Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası ve İptali

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alan memur hakkında, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 ila 3 yıl durdurulması işlemi uygulanır. Devlet memuru, bu disiplin cezasına karşı itiraz yoluna başvurabilir veya iptal davası açabilir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Nedir?

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 ila 3 yıl aralığında bir süre boyunca durdurulması sonucunu doğuran bir disiplin cezasıdır.

Bu cezayı alan memur, yükselebileceği kadroların son kademesinde olabilir. Bu durumda, memurun brüt aylığında 1/4 ile 1/2 arasında bir oranda kesinti yapılır. Cezanın tekrarlanması halinde ise memur hakkında devlet memurluğundan çıkarma cezası uygulanır.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Verilmesini Gerektiren Disiplin Suçları

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesi gereken disiplin suçları, DMK m.125’te sayılmıştır. İlgili hükümde düzenlenen disiplin suçları şunlardır: 

• Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek, 
• Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek,
• Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak, 
• Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak,
• Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak, 
• Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek, 
• Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,
• Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak, 
• Belirlenen durumlarda veya sürelerde mal bildiriminde bulunmamak, 
• Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak, 
• Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek, 
• Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek,
• Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak, 
• Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesi gereken disiplin suçlarıdır.

Listede sayılan durumlar dışında, memur disiplin cezasını gerektiren birçok hal daha DMK kapsamında sayılmıştır. Bunlar, farklı disiplin cezalarına yol açan eylemlerdir. DMK kapsamındaki tüm bu eylemlere ve ilgili disiplin cezalarına dair bilinmesi gerekenler, “memur disiplin cezaları” yazımızda ele alınmıştır.

Disiplin cezası verilmesi gereken haller tespit edildiğinde, memur hakkında soruşturma açılır. Soruşturma evrelerinde yetkili makamlar tarafından yapılabilecek usulsüzlüklere karşı, itiraz veya iptal davası yollarına başvurmak gerekir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Soruşturma Aşamaları

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası soruşturma aşaması; ihbar, denetim, şikayet gibi birçok farklı şekilde durumun yetkili disiplin amiri tarafından öğrenilmesi ile başlar. Yetkili amir, durumla ilgili değerlendirme yapar ve soruşturmanın yürütülmesi için bir soruşturmacı memur tayin eder. 

Soruşturmacı memur, disiplin cezası gerektiren iş ve eylemler hakkında araştırma yapar. Konuyla ilgili önem arz eden tüm bilgi ve belgeleri bir araya getirir. Sonrasında, durum memura bildirilir ve savunma vermesi istenir. Memura, savunma yazması için en az 7 gün süre verilmelidir. Bu süre zarfında savunma sunmayan memur, bu hakkından vazgeçmiş sayılır.

Usulüne uygun şekilde tebligat yapılmadan veya memurun savunması alınmadan, memura disiplin cezası verilemez. (D.12.D., E.2016/8889, K. 2017/127) Yetkili soruşturmacı, memurun savunmasını aldıktan sonra soruşturma dosyasını disiplin cezası vermeye yetkili disiplin kuruluna gönderir. Yetkili disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir. 

Yukarıda belirtilen şekilde, disiplin soruşturmasının hukuka uygun biçimde yapılması gerekir. Bunun için aşağıda sıralanan unsurların, idarece yerine getirilmesi gerekir. 

• Üst veya denk görevde olan bağımsız bir soruşturmacı atanması, 
• Tanık ve soruşturulanın ifadelerinin alınması, 
• İfade alınmadan kişiye haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, 
• Delillerin araştırılması, 
• Soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması 
• Raporun ilgili makama sunulması, 
• Soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen delilleri değerlendirecek kişi veya kurulların ayrı olması, 
• Yasal süre içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması hususları, memurların soruşturma aşamasında haklarını koruyan hukuki güvencelerdir.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının soruşturma aşamasında, yukarıda belirtilen usullere riayet edilmemiş olabilir. Bu durumlarda memur, cezaya karşı itiraz veya iptal davası yoluna başvurabilir. Bu hukuki yolların nasıl işletileceği, yazının devamında izah edilmiştir.

Görüldüğü üzere, kademe ilerlemesinin durdurulması yaptırımına yol açabilen birçok durum mevcuttur. Bunları takiben soruşturma süreci de birden fazla adıma sahiptir. Tüm bu süreçlerde herhangi bir usulsüzlük yapılmasına karşı, memurun doğru hukuki zeminde hakkını koruması gerekir. Bu nedenle, uzman idare hukuku avukatına danışarak süreci yürütmekte fayda vardır.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Disiplin Soruşturmasının Sonucu

Memur kademe ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin soruşturma sonucunda verilen disiplin cezası, memura tebliğ edilir. Böylelikle, 1-3 yıl arasında belirlenecek süre boyunca memurun kademesinin ilerleme imkanı ortadan kalkar.

Memura verilen ceza, özlük dosyasındaki siciline de işler. Hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilen memur, bunun üzerinden 10 sene geçtikten sonra özlük dosyasından cezanın silinmesini isteyebilir. Bunun için atamaya yetkili amire başvurulur.

Disiplin cezasının memura tebliğ edilmesinin bir diğer sonucu da memur için bu cezaya karşı itiraz ve iptal davası sürelerinin başlamasıdır.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasına İtiraz ve İptal Davası

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı itiraz yoluna başvurulabileceği gibi iptal davası da açılabilir. Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına itiraz, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 gün içinde yüksek disiplin kuruluna yapılır. İptal davası ise kararın tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde açılır.

Memur, disiplin cezasına önce itiraz edip bundan sonuç alamadığı takdirde iptal davası açabileceği gibi doğrudan da iptal davası açabilir. Memur önce 7 günlük süre içinde cezaya itiraz hakkını kullanırsa 60 günlük dava süresi donar. İtiraz reddedilirse veya idare 30 gün sessiz kalırsa iptal davası süresi de kaldığı yerden işlemeye devam eder.

Örneğin, cezanın memura tebliğ edilmesinden itibaren memur 2. günde cezaya itiraz etmiş olabilir. Bu durumda, idarenin itirazı reddetmesini veya 30 gün sessiz kalmasını takip eden 58 gün içinde iptal davası açılabilir.

Disiplin cezasına karşı iptal davası açılır ve idare mahkemesi cezayı iptal ederse ceza tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkar. Memurun sicilinden de cezaya ilişkin kayıtlar silinir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Zamanaşımı Süresi

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası zamanaşımı süresi, disiplin soruşturması için 1 ay ve ceza verilmesi için 2 yıldır. Bu sürelerin geçmesiyle birlikte memura disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrayacak ve ceza verilemeyecektir.

Disiplin cezası gerektiren eylemin öğrenildiği tarihten itibaren 1 ay içinde disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde, ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Ayrıca, eylemin işlendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde disiplin cezası verilmemişse ceza verme yetkisi yine zamanaşımına uğrar. Artık aynı fiilden ötürü memura ceza verilemez.

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasına Karşı İptal Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı iptal davasında yetkili ve görevli mahkeme, memurunun görevli olarak bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. Farklı bir mahkemede dava açılması halinde, yetkisizlik yahut görevsizlik kararı verilir. Bu durum, dava sürecinin uzamasına sebep olabilir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasının İptali Davasında İstinaf ve Danıştay Aşaması

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının iptali davasının kaybedilmesi halinde, kararın memura tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Bunun için kararı veren idare mahkemesine istinaf dilekçesi sunulur. Dosyayı inceleyecek olan istinaf mercii ise bölge idare mahkemesidir.

İstinaf merciinin yapacağı değerlendirme sonucunda vereceği karar, kesin hüküm teşkil eder. Bu karara karşı Danıştaya temyiz başvurusunda bulunulamaz.

Sonuç

Memur hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verildiğinde, cezaya mutlaka süresinde itiraz edilmeli ve iptal davası açılmalıdır. Disiplin cezasının kaldırılmasının tek yolu budur. İtiraz ve iptal davası sürecinde ise cezanın hukuka aykırılığı konusunda doğru ve yeterli hukuki gerekçelerin tespiti gerekir. Bu noktada, uzman idare hukuku avukatına danışarak sürecin yürütülmesi sağlıklı olacaktır.