Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak, Türk vatandaşıyla evlenen yabancıların sahip olabileceği bir haktır. Fakat bu yolla vatandaşlık kazanılması, 5901 sayılı TVK kapsamında öngörülen diğer şartları da gerektirir. Ayrıca, başvuru sürecinin dikkatle yürütülmesi de neticeye etki eder.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak İçin Gerekli Şartlar

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli şartlar; en az 3 yıldan beri evli olmak, gerçek bir evliliğe sahip olmak, aile birliği içinde yaşamak, evlilik birliği ile bağdaşmayacak faaliyette bulunmamak, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek herhangi bir hali bulunmamaktır. Bu şartlar, Türk Vatandaşlığı Kanunu m.16 hükmünde sıralanan başvuru şartlarıdır.

Ancak Türk vatandaşı ile evlilik yapmak, yabancıya direkt olarak evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak hakkını tanımamaktadır. Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için bu yönde başvuru yapılması ve başvurunun yetkili makamlarca olumlu olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu çerçevede aranan şartlara, aşağıda ayrı başlıklar halinde değinilmiştir.

En Az 3 Yıldır Evli Olmak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için aranan ilk şart, tarafların en az 3 yıldan beri evli olmasıdır. Vatandaş olmak isteyen başvurucunun evlendiği kişi, Türk vatandaşı olmalıdır. Eşin Türk vatandaşlığını doğum yoluyla veya sonradan kazanmış olmasının ise önemi yoktur.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak bakımından, 3 yıllık süre zarfında Türkiye’de ikamet etme şartı yoktur. Çift, bu süre zarfında Türkiye içinde veya dışında bulunabilir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, vatandaşlık başvurusunda bulunurken evliliğin devam ediyor olması gerektiğidir. En az 3 yıldan beri kesintisiz devam eden ancak vatandaşlık başvurusunda bulunmadan önce ölüm, boşanma gibi sebeplerle sonlanan evlilikler, bu şartı sağlamış sayılmaz. Fakat başvuru yapıldıktan sonra eşlerden birinin ölmesi halinde, başvuru geçerli sayılır.

Gerçek ve Geçerli Bir Evliliğe Sahip Olmak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gereken en önemli şart, evliliğin gerçek olması ve Türk hukukuna göre geçerli sayılmasıdır. Türk vatandaşlığının kazanılması için yapılan sahte evlilikler, yetkili makamlar tarafından yapılan mülakat ve soruşturmalarda tespit edilir. Bu çerçevede vatandaşlık talebi de reddedilir.

Aile kurma amacı taşımayan, hileli yahut sahte evliliklere dayanarak yapılan başvurular reddedilir. Ayrıca, sahte evlilik yapan yabancılar hakkında tahdit kodu düzenlenerek 5 yıl süreyle ülkeye giriş yasağı verilir. Konuyla ilgili detaylar, “V-70 tahdit kodu” yazımızda yer almaktadır.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için nikahın Türk hukukuna göre geçerli sayılması gerekir. Dini nikah veya kültürel törenler ile birliktelik yaşayan kişiler, Türk hukukunda evli olarak sayılmaz. Dolayısıyla, bunlara dayanarak vatandaşlık kazanılamaz.

Yurt dışında yapılan evliliklerin, evliliğin yapıldığı ülkedeki Türk konsolosluklarına bildirilmesi gerekir. Yahut yurt dışından alınan evlilik belgesinin Türkiye’de tescil edilmesi gerekir. Tüm bu işlemlere ilişkin detaylı bilgi, “yabancı uyruklu kişi ile evlilik işlemleri” makalemizde yer almaktadır. 

Aile Birliği İçinde Yaşamak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gereken şartlarından bir diğeri, tarafların aile birliği içinde yaşamasıdır. Bu itibarla; evliliğin gerçek bir evlilik olması, vatandaşlık almak için formalite şeklinde yapılmamış olması gerekir.

Çiftin belli süreler için istisnai olarak farklı yerlerde ikamet ediyor oluşu, doğrudan evliliğin sahte olduğu sonucunu doğurmaz. Bu konuda yetkili makamlar tarafından genel bir soruşturma ve tarama yapılır. Çiftin ortak kira sözleşmesi, ortak tapusu, ortak ikameti gösteren resmi belgeler vs gibi çeşitli evrakla durumu ispatlaması mümkündür.

DİKKAT: Başvuru yapıldıktan sonra Türk vatandaşı olan eşin ölmesi halinde, başvuru geçerli sayılmakla beraber aile birliği içinde yaşama şartı aranmaz.

Evlilik Birliği ile Bağdaşmayacak Bir Faaliyette Bulunmamak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yapılan başvurularda, eşlerin evlilik birliği ile bağdaşmayacak faaliyette bulunup bulunmadıkları hususu yetkili makamlar tarafından değerlendirilir. Bu kapsamda, boşanma sebebi olarak değerlendirilen fuhuş, fuhşa aracılık, açık ilişkiler gibi durumların evlilik sürerken söz konusu olması halinde, vatandaşlık başvurusu reddedilir.

DİKKAT: Evlilik birliğiyle bağdaşmayan hareketler evlilik öncesinde gerçekleştirilmişse bu durumun vatandaşlık başvurusuna etkisi olmaz. Fakat evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için bu tür davranışların evlilik sırasında yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde, vatandaşlık başvurusu reddedilir.

Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hali Bulunmamak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için, başvurucunun milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması gerekir. Bu husus, kişi hakkında yürütülecek arşiv araştırması ile tespit edilir.

TVK Yönetmeliği hükümlerine göre, ilgili kurumlar tarafından yapılacak araştırmada şu durumların varlığı halinde başvuru reddedilir:

• Anayasa ile kurulu devlet düzenini yıkma yolunda faaliyette bulunmak, bu faaliyetlerde bulunanlarla işbirliği yapmak veya bunları maddi olarak desteklemek,
• Türkiye Cumhuriyetinin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğüne karşı yurt içinde veya dışında, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarla ilgili faaliyette bulunmak,
• İsyan, casusluk ve vatana ihanet suçlarına katılmak,
• Silah ve uyuşturucu madde kaçakçılığı, insan kaçakçılığı ve insan ticareti yapmak veya bunlarla ilişki içerisinde bulunmak.

Yukarıda sayılan durumların yanında, çeşitli sebepler sonucunda yabancı eşin milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek halinin bulunduğu sonucuna ulaşılabilir. Hangi hallerin bu kapsamda değerlendirileceği, yetkili makamların takdirine bırakılmıştır.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için aranan bu koşullardan birinin eksikliği halinde, başvuru reddedilir. Fakat bunun dışında diğer vatandaşlık kazanma imkanlarından herhangi birinin şartları varsa bu yolda başvuru yapılabilir. TVK bünyesinde yer alan bütün vatandaşlık kazanma yolları, “Türk vatandaşlığı nasıl alınır” yazımızda yer almaktadır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu; yurt içinden yapılması halinde yabancının bulunduğu yer valiliğindeki il nüfus müdürlüğüne, yurt dışından yapılması halinde ise Türk dış temsilciliklerine gerekli belgelerin verilmesi ile yapılır.

Başvuru, bizzat yapılabileceği gibi özel vekaletname düzenlenmesi suretiyle avukat aracılığıyla da yapılabilir. Ergin olmayan yahut ayırt etme gücünden yoksun bulunan kişilerin başvuruları ise veli ya da vasileri tarafından yapılır.

Son düzenlemelerde, yurt içinden yapılacak başvurular bakımından 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasıyla e-devlet üzerinden ön başvuru yapma imkanı getirilmiştir. Ön başvuru sayesinde, başvurudaki veri girişi ve ek belge talebi engellenerek başvuru sürecinin kısaltılması mümkün hale gelir.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak İçin Gerekli Belgeler

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yapılacak başvuruda, il nüfus müdürlüklerine sunulması gereken belgeler bulunur. Başvurucunun kişisel duruma göre, yetkili makamlar tarafından ekstra belgeler de istenebilir. Başvuruda ibraz edilmesi gereken belgeler, genel olarak şunlardır:

• Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması başvuru formu,
• Vatandaşlık başvurusunda bulunacak yabancının 2 adet biyometrik fotoğrafı,
• Yabancının uyruğunu gösterir pasaport yahut pasaport yerine geçen belge,
• Yabancının tüm nüfus bilgilerini gösterir belge,
• Yabancının Türkiye’de ikamet ediyor olması halinde, geçerli ikamet izni belgesi,
• Yabancı hakkında verilmiş, suça ilişkin mahkeme kararı bulunuyorsa kararın onaylı örneği,
• Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 39 uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı,
• Gerekli harç ve hizmet bedelinin ödendiğine ilişkin makbuz.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yukarıda yer alan başvuru belgelerinden bazılarının yurt dışından temin edilmesi gerekir. Pasaport, nüfus belgesi, mahkeme kararı örneği gibi yurt dışından temin edilecek belgeler, noter tasdikli ve Türkçe tercümeli olmalıdır.

Gerekli belgeler usulüne uygun biçimde yetkili makamlardan temin edilemediği takdirde, başvuru süreci ilerleyemez. Bu durum, vakit kaybına ve olumsuz netice almaya neden olabilir. Dolayısıyla, uzman yabancılar avukatına danışarak süreci yürütmekte yarar vardır.

DİKKAT: Vatandaşlık başvurusunda bulunan yabancının, herhangi bir suçtan dolayı 6 aydan fazla ceza almış olması halinde başvurusu reddedilir. Taksirli suçlar ise bu kapsamda değerlendirilmez.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu Aşamaları

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu aşamaları, yurt içinden ve yurt dışından yapılan başvurular açısından farklılık gösterir. Gerekli bilgi ve belgelerin ilgili makamlara ibraz edilmesinin ardından, değerlendirme süreci başlar.

Sonrasında, başvurunun yapıldığı idari makam tarafından, şartların taşınıp taşınmadığı hususu değerlendirilir. Şartların taşınmaması halinde, yapılan başvuru reddedilir. Değerlendirme sonucunun olumlu olması halinde ise yabancı hakkında vatandaşlık dosyası düzenlenir ve Bakanlığa sunulur. Söz konusu başvuru aşamaları, aşağıda ayrıntılı şekilde izah edilmiştir.

Yurt İçinden Yapılan Başvurular

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yurt içinden yapılacak başvurular, gerekli bilgi ve belgelerin eksiksiz şekilde il nüfus müdürlüklerine ibraz edilmesi ile yapılmış olur. Bu aşamadan sonra, yetkili makamların konu hakkındaki değerlendirme süreci başlar.

Gerekli belgelerin temini noktasında bir eksiklik varsa bu durum başvurucuya bildirilir ve eksiğin tamamlanması istenir. Sonrasında, başvurucu hakkında araştırma yapılması için dosya il emniyet müdürlüğüne gönderilir.

İl Emniyet Müdürlüğü; başvuruda bulunan yabancının kamu düzeni ve güvenliği açısından tehdit yaratıp yaratmadığını, aile birliğinin sağlanıp sağlanmadığını, evlilik birliği ile bağdaşmayacak şekilde fuhuş yapmak gibi davranışların olup olmadığını soruşturur.

Başvurucunun milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından sorun teşkil edecek bir duruma sahip olup olmadığını tespit için, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Milli İstihbarat Teşkilatından arşiv taraması istenir.

Soruşturma sonucunda, başvuruda bulunan yabancı hakkında bir tutanak düzenlenir ve dosya nüfus müdürlüğüne geri gönderilir.

Vatandaşlık İnceleme ve Araştırma Komisyonu, dosyaya ilişkin inceleme yapar ve eldeki verileri değerlendirir. Bunun yanında, evliliğin gerçek olduğunu araştırmak amacıyla mülakatlar yapar. Bu doğrultuda, başvurucu ve eşi ayrı ayrı ve birlikte mülakata alınıp değerlendirmeye tâbi tutulur. Mülakatların sonucunda, eşler hakkında değerlendirme raporları hazırlanıp dosyaya eklenir.

Son olarak komisyonda bulunan dosya Bakanlığa gönderilir. Başvurucu, Bakanlık tarafından yapılan değerlendirme sonucunda olumlu karar verilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanabilir.

Yurt Dışından Yapılan Başvurular

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yurt dışından yapılacak başvurular, yabancının bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliklerine yapılır. Başvuru bilgi ve belgelerinin ilgili makama sunulmasının ardından, değerlendirme süreci başlar. 

Değerlendirme sürecinde, konsolosluk işlemlerinden sorumlu muavin konsolos veya daha üst yetkili tarafından, yabancı kişi ve eşi ayrı ayrı ve birlikte mülakata tabi tutulur. Mülakatta, söz konusu evliliğin gerçek bir evlilik olup olmadığına ilişkin tespitler yapılır. Mülakatların sonucunda olumlu yahut olumsuz karar verilerek mülakat formuna yazılır.

Bu aşamadan sonra, yabancının bulunduğu ülkenin yetkili makamlarından yabancıya ilişkin sabıka kaydı istenir. Aynı şekilde, yabancının Türk vatandaşı eşi ile evlilik kaydının resmi makamlarda bulunup bulunmadığı araştırılarak elde edilen bilgi ve belgeler dosyaya eklenir ve karar alınmak üzere Bakanlığa gönderilir. Nihayetinde, bakanlık tarafından karar verilir.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yurt dışından ve yurt içinden yapılacak başvurularda, sürecin takibi son derece önemlidir. Özellikle usul işlemlerinde veya gerekli belgelerde ve şartlarda bir eksiklik olması halinde, zaman kaybı ve masraflar gündeme gelebilir. Bu nedenle, uzman yabancılar avukatıyla konuşarak adım atmakta yarar vardır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu, yaklaşık 8-10 ay içerisinde sonuçlanır.

Gerekli belgelerin eksiksiz şekilde hazırlanması, komisyon tarafından yapılan mülakatlarda şüphe barındıran durumların bulunmaması yahut sürecin titizlikle takip edilmesi halinde, başvurunun daha kısa süreler içinde sonuçlandığı da görülür.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Edinme Kararının İptali

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı edinme kararının iptali, çeşitli durumlarda meydana gelebilir. Özellikle başvuru sürecinde yalan beyanda bulunulması veya sahte bir belgenin sunulduğunun ortaya çıkması halinde, vatandaşlık iptal edilir.

Vaktinde vatandaşlık başvurusu hangi mercie yapılmışsa iptal kararını da bu merci verir. İçişleri Bakanlığı, bu doğrultuda yabancı hakkında bir araştırma süreci yürütür ve iptal konusunda karar verir.

Türk vatandaşlığının çeşitli gerekçelerle iptal edilmesi sonucunda, vatandaşlığı iptal edilen yabancı bu karara karşı itiraz ve iptal davası yollarına başvurabilir. Konu hakkındaki detaylı bilgi, “Türk vatandaşlığının iptali” yazımızda yer almaktadır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Türk vatandaşlığının evlilik yoluyla kazanılması amacıyla yapılan başvurularda; başvuru şartlarının sağlanmaması, ibraz edilen belgelerde eksiklik bulunması, idare tarafından verilen süre içinde eksikliğin giderilmemesi, mülakatların olumsuz sonuçlanması gibi sebeplerle başvuru reddedilebilir. Başvurunun reddi halinde, ret kararı yabancıya yahut avukatına tebliğ edilir.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusunun reddine karşı, yetkili makama itirazda bulunma ve idare mahkemesinde iptal davası açma yollarına başvurulabilir. Bunun için öngörülen süre, ret kararının tebliğini izleyen günden itibaren 60 gündür.

Karara karşı doğrudan iptal davası açma imkanı olduğu gibi ilk etapta idareye itirazda bulunma imkanı da denenebilir. İki ihtimalde de talep, dilekçe ile ileri sürülür.

Vatandaşlık başvurularının ret sebepleri, ret kararına karşı başvurulacak olan hukuki imkanlarda dikkat edilmesi gereken hususlar, süreler ve konu hakkındaki diğer pek çok bilgi; “Türk vatandaşlığı başvurusunun reddi” yazımızda detaylı şekilde açıklanmıştır.

Sonuç

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak, yetkili makamlar tarafından uzun ve detaylı prosedürlere tâbi tutulan konulardan biridir. Bu hususta yapılan başvuruların, uzun süreler sonunda tamamlandığı yahut reddedildiği görülebilir. Bu tür sorunlarla karşılaşmamak adına, uzman yabancılar avukatına danışmakta yarar vardır.