İşçinin Sağlık Sebepleri İle Haklı Feshi

İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi, işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması durumunda işçinin iş sözleşmesini feshetmesidir. Ayrıca işçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa da iş sözleşmesini feshetme imkanı bulunur. Bu şekilde yapılan fesihlerde işçinin kıdem tazminatı dahil olmak üzere diğer doğmuş olan tüm alacak haklarını talep imanı bulunur.

İşçinin Sağlık Sebepleri İle Haklı Feshinin Hukuki Dayanağı

İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshinin hukuki dayanağı İş Kanunu m.24’tür. Kanunda işçilerin kanunda sayılan sağlık sebepleri neticesinde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebileceği ifade edilmiştir.

İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi hususu İş Kanunu m.24’te şu şekilde düzenlenmiştir:

“​​Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri:

a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.”

İşin İşçinin Sağlığı ve Yaşayışı İçin Tehlikeli Olması

İşin işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olması halinde, işçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi imkanı bulunur. Bu noktada sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli hallere örnek olarak ileride doğabilecek hastalıklar, doğacak fiziksel zararlar veya ölüm riski olabilir. Ancak işçinin doğrudan ölüm riskinin bulunması gerekmez. Dolayısıyla işçinin sağlığının bozulması veya kötü etkilenmesi yeterli olacaktır. 

İşin işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehliklei olması nedeniyle sözleşmenin feshedilebilmesi için aranan en önemli şart ise tehlikenin işin niteliğinden kaynaklanması gerekliliğidir. Dolayısıyla söz konusu sağlıksal tehlike doğrudan işin kendisinden kaynaklanmalıdır. Örneğin, bir işinin hastalığı nedeniyle denge kurmakta zorlanma hali varsa ayakta ve dengede durması gerektiren bir iş yapması kendisinden beklenemez. 

DİKKAT: İşin, işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlike oluşturup oluşturmadığı hususunun tespiti ve ispatı için bu durumun mutlaka bir sağlık raporu ile teyit edilmesi gerekir. Ayrıca bu raporda mevcut sağlık durumu nedeniyle işçinin bu işe devam etmesine engel bir durumun var olduğu da belirtilmelidir. Zira uygulamada Yargıtay’ın karar verirken bu raporu son derece önemsediği görülür.  

Yargıtay önüne gelen bir uyuşmazlıkta, işçinin önceden geçirdiği kaza sebebiyle bacağını sarkıt şekilde tutamadığı anlaşılmakta ancak işyerinde kendisine yapamayacağı işler verildiğinden bahisle sözleşmeyi feshetmiştir.  Yargıtay ise işin yapılmasının işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olup olmadığı, davacının hastalığının işin devamını imkansız kılacak şekilde olup olmadığı yolunda sağlık kurulu raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğine hükmetmiştir. (Yargıtay 9. HD. , 07.04.2015, E. 2014/2262 K. 2015/13507)  

İşçinin İşveren veya Başka Bir İşçiden Bulaşıcı Hastalık Kapması

İşçinin işveren veya başka bir işçiden bulaşıcı hastalık kapması durumunda, işçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi imkanı bulunur. Ancak kanunda hangi hastalıkların bulaşıcı olduğuna ve işçi açısından sözleşmeyi feshetmeye imkan tanıyacağına dair bir açıklama bulunmamaktadır.

Bu noktada “Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliği”nde bulaşıcı hastalıklar belirtilmiş ve sayılmıştır. Bu noktada hangi hastalıkların bulaşıcı hastalık kapsamında olduğu konusunda bu yönetmelikten faydalanılabilir. 

İşçinin işveren veya başka bir işçiden bulaşıcı hastalık kapması durumunda işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesine imkan tanıması için bulaşıcı hastalığın işçi açısından ciddi bir tehlike oluşturması gerekir. Dolayısıyla her ne kadar bulaşıcı da olsa ciddi bir sağlık sorununa sebep olmayan grip yahut nezle gibi hastalıklar sözleşmeyi fesih imkanı tanımaz. Ancak cüzam ya da viral hepatit benzeri bulaşıcı hastalıklar sözleşmeyi feshetmeye imkan tanıyacaktır. 

Örneğin Yargıtay bir kararında, bir şçinin Hepatit-B hastalığına sahip olması nedneiyle diğer iş sözleşmesinin diğer bir işçi tarafından feshedilmesini haklı bulmamıştır. Zira Hepatit-B hastalığı her ne kadar tehlikeli bir hastalık olsa da davalı-karşı davacının işyerinde çalışan ve aşıları yapılmış olan arkadaşının kendisine bulaşı riski bulunmamaktadır. (Yargıtay 9. HD., 29.9.2014, E. 2012/27355 K. 2014/28505)

Sağlık Sebepleri İle Haklı Fesih Yapan İşçi Neler Talep Edebilir?

Sağlık sebepleri ile haklı fesih yapan işçi şunları talep edebilir:

• Kıdem tazminatı,
• Yıllık izin alacakları,
• Fazla mesai,
• Ücret alacakları,
• Hafta tatili ücretleri,
• Genel tatil süreleri için doğan alacaklar.

İşçinin Sağlık Sebepleri İle Haklı Feshi Halinde Yapması Gerekenler Nelerdir?

İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi halinde yapması gerekenlerden ilki usulüne uygun olarak hazırlanmış fesih ihtarının işverene gönderilmesidir. Zira ileride alacak haklarının elde edilmesi sürecinde fesih iradesinin ispatlanabilmesi için ihtarın yazılı olarak ve noter aracılığıyla gönderilmesinde fayda vardır.

Söz konusu ihtar içerisinde işçinin sağlık sebepleri ile haklı nedenle iş sözleşmesini feshettiği açıkça ifade edilmelidir. Bununla beraber feshin sonucu olarak kıdem tazminatı dahil olmak üzere diğer alacak kalemlerinin de ödenmesi gerektiği yazılmalıdır. Zira alacaklara faiz işlenmesi isteniyorsa, ihtarnamede bu alacak kalemleri mutlaka belirtilmelidir.

Davada İspat ve İspat Yükü

İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshinde ispat yükü davacıda yani işçi tarafındadır. Dolayısıyla işçi, haklı nedenle sözleşmeyi feshetmesine sağlık sebeplerinin neden olduğunu ve bu sağlık sebeplerinin neler olduğunu ispatlamalıdır.

Sağlık sebepleri ile haklı nedenle fesihte en önemli ispat aracı sağlık raporlarıdır. Bu noktada sağlık nedenlerinin işçinin sağlığı ve yaşayışı üzerinde tehdit oluşturup oluşturmadığı sağlık raporu ile temin edilmelidir. Ayrıca söz konusu raporda, bu durumun işçinin işe devam etmesinde engel olacağı da beliritlmelidir. 

İş Davası Avukatlık Ücreti ve Masrafları

İş davası avukatlık ücreti, genellikle dava sonucunda elde edilecek parasal miktarın %15’i ila %25’i arasında olacak şekilde belirlenir. Belirtilen yüzdelik içinde kalmak koşuluyla belirlenecek oran, müvekkil ve avukat arasındaki anlaşmaya ve alacağın miktarına göre değişkenlik gösterecektir.

İş davası masrafları ise yaklaşık olarak 4.000 TL’dir.

İş Davası Ne Kadar Sürer?

İş davası ortalama 1 sene sürer. 

Sonuç

İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi, bir işin yürütümünün işçi açısından sağlıksal sebeplerle mümkün olmaması halidir. Bu durumlarda işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih imkanı vardır. Ancak feshin mutlaka kanunen belirlenen usulde yapılması ve gerekli ispat araçlarının ortaya konulması gerekir. Aksi halde işçinin alacaklarına kavuşamaması veya geç kavuşması sonucu doğabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktır.