Dava Harç Masrafı Hesaplama

Dava harç masrafı hesaplama aracı ile dava açarken ödenecek harç ve masrafları hesaplayın.

Dava Harç Masrafı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Dava harç masrafı hesaplama; harcın nispi mi maktu mu olduğuna, işin hangi mahkemede görüldüğüne, tanık ve bilirkişi sayısına, davaya konu uyuşmazlığın değerine ve diğer birtakım etmenlere göre TBB tarifesi üzerinden yapılır.

Dava harç masrafı hesaplamada dikkate alınması gereken temel hususlar, aşağıda listelenmiştir.

• Mahkemenin türü,
• Harcın maktu yahut nispi olması,
• Davaya konu uyuşmazlığın değeri,
• Tanık sayısı,
• Taraf sayısı,
• Bilirkişi sayısı,
• Avukat sayısı,
• Keşif yapılıp yapılmaması gibi işlemlere göre dava harç masrafı hesaplamasının sonucu değişebilir.

Öncelikle her dava bakımından geçerli olan çeşitli harçlar ve masraflar, aşağıda listelenmiştir.

• Başvurma harcı (Sulh hukuk ve icra): 195,80 TL,
• Başvurma harcı (Asliye hukuk ve idare): 427,60 TL,
• Vekalet suret harcı: 60,80 TL, 
• Dosya masrafı: 22,10 TL ödenir.

Sayılan harçlar ve diğer masraflarla ilgili ayrıntılı bilgilendirme, çeşitli ihtimaller gözetilerek aşağıda verilmiştir.

Davanın Nispi veya Maktu Harca Tâbi Olmasının Etkisi

Nispi harç, dava konusunun para veya parayla değerlendirilebilen bir unsur olması halinde gündeme gelir. Harçlar Kanunu kapsamında, belli bir sabit miktar değil oran olarak belirlenmiştir. Uyuşmazlığa konu miktarın binde 68,31’i, nispi harç olarak ödenir. Dolayısıyla bu harcın miktarı değişkendir.

Maktu harç ise Harçlar Kanunu uyarınca belirli işlemler için belirlenmiş olan sabit tutardaki harçları ifade eder. Genelde konusu para olmayan işlemler maktu harcın konusudur. Harçlar Kanunu uyarınca 2024 yılı için öngörülen maktu harç miktarı, 427,60 TL’dir.

Özetlenecek olursa, davaya konu işlemin nispi harca mı yoksa maktu harca mı tâbi olduğuna göre dava ve harç masrafı şekillenir. Bunu belirleyecek husus da davanın konusudur. Konusu para olan veya parayla ölçülebilen davalarda nispi harç gündeme gelirken diğer davalarda maktu harç alınır.

Dava Değerinin Etkisi

Yukarıda da belirtildiği üzere, konusu para olan davalarda dava değerinin binde 68,31’i nispi harç olarak ödenir. Dolayısıyla, dava değeri ne kadar büyük olursa ödenecek harç miktarı da o kadar artar. Örneğin 1.000.000 TL’lik bir davada ödenmesi gereken nispi harç bedeli, 68.310 TL’dir.

Burada peşin harca da değinmekte yarar vardır. Dava değeri üzerinden hesaplanacak nispi harç bedelinin dörtte biri, yargılamanın başında peşin olarak ödenir. Bu harca peşin harç denir. 1.000.000 TL üzerinden örnek verecek olursak bunun nispi harcı 68.310 TL’dir. Yargılamanın başında ödenmesi gereken peşin harç bedeli ise bunun dörtte biri olan 17.077 TL’dir.

DİKKAT: Dava değerinin binde 68,31’lik kısmı nispi harç olarak ödenir. Fakat hiçbir ihtimalde, nispi harç miktarı 427,60 TL’den aşağı olamaz.

Mahkemenin Türünün Etkisi

Mahkemenin türü, özellikle harçlardan muafiyet bakımından önem arz eder. Çünkü tüketici mahkemelerinde açılan davalar, TKHK m. 73/2 uyarınca harçtan muaftır. Dolayısıyla, böyle bir durumda harç ödenmez. Ayrıca, vekalet ücretleri bakımından da mahkemenin türü önem arz eder.

Taraf Sayısının Etkisi

Taraf sayısının etkisi, özellikle tebligat giderleri bakımından söz konusu olur. Tebligat masrafı, her bir davalı için 175 TL’dir. Fakat yargılama sürecinin başında, gider avansı olarak taraf sayısının beş katı tutarında tebligat ücreti ödenir. Buna göre bir davalı için 875 TL ödenmelidir.

Yargılama süresinde bu ücret kullanılmadığı takdirde, davacıya geri ödenir. Aşağıda gider avansı başlığında, konu detaylı biçimde izah edilmiştir. 

Ayrıca, taraf sayısının artmasına bağlı olarak yargılama sürecinin daha girift bir yapı kazanması ve masraf artırıcı gelişmelerin ortaya çıkması da muhtemeldir.

Tanık Sayısının Etkisi

Dava sürecinde tanık beyanlarından faydalanılacaksa, bu durum dava harç masrafını etkiler. Hukuk davalarında tanıklık yapacak kişilere ödenecek tutar, 60 ila 100 TL arasında bir miktardır. Ayrıca, tanıklık için başka yerden gelinmişse yol, konaklama ve beslenme masrafları da karşılanmalıdır.

Belirtilen ücret ve giderler değerlendirildiğinde, tanık sayısı arttıkça dava harç masrafının da artacağı söylenebilir.

Bilirkişi Olup Olmamasının Etkisi

Dava sürecinde bilirkişi raporuna ihtiyaç duyulmuşsa bu durum da dava masrafları arasında yer bulur. Bilirkişi ücretleri ise yargılamanın hangi mahkemede yapıldığına göre değişkenlik gösterir.

Aşağıdaki tabloda, 2024 yılı için bilirkişi ücretinin hangi mahkemede ne kadar olduğu belirtilmiştir.

İcra ve İflas Daireleri ve Satış Memurlukları,	1100 TL,
Sulh Hukuk Mahkemesi,	1100 TL,
Tüketici Mahkemesi,	0 TL,
İcra Hukuk/Ceza Mahkemesi,	1100 TL,
Asliye Hukuk Mahkemesi,	1820 TL,
Aile Mahkemesi,	1460 TL,
İş Mahkemesi,	1460 TL,
Kadastro Mahkemesi,	1460 TL,
Asliye Ticaret Mahkemesi,	2200 TL,
Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi,	2200 TL.

Avukat Sayısının Etkisi

Avukat sayısı, yargılama sürecinde gündeme gelecek masraflar bakımından doğrudan etkilidir. Avukata verilecek vekalet ücreti söz konusu olacağı için tarafların kaç avukatla çalıştığı büyük önem arz eder.

Keşif Yapılıp Yapılmamasının Etkisi

Mahkemeden keşif yapılması talep edilmişse Harçlar Kanunu uyarınca öngörülen keşif harcı, 3030,30 TL’dir. Bu tutar, keşif yapılması için öngörülen harç bedelidir ve keşfe gitmek isteyen taraf, ilgili harcı ödemelidir.

Dava Gider Avansı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Dava gider avansı hesaplama, Adalet Bakanlığı tarafından konuyla ilgili çıkarılan tebliğ dikkate alınarak hesaplanır. Bu kapsamda gider avansı, iki masraf kalemini içerir:

• Taraf sayısının beş katı tutarında tebligat ücreti, 
• Diğer iş ve işlemler.

Yukarıda da değinildiği üzere, bir taraf için ödenmesi gereken tebligat ücreti 2024 yılı için 175 TL’dir. Gider avansı olarak bunun beş katı tutarında bir miktar talep edildiği için burada ödenecek bedel, 875 TL olur.

Diğer iş ve işlemler için ödenmesi gereken bedel ise 250 TL’dir. Dolayısıyla bir tane davalı olduğu düşünülecek olursa tebligat için 875 TL ve diğer işlemler için 250 TL olmak üzere toplam 1125 TL, gider avansı olarak ödenmelidir.

Gider avansı, dava açılırken mahkeme veznesine yatırılmalıdır. Gider avansının kullanılmayan kısmı ise hükmün kesinleşmesinden sonra davacıya iade edilir.

Dava Harç Masrafı Hesaplama Örneği

Dava harç masrafı hesaplamasına etki eden unsurları belirttikten sonra konuyla ilgili örnek vermekte yarar vardır.

1.000.000 TL üzerinden asliye hukuk mahkemesinde açılmış bir örnek dava olsun. Bu davada bilirkişi, keşif, bir davalı, davacının bir avukatı ve bir tanık olsun. Bu kıstaslar çerçevesinde dava masrafını hesaplayalım.

• Peşin harç: Nispi harcın dörtte biri olarak 17.077 TL,
• Başvurma harcı (Asliye hukuk ve idare): 427,60 TL,
• Vekalet suret harcı: 60,80 TL, 
• Dosya masrafı: 22,10 TL,
• Bilirkişi masrafı: 1820 TL,
• Tanık masrafı: 100 TL,
• Keşif masrafı: 3030,30 TL,
• Tebligat masrafı (Gider avansı içinde): 875 TL,
• Diğer iş ve işlemler (Gider avansı içinde): 250 TL olmak üzere toplam 23.662,8 TL civarında bir dava harç masrafı çıkar.

DİKKAT: Dava harç masrafı vaktinde yatırılmadığı takdirde, yargılama süreci devam etmez ve kişinin bu eksiklikleri tamamlaması istenir. Kişi kendisine verilen süre içinde harç ve masrafı yatırmazsa dosya işlemden kaldırılır yahut dava açılmamış sayılır.

Sonuç

Dava harç masrafı hesaplamada dikkate alınması gereken birçok farklı kriter mevcuttur. Bunların hepsi somut olayda gözetilmeli ve bu çerçevede hesap yapılmalıdır. Böylelikle, dava sürecinin de sağlıklı işlemesi sağlanabilir.