Anlaşmalı Boşanma Nasıl Olur? Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanmanın sonuçları üzerinde anlaşarak mahkemeye boşanma talebiyle başvurduğu davadır. Bu davada, hakim öncelikle boşanma protokolünü inceler ve eşlerin bireysel olarak boşanma iradelerine dair beyanlarını dinler. Sonrasında, protokolü ve eşlerin beyanlarını uygun bulursa boşanma kararı verir. Anlaşmalı boşanmak için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması, mahkemeye başvurulmuş olması ve boşanma protokolünün hazır olması gerekir.

Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Anlaşmalı boşanma, eşlerin nafaka, velayet, mal paylaşımı ve tazminat gibi hususlarda uzlaşarak mahkemeye boşanmak için başvurduğu dava türüdür. Anlaşmalı boşanma davasında eşler, üzerinde anlaştıkları hususları bir protokol ile düzenler ve dava dilekçesi ile beraber ilgili mahkemeye sunar. 

Anlaşmalı Boşanma Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma şartları şunlardır:

• Eşlerin evliliğinin en az 1 yıl sürmüş olması,
• Eşlerin boşanmak amacıyla mahkemeye birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi,
• Eşlerin hakim tarafından mahkemede dinlenilmesi,
• Eşlerin, boşanmanın sonuçları ve varsa çocukların durumunu kararlaştırdığı protokolün hakim tarafından onaylanması, gerekir.

Anlaşmalı Boşanma Nasıl Olur?

Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin boşanmanın sonuçları üzerinde anlaştığı noktaları belgeleyen protokolü ve dava dilekçesini hazırlayarak aile mahkemesine başvurmasıyla açılmış olur. Sonrasında, duruşma günü hakim protokolde belirtilen hususlar ve diğer konular için eşleri dinler. Eşler ise boşanmak istediklerini ve üzerinde uzlaşılan hususları beyan ederler. Hakim eşleri dinledikten ve protokolü onayladıktan sonra anlaşmalı boşanma gerçekleştirilmiş olur. 

Anlaşmalı boşanma süreci kronolojik olarak şu şekilde olur:

• Eşler anlaşmalı şekilde boşanmak için karar alır, 
• Avukat yardımıyla veya bireysel olarak dava dilekçesi ve boşanma protokolü hazırlanır,
• Protokolde velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı gibi boşanmanın sonuçlarına dair hususlar düzenlenir,
• Dava dilekçesi ve protokolle birlikte, Aile Mahkemesinde  dava açılır,
• Mahkemece tayin edilen duruşma günü, eşler duruşmada hazır bulunur ve boşanma iralerini hakime iletirler,
• Mahkemece, eğer eksiklik bulunmuyorsa tek celsede boşanma kararı verilir,
• Mahkemece gerekçeli karar yazılır ve tebliğe çıkartılır,
• Kararın kesinleşmesi üzerine, karar nüfus müdürlüğü ve diğer ilgili resmi makamlara gönderilerek, kişilerin resmi işlemleri tamamlanır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin boşanma dava dilekçesi ve boşanma protokolü ile aile mahkemesine başvurmasıyla açılır. Dava açıldıktan sonra, eşlere bir duruşma günü verilir. Duruşma günü, eşler hakim huzurunda, protokolü ve boşanmak isteediklerini beyan ederler. Hakim de eşleri dinledikten ve protokolü inceleyerek boşanmanın sonuçları hakkında gerekli incelemeleri yaparak hükmünü verir.

Anlaşmalı şekilde boşanma davası açılması için gerekli olan dava dilekçesinin bir örneğine yer verdiğimiz ve dilekçe hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususların incelendiği “anlaşmalı boşanma dilekçesi örneği” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Anlaşmalı şekilde boşanma davası açılması için gerekli olan dava dilekçesinin bir örneğine yer verdiğimiz ve dilekçe hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususların incelendiği “anlaşmalı boşanma protokolü örneği” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Anlaşmalı Boşanmada Nafaka

Anlaşmalı boşanmada, eşlerin nafaka hakkında taleplerinin ve nafaka miktarının protokolde belirtilmesi gerekir. Bu şekilde, protokolü hakimin de onaylamasıyla boşanma sonrasında nafaka üzerinde anlaşılan miktar üzerinden ödeme yapılacaktır. Ancak, eğer eşler nafaka talebinde bulunulmayacağı yani nafaka istenmediğini protokolde beyan etmişse, nafaka ödenmeyecektir. 

Protokolde nafaka hususu belirlenirken, nafaka yükümlüsü, nafaka alacaklısı, nafaka türü ve nafaka miktarı belirtilmelidir. Bu noktada nafaka yükümlüsü, nafakayı ödeyecek kişidir. Nafaka alacaklısı ise nafakayı kimin alacağını gösterirken, nafaka türü nafakanın iştirak mı yoksa yoksulluk nafakası mı olduğunu belirtir. Son olarak nafaka miktarı, hangi nafaka türü için hangi miktarın ödeneceğini ifade etmektedir.

Özellikle yoksulluk nafakasına dair, nafakanın istenmediği, “taraflar, yoksulluk nafakası talebinde bulunmamaktadır.” şeklinde bir ifade ile açıkça belirtilmelidir. Bu şekilde bir belirleme nafakadan feragat edilmiş sayılır. Dolayısıyla, eşler sonradan nafaka talebinde bulunamazlar. Aksi halde, hak kayıplarının yaşanması muhtemeldir. 

Yoksulluk nafakası boşanma sonrası eşlerin korunmasına yönelik olarak ödenecek nafaka türüdür. Kanunumuzda, boşanma sebebiyle eşlerden yoksulluğa düşecek olan eşin diğer eşten ekonomik açıdan gücü nispetinde nafaka isteyebilir. Bunun için diğer eşin kusuru daha ağır olmamalıdır. Kanunen sağlanmaya çalışılan denge, boşanma sebebiyle eşin müşkül duruma düşmemesidir.

Yoksulluk nafakasına sadece talep edilmesi halinde hükmedilir. Ayrıca, yoksulluk nafakası için eşler, artırım oranı da belirleyebilirler. Neticede, anlaşmalı şekilde boşanmak için kararlaştırılan yoksulluk nafakasının başlangıç tarihi, boşanma davasının kesinleşme tarihi olacaktır. Ancak protokolde başkaca bir tarih kararlaştırılmışsa, kararlaştırılan tarih geçerli olur.

Anlaşmalı Boşanmada Çocuğun Nafakası

Anlaşmalı boşanmada çocuğun nafakasın ile kastedilen iştirak nafakasıdır. Çocuğun nafakası hukuken, çocuğun korunan hukuki yararı ve üstün yararı ilkesi ile korunur. Bu noktada taraflar çocuk için iştirak nafakasının ne miktarda ve ne şekilde ödeneceğini kararlaştırmış olsalar da hakim bu anlaşmaya müdahale edebilecektir. Ayrıca, yine çocuğun üstün yararı gereği, yoksulluk nafakasından farklı olarak protokolde talep edilmeyen iştirak nafakası sonradan talep edilebilir. 

İştirak nafakası verilmesinin sebebi, velayeti kendisine bırakılmayan eşin diğer eşe ortak çocuk nedeniyle destek olmasıdır. Velayet hakkına sahip olan eş, ekonomik olarak durumu kötü olmasa bile, çocuk için iştirak nafakası alabilir. Bu bağlamda çocuğun nafakası yani iştirak nafakası, eşler arasında imzalanacak olan protokolde zorunlu olarak bulunması gereken bir husustur. Aksi halde hakim iştirak nafakası hakkında karar verilmesini isteyebilir. 

Anlaşmalı şekilde boşanmak için hazırlanan protokolde çocuğun nafakası için ayrıntılı ve çok açık ifadeler kullanılmalıdır. Dolayısıyla birden fazla çocuk varsa, hangi çocuğa neden, ne şekilde ve ne miktarda nafaka ödeneceğinin belirtilmesinde fayda vardır.

Anlaşmalı Boşanmada Çocuğun Velayeti

Anlaşmalı boşanmada çocuğun velayetine, eşler arasında anlaşılarak karar verilebilir. Yani eşler, kanuni sınırlar dahilinde çocuğun velayetine ilişkin hususları özgürce belirleyebilirler. Ancak TMK m.166 gereğince, hakim çocuğun velayetine ilişkin olarak eşlerin anlaşmasında değişiklik yapabilir veya eşlerin anlaşmasından farklı bir velayet kararı verebilir. Ancak, bu şekilde boşanmaya karar verilebilmesi için hakimin önerisini eşlerin kabul etmesi gerekir.

Anlaşmalı şekilde boşanma kararı alınabilmesi için mutlaka çocukların velayeti hususunda eşlerin anlaşmış olaması gerekir. Zira, bu konuda anlaşamayan eşlerin, mahkemece boşanma istekleri geri çevrilecektir.

Eşlerin Velayetin Konusunda Anlaşması

Anlaşmalı boşanmada eşlerin velayetin birine bırakılması konusunda anlaşması mümkündür. Bu kapsamda eşlerin velayet için şu ihtimallerde anlaşması mümkündür: 

• Çocuk, anne ya da babadan birisine bırakılabilir,
• Birden fazla çocuğu varsa, çocukların velayetleri paylaşılabilir. Yani örneğin 2 çocuk varsa, bir eşe bir çocuk diğer eşe de diğer çocuğun velayeti verilebilir,
• Birden fazla çocuğu varsa, çocukların hepsinin bir eşe bırakılması da mümkündür,
• Eşlerin çocuğun veya çocukların velayetinin bir süre annede, bir süre ise babada kalması konusunda da anlaşmaları mümkündür.

Eşlerin velayet hakkında üzerinde uzlaşmış oldukları ve protokolde yer alan velayete ilişkin düzenlemeler için hakim hâkim, çocuğun menfaatini her şeyin üstünde tutacak ve ona göre karar verecektir. (Y.2.H.D, T.08.06.2016, E 2016/10221, K 2016/11280)

Çocukla Kişisel İlişki Hakkında

Çocukla kişisel ilişki kurma hakkı, boşanmadan sonra çocuğun hayatında düzenli şekilde yer almayan diğer eşin belirli gün ve saatlerde çocuk ile ilişki kurabilme olanağıdır. Bu hak sayesinde velayet kendisinde olmayan eş, çocukla kişisel ilişki kurmayı talep eder. Eğer çoocukla kişisel ilişki hususu anlaşma protokolünde yer almıyorsa, hâkim eşlerden bu hususun düzenlenmesi ister. Bununla birlikte hakim bu eksikliği kendisi tamamlayarak eşlere uygun olup olmadığını sorabilir. 

Kişisel ilişkinin sınırlarının net olarak belirlenmesi gerekir. Aksi takdirde ileride daha büyük anlaşmazlıklar doğabilir. Bu anlamda, uygulamada Yargıtay’ın da çocukla kişisel ilişkinin sınırlarının belirli ve ebeveyn-çocuk ilişkisini tatmin edecek ölçüde yeterli seviyede olması gerektiği ifade etmiştir.  (Yargıtay 2.HD,14.03.2016; E 2015/14238, K 2016/4934)

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı

Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımında eşler, evlilik birliği içerisinde sahip oldukları mallar hakkında protokol içeriğinde madde konulmak suretiyle anlaşabilir. Ancak eşler, evlilik içerisinde sahip oldukları mallar için protokolde bir maddeye yer vermek zorunda değillerdir. Eğer anlaşmalı protokolde mal paylaşımı yapılmış ve mahkemece verilen boşanma kararı kesinleşmişse bu durumda eşler protokolle bağlı olacaktır.

Eşler boşanma protokolünü yaparken, mal paylaşımı hususunu ileri bir zamana bırakmak isteğinde olabilirler. Ancak genellikle boşanma protokolünde ileride anlaşmazlığa düşülecek hiçbir noktanın atlanmaması tavsiye edilir. Zira, eğer mal paylaşımı ileriye bırakılırsa,  boşanma kararı kesinleştikten sonra eşler birbirlerine karşı mal paylaşımı davası açabilirler.

Eşler, boşanma protokolüyle mallar üzerinde ortak yani yarı oranda bir paylaşımda bulunabilir. Bununla birlikte,eşlerin yarı yarıya değil başkaca bir oran üzerinden veya belirli mallar üzerinden anlaşması da mümkündür. Son olarak eşlerden birinin mallardan feragat etmesi de mümkündür.

Anlaşmalı şekilde boşanmak için eşlerin hazırlayacağı protokolün hukuki olmasına ve ileride ihtilafa düşülmeyecek şekilde düzenlenmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca, hakim önünde sonradan ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklara zemin hazırlayacak hususlardan da kaçınılmalıdır. Aksi halde dava çekişmeli boşanma davasına dönüşebilecek ve süreç uzayacaktır. Dolayısıyla sürecin başından itibaren alanında uzman bir boşanma avukatına danışmak, davanın hızlı ve etkin yürütümü için faydalıdır.

Anlaşmalı Boşanmada Ziynet Eşyaları

Anlaşmalı boşanmada ziynet eşyalarının boşanma protokolünde kime verileceği veya hangi oranda paylaşılacağı üzerinde anlaşma yapılabilir. Bu durumda, ziynet eşyaları eşler arasında anlaşılan şekilde paylaşılacaktır. 

Anlaşmalı Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat

Anlaşmalı boşanmada maddi ve manevi tazminat, boşanmanın mali konularındandır. Dolayısıyla tazminat konularının boşanma protokolünde incelenmesi ve belirlenmesi gerekir. Uygulamada Yargıtay’ın görüşüne göre, tazminat haklarının saklı tutulması halinde boşanma kararı verilemeyecektir. (Yargıtay 2. HD, T. 13.01.2015, E. 2014/16344, K.2015/269)

TMK m. 174/f.1’de boşanmada kusursuz olan veya az kusuru bulunan tarafın mevcut ya da beklenen menfaatlerinin boşanma sebebiyle zedelenmesi durumunda kusurlu taraftan uygun miktarda tazminat isteyeceği düzenlenmiştir.

İlgili kanun maddesinde belirtilen beklenen menfaatlerin zedelenmesi hususu, eşlerin evliliği bitmeseydi kusursuz ya da daha az kusurlu eşin ilerde elde etmesi muhtemel imkânlardan yoksun kalmasını belirtir.

Eğer, eşlerden biri gördüğü zarar nedeniyle kişilik değerlerinde meydana gelen bozulma veya eksilmenin manevi tazminat ile giderilmesini isteyebilir. Ancak, maddi veya manevi tazminat kamu düzeniyle ilgili değildir. Dolayısıyla tazminata ancak talep halinde hakim tarafından hükmedilebilir. 

Anlaşmalı Boşanmada Kadının Hakları

Anlaşmalı boşanmada kadının hakları şunlardır:

• Mal paylaşımından doğan haklar,
• Nafaka hakkı,
• Velayet kadına verildiğinde, çocuk için nafaka alma hakkı,
• Velayet hakkı,
• Velayet kadına verilmediğinde, çocukla kişisel ilişki kurma hakkı,
• Şahsi eşyaların alınması hakkı,
• Tazminat hakkıdır.

Anlaşmalı Boşanma İçin Gerekli Evraklar

Anlaşmalı boşanma için gerekli evraklar şunlardır:

• Boşanma dava dilekçesi,
• Boşanma protokolü,
• Nüfus cüzdan fotokopisi,
• Kişi avukatla temsil ediliyorsa vekaletname, gereklidir.

Anlaşmalı Boşanma Ne Kadar Sürer?

Anlaşmalı boşanma yaklaşık 30 gün sürer. Boşanma kararının kesinleşmesi ve diğer resmi işlemlerin tamamen sonuçlanması ise yaklaşık olarak 30-90 gün arasında sürmektedir.

Anlaşmalı şekilde boşanmak için dava sürecinin ne kadar sürdüğü, süreci kısaltan ve uzatan sebeplerin incelendiği ve süreci kısaltmak için nelerin yapılabileceği hususlarına dair “anlaşmalı boşanma ne kadar sürer” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi Verildikten Kaç Gün Sonra Mahkeme Olur?

Anlaşmalı boşanma dilekçesi verildikten 30 gün sonra mahkeme olur. Bir başka deyişle  usuli işlemler doğru şekilde yapıldığında ilk duruşma 30 gün sonra yapılır. 

Anlaşmalı Boşanma Tek Celsede Biter Mi?

Anlaşmalı boşanma tek celsede biter. Ancak davanın tek celsede bitebilmesi için tarafların usuli işlemleri doğru şekilde yapması ve uzlaşmış olmaları gerekmektedir. Aksi halde anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davası dönüşebilir ve süreç uzayabilir.

Anlaşmalı şekilde açılacak olan boşanma davasında sürecin tek celsede bitmesi için yapılması gerekenler ve süreci uzatan hususlarının incelendiği “tek celsede boşanma” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Anlaşmalı Boşanma Kararı Ne Zaman Kesinleşir?

Anlaşmalı boşanma kararı, tarafların 2 haftalık kesin süre içinde istinaf mahkemesine başvurmaması durumunda, boşanma kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta sonra kesinleşir.

Anlaşmalı Boşanma Masrafları

Anlaşmalı boşanma masrafları yaklaşık olarak 2000-2500 TL’dir. Bu ücret içerisinde dava masraflarından olan harçlar da bulunur. Ancak avukatlık ücreti bu meblağa dahil değildir.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Anlaşmalı boşanma davasında yetkili ve görevli mahkeme tarafların özgürce seçtikleri yerdeki Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde, Asliye Hukuk Mahkemelerinde dava açılmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Sık Sorulan Sorular

Anlaşmalı boşanma davasında sık sorulan sorular, eşlerin bu dava ile ilgili olarak en çok merak ettiği ve araştırdığı hususları ifade etmektedir. Bu kapsamda aşağıda sık sorulan sorulara cevap verilmiştir.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Hakim Ne Sorar?

Anlaşmalı boşanma davasında hakim, eşlere boşanma kararını kendi özgür iradeleri ile alıp almadıklarını sorar. Ayrıca hakim, eşlerin protokolde belirttiği hususlar üzerinde mutabık olup olmadıklarını da sorar. Bu kapsamda protokol içeriğinde bulunan mali konular, velayet, tazminat, nafaka ve diğer hususlar hakkında da eşlere sorular yöneltilir. Hakimin soru sormasının amacı, tarafların anlaşarak boşanma iradelerini teyit etmek ve hakkaniyetli bir boşanma kararı vermektir.

1 Yıl Dolmadan Boşanma Mümkün Müdür?

1 yıl dolmadan boşanma mümkündür. Ancak, 1 yıl dolmadan boşanmak, anlaşmalı boşanma davası ile değil çekişmeli boşanma davası ile mümkündür.

1 yıl dolmadan boşanmak için açılacak olan çekişmeli boşanma davasının nasıl açıldığı, gerekli belgelerin neler olduğu ve sürecin nasıl işlediğine dair tüm ayrıntıların incelendiği “boşanma davası nasıl açılır” yazımızı okuyarak daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Avukatsız Anlaşmalı Boşanma Mümkün Müdür?

Avukatsız anlaşmalı boşanma mümkündür. Ancak anlaşmalı boşanmak için de dava açılması gerekir. Bu anlamda dava sürecinin hızlı ve etkin şekilde yürütülmesi için uzman bir boşanma avukatına danışılması tavsiye edilir. 

Anlaşmalı Boşanmada Taraflardan Biri Vazgeçerse Ne Olur?

Anlaşmalı boşanmada taraflardan biri vazgeçerse, anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına dönüşecektir. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma davası açılmadan önce eşlerin boşanmanın tüm sonuçları hakkında doğru, hakkaniyetli, hukuka uygun ve dava aşamasında tartışma yaratmayacak şekilde uzlaşmaları gerekir.

Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme Süresi Nedir?

Anlaşmalı boşanmadan eşlerin mahkeme kararı kesinleşinceye kadar vazgeçme hakkı bulunur. Ancak karar kesinleştiğinde vazgeçme imkanı bulunmaz.

Anlaşmalı boşanmada taraflardan birinin vazgeçmesi durumunda sürecin nasıl ilerleyeceği hususunun tüm ayrıntılarıyla incelendiği “anlaşmalı boşanmadan vazgeçme” yazımızı okuyarak daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Uyulmazsa Ne Olur?

Anlaşmalı boşanma protokolüne uyulmazsa, hak sahibi olan taraf protokolde yer alan hususların yerine getirilmesi için dava açabilir veya icraya başvurabilir. Ancak protokole uymamanın doğrudan cezai bir yaptırımı yoktur.

Anlaşmalı boşanmada taraflardan birinin protokole uymaması halinde sürecin nasıl ilerleyeceği hususunun tüm ayrıntılarıyla incelendiği “anlaşmalı boşanma protokolüne uyulmaması” yazımızı okuyarak daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Anlaşmalı Boşanma Davasından Sonra Tazminat Davası Açılır mı?

Anlaşmalı boşanma davasından sonra tazminat davası açılamaz. Çünkü, eşler anlaşmalı boşanma protokolünde tazminat açısından uzlaşmış ve protokolde bu hususu düzenlemişlerdir. 

Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açılır mı?

Anlaşmalı boşanmadan sonra mal paylaşımı davası açılabilir. Ancak bu davayı açabilmek için tarafların anlaşmalı boşanma protokolünde, mal paylaşımına ilişkin bir ibareye yer vermemiş olması gerekir. Aynı şekilde, mal paylaşımına ilişkin protokolde beyan varsa, ancak üzerinde protokolde anlaşılmamış mallar için dava açılabilir.

Anlaşmalı Boşanma Sonrası Tapu Devri Nasıl Yapılır?

Anlaşmalı boşanma sonrası tapu devri, boşanma protokolünün noterde onaylanarak tapu dairesine müracaat edilmesiyle yapılır. Bu kapsamda tapu devri yapacak kişi boşanma protokolü ve tapu dairesinin devir için talep ettiği diğer belgelerle birlikte başvuru yapacaktır.

Anlaşmalı Boşanma Adli Tatilde Görülür Mü?

Anlaşmalı boşanma adli tatilde görülmez. Yani açılan anlaşmalı boşanma davası için adli tatilde duruşma yapılmaz.

Sonuç

Anlaşmalı boşanma davasında eşlerin anlaşma protokolünü hemen her hususa değinilmiş ve ileride hukuki ihtilaf doğurmayacak şekilde hazırlaması gerekir. Bununla birlikte, duruşmada hakim önünde de boşanma iradelerini açıkça belirtmek ve üzerinde anlaşılan hususları teyit etmek gerekir. Aksi halde anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanmaya dönebilecek veya talepler reddedilebilecektir. Bu anlamda sürecin alanında uzman bir boşanma avukatıyla yürütülmesi faydalı olacaktır.