Alkol ve Madde Bağımlılığı Nedeniyle Boşanma

Alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davası, eşlerden birinin alkol veya madde bağımlısı olması ve bu durumun evlilik birliğini temelden sarsması neticesinde açılan dava türüdür. Alkol ve madde bağımlılığı, genellikle eşler arasında huzursuzluğa sebebiyet vermesi ve bağımlı olan eşin evliliğin gereklerini yerine getirmemesi sonucu doğurduğundan ortak yaşam çekilmez bir hale gelmektedir. Dolayısıyla bu durumda kanunen diğer eşe boşanma hakkı tanınmıştır.

Alkol ve Madde Bağımlılığı Boşanma Sebebi Midir?

Alkol ve madde bağımlılığı boşanma sebebidir. Çünkü eşlerden birinin alkol veya madde bağımlısı olması, evlilik birlikteliğinin temelden sarsılmasına yol açacak yani ortak hayatın sürdürülmesini kaldıracak bir durumdur.

Evlilik birliğinin temelden sarsılması hususu TMK m.166‘da şu şekilde açıklanmıştır:

“Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.”

Alkol ve madde bağımlılığı, bu ürünlerin tüketilmesi noktasında kişinin maddi veya manevi yönden aşırı bağlı olması anlamına gelmektedir. Halk arasında ifade edilen, alkol ve madde müptelası olmak veya keş olmak da bu kapsamda değerlendirilir. 

Bir eşin alkol veya madde bağımlılığının boşanmaya sebep olması için çok ileri düzeyde olması beklenmez. Örneğin, madde bağımlısı birinden boşanabilmek için bu bağımlılığın AMATEM’de tedavi olacak seviyede olması gerekmez. Bağımlılığın ortak hayatı çekilmez nitelikte olacak kadar olması boşanma için yeterlidir. Ancak, bağımlılık niteliğinde olmayan eşin belirli zamanlarda kişisel yaşamında alkol tüketmesi, alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanmak için yeterli değildir.

Ayrıca, dikkat edilmesi gereken bir başka husus bağımlılık bırakıldıktan uzun bir süre sonra, bağımlılığa dayanılarak dava açılmaması gerektiğidir. Zira bu durumda eskiden bağımlılık olacağından bağımlılığa dayanarak boşanma kararı verilmeyecektir. Bu tür durumlarda boşanmak isteniyorsa, başka sebeplere dayanarak boşanma davası açılması gerekir. 

Uygulamada Yargıtay’a göre de eşlerden birinin alkol veya madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davası açma hakkı bulunmaktadır. Zira, alkol veya madde bağımlılığı eşlerin evlilik birlikteliği devam ettirme ve ortak yaşamı sürdürme imkanlarını olumsuz olarak etkilemektedir. (Yargıtay 2. H.D. 14.03.2019, E. 2018/2846 K. 2019/2754)

Hiçkimse alkol veya madde bağımlısı biri ile ortak yaşamı sürdürmek zorunluluğunda bırakılamaz. Aksi durum hayatın olağan akışına aykırıdır. Çünkü bu tür bağımlılıklar kişinin, eşi, ailesi ve sosyal çevresi ile olan iletişimlerini doğrudan etkilediği gibi özellikle aynı çatı altında yaşadığı kişiler için büyük sorunların doğmasına yol açmaktadır. 

Yargıtay’a Göre Alkol ve Madde Bağımlılığı Nedeniyle Boşanma Sebebi Örnekleri

Yargıtay’a göre alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma sebebi örnekleri şunlardır:

• Eşlerden birinin alkol, kumar, uyuşturucu vb. gibi bağımlılıklarının olması, (Yargıtay, 2.H.D., T. 08.04.2003 E. 2003/4065 K. 2003/5105)
• Ayyaşlık, uyuşturucu bağımlılığı yahut ticareti yapılması, (Yargıtay, 2. H.D., 2009/1300 E. 2010/3299 K. 23.2.2010)
• Bir eşin sürekli alkol kullanması ve eşine şiddet uygulaması, (Yargıtay 2. H.D. 22.02.2023, E. 2022/10184 K. 2023/689)
• Bir eşin sürekli alkol kullanarak gelirinin büyük bölümünü buna ve şans oyunlarına yatırması, (Yargıtay 2. HD. 22.06.2015, E. 2014/24702 K. 2015/13239)
• Eşin aşırı alkol kullanması sonucu agresif davranışlar sergilemesi ve bu nedenden evlilik birliğinin gereklerini yerine getirmemesi, (Yargıtay 2. H.D. 04.11.2019, E. 2019/2806 K. 2019/10757)
• Eşlerden birinin evlilik birlikteliğini çekilmez hale sokacak şekilde ve sürekli nitelikte alkol ve uyuşturucu madde kullanması, (Yargıtay 2. HD 14.04.2021, E. 2021/1246 K. 2021/3011)
• Eşlerden birinin sürekli alkol kullanarak sosyal medyada buna ilişkin uygunsuz paylaşımlarda bulunması, (Yargıtay 2. HD. 20.02.2018, E. 2016/12852 K. 2018/2545)

Uygulamada Yargıtay’ın verdiği kararlardan ve açıklanan hususlardan anlaşılacağı üzere, alkol ve madde bağımlılığının boşanma sebebi sayılması için evlilik birliğinin devamınn çekilmez hale gelmesi gerekir. Ancak çoğu bağımlılık türünde zaten evliliğin sürdürülmesi imkansız hale geldiğinden bu şart çoğu zaman sağlanmaktadır. Önemli olan dava sırasında bu türden iddiaların yeterli delille ispatlanmasıdır.

Açılacak olan boşanma davasında eşin alkol veya madde bağımlısı olduğu kanıtlanmalı, bu durumun evlilik birliğini temelden sarstığı ispat edilmeli ve usuli işlemler hukuki şekilde yapılmalıdır. Zira, boşanma davası süreci ve sonucunda hakimin vereceği kararda eşlerin boşanmadaki kusur oranı belirleyici olacaktır. Bu bağlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir boşanma avukatına danışılması faydalı olacaktır. 

Alkol ve Madde Bağımlılığı Nedeniyle Boşanma Davasında Talepler

Alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davasında talepler şunlardır:

• Nafaka, (ilgili yazı:”nafaka hesaplama”)
• Velayet, (ilgili yazı: “boşanmada çocuğun velayeti kime verilir? (yaşlar burada)”
• Maddi ve Manevi Tazminat, (ilgili yazı: “boşanmada maddi ve manevi tazminat”)
• Mal Paylaşımı, (ilgili yazı: “boşanmada mal paylaşımı”)

Boşanma Davası Masrafları ve Avukat Ücreti

Alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davası masrafları 2024 yılı itibariyle ortalama 3500-4000 TL arasındadır. Alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davası avukatlık ücreti ise 2024 yılı itibariyle en az 17.900 TL’dir. 

DİKKAT: Bu ücret, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde 2024 yılı için belirlenen asgari miktardır. Dolayısıyla müvekkil ve avukatın arasındaki anlaşma bu meblağın üzerinde olabilir.

Alkol ve Madde Bağımlılığı Nedeniyle Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davası yaklaşık olarak 1-1,5 yıl sürer. Bu süre içerisinde alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davaları ortalama 6 celse sürmektedir.

Sonuç

Alkol ve madde bağımlılığı nedeniyle boşanma davası, eşlerden birinin bu bağımlılıklara sahip olması ve bu durumun evlilik birliğini temelden sarsması sonucu açılır. Bu davada, alkol ve madde kullanımının bağımlılık düzeyinde olduğu ve ortak yaşamın çekilmez hale geldiği iddia ve ispat olunmalıdır. Dolayısıyla kusur oranının belirlenmesi ve evliliğin devamının mümkün olmadığı hususlarını ortaya koymak gerekir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir boşanma avukatına danışılması tavsiye edilir.