İzale-i Şuyu Davası Ne Kadar Sürer?

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusuyla birlikte dava sürecini uzatan ve kısaltan etmenler de merak konusu olmaktadır. Somut olayın şartlarına göre şekillenen bu durumlar, dava süresini doğrudan etkiler.

İzale-i Şuyu Davası Ne Kadar Sürer?

İzale-i şuyu davası, 1-1,5 yıl civarında sürer.

Bu süre, mahkemeye ve taraflara bağlı sebeplere göre değişiklik arz eder. Dilekçelerin usulüne uygun olması ve delillerin eksiksiz toplanması, kıymet takdirinin itiraza sebebiyet vermeyecek şekilde doğru yapılması, tahkikat aşamasında süreci uzatacak itirazların olmaması gibi hususlar; davanın daha kısa sürede sonuçlanmasını sağlayacaktır.

İzale-i Şuyu İlk Celsede Biter Mi?

İzale-i şuyu davası, genellikle ilk celsede bitmez. Dava sürecinde, ortaklığın nasıl giderileceğinin belirlenmesi ve malın kıymetinin takdir edilmesi yani bedelinin belirlenmesi gerekir. Bunun için bilirkişi raporu gereklidir. Mahkemenin bilirkişi ataması ve raporun mahkemeye sunulup değerlendirilmesi gibi işlemler, tek celsede davanın sona ermesinin önüne geçmektedir.

Davaya konu taşınmaz mallar üzerinde bir başkasının mülkiyet iddiasını ileri sürmesi gibi durumlar da davanın uzamasına sebep olabilir. Aynı şekilde; paydaşlardan birinin dava devam ederken vefat etmesi, mahkemenin iş yükü ve celseler arasında verilen süreler de izale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusunun cevabına tesir eden durumlardandır.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Aşamaları ve Süreleri

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusunun cevabı, dava aşamalarına göre şekillenecektir. Aşamaların mümkün olduğu kadar kısa tutulmasıyla dava süresi de kısalacaktır. Bu aşamalarda vuku bulan hatalar ve eksiklikler, davanın öngörülenden daha uzun sürede neticelenmesine yol açabilmektedir.

İzale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davası aşamaları, dava dilekçesinin mahkemeye sunulması ve gerekli harcın yatırılması ile başlar. Sonrasında gelen diğer aşamalar; sırasıyla tebligat, ön inceleme, eksikliklerin giderilmesi, tahkikat, aynen taksim veya satış yoluyla ortaklığın giderilmesi aşamalarıdır. Bu aşamalar ve bunların sürelerine ilişkin hususlar, aşağıda detaylı olarak incelenmiştir.

Dava Öncesi Arabuluculuk Süreci

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu, arabuluculuk süreci ile doğrudan ilişkilidir. 01.09.2023 tarihinden itibaren açılacak izale-i şuyu davalarında, önce arabulucuya başvuru zorunlu hale getirilmiştir. Bu şart sağlanmadan dava açılacak olursa hakim davayı usulden reddeder.

Bir taraf arabulucuya başvurursa fakat karşı tarafça 30 gün içinde cevap verilmezse arabuluculuk şartı gerçekleşmiş kabul edilir ve dava açılabilir. 

Arabuluculuk sürecinin karşılıklı olarak işletilmesi durumunda arabulucu, kendisine başvuru yapılmasının ardından 3 haftalık süre içerisinde rapor düzenleyerek süreci sonlandırır. Zorunlu haller söz konusu olduğu takdirde, süre 1 hafta daha uzatılabilir.

Düzenlenen rapor mahkemeye sunularak izale-i şuyu davası açılabilir. Sonuç olarak arabuluculuk süreci, izale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusunu etkileyen ana etmenlerden biri olarak sayılmaktadır.

Davaya Hazırlık ve Davanın Açılması

Davaya hazırlık aşamasında, mahkemeye sunulacak deliller ve gerekli tüm belgeler eksiksiz olarak toplanır. Bu noktada tapu kayıtları, varsa taraflar arasındaki sözleşmeler ve diğer unsurlar dilekçede yer almalıdır. Toplanan bu deliller ışığında dava dilekçesi hazırlanır ve mahkemeye sunulur.

Dava dilekçesinde eksiklik bulunması halinde, hakim 1 haftalık kesin süre vererek eksikliğin giderilmesini ister. Verilen süre boyunca eksiklik giderilmediği takdirde, dava açılmamış sayılacaktır.

Mahkemenin verdiği süre içerisinde eksiklikler tamamlanırsa dava süreci işlemeye devam edecektir. Fakat eksiklikler sonradan giderilmiş olsa dahi nihayetinde vakit kaybına ve dava sürecinin uzamasına neden olacaktır. Bu nedenle, izale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu bakımından dava dilekçesinin eksiksiz hazırlanması büyük önem arz eder.

İzale-i şuyu dava dilekçesinin doğru usulde ve içerikte hazırlanması için yapılması gerekenler, “ortaklığın giderilmesi dava dilekçesi” yazımızda detaylı biçimde izah edilmiş ve bir dava dilekçe örneğine yer verilmiştir.

Dava açılmadan önceki hazırlık sürecinde, tarafların kimler olduğu belirlenir. Ölen paydaş varsa miras ortaklığının tapu kaydı üzerinden tespit edilmesi gerekir. Ortak olmayan kişi bu davayı açamayacağından, davacının ortak sıfatını haiz olduğu belgelendirilir. Bu aşamaların hızlı yürütülmesi, davanın daha kısa sürede neticelendirilmesine olanak sağlayacaktır.

Dava açılması aşamasında süre bakımından önem arz eden bir diğer nokta, davanın yetkili ve görevli mahkemede açılmasıdır. Yanlış mahkemede açılan davalar reddedilecek ve mahkemenin yeniden tespit edilip davanın tekrar açılması gündeme gelecektir.

Gerek dilekçe ve dava hazırlık sürecinde gerekse sonraki aşamalarda usuli bir hata yaparak süreyi uzatmamak adına, uzman gayrimenkul avukatına danışarak adım atmakta büyük fayda vardır.

Tebligat Süreci

Davanın açılmasından sonra, dava dilekçesi davalı olan diğer paydaşlara mahkemece tebliğ edilir. Davalı taraf mahkemeye bir cevap dilekçesi sunmak istiyorsa bunun için dilekçenin tebliğinden itibaren 2 haftalık süresi mevcuttur.

Bu zaman zarfında mahkemeye cevap dilekçesi sunulmasa da dava süreci işlemeye devam edecektir. Bu sürece, dilekçelerin teatisi adı verilir. Belirtilen aşamalar tamamlandıktan sonra, ön inceleme evresine geçilecektir.

Ön İnceleme Aşaması

Ön inceleme aşaması, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 137 ve devamındaki maddelerinde düzenlenmiştir. Ön inceleme aşamasında, dava şartları ve ilk itirazlar incelenir. Giderilmesi mümkün olan bir eksiklik varsa süre verilerek eksikliğin giderilmesi taraflardan talep edilir. Giderilmesi mümkün olmayan eksiklik bulunması halinde, dava reddedilir.

İlgili kanun hükmüne göre ön inceleme aşamasında şu işlemler gerçekleştirilir:

• Dava şartları ve ilk itirazlar incelenir. 
• Dava şartlarında eksiklik varsa taraflara süre verilerek tamamlanması istenir.
• Uyuşmazlık konusu tam olarak belirlenir.
• Taraflar hakim tarafından sulhe teşvik edilir.
• Tarafların sulh olması halinde, sulh nedeniyle hüküm verilmesine yer olmadığına karar verilir.

Belirtilen adımların atılmasında zaman kaybına neden olabilecek herhangi bir durumun ortaya çıkması halinde, dava sürecinin de uzaması gündeme gelebilir. Bu nedenle, izale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu bakımından ön inceleme aşaması belirleyici rol oynar.

Eksikliklerin Tamamlanması

Mahkemece ön inceleme aşamasında tespit edilen dava şartlarındaki eksikliklerin, taraflara süre verilerek giderilmesi sağlanacaktır. Dava şartlarında giderilebilecek bir eksikliğin mevcut olması durumunda, hakim taraflara 1 haftalık kesin süre verir. Bu süre içerisinde eksiklik giderilmezse dava açılmamış sayılır.

Tahkikat ve Bilirkişi Aşaması

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu, tahkikat aşamasının ne kadar süreceğiyle doğrudan ilgilidir. Çünkü tahkikat aşaması; davanın en uzun süren, uyuşmazlığın incelenip çözümlendiği aşamadır. Bu aşamada, ortaklığın giderilmesinin malın aynen taksimi yoluyla mümkün olup olmadığı bilirkişi marifetiyle araştırılacaktır. Bilirkişi, görevlendirilmesinin ardından en geç 2 ay içinde raporu hazırlamalıdır. Mahkeme, duruma göre bilirkişiye 2 ay daha süre verebilir.

Bilirkişi tarafından mahkemeye sunulan rapora, taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde itiraz edilebilir. Bu itiraz, sadece rapora karşı olabileceği gibi yeni bilirkişi atanmasına veya ek rapor hazırlanmasına yönelik de olabilir. İtiraz süreçlerinin işletilmesi, izale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu bakımından neticeyi etkileyen unsurlardandır.

Ortaklığın giderilmesi davasında taraflardan birinin, arazi üzerindeki yapının kendisine ait olduğu (muhdesat) iddiası varsa iddia eden tarafa konuyla ilgili dava açması için kesin süre verilir. Bu durum, ortaklığın giderilmesi davası bakımından bekletici sorun yapılır ve davaya devam edilmez.

Muhdesat iddiası ile açılan dava sonuçlandıktan sonra elde edilen karar, izale-i şuyu davasında mahkemeye sunulur. Eğer somut olayda böyle bir iddia söz konusu olursa dava süreci de doğal olarak uzayacaktır.

İstinaf Süreci ve Kesinleşme Aşaması

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu, kanun yoluna başvuru ile doğrudan ilgilidir. Taraflar, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde karara karşı istinaf yoluna başvurabilir. Bu durumda, istinaf mercii olan bölge adliye mahkemesi davayı inceleyecek ve konu hakkında hüküm verecektir. Bu hükümle birlikte artık karar kesinleşecek ve bu karara karşı temyiz yolu işletilemeyecektir.

İzale-i şuyu davasında mahkeme kararının tebliğinden sonraki 2 haftalık süre içerisinde istinaf yoluna başvurulmadığı takdirde, karar bir üst yargı merciine taşınmaksızın kesinleşecektir. Böyle bir ihtimalde, yargılama süreci de daha kısa sürede tamamlanmış olacaktır. İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusunun cevabı, bu ihtimallere bağlantılı olarak ortaya çıkacaktır.

DİKKAT: Ortaklığın giderilmesi davasında istinaf aşamasında verilen kararlara karşı temyiz yoluna gidilemez. Ancak 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan taşınmaz aynına ilişkin kararlarda, temyiz kanun yolu açıktır. Hangi tür uyuşmazlıkların bu kapsamda yer aldığı ise sürecin başında doğru bir hukuki değerlendirme yapılarak tespit edilmelidir.

Burada değinilmesi gereken bir nokta dava mevcuttur. Taşınmaz mallar bakımından, izale-i şuyu davasında verilen karar kesinleşmeden malın taksimi veya satışı sağlanamayacak ve ortaklık giderilemeyecektir. Taşınır mallar bakımından ise böyle bir şart aranmamaktadır. Dolayısıyla, davaya konu malların cinsi de izale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu bakımından önem arz etmektedir.

Satış ve Satış Sonrası Paylaştırma Süreci

İzale-i şuyu davasında; malın aynen taksimi yoluyla ortaklığın giderilemediği veya bunun talep edilmediği durumda, malın satılması suretiyle ortaklığın giderilmesi gündeme gelecektir. Bu durumda, hakim izale-i şuyu kararını verdikten sonra satış işlemleri için bir memuru görevlendirir.

Satış sürecinde, öncelikle malın kıymet takdiri yapılacaktır. Bu kıymet takdirinin sağlanması bakımından, bilirkişi marifetiyle malların bedeli tespit edilecektir.

Bilirkişinin bedel tespitine ilişkin mahkemeye sunduğu rapora, tarafların 2 hafta içerisinde itiraz imkanı mevcuttur. Böyle bir itirazın varlığı halinde, sürecin uzaması da söz konusu olacaktır. Dolayısıyla, izale-i şuyu ne kadar sürer sorusu ile bu sürecin ilintili olduğunu belirtmekte fayda vardır.

Açık artırma yoluyla mallar satılarak ortaklığın giderilmesinin ardından, elde edilen gelir de mahkeme kararına uygun biçimde ortaklar arasında paylarına göre bölüştürülür.

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusu çerçevesinde, dava süreci izah edilmiştir. Fakat izale-i şuyu davasına ilişkin bilinmesi gereken birçok husus daha mevcuttur. Bu dava türüne dair bilinmesi gereken tüm detaylar, “izale-i şuyu davası” yazımızda ele alınmıştır.

İzale-i Şuyu Davasını Uzatan Sebepler Nelerdir?

İzale-i şuyu davasını uzatan nedenler; ortakların anlaşamaması, dava dilekçesinin eksik hazırlanması, davanın yanlış mahkemede açılması, bilirkişi raporuna itiraz edilmesi, raporun geç hazırlanması, mahkemenin celseler arasına uzun süre koyması, kanunda öngörülen sürelerin kaçırılmış olması gibi çeşitli hususlardır.

İzale-i şuyu davasına özgü olarak davayı uzatabilecek sebeplerden bir diğeri de TMK 698/3 hükmü uyarınca davanın uygun olmayan zamanda açılmış olmasıdır. Uygun olmayan zaman kavramından; paydaşların, ortaklığın giderilmesi halinde ağır bir zarara uğrayacak olması anlaşılır.

Örneğin davaya konu bir arazi olması ve mahsul döneminde paylaşım talebinin ileri sürülmesi, bu kapsamda değerlendirilebilir. Paylaşım istenen zamanın uygun olup olmadığını, olayın şartlarını gözeterek hakim takdir edecektir.

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusunun cevabı, süreyi uzatan bu sebeplerle doğrudan alakalıdır. Yukarıda belirtilen herhangi bir durumun varlığı halinde, dava süresinin de uzaması söz konusu olacaktır. Dolayısıyla, süreç dikkatle yürütülmeli ve bu durumlara yol açmaktan kaçınılmalıdır.

İzale-i Şuyu Davasında Süreç Nasıl Kısaltılır?

İzale-i şuyu davasında süreç, dava şartları ve hukuki prosedürler bakımından herhangi bir eksilik yahut hata yapılmaması halinde kısaltılır.

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusuna en kısa süreyle yanıt verilebilmesi için ilk etapta dava dilekçesi ile davada sunulacak diğer belge ve delillerin eksiksiz biçimde hazırlanması gerekir. Yine davanın doğru mahkemede açılması ve dava sürecinde herhangi bir usul işlemi bakımından hata yapılmaması da sürenin kısalmasını sağlayacaktır.

İzale-i şuyu davasını olabildiğince kısa sürede bitirebilmek için asıl önemli olan nokta, dava açmadan önce iyi bir hukuki hazırlık yapılması ve dava sürecinde usule ilişkin herhangi bir eksiklikte bulunulmamasıdır.

Sonuç

İzale-i şuyu davası ne kadar sürer sorusunun cevabı, dava aşamalarının ne kadar süreceğine göre şekillenecektir. Bu aşamaların herhangi birinde yapılacak olan bir hata, sonraki aşamaların gecikmesine ve sürecin uzamasına neden olabilir. Bu noktada, olabildiğince hızlı ve etkin biçimde uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için gayrimenkul avukatından destek almakta yarar vardır.