Babalık İzni Kaç Gündür?

Babalık izni kaç gündür sorusunun cevabı izin talep eden kişinin işçi mi memur mu olduğuna göre değişecektir. Memurlar için babalık izni 10 gün, işçiler içinse 5 gündür. Ancak bu iznin kullanılabilmesi için mutlaka eşi doğum yapan çalışanın ilgili merciye dilekçe sunması gerekir. 

Özel Sektör Babalık İzni Kaç Gündür?

Özel sektör babalık izni 5 gündür. Özel sektör babalık  izni, mazeret izni türünde ve ücretli izin niteliğindedir. Dolayısıyla bu izin günlerinde işçi çalışmış sayılacağından herhangi bir ücret kesintisi olmaz. 

Özel sektör babalık izni İş Kanunu Ek Madde 2’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir.”

657 s.k. Babalık İzni Kaç Gündür?

657 s.k. babalık izni 10 gündür. Babalık izni, mazeret izni türünde ve ücretli izin niteliğindedir. Dolayısıyla bu izin günlerinde memur çalışmış sayılacağından herhangi bir ücret kesintisi olmaz. 

657 s.k. memur babalık izni, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu m.104/B’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni (…) verilir.”

Babalık İzni Nedir?

Babalık izni eşi doğum yapmış olan çalışana, doğum sebebiyle eşi ve çocuğu ile ilgilenmesi adına belirli bir süre için verilen izin türüdür. Bu izin türünde işçi ya da memurun izinli sayılacağı günler için ücret kesintisi yapılmaz.

Memurun Babalık İzni Kaç Gündür? → 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 104/B’de eşi doğum yapan memurun 10 günlük babalık izni hakkı olduğu yer alıyor. Bu izin ücretli izindir ve memur sanki çalışıyormuş gibi ücret alır.

İşçinin Babalık İzni Kaç Gündür? → 2015 yılında İş Kanunu ek madde 2 düzenlemesi ile erkek işçilere doğum izni getirilmiştir. Buna göre erkek işçinin eşi doğum yaptığı takdirde 5 günlük mazeret izni doğar.

Askeri Personelin Babalık İzni Kaç Gündür? → Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliği madde 11 düzenlemesine göre subay ve astsubaylara normal izinlerinin haricinde eşinin doğum yapması halinde 10 güne kadar izin verilebilir.

4-b Sözleşmeli Personel Babalık İzni Kaç Gündür? → Bakanlar Kurulunun sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin esasları belirttiği bir düzenlemesi mevcuttur. Burada 4-b sözleşmeli personel ile ilgili olarak 9. madde, 10 günlük izin hakkından bahsediyor. Bu da tabii ki erkek personelin isteği üzerine verilen bir izindir.

Babalık İzni Ne Zaman Başlar?

Babalık izni, çalışan kişinin eşinin doğum yapması ile başlar. 

Babalık İzni Hafta Sonuna veya Resmi Tatile Denk Gelirse? → Hem Devlet Memurları Kanunu hem de İş Kanunu, izin süresi olarak normal gün hesabı yapmıştır. Dolayısıyla erkeğin doğum izni hafta sonuna gelirse bu günler için de izin süresi işlemeye devam eder. Yani haftasonu tatilinden sonraya sarkma olmaz. Aynı nedenden ötürü resmi tatile denk gelirse de erkeğin doğum izni işlemeye devam eder. Resmi tatil nedeniyle tatil sonrasına sarkmaz.

Babalık İzni Ne Zaman Kullanılır ? → Babalık izni, erkek memurun veya erkek işçinin eşi doğum yaptığı zaman kullanılabilir. Doğum öncesinde için bu izin söz konusu olmaz. Başka izinler tabii ki alınabilir.

Ne Zamana Kadar Kullanılabilir? → Babalık izninin kullanım hakkı, eşin doğum yapması ile başlar. Ne zamana kadar kullanılabilir sorusunun cevabı ise yukarıda belirttiğimiz memurlar için 10 gün ve işçiler için 5 günlük sürelerin sonuna kadar olacaktır.

Babalık İzni Parça Parça Kullanılabilir mi? → Bu izin türü yukarıda da değindiğimiz üzere doğumdan hemen sonraki gün başlar ve gene yukarıda belirttiğimiz sürelerin sonunda biter. Dolayısıyla parça parça kullanılması mümkün olmaz.

Babalık İzni Sonradan Kullanılabilir mi? → Gene aynı nedenlerden ötürü bu iznin sonraya sarkması mümkün değildir.

Babalık İzni Nasıl Kullanılır?

Babalık izni, eşin doğum yapması neticesinde ilgili merciye babalık izni talep dilekçesinin sunulmasıyla kullanılır. Bu dilekçede çocuğun doğum zamanı ve izin talebi belirtilir. Sonrasında talep dilekçesinin verildiğine dair tebliğ evrakı/alındı belgesi de ilgili merciden alınmalıdır.

Görüldüğü üzere bu tarz mazeret izinlerinin dilekçeleri özenle ve hukuki zeminde hazırlanmalıdır. Aksi halde işçi veya memur için talep edilen izinler verilmeyebilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Erkeklerde doğum izninin kullanılması, talebe bağlı olduğu için hem memurlarda hem de özel sektör çalışanlarında bunun bir dilekçe ile talep edilmesi gerekir. Bazen işçi – işveren ilişkisinde problemler olabilir, başka sıkıntılar mevcut olabilir. Bu tür durumlarda sonradan ispat sorunu yaşamamak ve hak kaybına uğramamak adına bu dilekçenin ispata elverişli şekilde hazırlanması gerekir.

Elbette uzun ve ayrıntılı dilekçeler yazmak mümkündür ancak yine de kısaca “… tarihinde çocuğum olması nedeniyle kanunen hakkım olan … gün izin hakkımın tarafıma verilmesini talep ediyorum” şeklinde bir yazı ile işverene başvurması, bu başvuruya dair işverenden tebliğ/alındı evrakı benzeri bir evrak alması bunu alamıyorsa noterden ihtarname çekmesi uygun olacaktır.

Babalık İzni Verilmezse İşçi Ne Yapabilir?

Babalık izni verilmezse işçi, haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir. Haklı nedenle sözleşmesini feshettiği için bir yıldan uzun süre çalışması varsa kıdem tazminatı alabileceği gibi varsa diğer hakları olan ücret alacağı, fazla mesai, yıllık izin, AGİ gibi haklarını da aynı davada talep edebilir. Yalnızca ihbar tazminatı talep edemez.

Ancak izin vermeyen işverenden bu izni mutlaka yazılı talep etmek işçinin mahkeme aşamasında lehine olacaktır. İşverene “… tarihinde çocuğum olması nedeniyle kanunen hakkım olan … gün izin hakkımın tarafıma verilmesini talep ediyorum”  şeklinde bir yazı ile başvurması, bu başvuruya dair işverenden tebliğ/alındı evrakı benzeri bir evrak alması bunu alamıyorsa noterden ihtarname çekmesi uygun olacaktır.

DİKKAT: Hem memurlar hem de özel sektör çalışanları için babalık izni ücretlidir. Kadınlara verilen doğum izninde bazı izin kısımları ücretli bazıları ise ücretsiz izindi. Erkeğin doğum izni ise ücretlidir. Yani eşi doğum yapan erkek çalışan, izin süresince sanki çalışıyormuş gibi ücret alır.

İşçinin haklı nedenle sözleşmeyi feshetmesi hususunda ayrıntılı bilgiler içeren “işçinin haklı feshi ve fesih sebepleri” başlıklı yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Sonuç

Babalık izni kaç gündür sorusunun cevabı, baba olan kişinin işçi mi yoksa memur mu olduğuna göre değişkenlik gösterir. Zira memurlar ve işçilerin haklarını düzenleyen kanunlar farklı olduğundan izin süreleri de farklıdır. İşçiler için bu izin süresi 5 gün, memurlar içinse 10 gündür. Ancak bu izinler için mutlaka usulüne uygun bir dilekçe sunulmalıdır. Dolayısıyla dilekçe hazırlanmadan önce hakların tam olarak kullanılabilmesi için alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktı