise davacı 7 gün içinde itirazda bulunabilir. İtirazı bölge adliye mahkemesi inceler ve bu mahkemenin vereceği karara itiraz edilemez.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonucun İptali Davası Usulden Reddedilirse Ne Olur?

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davası usulden reddedilirse, mahkemenin ret şekline göre ya istinaf kanun yoluna gidilir ya da mahkeme ilgili eksiğin tamamlanması için süre vermişse bu süre zarfında eksiklik tamamlanır.

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davasında, başlıca usulden ret nedenleri ve sonuçları şunlardır:

• Yargılama harçları ve posta giderlerinde eksiklik olması halinde dosya incelenmez. Dilekçe reddedilir ve eksikliğin tamamlanması için 30 gün süre verilir.
• Dava, görevli mahkeme olan idare mahkemesinde değil adli yargıda açılmışsa reddedilir. Bu durumda, 30 gün içinde idare mahkemesinde dava açılmalıdır.
• Dava dilekçesinde eksiklikler bulunursa mahkeme eksiklerin tamamlanması için 30 gün süre verir. Bu süre zarfında eksikler tamamlanmazsa dava usulden reddedilir.
• Davacı, dava açma ehliyetine sahip değilse dava reddedilir. Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulabilir.
• Dava, süresinde açılmamışsa usulden reddedilir. Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulabilir.
• Dava dilekçesinde husumet doğru şekilde yöneltilmemişse dava usulden reddedilir. Örneğin idari dava, kurum aleyhine açılabilir. İdari davanın davalısı direkt gerçek olamaz. Bu durumda dava reddedilir. Karara karşı istinaf yoluna başvurma imkanı mevcuttur.

Usulden ret nedenleri ve bunların sonuçları, genel hatlarıyla yukarıda listelenmiştir. Bu tür durumlarda, yargılamanın gidişatı sekteye uğradığı gibi fazladan zaman kaybı ve masraf da gündeme gelmektedir. Dolayısıyla, usulden redde neden olacak bir eksiklik yahut ihmal gösterilmemelidir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonucun İptali Davasını Kazanınca İdareye Başvuru

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davasını kazanan kişi, mahkeme kararını kuruma ibraz etmelidir. Bu durumda ilgili kurum, mahkeme kararının gereğini 30 gün içinde yapmalıdır.

Başvurulan kurum 30 gün içinde mahkeme kararının gereğini yerine getirmezse buradaki görevlilerin cezai sorumluluğu doğar ve başvurucunun bundan kaynaklı ayrı bir mağduriyeti olursa tazminat davası açma imkanı da doğar. 

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonucun İptali Davasını Kazanan Davacının Tazminat Hakkı

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davasını kazanan davacı, yargılama süreci boyunca mahrum kaldığı tüm ekonomik haklarını yasal faiziyle birlikte idareden talep etme hakkına sahip olur.

Eğer vaktinde davacı yürütmenin durdurulmasını talep etmiş ve bu sayede belli miktarda ekonomik hakları yargılama sürecinde elde etmişse bunlar düşülür. Kalan miktar için idareye tazminat davası açılabilir.

Yargılama sürecinde elde edilemeyen ödemelerin idareden talep edilmesi için açılan tazminat davasının hukuki niteliği aslında tam yargı davasıdır. Güvenlik soruşturmasının iptalini iptal davası ile sağlayan davacı, idareden olan alacakları için ayrı bir dava olan tam yargı davasını açmalıdır.

Tam yargı davasını ilgili idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açacak olan davacı, bu dava kapsamında geçmiş tüm alacaklarını yasal faiziyle birlikte idareden talep edebilir. Tam yargı davasıyla ilgili bilinmesi gereken tüm detaylar, “tam yargı davası” yazımızda yer almaktadır.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonucun İptali Davasında İstinaf ve Temyiz

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davasında, mahkemenin vereceği karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilir. Kararın tebliğini izleyen 30 gün içinde istinaf dilekçesi mahkeme sunulmalıdır.

İstinaf dilekçesinde, mahkemenin verdiği karara itiraz edilen noktalar doğru hukuki zeminde ileri sürülerek temellendirilmelidir. Böylelikle, istenen netice istinaf yargılamasıyla elde edilebilir. Mahkeme burada tekrar bilirkişiye başvurabileceği gibi tarafları dinlemek de isteyebilir.

Dosyayı inceleyecek olan istinaf mercii, bölge idare mahkemesidir. İstinaf merciinin vereceği karara karşı, Danıştayda temyiz yoluna gidilemez. Dolayısıyla, bölge idare mahkemesinin konu hakkında vereceği karar kesindir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonucun İptali Davası Ne Kadar Sürer?

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davası, ortalama 6 ay ila 1 yıl arasında sürer.

Fakat dava süresine artı veya eksi yönde etki eden birçok faktör gündeme gelebilir. Tarafların hızı ve tutumları, mahkemenin yoğunluğu, somut olaydaki olumsuz neticenin gerekçesi ve daha birçok farklı etken, burada devreye girmektedir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonucun İptali Davasında Avukat Ücreti ve Dava Masrafları

Güvenlik soruşturması olumsuz sonucun iptali davasında dava masrafları, 2024 için yaklaşık 3.000 TL’dir.

Fakat yargılamanın akışına ve dosyanın durumuna göre masraf daha fazla olabileceği gibi daha az da olabilir.

Bu davada avukatlık ücreti ise somut olayın şartlarına ve ne kadarlık bir uğraş gerektireceğine göre duruma özgü olarak belirlenir. Dolayısıyla, avukatlık ücreti dosyadan dosyaya değişkenlik gösterir.

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca itiraz ve iptal davası ile ilgili yazının buraya kadarki kısmında izah edilen hususları, bir tablo ile özetlemekte yarar vardır.

Güvenlik Soruşturmasının İptali Davası	Hukuki niteliği iptal davasıdır.
Davacı	Hakkında güvenlik soruşturması yapılan kişidir.
Davalı	Güvenlik soruşturmasını olumsuz olarak açıklayan kurumdur.
İdareye İtiraz	İtiraz dilekçesi ile sonucu açıklayan idareye itiraz mümkündür.
Görevli ve Yetkili Mahkeme	Olumsuz sonucu açıklayan kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
Yürütmenin Durdurulması	Dilekçede talep edilmelidir. Reddedilirse 7 gün içinde itiraz edilebilir.
Bilirkişi Raporu	Rapora itiraz imkanı mevcuttur. 2 hafta itiraz süresi vardır.
İstinaf	Mümkündür. Süresi 30 gündür.
Temyiz	Mümkün değildir.
Dava Süresi	Ortalama 6 ay ila 1 yıldır. Fakat değişkenlik gösterebilir.
Dava Masrafları	Yaklaşık 3.000 TL’dir. Fakat değişiklik gösterebilir.
Mahkemenin Verebileceği Kararlar	Davayı kabul ederek olumsuz sonucu iptal edebilir. Davayı reddedebilir.

Sonuç

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuca itiraz ve iptal davasında dikkat edilmesi gereken birçok husus mevcuttur. Usul işlemleri ve bunlar için öngörülen süreler gözetilmezse yahut olumsuz sonuca karşı yapılan itiraz doğru hukuki temel oturtulmazsa süreçten netice alınmayabilir. Bu nedenle, uzman idare hukuku avukatından destek alarak adım atmakta fayda vardır.