Boşanmada Erkeğin Hakları

Boşanmada erkeğin hakları, erkeğin boşanma davasında kanunen belirlenen şekilde talep edebileceği hukuki haklardır. Bu kapsamda boşanmada erkeğin hakları temel olarak nafaka, velayet, mal paylaşımı ve tazminat hakkıdır. Dolayısıyla uygulamada erkeğin nafaka isteyemeyeceği yönündeki inanış da yanlıştır. Bunların yanında erkeğin boşanmada, çocukla kişisel ilişki kurma, ev üzerine aile konutu şerhi koydurma ve ortak evin kendisine tahsis edilmesini isteme hakları da bulunur.

Boşanmada Erkeğin Hakları Nelerdir?

Boşanmada erkeğin hakları şunlardır:

• Nafaka Hakkı,
• Çocuk için nafaka hakkı,
• Mal paylaşımı hakkı,
• Maddi ve manevi tazminat hakkı,
• Velayet hakkı,
• Çocukla kişisel ilişki kurma hakkı,
• Konuta aile şerhi koyma hakkı,
• Ortak evin kendisine tahsis edilmesini isteme hakkı, boşanmada erkeğin haklarıdır.

Boşanmada Erkeğin Nafaka Hakları

Boşanmada erkeğin nafaka talep etme hakkı bulunmaktadır. Bu kapsamda boşanmada erkek tedbir, iştirak veya yoksulluk nafakası talep edebilir. Dolayısıyla uygulamada yalnızca kadının nafaka talep edebileceğine dair yaygın inanış yanlıştır. 

Boşanmada erkek TMK m.175’e göre, kadından daha ağır kusurlu olmamak kaydıyla ve boşanma sonrasında yoksulluğa düşülecek olması durumunda yoksulluk nafakası talep edebilir. Yoksulluk nafakası TMK m.175’te şu şekilde düzenlenmiştir:

“Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”

Boşanmada erkek TMK m.169’a göre, davanın açılmasından kararın kesinleşmesine kadar geçen süre arası için tedbir nafakası da isteyebilir. Tedbir nafakası, dava süresince özellikle erkeğin ve çocukların maddi olarak olumsuz etkilenmesine engel olur. Tedbir nafakası TMK m.169’da şu şekilde düzenlenmiştir:

“Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re’sen alır.”

Boşanmada erkek TMK m.182/3’e göre, velayet hakkı kendisine verildiğinde kadının çocuğun masraflarına yönelik katkı sunması için iştirak nafakası isteyebilir. İştirak nafakası TMK m.182/3’te şu şekilde düzenlenmiştir:

“Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.”

Boşanmada erkeğin haklarından olan nafaka hususu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için “nafaka hesaplama” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Boşanmada Erkeğin Çocuğu İçin Nafaka Hakları

Boşanmada erkeğin çocuğu için nafaka hakları, tedbir ve iştirak nafakası talep etme hakkıdır. Erkeğin çocuğu için isteyebileceği tedbir nafakası, boşanma davası sürerken verilecek ve boşanma kararı kesinleştiğinde sona erecek olan nafakadır. Boşanma davası kesinleştikten sonra kadının ortak çocuğun giderlerine destek olmak için ödeyeceği nafaka ise iştirak nafakasıdır.

İlgili yazılar: “tedbir nafakası”, “iştirak nafakası”.

Boşanmada Erkeğin Mal Paylaşımı Hakları

Boşanmada erkeğin mal paylaşımı için mal rejiminin tasfiye edilerek paylaştırılması hakkı bulunur. Ancak, mal paylaşımı hakkı mal paylaşım davası ile kullanılır ve mal paylaşım davası boşanma davasından ayrı bir davadır. 

Mal paylaşım davasında erkek kişisel mallarını mal paylaşımında kendi uhdesinde tutacaktır. Dolayısıyla kişisel mallar mal paylaşımına tabi olmaz. Bu kapsamda erkeğin kişisel malları, edinilmesinde diğer eşin herhangi bir emeği, katkısı veya evlilik birliğindeki iş bölümü ve işbirliğinin etkisi bulunmayan mallarıdır.

TMK m. 220’ye erkeğin kişisel malları şunlardır:

• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya, 
• Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri, 
• Manevî tazminat alacakları, 
• Kişisel mallar yerine geçen değerler.

Yukarıda sayılan kişisel mallar dışında, edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanacağı mal paylaşım davalarında edinilmiş mallar kanuna göre paylaştırılır. Ayrıca, erkeğin mal paylaşım davası ile katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı, katılma alacağı ve denkleştirme gibi alacak talepleri de ayrıca talep edilir. 

Boşanmada erkeğin haklarından olan mal paylaşımı hususu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için “boşanmada mal paylaşımı” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Boşanmada Erkeğin Maddi ve Manevi Tazminat Hakları

Boşanmada erkeğin, kadına göre daha az kusurlu veya kusursuz olması durumunda maddi ve manevi tazminat alma hakkı bulunur. Maddi tazminat, boşanmanın maddi anlamda zarar verici durumları meydana gelmeseydi, erkeğin malvarlığı hangi durumda olacaksa, o durumun tazmin edilmesidir. Manevi tazminat ise erkeğin kişilik değerlerinde meydana gelen eksilmenin yani manevi zararın giderilmesidir.

Boşanmada erkeğin maddi tazminat alma hakkı TMK m.174’te şu şekilde düzenlenmiştir:

“Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.”

TMK m.174’e göre boşanmada erkeğin maddi tazminat alma şartları şunlardır:

• Erkeğin mevcut ya da beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenmesi,
• Erkeğin boşanmada, kusursuz veya daha az kusurlu olması,
• Kadının boşanmada kusurunun bulunması, gerekir.

Boşanmada erkeğin manevi tazminat alma hakkı TMK m.174/2’de şu şekilde düzenlenmiştir:

“Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.”

TMK 174/2’e göre boşanmada erkeğin  manevi tazminat alma şartları şunlardır: 

• Erkeğin kişilik haklarının boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden zedelenmesi,
• Kadının boşanmadaki eylemleri nedeniyle kusurlu olması, gerekir.

Erkeğin manevi tazminat alması için kişilik haklarının saldırıya uğramasına örnek olarak aldatılması, manevi ve psikolojik yıkım yaşaması, terapiye ihtiyaç duyması, iftiraya uğraması verilebilir.

Boşanmada erkeğin haklarından olan tazminat hususu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için “boşanmada maddi manevi tazminat” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Boşanmada Erkeğin Velayet Hakkı

Boşanmada erkeğin çocuğun velayetini talep etme hakkı bulunur. Ancak hakim velayet noktasında taleple bağlı değildir. Yani talep olmasına rağmen hakim olayı, eşlerin durumlarını ve çocuğun yararını birlikte değerlendirerek bir karar verecektir. 

Boşanmada velayet hakkında hakim karar verirken şu hususları değerlendirir:

• Çocuğun üstün yararının kapsamlı olarak değerlendirilmesi,
• Çocuğun eğitimi, sağlığı, kardeşleri ve yaşam alanı,
• Ebeveynlerin çocukla kişisel ilişkisi,
• Uzman bilirkişi ve pedagoglardan uzman görüşü alınarak, hakim velayete karar verir.

Boşanmada erkeğin haklarından olan velayet hususu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için “boşanmada çocuğun velayeti kime verilir? (Yaşlar burada)” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Erkeğin Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı

Boşanmada erkeğin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı bulunur. Çocukla kişisel ilişki kurma hakkı, çocuğun velayeti kendisinde bulunmayan kişiye verileceğinden, ancak velayet erkekte değilse erkeğe verilir. Bu noktada hakim, çocuğun velayeti annede bulunacağından, erkeğe de çocukla belirli ve uygun ölçülerde vakit geçirmesini sağlayacak şekilde kişisel ilişki kurma hakkı verir.

Erkeğin Aile Şerhi Koyma Hakkı

Boşanma davasında erkeğin haklarından biri de eşlerin birlikte ikamet ettiği aile konutuna aile konutu şerhi koyma hakkıdır. Bu hak ile birlikte erkek tapuda konut üzerine şerh koyduracağından boşanma sürecinde kadın konut üzerinde tek başına tasarrufta bulunamaz. Bu şekilde, boşanma davası sürecinde ortaya çıkabilecek hak kayıpları önlenmiş olur.

Boşanmada erkeğin haklarından olan tapuya şerh koyma hususu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için “aile konutu şerhi” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Erkeğin Ortak Evin Kendisine Tahsis Edilmesini İsteme Hakkı

Boşanmada erkeğin haklarından bir diğeri, erkeğin ortak evin kendisine tahsis edilmesini isteme hakkıdır. Ancak ortak evin erkeğe tahsis edilmesi isteminin belirli argümanlara dayanması gerekir. Örneğin, erkeğin ekonomik olarak güçsüz olması, sağlık sorunlarının olması ya da yaşayabileceği başka bir yer olmaması, erkeğin ortak evin kendisine tahsis edilmesini talep edebileceği durumlardır.

Boşanmada Erkek Haklarını Nasıl Kullanır

Boşanma davasında erkek haklarını bir avukat aracılığıyla temsil edilerek veya bireysel olarak kanuni sınırlar çerçevesinde kullanabilir. 

Boşanmada erkeğin haklarının tam olarak kullanılabilmesi ve dava sürecinde doğru bir hukuki strateji belirlenmesi için öncelikle kanunen belirlenen usuli işlemlerin doğru şekilde yapılması gerekir. Ayrıca, boşanmanın sonuçları da doğru şekilde tespit edilmesi ve karşı tarafın kusur oranının incelenerek mahkeme önünde lehe hususların ispatlanması gerekir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir boşanma avukatına danışılması önerilir.

Sonuç

Boşanmada erkeğin hakları, kanunen erkeğin boşanma davası sürecinde ve karar kesinleştikten sonra elde edebileceği haklardır. Bu kapsamda boşanmada erkeğin haklarını kullanabilmesi için usuli işlemleri doğru yapması ve haklarını tam olarak bilmesi önemlidir. Ayrıca bu hakların boşanma sürecinin bütünü ve sonuçları ile geleceğe yönelik olarak tespit edilmesi gerekir. Dolayısıyla sürecin başından itibaren alanında uzman bir boşanma avukatına danışılması faydalı olacaktır.