Boşanmada Mal Paylaşımı

Boşanmada mal paylaşımı, eşlerin evlilik birliğini sonlandırması ile ortaya çıkacak olan mal paylaşımının yapılması sürecidir. Boşanmada mal paylaşımının yapılabilmesi için mal paylaşım davası açılması gerekir. Bu şekilde eşlerin malları mahkeme nezdinde paylaştırılacak ve eşler mali haklarını kazanacaklardır. Boşanmada mal paylaşımı davasında hangi malların hangi oranda paylaşıma dahil olacağının tespiti en önemli husustur.

Boşanmada Mal Paylaşımı Nedir?

Boşanmada mal paylaşımı, eşlerin evliliğinin sona ermesi ile kural olarak evlilik birliği içerisinde elde edilmiş malların paylaştırılmasıdır. Bu noktada kural olarak yani aksi belirlenmemişse, evlilik birliği içinde edinilen malların eşit şekilde paylaştırılması esastır. Ayrıca, mal paylaşımı davası, boşanma davasından ayrı bir davadır.

2002 Öncesi Mal Paylaşımı Nasıl Olur?

2002 öncesi mal paylaşımı, satın alınan malların hangi kişinin üzerine kayıtlı ise ona ait olması esasıyla olur. Bunun nedeni 2002 öncesi boşanmada mal paylaşımı için kanunen mal ayrılığı rejiminin bulunmasıdır.

2002 Sonrası Mal Paylaşımı Nasıl Olur?

2002 sonrası mal paylaşımı, evlilik birliği içerisinde edinilen malların yarı yarıya paylaşımı ile olur. Bunun nedeni 2002 tarihinden sonra boşanmada mal paylaşımı için kanunen edinilmiş mallara katılma rejiminin bulunmasıdır. Ancak evlilik birliği içerisinde edinilmiş olsa da istisnai olarak paylaştırılmayacak mallar da bulunmaktadır.

Hangi Mallar Paylaşıma Katılır

Boşanmada mal paylaşımında, TMK m.219 gereğince eşlerin evlilik birliği içerisinde edinmiş olduğu edinilmiş mallar paylaşıma katılır. Edinilmiş mal, evlilik birliği içinde eşlerden birinin karşılığını vererek edindiği mallardır. 

TMK m.219/f.2 gereğince edinilmiş mallar şunlardır:

• Çalışmasının karşılığı olan edinimler
• Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, 
• Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, 
• Kişisel mallarının gelirleri, 
• Edinilmiş malların yerine geçen değerler.

Yukarıda sayılanlar, medeni kanunda sayılan ve edinilmiş mallara verilmiş bulunan örnek hususlardır. Yani edinilmiş mallar yukarıda sayılanlarla sınırlı değildir. Bu kapsamda bir emek ya da para karşılığı elde edilen mallar, kural olarak yani aksi kararlaştırılmadığı sürece edinilmiş mallardan sayılacaktır. 

Ancak, her ne kadar evlilik birliği içerisinde ve yukarıda sayılan hallere benzer şekilde elde edilmiş olsa da sosyal güvenlik kurumlarınca bir defaya özgü yapılan ödemeler, emeklilik ikramiyesi ödemesi, iş kazasına dayalı tazminat esaslı iş gücü kaybı nedeniyle yapılan ödemeler, edinilmiş mal sayılmazlar. Bunlar kişisel mal sayılacaktır ve yarı yarıya paylaştırmaya girmeyecektir.

Hangi Mallar Paylaşıma Katılmaz

Boşanmada mal paylaşımında, TMK m.220 gereğince eşlerin kişisel malları paylaşıma katılmaz. Kişisel mal, malların edinilmesinde diğer eşin herhangi bir emeği, katkısı veya evlilik birliğindeki iş bölümü ve işbirliğinin etkisi bulunmayan mallardır. Ayrıca, eşler aralarında sözleşme yaparak hangi malların kişisel mal olduğunu belirlemesi de mümkündür.

Kanun koyucu sınırlı sayım yoluyla TMK m. 220’de kişisel malların neler olduklarını hüküm altına almıştır.

• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya, 
• Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri, 
• Manevî tazminat alacakları, 
• Kişisel mallar yerine geçen değerler.

TMK m. 220 kapsamında kişisel kullanıma yarayan eşyalara örnek olarak, kişinin giyim eşyaları, kamerası, telefonu, vb. gibi mallar örnek verilebilir.  Evliliğin başlaması anında eşlerden birine ait eşyalara, evlilikten önce alınan araba örnek verilebilir. Ayrıca, bir eşin karşılıksız kazanma veya miras yoluyla sonradan sahip olduğu mallara ise, miras kalan taşınmaz örnek verilebilir.

Boşanmada Mal Paylaşımı Davası

Boşanmada mal paylaşımı davası, eşlerin evlenmesi sonucu aralarında kurulan mal rejiminin tasfiye edilerek paylaştırılması için açılan dava türüdür. Boşanmada mal paylaşımı davası ile eşlerin, katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı, katılma alacağı ve denkleştirme gibi alacak talepleri değerlendirilir. 

Mal Paylaşımında Hesaplama Nasıl Yapılır?

Boşanmada mal paylaşımında hesaplama, katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı, katılma alacağı ve denkleştirme gibi alacak talepleri ayrı ayrı incelenerek yapılır. Bu kapsamda mal paylaşımında hesaplama şu süreçlerin tamamlanmasıyla yapılır:

• Eşlerin mallarını geri almaları,
• Kişisel mallar ile edinilmiş malların ayrılması,
• Tasfiyeye tabi malların değerlerinin belirlenmesi,
• Edinilmiş mallara ilişkin borçların artık değerden çıkarılması,
• Değer artış payı alacağının belirlenmesi,
• Karşılıksız kazandırmaların belirlenmesi,
• Denkleştirme alacağının tespiti,
• Artık değerin tespiti,
• Katılma alacağının tespiti, gerekir.

Eşlerin Mallarını Geri Almaları

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılması için öncelikle eşlerin mülkiyetindeki mallar belirlenir. Çünkü tasfiye yani malların dağıtılması sürecinde, eşlerin kişisel malları ve edinilmiş malları birbirinden ayrılacaktır. Dolayısıyla, TMK m. 226/1 gereğince taraflar, kendilerinde bulunan fakat mülkiyeti diğer eşin olan malları iade etmelidirler.

Boşanmada mal paylaşımı çerçevesinde malların iadesi kapsamında, balayı, düğün, nişan, kına vb. giderler istenemeyecektir. Zira, gelinlik, tıraş makinesi, damatlık vb. şeyler niteliği itibariyle alınan kişi tarafından kullanılan bir eşya olduğu gibi bunları bir eşin diğerine bağışladığı varsayılır. (Yargıtay. 8. HD. T. 17.12.2009 , E. 2009/2348, K. 2009/6173)

Kişisel Mallar ile Edinilmiş Malların Ayrılması

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılması için eşlerin kişisel malları ve edinilmiş mallarının birbirinden ayrılması gerekir. Çünkü kişisel mallar tasfiyenin dışında tutulacak yani paylaştırmaya tabi olmayacaktır. Ancak, boşanmada mal paylaşımı davasında edinilmiş mallar paylaştırmaya tabi olacak ve artık değer hesaplanmasında etkili olacaktır. Bu noktada, tarafların edinilmiş ve kişisel malları, mal rejiminin son bulduğu zamanki duruma göre belirlenir.

Tasfiyeye Tabi Malların Değerlerinin Belirlenmesi

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılması için tasfiyeye tabi malların değerleri belirlenir. Ancak taraflar arasındaki mal rejiminin bitmesi, malların tasfiyeye girmesi ve mal varlıklarının değerlemesi farklı hususlardır. Bu anlamda, boşanmada mal paylaşımı davasında malların değerlemesi yapılırken, değerleme anının hangi süreç içinde yapılacağı ve hangi anın parasal karşılığının alınacağı önemlidir. 

Bu noktada, değer biçme için 3 farklı tanım yapılmıştır. Bunlar, sürüm değer, gelir değer ve hakkaniyet değeridir. TMK m. 232’ye istinaden edinilmiş malların tasfiyesi işlemi yapılırken kural olarak bu malların sürüm değeri dikkate alınmaktadır. Yani bir mal kural olarak sürüm değer referans alınarak değerlenir. 

Sürüm değer ise malın tasfiye anındaki piyasa değeridir. Bir başka deyişle bu zaman dilimindeki rayiç değerdir. Sürüm değerine örnek olarak bir hisse senedinin borsadaki fiyat karşılığı verilebilir.

Kural olarak sürüm değerin esas alınması, her zaman sürüm değer üzerinden değerleme yapılacağı anlamına gelmez. Örneğin, TMK m. 233/1’e göre gelir değerinin esas alınacağı hususlar şunlardır:

“Bir eşin malik olarak bizzat işletmeye devam ettiği veya sağ kalan eş ya da altsoyundan birinin kendisine bir bütün olarak özgülenmesini istemeye haklı olduğu bir tarımsal işletme için değer artışından alacağı pay ve katılma alacağı, bunların gelir değeri göz önünde tutularak hesaplanır.” 

Boşanmada mal paylaşımının belirlenmesi için edinilmiş mallara eklenecek olan değerler için TMK m.229 hükmü düzenlenmiştir. Maddeye göre, şu hususlar edinilmiş mallara eklenecek olan değerlerdir:

• Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı karşılıksız kazandırmalar, 
• Bir eşin mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yaptığı devirler. Bu tür kazandırma veya devirlere ilişkin uyuşmazlıklarda mahkeme kararı, davanın kendisine ihbar edilmiş olması koşuluyla kazandırma veya devirden yararlanan üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilir.

Boşanmada mal paylaşımının için edinilmiş mallara eklenecek olan değerler TMK m. 235/2’ye göre malın devir tarihinin esas alınır. Ancak uygulamada Yargıtayın, istisnai bazı durumlarda, kanunun aksi yönde hareket ettiği görülür. Yani Yargıtay’ın, malların devir tarihindeki değil tasfiye tarihindeki değerlerini esas aldığı da görülmektedir.  (Y. 8. HD. T. 22.11.2016, E. 2015/7311, K. 2016/15935) (Y. 8. HD. T. 30.06.2015, E. 2015/4125, K.2015/14240)

Son olarak belirtmek gerekir ki, boşanmada mal paylaşımı davası içinde bazı durumlarda hakimin hakkaniyeti gözeterek artırım yapması da mümkündür. Bu durum TMK m.234’te düzenlenmiştir. Hakim önceden hesaplanmış değer üzerinde hakkaniyet artırımı yapabilceği haller şunlardır: 

• Tarımsal işletmenin alım bedeli, 
• Bu işletmenin maliki olan eşin yatırımları veya mali durumu ve sağ kalan eşin geçim şartlarıdır.

Edinilmiş Mallara İlişkin Borçların Artık Değerden Çıkarılması

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılması için edinilmiş mallara ilişkin borçların artık değerden çıkarılması gerekir. Artık değer, TMK m. 231’te düzenlenmiştir. Kanuna göre artık değer, her bir eşin edinilmiş mallarla alakalı denkleştirme ve ekleme işlemlerinden elde edilen miktarlarla birlikte, edinilmiş mallarının değerinin toplamından, tüm borçların çıkarılmasından sonra elde edilen miktardır.

Boşanmada mal paylaşımı davasında, evlilik birliğinin söz konusu malları ve bu mallarla ilişkili borçlar tespit edildikten sonra, borçların mal grubu belirlenir. Yani mallar ve mallara ilişkin borçların kişisel mal mı yoksa edinilmiş mal mı olduğu şeklinde bir inceleme yapılır. Bu noktada kanunlarımıza göre, hangi kesime ait olduğu anlaşılamayan borç, edinilmiş mallara ilişkin sayılır.

Edinilmiş mallara ilişkin borçların artık değerden çıkarılmasında eşler, aralarında anlaşarak alacaklardan feragat edebilirler. Yani örneğin, edinilmiş mallar için kişisel mallardan yapılan harcamaların borç olarak nitelendirilmemesi üzerinde anlaşılabilir. 

Değer Artış Payı Alacağının Belirlenmesi

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılırken değer artış payı alacağının da belirlenmesi gerekir. Değer artış payı alacağının oluşabilmesi için eşin, diğer eşin mal varlığı değerlerine katkı sunması gerekir. Değer artış payı alacağının doğması için gereken katkıların neler olabileceği TMK m. 227’de şu şekilde sayılmıştır. Kanuna göre değer artış payı alacağı şu hallerde istenebilir:

• Eşlerden biri diğerine ait bir malın edinilmesine, hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, 
• Eşlerden biri diğerine ait bir malın iyileştirilmesine hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa,
• Eşlerden biri diğerine ait bir malın korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, değer artış payı alacak hakkı doğar.

Değer artış payı alacağının meydana gelmesi ve belirlenebilmesi için gereken şartlar ise şunlardır: 

• Diğer eşin verdiği katkının maddi değerinin bulunması, 
• Diğer eşin verdiği katkının bağış niteliğinde olmaması, 
• Eşin verdiği katkının karşılığını gereği gibi veya hiç alamamış olması,
• Eşin verdiği katkının neticesinde diğer eşin mallarında değer artışı görülmesi, 
• Katkı veren eşin katkı payı alacağından vazgeçtiğine dair bir anlaşmanın bulunmaması, gerekir.

Değer artış payı alacağı, edinilmiş mallara katılma rejiminde tasfiye esnasında istenmelidir. Eğer mal rejimi boşanma ya da iptal davası ile sona ermişse değer artış payı alacağı davanın açıldığı tarihe kadarki katkıları kapsar. Buna karşın davanın açıldığı tarihe kadar, mal rejimini eşlerden birinin ölümü ile bitmişse bu durumda değer artış payı alacağı, ölüme kadarki katkıları kapsayacaktır.

Değer artış payı alacağının ilgili malın tasfiye sırasındaki değerine göre hesaplanır. Ayrıca bir değer kaybı söz konusu olduğunda katkının başlangıçtaki değeri esas alınır. Eğer ki bu mal daha önce elden çıkarılmışsa, hakim diğer eşe alacak hakkı ölçüsünde hakkaniyete uygun olarak bir bedel belirler. Nitekim, eşlerin, yazılı bir anlaşmayla değer artışından payından vazgeçmesi veya pay oranları hakkında değişiklik yapması da mümkündür. 

Değer artış payı alacağının ortaya çıkması için gereken katkı, emek verme ya da emek gösterme olarak da yapılabilir. Yani katkı, örneğin çalışma yoluyla da yapılabilir. Ancak söz konusu çalışma eyleminin katkı olarak nitelendirilebilmesi için emeğin katkı sunan eşin yükümlülüğünü aşacak nitelikte olması gerekir. Yani söz konusu çalışma için ücret alınmamış ve bu çalışma ispatlanmış olmalıdır. 

Değer artış payı alacağının ortaya çıkması için gereken katkı, emek verme olarak ortaya çıkması durumu TMK m. 186/3’te şu şekilde düzenlenmiştir:

 “Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve mal varlıkları ile katılırlar.” 

Bu anlamda, boşanmada mal paylaşımı için eşlerden birinin ev içerisinde yapılan işleri veya çocuk varsa çocuğun bakımı için harcamış olduğu emek gibi hususların değer artış payı alacağı olarak nitelendirilmez. Yani katkı emek verme şeklinde ortaya çıkacaksa da diğer eşin bir mal edinmesi amacıyla yapılmalıdır. 

Değer artış payı alacağının ortaya çıkması adına malın edinilmesi için yapılan katkı, malın edinilmesi için gerekli olan bütün giderler için söz konusu olabilir. Yani örneğin eğer ki edinilmiş mal bankadan kredi çekerek alınmışsa, diğer eşin taksit ödemesi de katkı olarak nitelendirilebilir. 

Edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olan katkılarda katkı oranı yaklaşık olarak şu şekilde hesaplanabilir:

Katkı Oranı = Yapılan Katkı Değeri / Katkı Tarihinde Katkı Yapılan Malın Değeri Değer Artış Payı Alacağı = Malın Tasfiye Tarihindeki Değeri x Katkı Oranı

Boşanmada mal paylaşımı davasında, eşlerin tasfiyeye konu mallarının tespit edilmesi gerekir. Bununla birlikte tasfiyeye yani paylaşıma girecek malların hangi oranda bölüşüleceği de ayrıca hesaplanmalıdır. Söz konusu hesaplamalar çoğunlukla davalarda bilirkişi marifetiyle yapılır. Bununla birlikte, söz konusu sürecin hızlı, etkin ve hak kaybı yaşatmayacak şekilde ilerlemesi için alanında uzman bir boşanma avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Karşılıksız Kazandırmalar

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılırken, edinilmiş mallara katılma rejiminin sona erme tarihinden 1 yıl öncesine kadarki diğer eşin rızası olmadan yapılan karşılıksız kazandırmaların değeri edinilmiş mallara eklenir.

Eğer karşılıksız kazandırma işlemi, diğer eşin rızası ile yapılır veya diğer eş ilerleyen dönemde bu işleme rıza göstermiş olursa bu devir edinilmiş mallara eklenmez. Yine, edinilmiş mallara katılma rejimi daha sona ermeden, diğer eşin ileride katılma alacağını azaltacak bir devir işlemini kasten gerçekleştirmesi halinde, devredilen malın değerli kadar meblağ edinilmiş mallara eklenir.

Uygulamada Yargıtay’a göre, karşılıksız kazandırmalar için katılma alacağını azaltma kastıyla yapıldığının ispatına yarayacak bazı haller şunlardır: 

• Devir işleminin boşanma davasının açılmış olduğu tarihten kısa süre önce gerçekleştirilmiş olması,
• Malı devralan kiişinin, devri yapan eşin yakın akrabalarından biri olması,
• Devredilen malın devir işleminden sonra da kullanılmaya devam edilmesi. (Y. 8. HD. T. 04.11.2015, E. 2014/11735 K. 2015/19622, Y. 8. HD. T. 06.04.2016 , E. 2014/26603 K. 2016/6145, Y. 8. HD. T. 13.04.2016, E. 2014/27154 K. 2016/6708.)

Denkleştirme Alacağı

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplama yapılırken, denkleştirme alacağının da incelenmesi gerekir. Denkleştirme alacağı mevzuatımızda TMK m. 230’da düzenlenmiştir. İlgili kanuna göre, denkleştirme istenebilmesi için bir eşin kişisel mallara ilişkin borçları edinilmiş mallardan veya edinilmiş mallara ilişkin borçları kişisel mallarından ödenmiş olmalıdır. Bu durumda kişi tasfiye sırasında denkleştirme isteme hakkına sahip olacaktır. 

Denkleştirme alacağı hesaplanırken, borçlar kalem kalem incelenir. Dolayısıyla her borcun ait olduğu veya ilişiği bulunan mal üzerinde yükümlülük doğurur. Eğer ki bir borcun hangi kesime ait olduğu anlaşılamıyorsa, kanunen edinilmiş mallara ilişkin olduğu varsayılır. 

İşte bu tür durumlarda, yani kişisel mallara ilişkin borçları edinilmiş mallardan veya edinilmiş mallara ilişkin borçları kişisel mallarından ödenmiş  veya benzer şekilde, iyileştirilmesine veya korunmasına katkıda bulunulmuşsa, denkleştirme hesap edilir.

Artık Değer

Boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplamanın nihayete erdirilmesi için artık değerin de hesaplanması gerekir. Artık değer, TMK m.231’de düzenlenmiştir. İlgili hükme göre artık değer, eklenmeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere her eşin edinilmiş mallarının toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan miktardır. Bu durumda, değer eksilmesi göz önüne alınmaz.

Ayrıca belirtmek gerekir ki eşlerin katılma alacaklarının hesaplanması için artık değerin tespiti gerekir. Nitekim hesaplanacak artık değer, her iki taraf için ayrı ayrı eş için de ayrı ayrı incelenmelidir. Bu hesaplamada, eşlerin hanesinden aktiflerden pasifler çıkarılır ve kalan miktar, taraflar arasında eşit oranda paylaştırılır.

Edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olunan durumda artık değer yaklaşık olarak şu şekilde hesaplanabilir:

Artık Değer = (Edinilmiş Malların Değeri + TMK m. 229 Kapsamında Eklenecek Değerler + TMK m. 230 Kapsamında Edinilmiş Maldan Kişisel Mala Giden Denkleştirme Alacağı Değeri) – (Diğer Eşin TMK m. 227 Kapsamında Değer Artış Payı Alacağı + TMK m. 230 Kapsamında Kişisel Maldan Edinilmiş Mala Giden Denkleştirme Alacağı Değeri + Edinilmiş Mallara Ait Borçlar). 

Katılma Alacağı 

Katılma alacağı, boşanmada mal paylaşımı davasında hesaplamalar yapılırken edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiye edilmesi sonucu ortaya çıkan artık değer üzerinden belirlenen alacak hakkıdır. Katılma alacağı TMK m. 239/1’de düzenlenmiştir.

Eşlerin hesaplanan edinilmiş mallarına, denkleştirme ve diğer işlemler sonucu eklenen hususlar eşin edinilmiş mallarının toplam miktarına denk gelir. Neticede ise söz konusu toplam edinilmiş mal miktarından, yine bu mallara ilişkin borçlar çıkarılır. Bu işlemler sonucunda, iki farklı ihtimal vardır:

• İlk olarak işlemler sonucu geriye hiç artı bir değer kalmama ihtimali vardır. 
• İkinci olarak, söz konusu mallara ilişkin borçların değeri, malların değerinden fazla olabilir. 

İşte yukarıda sayılan durumlarda, borçlar malları tükettiğinden katılma alacağı ortaya çıkmaz. Dolayısıyla ortaya artık değerin çıkması için bu işlemler sonucu geriye bir bakiye kalması gerekir. Aksi halde artık değerin ortaya çıkması mümkün değildir.

Mal Paylaşımı İçin Dava Açma Süresi

Mal paylaşımı için dava açma süresi 10 yıldır. Bu süre boşanma kararının kesinleşmesi ile başlar. 

Mal Paylaşımı Davası Ne Kadar Sürer?

Mal paylaşım davası yaklaşık olarak 6-24 ay arasında sürer. 

Mal Paylaşımı Davası Masrafları

Mal paylaşım davası masrafları ortalama 4000-5000 TL’dir.

Mal Paylaşımı Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?

Mal paylaşımı davasında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Mal paylaşımı davasında yetkili mahkeme ise TMK m.214’te özel olarak düzenlenmiştir. Kanuna göre Mal paylaşımı davasında yetkili mahkeme şu şekilde belirlenir:

• Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda ölenin son yerleşim yeri mahkemesi, 
• Boşanmaya, evliliğin iptaline veya hâkim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi durumunda, bu davalarda yetkili olan mahkeme,
• Diğer durumlarda davalı eşin yerleşim yeri mahkemesi, yetkilidir.

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Olur?

Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı, eşlerin boşanma prtokolünde üzerinde anlaştıkları şekilde yapılır. Bu durumda, malların paylaşımı noktasında uzlaşılmıştır. Ayrıca eşler boşanma protokolünde mal paylaşımını yapmamış olabilirler. Bu durumda boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde mal paylaşım davası açmak gerekir. 

Eğer taraflardan biri, boşanma protokolünde mal paylaşımından doğacak haklarından feragat ettiğini yazılı olarak beyan etmişse, bu durum feragat anlamına gelir. Dolayısıyla, boşanma davasından sonra feragat eden eş, mal paylaşım davası açamaz.

Anlaşmalı boşanma davası konusunun tüm ayrıntılarıyla incelendiği “anlaşmalı boşanma nasıl olur? şartları nelerdir?” yazımızı inceleyerek konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Boşanma Davası Açılmadan Önce Satılan Mallar Paylaşıma Dahil Midir?

Boşanma davası açılmadan önce satılan mallar paylaşıma dahildir. Ancak bu durumda edinilmiş mallara katılma rejiminin sona erme tarihinden 1 yıl öncesine kadarki diğer eşin rızası olmadan yapılan karşılıksız kazandırmaların değeri edinilmiş mallara eklenir.

Aldatma Sonucu Boşanma Mal Paylaşımı Nasıl Olur?

Aldatma sonucu boşanma mal paylaşımında, hakim kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir. Bu durum TMK m.236/f.2’de düzenlenmiştir. Ancak bu hükmün uygulanması için kusurlu eşin mutlaka zina eylemini gerçekleştirmiş olması gerekir.

Ev Eşyalarının Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Boşanmada ev eşyalarının paylaşımı, eşlerin mal rejimlerine göre yapılır. Kural olarak edinilmiş mallara katılma rejiminde, eşlerin evlilikleri içinde almış olduğu eşyalar için yarı oranda hak sahipliği bulunur. Ayrıca uygulamada sıklıkla görüldüğü üzere evlilik öncesinde alınan ancak ödemeleri evlilik içinde yapılan ev eşyaları da edinilmiş mal sayılır ve eşlerin yarı oranda hak sahipliği bulunur.

Ev eşyaları eşler evlenmeden önce alınmış ve bu eşyaların ödemesi de tek bir eş tarafından yapılmış olabilir. Bu durumda eşyalar ödemeyi yapan eşin kişisel malı sayılır ve diğer eşin hak sahipliği olmaz. Eğer eşler arasında bu malların ortak mülkiyete tabi olacağı hakkında bir anlaşma varsa, bu durum hakim tarafından dikkate alınarak karar verilir.

Kredi ile Alınan Ev veya Araba Nasıl Paylaşılır?

Kredi ile alınan ev veya araba, ev veya arabanın bankaya ödenen kredi miktarının yarı yarıya bölünmesiyle paylaşılır. Yani ev veya araba boşanmadan sonra hangi eş üzerine kayıtlı ise diğer eş mal paylaşımı davası açabilir ve yarı oranda kendi hakkını talep edebilir.

Borçların Varlığı Durumunda Ne Yapılır?

Boşanmada borçların varlığı durumunda, borçlar evlilik süresi içinde yapılmışsa borçlar yarı yarıya paylaşılır. Yani, tıpkı evlilik birliği içinde edinilen mallarda olduğu gibi borçlarda da eşlerin ortak sorumluluğu söz konusudur.

Şirket Hisselerinin Paylaşımı Nasıl Olur?

Boşanmada şirket hisselerinin paylaşımı, edinilmiş mal rejiminde hisse sahibi olmayan eşe, hisse senetleri üzerindeki gelir ve kardan katılma alacağı verilerek paylaştırılır. Ancak bunun için edinilmiş mallara katılma rejiminin bulunması gerekir. Burada genellikle şirket hisselerini elinde tutan eş hisselere sahip olmaya devam edecek, ancak diğer eş lehine bir alacağa hükmedilecektir. Buna karşın söz konusu paylaşım somut olaya değişebilir.

Evlilik Sözleşmesi Varsa Mal Paylaşımı Nasıl Olur?

Evlilik sözleşmesi varsa mal paylaşımı evlilik sözleşmesinde belirtilen usulde yapılacaktır. Bu bağlamda evlilik sözleşmesi, eşlerin boşanma halinde malvarlıklarının nasıl paylaştırılacağına ilişkin anlaşmalarıdır. Eşlerin evlilik sözleşmesi yapması zorunlu değildir. Ancak evlilik sözleşmesi yapılmazsa, eşler otomatik olarak edinilmiş mallara katılma rejimini seçmiş kabul edilirler. 

Mal Ayrılığı Rejimi: Tasfiye yapılmaz, eşler kendi mallarına sahip olmaya devam eder.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Mal ayrılığı rejiminin özel bir türü olan paylaşmalı mal ayrılığında eşler gene kendi mallarına sahip olmaya devam eder. Ancak burada kısmi bir tasfiye süreci söz konusu olur.  Eşler kendi mallarına sahip olmaya devam eder, bazı denkleştirmeler yapılır.

Mal Ortaklığı Rejimi: Mal ortaklığı rejimi ise mal ayrılığına göre tam ters istikamette bir tercihtir. Bu paylaşım usulünü seçen eşler ister ortak mal ister kişisel mal fark etmeksizin bütün mallara ortak olurlar. Mal rejimi sözleşmesi yapılarak bu usulün tercih edilmesi de mümkündür.

Evlilik sözleşmesinin varlığı durumunda mal paylaşımının nasıl yapılacağı konusunun tüm ayrıntılarıyla incelendiği “evlilik sözleşmesi nedir? nasıl yapılır?” yazımızı inceleyerek konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Boşanmada Mal Kaçırma Durumunda Ne Yapılır?

Boşanmada mal kaçırma durumunda, eşlerin tercih edebilecekleri pek çok yol vardır. Boşanmada mal kaçırma durumunda yapılacak başlıca işlemler şunlardır:

• Muvazaalı işlemler ile tapuda devredilen taşınmazlar için tapu iptal ve tescil davası açılması, 
• Mal paylaşım davası açılarak boşanma davasının bekletici mesele sayılması ve mallara ihtiyati tedbir konulması, 
• Boşanmadan 1 yıl önceye kadar yapılan alışılmışın dışında karşılıksız devirlerin iptali için dava açılması, mümkündür.

Boşanmada mal kaçırma durumunda başvurulabilecek diğer hukuki yollar ise şunlardır:

• Ortak yaşanılan konutun tapu kaydına aile konutu şerhi konulması sayesinde, konutun başkaca bir kişiye devri engellenmesi, 
• Boşanma davası açılmazdan geriye doğru herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın açıkça mal kaçırma maksadı taşıdığı belli olan devirlerin iptali için dava açılması, mümkündür.

Boşanmada mal kaçırma konusunun tüm ayrıntılarıyla incelendiği “boşanmada mal kaçırma ve engellenmesi” yazımızı inceleyerek konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Sonuç

Boşanmada mal paylaşımı, eşlerin boşanma kararı sonrasında mal varlıklarını paylaşmak için dava açmaları ile mümkündür. Bu noktada eşlerin hangi malların ne oranda paylaşıma tabi olacağını tespit etmesi ve hangi mal rejimine tabi olduklarını bilmeleri önem taşımaktadır. Aksi halde söz konusu dava süreci uzayabilecek veya mal varlıklarında hak kayıpları yaşanabilecektir. Bu anlamda sürecin alanında uzman bir boşanma avukatına danışılarak yürütülmesi faydalı olacaktır.