Memur Atama İptali Davası

Memur atama iptali davası, memurların yer değiştirme suretiyle atanmaları kapsamında gündeme gelmektedir ve özellikle tayin dönemlerinde sıklıkla bu tür talep ve davalara rastlanmaktadır.

Memur Atama İptali Davası Nedir?

Memur atama iptali davası, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında yapılan yer değiştirme işlemlerine karşı memurların başvurabileceği hukuki yoldur.

Haklarında yapılan atamanın çeşitli nedenlerle hukuka aykırı olduğunu düşünen memurlar, bunları idari yargıda memur atama iptali kapsamında ileri sürerek atama işleminin iptalini talep edebilir.

Memur Atama Kararı Hakkında Hukuki Düzenleme

Memur atama kararı hakkındaki temel hukuki düzenleme, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu m. 72 hükmü ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik’tir.

Konuyu genel olarak düzenleyen DMK 72 hükmü şöyledir:

“Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır.”

Verilen hükümden de anlaşılabileceği üzere, memurların atamalarının yapılmasında kendi tercihleri yanında çeşitli faktörler de dikkate alınmakta ve bu çerçevede atama işlemleri gerçekleştirilmektedir.

Atama dönemleri ise konuyla ilgili Yönetmelik m. 8 hükmü uyarınca şöyle düzenlenmiştir:

“Yer değiştirme sureti ile atanmalar her yılın Haziran – Eylül döneminde yapılır. Ancak, iş mevsimi bu dönemi kapsayan hizmetler için Mart ve Ekim ayları esas alınır.”

Sağlık Bakanlığı kadroları için ise haziran ve eylül ayına ek olarak mart ayı da atama dönemidir.

Kanun ve yönetmelik çerçevesinde belirtilen kıstaslar uyarınca, atama dönemlerinde memurların yer değiştirmesi sağlanır. Bu zaman dilimi yaklaşınca, memurlar atama istek formunu doldurarak tayin olmak istedikleri illeri bu form bünyesindeki listeye yazarlar. Fakat çeşitli nedenlerle, memurun listeye yazmadığı bir ile atanması söz konusu olabilir.

Bunun dışında, memur hakkında açılan bir soruşturma nedeniyle başka bir hizmet bölgesine atanması da söz konusu olabilir.

Bazı durumlarda ise memurun bulunduğu yerden ayrılma talebi olmaksızın idare tarafından başka bir bölgeye atanması gündeme gelebilir. Sayılan hallerde, memurun iradesi olmadan veya iradesine aykırı şekilde atanması söz konusudur.

Bu tür durumlarda, memur atama iptali davası gündeme gelmektedir. Davadan netice alınması haline memur hakkında yapılan atama işlemi iptal edilebilecektir.

Memur Atama Kararına Karşı İtiraz ve İptal Davasında Süreç Nasıl İşler?

Memur atama kararına karşı itiraz ve iptal davası süreci, kronolojik olarak şöyle işler:

• Memurun iradesi dışında veya iradesine aykırı olarak atama işlemi gerçekleştirilir.
• İlgili memur, bu karara karşı yasal süresi içinde itiraz yoluna başvurur.
• İtirazdan sonuç alınamadığı takdirde atama işleminin iptali için idari yargıda iptal davası açılır.
• Dava sürecinde yapılacak yargılama neticesinde, atama işleminin hukuka aykırı olduğu tespit edilmişse işlem iptal edilir ve memur eski vazife yerine döner.

Memur Atama İptali Nedenleri Nelerdir?

Memur atama iptali nedenleri, birçok farklı gerekçeye dayanabilir. Bu gerekçelerden başlıcaları şunlardır:

• Memur, tercih listesinde yer almayan bir ile atanmış olabilir.
• Memur, eş durumu nedeniyle belli bir ile atanmayı talep etmişken ataması farklı bir ile yapılmış olabilir.
• Memur hakkında soruşturma süreci yürütülürken başka bir ile atanmış olabilir.
• Memurun atamaya ilişkin bir talebi olmamasına rağmen idari kurum tarafından re’sen atanmış olabilir.
• Memur hakkındaki atama işlemi, ilgili amir yahut kurumdaki yetkililer tarafından memura karşı bir kasıtla gerçekleştirilmiş olabilir.

Belirtilmelidir ki memur atama iptali davası, yukarıda sıralanan nedenler dışında başka sebeplerle de gündeme gelebilir. Fakat tüm bu durumlara karşı, idareye itirazda bulunma ve idari yargıda iptal davası açma imkanı olduğu unutulmamalıdır.

Memur Atama Kararına Karşı İdareye İtiraz

Memur atama kararına karşı, idareye itirazda bulunma imkanı mevcuttur. İstemediği yahut tercih etmediği bir atama kararı ile yüzleşen memur, bu işleme karşı atmayı yapan merciin bir üst makamına veya böyle bir merci yoksa direkt kendisine karşı itirazda bulunabilir.

Atama kararına yapılacak itiraz, atama kararının tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde yapılmalıdır. İtiraz dilekçesinde, yapılan atama işleminin ne yönüyle hukuka aykırılık teşkil ettiği gerekçeleriyle izah edilmelidir.

İtiraz neticesinde kurum memurun talebini dikkate alarak atama işleminin kaldırabilir yahut geri alabilir. Diğer ihtimalde de memurun itirazını reddedebilir. İtirazı reddedilen memur, bu karara karşı idari yargıda iptal davası açma hakkına sahiptir.

İtirazda bulunulan idare, 30 gün boyunca olumlu yahut olumsuz yönde herhangi bir dönüş yapmamış ise bu durumda itiraz reddedilmiş sayılır ve ataması yapılan memur, artık yalnızca iptal davası açma yoluna başvurabilir.

Memur Atama İptali Davası

Memur atama iptali davası, atamaları talep ettikleri yönde yapılmayan veya hukuka aykırı biçimde yapılan memurların başvurabileceği bir hukuki yoldur.

Atama kararının iptali için memurun bu karara karşı idareye itirazda bulunma imkanı da mevcuttur. Bu ihtimalde, idareye yapılan başvurudan olumsuz netice alınması halinde iptal davası açılabilir. Fakat unutulmamalıdır ki idareye itiraz, zorunlu bir başvuru yolu değildir. Atama kararının iptali için doğrudan iptal davası açma imkanı da mevcuttur.

Memur atama iptali davası, idare mahkemelerinde açılır ve bu davada idari yargılama usulü uygulanır. Memur, önceki veya sonraki görev yerinde bulunan idare mahkemelerinden birinde bu davayı açabilir.

Dava dilekçesinde, atama kararının ne yönüyle hukuka aykırılık teşkil ettiği hukuki gerekçeleriyle izah edilmelidir. İddiaları destekleyecek her türlü delile ve belgeye de dilekçede yer verilmelidir.

Mahkeme, yapacağı inceleme neticesinde atama kararının hukuka aykırı olduğuna karar verirse davayı kabul eder ve atama kararını iptal eder. Aksi ihtimalde ise davayı esastan reddeder ve memur ataması, yapıldığı şekilde devam eder.

Memur Atama İptali Davasını Açma Süresi

Memur atama iptali davasını açma süresi, atama kararının memura tebliğini izleyen günden itibaren 60 gündür. Eğer memur atama kararına karşı tebliğini izleyen günden itibaren dava süresi olan 60 gün içinde itirazda bulunursa dava açma süresi durur.

Memurun itirazı sonuçlanana kadar dava süresi işlemeyecektir. İdare itirazı reddederse veya 30 gün sessiz kaldığı için itiraz reddedilmiş sayılırsa bunu takip eden ilk günden itibaren dava süresi olan 60 günün kalan kısmı işlemeye devam eder.

Örneğin atama kararının tebliğini izleyen 14. gün idareye başvuruda bulunulmuş olsun. İdare de bu itirazı 20 gün sonra reddetmiş olsun. Bu durumda, ret kararının tebliğini izleyen günden itibaren 46 gün içinde iptal davası açılabilir.

Bir başka örneği de idarenin sessiz kalması üzerinden vermekte yarar vardır. Atama kararının tebliğini izleyen 20. gün memur idareye itirazda bulunmuş olsun. Fakat idare 30 gün boyunca olumlu veya olumsuz bir dönüş yapmamış olsun. Bu durumda, 30. günün bitimiyle birlikte itiraz reddedilmiş sayılır ve bunu takip eden 40 gün içinde iptal davası açılabilir.

Memur Atama İptali Davasında Yürütmenin Durdurulması

Memur atama iptali davasında yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Bu sayede, yargılama boyunca atama kararı fiilen sonuç doğurmaz ve ilgili memur önceki görev yerinde faaliyetine devam eder. Yargılama neticesinde verilecek karar ne yönde olursa memur da buna göre hareket eder.

Fakat yürütmenin durdurulması, derhal uygulanmasında ciddi sakıncalar olacak kararlarda daha sık uygulama alanı bulmaktadır. Örneğin kişinin memuriyetten çıkarılması karşısında bu müesseseye sık başvurulur. Fakat atama işlemlerinde, bu kararın daha nadir sıklıkla verildiği unutulmamalıdır.

Memur Atama İptali Davası Usulden Reddedilirse Ne Olur?

Memur atama iptali davası usulden reddedilirse davacıya eksikliği tamamlaması için süre verilir yahut dava usulden reddedilir.

Memur atama iptali davasında, başlıca usulden ret nedenleri ve sonuçları şunlardır:

• Yargılama harçları ve posta giderlerinde eksiklik olması halinde dosya incelenmez. Dilekçe reddedilir ve eksikliğin tamamlanması için 30 gün süre verilir.
• Dava, görevli mahkeme olan idare mahkemesinde değil adli yargıda açılmışsa reddedilir. Bu durumda, 30 gün içinde idare mahkemesinde dava açılmalıdır.
• Dava dilekçesinde eksiklikler bulunursa mahkeme eksiklerin tamamlanması için 30 gün süre verir. Bu süre zarfında eksikler tamamlanmazsa dava usulden reddedilir.
• Davacı, dava açma ehliyetine sahip değilse dava reddedilir. Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulabilir.
• Dava, süresinde açılmamışsa usulden reddedilir. Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulabilir.
• Dava dilekçesinde husumet doğru şekilde yöneltilmemişse dava usulden reddedilir. Örneğin idari dava, kurum aleyhine açılabilir. İdari davanın davalısı gerçek kişi olamaz. Bu durumda dava reddedilir. Karara karşı istinaf yoluna başvurma imkanı mevcuttur.

Usulden ret nedenleri ve bunların sonuçları, genel hatlarıyla yukarıda listelenmiştir. Bu tür durumlarda, yargılamanın gidişatı sekteye uğradığı gibi zaman kaybı ve çeşitli masraflar da gündeme gelmektedir. Dolayısıyla, usulden redde neden olacak bir eksiklik yahut ihmal gösterilmemelidir. Bu noktada, uzman idare hukuku avukatına danışarak süreci yürütmekte yarar vardır.

Memur Atama İptali Davasını Kazanan Kişi Ne Yapmalıdır?

Memur atama iptali davasını kazanan kişinin aslında bizzat işlem yapması gerekmez. Atamanın iptal edildiği kuruma tebliğ edilmiş olacağı için memurun görev yeri, tekrar önceki görev yeri haline gelir. 

Davayı kaybetmiş olan idarenin, mahkeme kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yönde bir işlem veya bildirimde bulunmaması halinde, memur ilgili vazifelilerin sorumluluğuna karşı hukuki ve cezai davalar açma hakkına sahip olacaktır.

Memur Atama İptali Davasında İstinaf ve Temyiz

Memur atama iptali davasında ilk derece mahkemesi olan idare mahkemesinin kararına karşı, bu kararın tebliğini izleyen 30 gün içinde istinaf kanun yoluna başvurulabilir. Bu durumda dosyayı inceleyecek olan istinaf mercii, mahkemenin bağlı bulunduğu bölge idare mahkemesidir.

Bölge idare mahkemesinin dosya hakkında vereceği karar kesindir. Bu karara karşı, Danıştayda temyiz yoluna başvurma imkanı bulunmamaktadır.

Memur Atama İptali Davası Ne Kadar Sürer?

Memur atama iptali davası, 6 ay ila 1 yıl arasında sürer.

Fakat dava süresini arttıran ve eksilten birçok etmen bulunmaktadır. Dolayısıyla, dava süresinin uzamaması için özellikle usul işlemlerinde herhangi bir hata yapılmamasına dikkat edilmelidir.

Memur Atama İptali Davasında Avukatlık Ücreti ve Dava Masrafları Ne Kadardır?

Memur atama iptali davasında dava masrafları, 2024 yılı için ortalama 3.000 TL’dir.

Fakat yargılama sürecindeki gelişmelere göre, ücretin daha az yahut fazla olma ihtimali de mevcuttur.

Memur atama iptali davası avukatlık ücreti ise somut olayın şartlarına ve yapılması gereken işlemlere göre olay bazında belirlenir.

Memur atama iptali davası ile ilgili bu yazıda izah edilen hususların özetlendiği bir tablo, aşağıda yer almaktadır.

Memur Atama Kararına İtiraz	Kararı veren idareye yapılır.
İtiraz Süresi	60 gün
Memur Atama İptali Davasında Görevli Mahkeme	İdare mahkemesinde açılır.
Yetkili Mahkeme	Memurun önceki veya sonraki görev yerindeki mahkemedir.
Memur Atama İptali Davasını Açma Süresi	60 gün
Davacı	Hakkında atama yapılan memurdur.
Davalı	Atama kararı veren idaredir.
Yürütmenin Durdurulması	Dilekçede talep edilmelidir. Reddedilirse itiraz süresi 7 gündür.
İstinaf	İstinaf imkanı mevcuttur. Süresi 30 gündür.
Temyiz	Temyiz imkanı mevcut değildir.
Dava Masrafları	Yaklaşık 3.000 TL’dir. Fakat değişiklik gösterebilir.
Mahkemenin Verebileceği Kararlar	Davayı kabul ederek atama kararını iptal edebilir. Yahut davayı reddedebilir.

Sonuç

Memur atama iptali davası, birçok farklı nedenlerle gündeme gelebilir. Bu doğrultuda atılacak adımlar da itiraz sebebine göre farklılık arz eder. Dolayısıyla, sürecin uzman idare hukuku avukatına danışarak yürütülmesinde büyük fayda vardır.