Yabancı Öğrenci Çalışma İzni

Yabancı öğrenci çalışma izni, Türkiye’de öğrenci olan ve çalışmak isteyen öğrencilerin başvurmak zorunda olduğu çalışma izni türüdür. Yabancı öğrenci çalışma izni alınması için Bakanlıkça belirlenen şartların sağlanması ve gerekli belgelerin temin edilmesi gerekir. Yapılan başvuru reddedilirse, tekrar başvuru yapılabilir veya ret kararına karşı itiraz ya da iptal davası yollarına başvurulabilir.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Şartları

Yabancı öğrenci çalışma izni şartları, Uluslararası İşgücü Kanunu 19. maddesinde ve Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği 43. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili hükümlere göre yabancı öğrenci çalışma izni şartları şunlardır:

• Yabancı öğrenci Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı olmalıdır,
• Ön lisans ve lisans düzeyindeki yabancı öğrenciler ilk senelerini tamamlamış olmalıdır, (Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmaz.)
• Yabancı öğrenciler bireysel olarak çalışma izni başvurusunda bulunamazlar. Bu öğrencilerin çalışacağı yerin, yabancı adına çalışma izni başvurusu yapması gerekir. Dolayısıyla yabancı öğrencinin önce iş bulması ardından kurum ya da şirket öğrenci adına çalışma izni başvurusunda bulunmalıdır.
• Ön lisans ve lisans düzeyindeki öğrenciler sadece yarı zamanlı işler için çalışma izni alabilirler.

DİKKAT: Yabancı öğrenciler Türkiye’de çalışma izni olmadan çalıştıklarının tespit edilmesi halinde, oturma izni de il göç idaresi tarafından iptal edilmektedir. Bu yüzden yabancı öğrencilerin çalışma izni almadan herhangi bir işte çalışmamaları gerekmektedir.

Yabancı öğrenci çalışma izni alınması için gerekli şartların yanında, işverenin tarafın da karşılaması gereken şartlar vardır. İşverence bu şartlar karşılanmadığı takdirde, işveren yabancı istihdam edemez. Bu anlamda, çalışma izni sürecinin ve işveren tarafında karşılaması gereken tüm şartların incelendiği “yabancı çalışma izni” başlıklı makalemizi okuyarak daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Yabancı öğrenci çalışma izni, yabancı kişinin uyruğunda bulunduğu ülkedeki T.C. dış temsilciliğine başvurması veya işveren tarafından e-izin sistemi üzerinden başvuru yapılmasıyla alınır.

Eğer yabancı yurtdışında ise yabancının uyruğunda bulunduğu ülkedeki T.C. dış temsilciliğine başvurmalıdır. Ancak, yabancı yurtiçinde ve ve en az 6 ay süreli geçerli ikamet tezkeresi varsa işveren tarafından e-izin sistemi üzerinden başvuru yapılır.

Yurt Dışından Başvuru

Türkiye’de çalışmak/çalıştırılmak istenilen yabancı öğrencilerin, uyruğunda bulunduğu veya yasal olarak ikamet ettiği ülkedeki T.C. dış temsilciliğine gidilerek çalışma vizesi başvurusunda bulunur. Bu başvuru sonucunda kendisine 16 haneli referans numarası verilir. Yabancı kişi, bu referans numarasını Türkiye’deki işverenine bildirir. İşveren ise bu referans numarasını kullanarak e-izin sisteminden çalışma izni başvurusu yapacaktır.

Yurt İçinden Başvuru

Türkiye’de bulunan ve en az 6 ay süreli ve geçerliliği devam eden ikamet izni bulunan yabancılar, “99” ile başlayan T.C. Yabancı Kimlik Numarasına sahiptir. Bu yabancılar için ilgili işverenlerce yabancı kimlik no kullanılarak e-izin otomasyon sistemi üzerinden çalışma izni başvurusu yapılacaktır.

DİKKAT: Hem yurt dışından hem yurt içinden yapılacak başvurular işveren tarafınca yapılır. Yapılacak başvurular ise e-izin sistemi üzerinden gerekli belgelerin yüklenmesiyle tamamlanır. Öğrenci çalışma izni için gerekli belgelerin neler olduğu yazının devamında ayrıntılarıyla açıklanmıştır. 

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Yabancı öğrenci çalışma izni için gerekli belgeler, işverenden istenen belgeler ve öğrenciden istenen belgelerdir. Yabancı öğrenci çalışma izni için işverenden istenen gerekli belgeler şunlardır:

• İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi (Yurt dışı başvurularında bu sözleşmenin önceden taraflarca imzalanarak çalışma vizesi talep edilirken T.C. dış temsilciliklerine yabancı tarafından sunulması gerekir),
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
• Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kâr/zarar tablosu istenir.

Yabancı öğrenci çalışma izni için yabancı öğrenciden istenen gerekli belgeler şunlardır:

• Pasaport sureti,
• Biyometrik fotoğraf,
• Öğrenci belgesi, gerekir.

Öğrenci çalışma izni başvurularında belgelerin e-izin otomasyon sistemi üzerinden taranılarak gönderilmesi gerekmektedir. Gerekli bilgi ve belgeleri e-izin otomasyon sistemine işveren ya da onun vekalet verdiği yetkili bir kişi tarafından e-imza yoluyla yüklenmelidir.

Pasaportun Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenmelidir. Bakanlıkça öğrenci çalışma izni talebi uygun bulunan yabancılara verilecek çalışma izinleri pasaport bitiş tarihinden itibaren 60 gün önceki tarihi aşmayacak şekilde düzenlenmektedir.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni İçin İş Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

Yabancı öğrenci ile yapılacak iş sözleşmesinde dikkat edilmesi en önemli konu yapılacak olan iş sözleşmesinin İş Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenlenmesidir. Bununla birlikte iş sözleşmelerine örnek olması amacıyla İşgücü Genel Müdürlüğünün internet sitesinde iş sözleşmesi örnekleri de bulunmaktadır.

Ayrıca, yabancının ön lisans ve lisans öğrencisi olması durumunda ancak kısmi zamanlı çalışabileceği ve eğitim öğretimde ilk yılını tamamladıktan sonra çalışabileceği unutulmamalıdır. Bununla birlikte, öğrenci hangi işte çalışıyorsa, Bakanlıkça belirlenen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir ücret kararlaştırılmış olması gerekir.

Öğrenci çalışma izni başvurusunun Bakanlıkça reddedilmemesi için iş sözleşmesinin hazırlanması aşamasında büyük bir dikkat ve özen gösterilmelidir. Dolayısıyla iş sözleşmesinin doğru ve eksiksiz bir biçimde hazırlanması için alanında uzman yabancılar avukatından hukuki destek alınması sürecin daha hızlı ve güvenli bir biçimde sonuçlanması için faydalı olacaktır.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni En Düşük Belirlenebilecek Ücret

Yabancı öğrenci çalışma izni için belirlenebilecek en düşük ücret, yabancının çalışacağı iş kollarına göre Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kriterlerinde belirlenmiş asgari ücretin üzerinde olmalıdır. Bununla birlikte yabancı öğrenci için belirlenebilecek aylık ücretin miktarı, görev ve yetkinlikle bağdaşır seviyede olmalıdır. 

Örneğin, Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı ücret verilmesi şartı bulunur. Aynı şekilde masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için de asgari ücretin 2 katı ücret verilmelidir. Bu şekilde her bir iş kolu için Bakanlığın her bir iş kolu için belirlenen ücretler değişkenlik gösterir.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Başvurusunun Reddi, Redde İtiraz ve İptal Davası

Yabancı öğrenci çalışma izni başvurusu, Uluslararası İşgücü Kanunun’da düzenlenmiş olan çalışma izni ret sebeplerinden birinin veya birkaçının mevcut olması halinde reddedilir. Bununla birlikte başvuruda bulunurken uyulması zorunlu usuli kurallara uyulmaması ve Bakanlığın değerlendirme kriterlerini karşılanmaması halinde de başvurunun reddedilmesi mümkündür.

Öğrenci çalışma izni başvurusunun reddine karşı itirazlar, kararın tebliğ edilmesinden itibaren 30 gün içerisinde yapılır. İtirazlar sistem üzerinden online olarak yapılır. İtiraza ilişkin gerekçeli dilekçe ve belgelerin sisteme yüklenir.

Öğrenci çalışma izni reddedildiğinde, iptal davası da açılabilir. İptal davası, çalışma izni başvurusunun reddi kararının tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılır.

Eğer önce itiraz edilmiş sonra iptal davası açılmışsa, iptal davası açma süresi olan 60 günden, tahdit kodunun tesis edildiğinin tebliğ edilmesi ile bu karara itiraz edilmesi arasındaki süre düşülür. Bu süre düşüldükten sonra kalan süre, iptal davası açmak için kalan süredir. Çünkü iptal davasından önce yapılan itiraz, idari dava açma süresini durdurur.

Bu başlık altında öğrenci çalışma izni başvurusunun reddine ilişkin olarak genel hatlarıyla bilgi verilmiştir. Çalışma izni başvurusunun reddedilmesi halinde başvurulabilecek hukuki yollar ve bu sürecin işleyişi hakkında ayrıntılı bilgiler “çalışma izni başvurusunun reddi” yazısında yer almaktadır.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Başvurusunun Reddi Halinde Yeniden Başvuru Yapma

Yabancı öğrenci çalışma izninin reddedilmesi halinde yeniden başvuru yapılabilir. Ancak tekrar başvuru yapabilmek için başvurunun reddine sebep olan eksikliğin giderilmesi gerekmektedir.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Reddi, Redde İtiraz ve İptal Davası

Yabancı öğrenci çalışma izni uzatma başvuruları, çalışma izni süresinin bitimine 60 gün kalmasından itibaren ve her ihtimalde en son çalışma izni süresi dolmadan önce yapılmalıdır. Belirtilen sürenin dolmasından sonra yapılan uzatma başvuruları işleme alınmamaktadır. Yabancı öğrenci çalışma izni uzatma başvuruları da e-izin otomasyon sistemi üzerinden Bakanlığa yapılmaktadır. 

Öğrenci çalışma izni uzatma başvurusunda bulunan yabancı kişiler, çalışma izni süresinin sona erdiği tarihten itibaren 90 günü geçmemek ve yaptığı işin mahiyetini değiştirmemek şartıyla aynı işyerinde çalışmaya devam edebilirler. 90 günlük bu süre içerisinde yapılan çalışmalar kanuni çalışma olarak kabul edilir. Dolayısıyla hem işveren hem de yabancı öğrencinin yükümlülükleri aynı şekilde devam eder. 

Öğrenci çalışma izni uzatma başvurusunun reddi, başvurularda uyulması gerekli olan usuli işlemlerin doğru yapılmaması, Bakanlığın değerlendirme kriterlerinin yerine getirilmemiş olmasın gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.

Öğrenci çalışma izni uzatma başvurusunun reddedilirse, ilgililer bu karara karşı itiraz yoluna gidebileceği gibi iptal davası da açabilir. Bu hukuki süreç, yukarıda açıklanan öğrenci çalışma izni reddi, redde itiraz ve iptal davası konusu altında açıklandığı şekliyle işlemektedir. 

Çalışma izni süresi uzatma başvurusunun nasıl yapıldığı ve ret kararına karşı başvurulabilecek hukuki yollara ilişkin daha detaylı bilgiler “yabancı çalışma izni uzatma” yazısında yer almaktadır.

Yabancı Öğrenci Staj için Çalışma İzni Almalı Mıdır?

Yabancı öğrencilerin staj için çalışma izni almaya ihtiyacı yoktur. Ancak bu yabancılar üniversite eğitimi sırasında yapılması zorunlu olan stajlar için çalışma izni muafiyetine başvuru yapmalıdır.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Kaç Günde Çıkar?

Yabancı öğrenci çalışma izni en geç 30 gün içinde çıkar.

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni Harç ve Masrafları

Yabancı öğrenci çalışma izni ilk başvuru ve uzatma başvuruları sırasında çeşitli harç ve masraflar ortaya ödenmektedir. 2023 yılı itibariyle yabancı öğrenci çalışma izni harç ve masraf kalemleri aşağıdaki tablodaki gibidir.

1 Yıla Kadar (1 Yıl Dahil) Süreli Çalışma İzni,	3.090,20, TL,
1 Yıldan Fazla ve 2 Yıl Süreli İzin,	6.180,40, TL,
2 Yıldan Fazla ve 3 Yıl Süreli İzin,	9.270,60, TL,
3 Yıldan Fazla ve 4 Yıl Süreli İzin,	12.360,80, TL,
4 Yıldan Fazla ve 5 Yıl Süreli İzin,	15.451,00, TL,
Süresiz İzin,	30.914,50, TL,
Bağımsız İzin,	30.914,50, TL.

Çalışma izni belgesi kaybedildiğinde yeniden basılması için daha önce tahsil edilen harcın yarısı kadar harç tahsili yapılmaktadır. Ayrıca 01.01.2023’den geçerli olmak üzere 2023 yılı Çalışma İzin Belgesi Değerli Kağıt Bedeli aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

DEĞERLİ KAĞIT BEDELİ

356,00 TL

DİKKAT: Bildirim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde istenilen harç ve değerli kağıt bedelinin yatırılmaması çalışma izni başvurusu işlemden kaldırılmaktadır.

Sonuç

Yabancı öğrenci için çalışma izni alınması, yalnızca Bakanlıkça belirlenen kıstaslara uyulması ve gerekli belgelerin temini ile mümkün değildir. Çalışma izninin alınması aynı zamanda usuli işlemlerin de yerine getirilmesiyle mümkündür. Dolayısıyla, gerekli belgeler ve şartların sağlanmasının yanında usuli iş ve eylemlerin doğru şekilde yapılması gerekir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.