Kıdem İhbar Tazminatı Hesaplama

Kıdem ihbar tazminatı hesaplama aracı ile alacağınız tazminatı hesaplayın.

Kıdem Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kıdem tazminatı hesaplama; işçinin işe giriş ve işten çıkış tarihlerine, alınan son aylık brüt ücret miktarına, aylık brüt ek ücretlere ve yıllık brüt ikramiyelere göre yapılır. Bu hususların her biri, işçinin kıdem tazminatı hesaplamasında belirleyici rol oynar.

İşçinin Kıdemi Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatını belirleyen temel faktör, adından da anlaşılacağı üzere işçinin ne kadar kıdeme sahip olduğudur. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için en az 1 yıllık kıdeminin olması gerekir.

Çalışılan süre zarfında işveren değişmiş olabilir. Bu durumda, işçinin kıdemi baştan itibaren hesap edilir ve tazminat isteminin muhatabı son işveren olur. Örneğin işçinin başlangıçtaki işvereni A kişisi olsun ve işçi bu dönemde 4 yıl çalışmış olsun. Sonraki süreçte yeni işveren B olsun ve işçi bu dönemde de 5 yıl çalışmış olsun. Bu durumda işçinin 9 yıl kıdemi olur ve işçi kıdem tazminatını son işveren olan B’den talep eder.

Aynı şekilde, işveren aynı kalıp işçinin çalıştığı işyeri yahut şube değişmişse bu durumda da işçinin kıdem hesabı baştan itibaren yapılır. Örneğin A bankasının İstanbul şubesinde 6 yıl çalışan işçi daha sonra aynı bankanın Ankara şubesine nakledilir ve orada da 3 yıl çalışırsa işçinin kıdemi baştan itibaren hesaplanır ve 9 yıllık kıdem ortaya çıkar.

İşçinin kullandığı yıllık ücretli izinler, hafta tatilleri, ulusal bayram ve genel tatil günleri de kıdem hesabına dahil edilir. Fakat işçi ücretsiz izin kullanmışsa bu süreler kıdem hesabına dahil edilmez. Aynı şekilde, grev ve lokavt durumlarında geçen süreler de kıdem hesabına dahil edilmez.

İşçinin Kıdem Alacağı Nasıl Hesaplanır?

İşçinin kıdem süresi belirlendikten sonra, işçinin işten ayrıldığı dönemde en son brüt olarak aylık ne kadar ücret aldığı tespit edilir. Kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınacak olan miktar, bu tutardır. İşçi her 1 yıllık çalışması için, işten ayrılmadan aldığı 1 aylık brüt ücrete hak kazanır. İşçinin kıdeminde kaç yıl varsa bu sayı ile son aydaki brüt ücret tutarı çarpılır. Böylelikle kıdem tazminatı miktarı bulunur.

Örneğin işçinin son ayda aldığı brüt ücret 20.000 TL olsun. Kıdemi de 5 yıl olsun. Bu durumda, 20.000 ile 5 çarpılacak ve 100.000 TL kıdem tazminatı ortaya çıkacaktır. Fakat bu tazminat miktarına artı ve eksi yönde etki edebilecek farklı faktörler bulunur.

Öncelikle dikkat edilmesi gereken konu, kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin giydirilmiş ücretinin baz alınacağıdır. Buna göre, işçiye ödenen yol, yemek, ikramiye ve çeşitli diğer ek kalemler mevcutsa bunlar da aylık brüt ücret hesabına katılır ve hepsinin toplamı, bir aylık brüt ücrete eklenir.

Örneğin 5 yıllık kıdeme sahip bir işçinin brüt ücreti 20.000 TL ise fakat yol, yemek, ikramiye ve çeşitli diğer ek ödemelerle bu tutar aylık 25.000 TL’ye çıkıyorsa, kıdem tazminatı miktarı 100.000 TL değil 125.000 TL olur.

Fakat kıdem tazminatı hesaplaması bundan ibaret değildir. Kıdem tazminatı hesabı bakımından bir üst sınır olan kıdem tazminatı tavanı, hesaplamada mutlaka dikkate alınmalıdır.

Kıdem Tazminatı Tavanı

İşçinin kıdem tazminatı hesaplamasında, kıdem tazminatı tavanına ilişkin düzenleme ciddi önem arz eder. Yukarıda izah edildiği üzere, kişinin işten ayrılmadan hemen önce aldığı brüt aylık tutarı ile çalıştığı yıl sayısı çarpılarak kıdem tazminatı bulunur. Fakat işçinin hesaba katılacak brüt aylık tutarı, kıdem tazminatı tavanından fazla olamaz.

Kıdem tazminatı tavanı, en yüksek Devlet memuruna (Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı) verilecek bir yıllık emekli ikramiyesi kadardır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl ocak ve temmuz aylarında belirlenir ve ilgili dönem için geçerli olur. 2024 yılının ikinci yarısı için yıl sonuna kadar geçerli olacak kıdem tazminatı tavanı, 41.828 TL’dir. 

Bu da demektir ki kişinin aylık brüt ücreti ne kadar olursa olsun kıdem tazminatı hesaplamada bir yıllık kıdem için hesaplanacak tazminat tutarı en fazla bu miktarda olur. 

Örneğin hesaba alınacak aylık brüt ücret 40.000 TL ve işçinin kıdemi 5 yıl olsun. Bu durumda kıdem tazminatı 200.000 TL olur. Fakat eğer işçinin hesaba katılacak ücreti 60.000 TL ve kıdemi 5 yıl ise bu durumda kıdem tazminatı tutarı 300.000 TL değil, 209.140 TL olur.

DİKKAT: Kıdem tazminatı için belirlenen tavan miktarının üzerinde bir ödemenin yapılacağına dair işçi ve işveren anlaşabilir. Fakat bu durumda, normal şartlarda kıdem tazminatı gelir vergisinden muaf olurken tavan miktarını aşan tutar, vergiden muaf olmaz.

Kıdem tazminatı tavanı ile ilgili bilinmesi gereken tüm ayrıntılar ve kıdem tazminatı miktarına etkileri, “2024 kıdem tazminatı tavanı ne kadar?” yazımızda bulunmaktadır.

Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi

Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi, 5 yıldır. Buna göre, işçi kıdem tazminatına hak kazandığı günden itibaren 5 yıl içinde bu talebini ileri sürecek adım atmalıdır. Aksi takdirde, bu süre dolduktan sonra işverene karşı kıdem tazminatı talebi ileri sürülemez. Dolayısıyla, zamanaşımı süresine dikkat edilmelidir.

İhbar Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?

İhbar tazminatı hesaplama, işçinin kıdemine göre İş Kanunu m.17 hükmünde belirlenen ihbar süreleri dikkate alınarak yapılır. 

4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, işçinin kıdem süresine göre ihbar süreleri ve bu çerçevede ödenecek ihbar tazminatı miktarı değişkenlik gösterir. Kıdem ve ihbar sürelerinin kıyaslanması bakımından, aşağıdaki tablodan faydalanılabilir.

İŞÇİNİN KIDEM SÜRESİ,	İHBAR SÜRESİ,
İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi,	2 Hafta,
İşi 6 aydan 1 buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi,	4 Hafta,
İşi 1 buçuk yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi,	6 Hafta,
İşi 3 yıldan fazla sürmüş olan işçi,	8 Hafta,

İşçinin kıdemi hangi aralıktaysa buna karşılık gelen süre, ihbar süresidir. İşçi yahut işveren iş ilişkisine son vermek istiyorsa, bunu karşı tarafa bildirip ihbar süresini doldurmalıdır. Aksi takdirde, ihbar süresi tutarında ücreti karşı tarafa ihbar tazminatı olarak ödemelidir.

Örneğin işyerinde 5 yıldır çalışmakta olan işçi işten ayrılmak istiyorsa işverene bildirimde bulunmalı ve 8 haftalık ihbar süresi boyunca çalışmaya devam etmelidir. Bu sürenin sonunda işten ayrılabilir. İhbar süresini beklemeden işten ayrılacak olursa 8 haftalık ücreti tutarında bedeli ihbar tazminatı olarak öder.

Evlilik Tazminatı Hesaplama

Evlilik tazminatı hesaplama olarak merak edilen husus, kıdem tazminatı hesaplamasıdır. Yukarıda izah edilen kıdem tazminatı hesabı, evlilik nedeniyle işinden ayrılmak isteyen işçi bakımından da geçerli olur.

Evlilik yoluyla kıdem tazminatı alabilmek için, kadın işçi evlenmeden itibaren 1 yıl içinde durumu işverene bildirmeli ve iş ilişkisini sona erdirmelidir. Böylelikle, kıdem tazminatına hak kazanabilir.

Askerlik Tazminatı Hesaplama

Askerlik tazminatı hesaplama olarak sorulan husus, aslında kıdem tazminatı hesaplamasıdır. Yukarıda tarif edilen kıdem tazminatı hesabı, askerlik vazifesi nedeniyle işten ayrılma durumunda kalan işçinin kıdem tazminatının hesaplanmasında da uygulanır.

Askerlik vazifesi, işçiye istifa etme ve bununla birlikte kıdem tazminatı da alabilme imkanı tanır. Fakat bunun için, işverene askerlikle ilgili belgeler sunulmalı ve durum bildirilmeli, bu doğrultuda fesih bildiriminde bulunulmalıdır. Sonrasında, kıdem tazminatı alma imkanı doğar.

Emeklilik Tazminatı Hesaplama

Emeklilik tazminatı hesaplama, aslında yukarıda izah edilmiş olan kıdem tazminatı hesaplaması ile aynıdır.

Emeklilik, işçiye kıdem tazminatını alarak işten ayrılma imkanı tanır. Bu durumda, kıdem tazminatı hesaplamaya ilişkin genel kurallar çerçevesinde işçiye tazminat ödenir.

Net Maaştan Tazminat Hesaplama

Net maaştan tazminat hesaplama sıklıkla merak edilse de aslında kıdem tazminatı, brüt maaş üzerinden hesaplanır. Dolayısıyla, net maaşın brüt tutarı öncelikli olarak tespit edilmeli ve bu çerçevede kıdem tazminatı hesabı yapılmalıdır.

Net maaş ile brüt maaş arasında gündeme gelen maaş hesaplamaları için, “maaş hesaplama” yazımızdaki araçtan faydalanabilirsiniz. İlgili araç ile, net maaşın brüt olarak ne kadar olacağı belirlenebilir.

Sonrasında, bu brüt miktar üzerinden yukarıdaki kıdem tazminatı hesaplama aracı kullanılarak net kıdem tazminatı hesaplanabilir.

Kıdem İhbar Tazminatı Hesaplama ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kıdem ihbar tazminatı hesaplama ile ilgili dikkat edilmesi gereken temel hususlar şunlardır:

• Kıdem sürelerine dikkat edilmeli, hangi sürelerin kıdemden sayılıp hangilerinin sayılmadığı göz önünde bulundurulmalıdır.
• Kıdem tazminatı, çıplak değil giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmalıdır. Buna göre; yol, yemek, sosyal yardım vs. gibi ödemeler de kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmelidir.
• Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken, ilgili dönem için belirlenmiş olan tavan miktarı gözetilmelidir. Bu üst sınır gözetilmediği takdirde, yanlış hesaplamalar yapılacaktır.
• Kıdem tazminatı, 5 yıllık zamanaşımı süresi dolmadan talep edilmelidir.
• Kıdem tazminatı talebi ve bununla ilgili dava süreçleri, herhangi bir mağduriyet yaşamamak adına alanında uzman iş hukuku avukatından destek alarak yürütülmelidir.

Sonuç

Kıdem ihbar tazminatı hesaplamada, birden fazla etmen dikkate alınır ve bu çerçevede hesaplama yapılır. Dolayısıyla, yukarıdaki araçtan faydalanılmalı ve doğru bilgiler girilerek tazminat hesabı yapılmalıdır.